1. Ginipai Yekova aya fu airisiko i mangihe?(Oni bi sura a.)

 DA RENGBE ani ka sana ni tipa wasa gbiati arugapai? Ani ima ino karagapai kuti gu sanahe re. Ani ima rengba ka kpara fu Yekova Mbori. Yekova nayamba rani ani mangi kina gupai re. Ko naida gupai nga ani naamanga kparakpee dedede​—ka ani “pirigi nga ti kpara kpe ya.” (1 Tesa. 5:17) Ani ima rengba ka gumba apai fuko dunduko rogo kparakpee yo na ki sanako tipa arugapai tipa agu apai dunduko nabi gaani raka. (Snz. 3:5, 6) Mbiko gupai nga Yekova nga boro gamahe kpaima, ko naya ani ima rengba ka kpara fuko bara dunguhe a wa ani aidaha.

2. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

² Ani nabi gu gamahe nga ga kparakpee na nyanyakipaha. Ono wa vura duhe wo, mbiko agu apai dunduko si aida ani amangihe, ani ima rengba ka sota tipa ka gbia regbo ka manga kparakpee. Ani ima rengba a ka bihe nga si naida ani mbakadi gu gene ani amanga gaani kparakpee ngbaha. Ani na tambuahe nga, ani ima rengba ka gbia bakere ngarasaro na arugapai rogo Ziazia Kekeapai yo. Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigopai tipa wai rengbe ani ka maa regbo tipa ka manga kparakpee ni wisigo ani ga Yesu kpiapai. Ani nika sakapai a tipa wai rengbe ani ka mbakada gu gene ani amanga gaani akparakpee ngbaha ni rimiso ani nyanyakipa apai bisue ku rogo gaani akpee yo.

3. Ginipai Yesu arugu tiko na ni tipa kparakpee?

³ Yesu aima rugatiko na gupai nga gaani akparakpee na nyanyakipaha fu Yekova. Mbata fu ko ye ku auru kpotosende, ko aima bi Bako ko nikaragapai kuti agu akparakpee nga ga ruru akumba na adee. Ni kpiapai, Yesu adu kina pati Bako ho Bako akaragapai ni kuti agu akpee naaye kina boro ngbadu Ana yo,  Davide, na Eriya gbiati gu kura dungu ruru aboro. (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Aba. 19:4-6; Tam. 32:5) Si nga ndu gupai Yesu arugu gako abawiriki ti ni i naakpara dedede na kidu na kido!​—Mt. 7:7-11.

4. Ginipai ani awirikaha ti ga Yesu akparakpee?

⁴ Vurube agu akparakpee Yesu nitiko amangihe fu Yekova, ko amoi kpiapai fu gako abawiriki i pekefuoho. Rogo ga Yesu tungusapai yo naabaha, ko anaamanga kparakpee dedede. Si anaaida ko kpara regbo akpara tipa ka manga kparakpee bambiko dedede dungu apai naanidu tiko na badungu aboro naanidu patiko. (Mk. 6:31, 45, 46) Ko aguari pangbanangbawiso tipa wa ka ko du na regbo beko ka manga kparakpee. (Mk. 1:35) Ti kura regbo sa, ko amangi kparakpee yuru sasasa mbata fu ko mangi nyanyakipa diaberã. (Rk. 6:12, 13) Na Yesu amangi kparakpee bara dunguhe rogo gu yuru nadu mbata fu ko kpi tipa wa ka ko moiberãko gbe tipa ka digiso gu kpakarakpakara papara gako sunge nadu auru kpotosende.​—Mt. 26:39, 42, 44.

5. Waigu rengbe ani ka wirika Yesu ho ani amanga kparakpee ni?

⁵ Ga Yesu kpiapai nayugo gupai furani nga, ka ani vura du na dungu apai tirani wai vurũ, si naida ani kpara regbo tipa ka manga kparakpee. Wakina Yesu, si ima rengba ka ida gupai nga ani banda regbo abanda tipa ka manga kparakpee​—ani rengbe ka guari kina boro ngbawiso watadu ka sungo nyemu kugii regbo yo tipa ka manga kparakpee. Ho ani amangaha ni wo, ani nayugo gupai fu Yekova nga ani ima du na tambuahe tipa gi kparakpara gamahe re. Wirina du rimori nga Lynne natingida pa wai atingida ri adu na bakere ngbarago ho ri awirikipai ni ni bambataha tipa gu momu nga ga kparakpee. Ri aya, “Ho mi awiriki gupai ni nga mi ima rengba ka fura na Yekova ti ai regbo, si aundo re mi naabi ko wa mbembedi Bakureami na mi kini idi ka mbakada gimi gene akparakpee.” Zanga kapa, badungu rani du na kina gu bangisa bipai re. Sidu, ani wisigingo apai bisue nga gu rengbe ani ka rimisoho ku rogo gaani akparakpee.

6. Ringbisihe kuti Yugoti 4:10, 11, ginipai Yekova niima rẽ tipa diaha?

⁶ Ka sambuo Yekova. Rogo gu iiriwo yugoti i ayuguhe fu gu mokedi nangia Yoane, ko abi abaakumba 24 ngbangbaturũ yo i niirisi Yekova. I aasambuo Mbori, na kini ya ko ima rẽ  tipa ka dia “taarimo na irisa na tandu.” (Oni gedi Yugoti 4:10, 11.) Ruru amaraika a na badungu nduapai tipa ka sambuo Yekova na ka iriso ko. I na ko ngbangbaturũ yo na i ima ye ka inoko wenengai. I nabi asinoko ni yuguyuguhe rogo agu apai ko amangaha. Ho i abi wai ni Yekova amangapai, si nafõngbaduyo yo tipa i sambuoko.​—Eyo. 38:4-7.

7. Ginipai rengbe ani ka sambuo Yekova tipaha?

⁷ Si naida ani sambuo Yekova a rogo gaani akparakpee yo. Ani rengbe ka manga gipai re, nigumba ani gupai fu ko ani nakpinyemuhe tipa ko na gupai ani airisoko ti ni. Ho mo ageda Baibiri ni na kini wisigihe, mo asadi ka bingo agu asino Yekova du gbaiga ngba tiro gbe. (Eyo. 37:23; Rom. 11:33) Fuo gure, mo pe pa gu bipai du mo na ni tipa agu asino re. Ani ima rengba a ka sambuo Yekova bambiko ko naundo rani na kini undo akuarani aKristano dunduko. Ko ti aregbo dunduko nangerafuo rani na kini banda rani.​—1 Sam. 1:27; 2:1, 2.

8. Gini bete nduapai du ho si aida ani tambua Yekova ti ni? (1 ATesaroniko 5:18)

⁸ Ka tambua Yekova. Ani ima du na dungu ndu apai berani tipa ka tambua Yekova rogo kparakpee yo. (Oni gedi 1 ATesaroniko 5:18.) Ani ima rengba ka tambua ko tipa ai gu wene ahe du berani; bambiko wene agamahe dunduko naye beko. (Yak. 1:17) Ni kpiapai, ani ima rengbe ka tambua ko tipa gaani bawene kpotosende na tipa gu bawene ahe dunduko ko akusihe. Ani ima rengba a ka fu tambuahe tipa raka, gaani aborokporo, abakurearani, gbiati gaani maabangirise. Na ani naida ka tambua Yekova tipa ida ko ho furani ani gbia ngbarago ti du na wene pabakure na ko.

9. Tipagine si aida ani sonosi gu sino ti ni nga ga du na tambuahe fu Yekova?

⁹ Si ima rengba ka ida ani mangi ome nyanyaki tipa ka berã tipa gu ndu apai si aida ani ni tirani du na tambuahe ti ni fu Yekova. Ani naraka rogo gu zegino aboro afunga tambuahe rogoho ya. Aboro dedede, namaaberã yo tipa agu apai i aidaha kuba gupai rengbe yo ka mangaha tipa ka yugo gayo tambuahe tipa agu ahe du beyo. Ka ani tona kaa wirika gu sino re, dungu gaani akparakpee ima rengba kadu nga kina hõ he. Tipa ka sa gupai nga ka gipai re mangingo ya, si naida ani naandu kumbatayo kindi kaa sonosa gaani tambuahe na kini yuguhe tipa agu apai dunduko Yekova amangaha furani.​—Rk. 6:45.

10. Waigu gu sino nga ga du na tambuahe aundo kura wirina sa ri hipai? (Oni bi sura a.)

¹⁰ Gu sino nga ga du na tambuahe ima rengba ka undo rani ani hi akpakarapai. Oni bingo gu kpiapai nga ga Kyung-sook, nadu rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Ngi 15, 2015. I abi gu kanisa tiri du ti fukuyufukuyu nga gu naima maapai. Ri aya, “Gi kpakarapai nga ga kaza kpotose re aima ba gberãrago tire ni kerehe. Mi abi tire nga mi aima zanga ahe dunduko, na mi aagunde nikerehe.” Ginipai  naundo ri ri hipai? Ri aya, rogo ayuru dunduko mbata fu ri ndu ka pi, ri anindu kurii gari bambu yo na kini kpari fu Mbori na fugo ri kuari tipa apai bisue nga gu ri adu na tambuahe tipaha rogo gu uru re. Gipai re asa ri ka ri naabakanga bangiiri ni bakerehe ya na si ki fõngbadu ri yo tipa ri naayugo gari nyemuse fu Yekova. Ri aima bi wai Yekova aundo gako ruru amoyambu ho i agbiatiyo ni na kere akpakarapai, na ri aima ruga tiri na gupai nga, dungu amaku kinaho rogo gaani raka yo kisusi agu akpakarapai ani agbia tirani na ni. Wakina Kyung-sook, ani na dungu ndu apai berani tipa ka tambua Yekova, ka si vura du nga ani nandu rogo asada vurũ. Pa yugo ani gaani tambuahe fuko rogo kpee yo ima rengba ka undo rani ani hipai na ki nye zezeredi.

11. Tipagine ga Yesu abawiriki aaida na wingbaduse ti ni tifuo Yesu ga ku ngbangbaturũ yo?

¹¹ Oni sana Yekova tipa wingbaduse tipa ka tungusapai. Mbata fu Yesu ga ku ngbangbaturũ yo, ko atingidi gako abawiriki na pa gu gayo sunge nga ga manga dezirepai tipa ko “Yerusarema yo na Yuda yo a Somorona yo, na digida sende yo.” (Amo. 1:8; Rk. 24:46-48) Ngbutuko kusa, ga aYudo abarumbatayo azi agu amokedi nangia Petero na Yoane na ki ndu na yo ku barabangiri ga aYudo abororondo, i arugu gi ruru akumba re tipa i mbu tungusapai, zavura ki serekpo yo. (Amo. 4:18, 21) Waigu aPetero na Yoane amangipai?

12. Ringbisihe kuti Amokedi 4:29, 31, ginipai abawiriki amangihe?

¹² APetero na Yoane agumba gupai tipa gu serekpohe nangia ga abarumbatayo rogo gu pambori nangia ga aYudo nga: “Si ngia gia gaoni pai bakere ti ga Mbori ru bangiriko, kina roni na ni; bambiko gaani nga kina gumba agu apai ani abi nigi he.” (Amo. 4:19, 20) Ho i akusi aPetero na Yoane ni, abawiriki akpari fu Yekova tipa manga gupai ko akpinyemuhe. I akpari nga: “[Mo] idi fu gamo amoyambu i ta peka ga pai apeka zukazuka gbe.” Yekova aima karagapai kuti gi kparakpee naaye kina boro ngbaduyo yo re.​—Oni gedi Amokedi 4:29, 31.

13. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga Jin-hyuk?

¹³ Ani ima rengba ka pekafuo ga abawiriki kpiapai ni ndu ani kindi kumbatayo kaa tungusapai ka si vura du vurũ nga irangbii rugusi rani ti ni. Oni bingo gu kpiapai nga ga Jin-hyuk, nga gu wirina i aziko ku bambukiso yo bambiko ko aarimisongo tiko ku rogo agu apai yo nga ga birĩ-zogarago te. Bambukiso yo, i afu gu sunge fuko nga ko naafu riahe gbiati kura ahe fu kura ziziaboro nadu rogo wiri tooni bambukiso, ono i aidihe fuko sa ko naafura kina tipa agu ahe i aaidaha. I aaidanga ha fuko ko naafura tipa Baibiri te. Ko amangi kparakpee tipa wingbaduse gbiati birĩ tipa kaa fura tipa rengo ti agu amomu dunduko nanaakura. (Amo. 5:29) Ko aya: “Yekova aima karagapai kuti gimi akparakpee nifu ko wingbaduse fere na tatamana tipa mi naawirikapai na dungu aboro tipa aminiti bisue rogo gu wiri abambukiso re. Fuo gure, yuru, mi anike awaraga nga gu mi anifuhe fu agu aboro ani adu na yo bambukiso yo rogo gu uru naningbe fuo gure.” Ani ima rengba a kadu na gu kido nga Yekova nika undo rani aundo ani mangi gaani sunge tungusapai. Wakina Jin-hyuk, ani ima rengba ka manga kparakpee tipa wingbaduse gbiati tatamana.

14. Ginipai rengbe ka undo rani ho ani ahi akpakarapai ni? (Atambuahe 37:3, 5)

¹⁴ Oni sana Yekova ko undo roni oni hi akpakarapai. Badungu rani narungo be kaza  kpotose watadu agu akpakarapai nambusa berãrani, pakpio gaani boro, gu kpakarapai nga ga aborokporo, arungosiro watadu gu kura kpakarapai. Na ngbatunga agu apai du wa ririakaza gbiati avura ima sa agi akpakarapai re si du ni kere kpakarakpakaraha tipa ka hihe. Mo kusuko ngbaduro yo fu Yekova. Mo pepa gupai fuko namanga ro kina wai mo narengbe ka pehe fu mbembedi bakureamo. Mo du na gu kido nga Yekova ‘naberã pa ro’ aberã.​—Oni gedi Atambuahe 37:3, 5.

15. Waigu kparakpee narengbe ka undo rani ani “zadi pai azada rogo rungosi”? Oni funga kpiapai.

¹⁵ Kpatagara rogo kparakpee yo nika undo rani ani “zadi pai azada rogo rungosi.” (Rom. 12:12) Yekova ima ino agu akpakarapai airisiko ahihe​—“ko nagia gayo kpe ku ari a.” (Tam. 145:18, 19) Paranga nazakigene nga Kristie du garãri nga 29 ima bi gupai nga gipai re nga rengo. Kere akpakarapai nga ga kaza kpotose atona ri ni tunguotunguoho. Ni sangbana gipai re, gberãrago aziri ni bakerehe. Kusa, ri aini gupai nga nari ati na gu kaza narengbe ka sa ri ri kpi. Kristie aya: “Mi akpari fu Yekova kakaka tipa ko naafu gu ome fere mi aaidaha na auru dunduko. Mi aasadi ka kakuti manga agu apai nga ga toro ni ndu mi tipa adunguratise na kini mangi wisigopai nisase.” Ri agbia kurapai kuti ni nga: “Kparakpee naundo re tipa mi hipai ti kpakarakpakara aregbo. Mi aima ino gupai nga Yekova kinaho ti aregbo dunduko, na gu berã re naundo re mi du wenengai. Wa si avura du nga gimi akpakarapai nga ga kaza kpotose aanyasanga niipo te, Yekova aima karagapai fere kuti gimi akparakpee ni fuko zereda fere nga ga berãse yo na ngbaduse yo.” Si aidanga bangirani go ti gupai nga “[Yekova] ini pa batasa aidipambori be asada” te.​—2 Pet. 2:9.

16. Tipagine ani aida na ga Yekova undo ti ni tipa ka sovura kuti asada?

¹⁶ Oni sanahe tipa ga Yekova undo tipa ka ne asada. Bambiko wangia ani kpakpa aboro, si naida ani naasovura aso kindi kuti gu asada du tipa manga irairapai. Satana namanga agu apai dunduko rengbe ko ka mangaha tipa ka  sa gu asadatise ani amangaha si du ni nyanyakihe gbe. Gene sa ko aasada ka gberesa berãrani ngbaha nga vurube agu aũngbarago du ni gbegberẽhe. Ngbatunga agu aũngbarago re ima rengba ka hiiso berãrani na bibiriko aberã​—nga agu aberã rengbe ka sarani ani du ni bibiriko rani barabangiri Yekova na ki sarani ani mangi kere ingapai.​—Mk. 7:21-23; Yak. 1:14, 15.

17. Tifuo ani mangi kparakpee tipa undo, ginipai si aida ani mangihe tipa ka ne asada? (Oni bi sura a.)

¹⁷ Ani naida na ga Yekova undo ka si dunga ani naida ka diabe gu asada nga ga manga irairapai. Yesu arimisi gi kpe zungoditise re kurogo gako kpia kparakpee yo nga: “Ka mo ngbé nga fu rani ku mbata yo sa asada ya, Ono mo túka rani ti gbegberẽpai.” (Mt. 6:13) Yekova naida aida ka undo rani, ono si naida aida ani sanako tipa gako undo. Si naida a ani mangipai na ngbanya kuti gaani akparakpee. Ani ima rengba ka manga asadatise ni bakerehe ka ne gedapai tipa agu airaira bipai nga gu du ni bakerehe rogo gi ga Satana zegino re na ka ne degaturani kuti ni. (Tam. 97:10) Ani ima rengba ka hiiso berãrani na wene apai ni geda ani Baibiri na kini wisigihe. Pa ndu ani tipa adunguratise na kini tungusipai a nika banda gaani aberã. Na Yekova kidohe nga ko aida nga i asadi rani susi gu rengbe ani ka hihe te.​—1 Kor. 10:12, 13.

18. Ginipai si aida ani dunduko mangihe nibipa kparakpee?

¹⁸ Ani dunduko si aida ani mangi kparakpee ni bakerehe susi gu nidu mbata tipa ka nye niruru rani fu Yekova ti gi kpakarakpakara yangara arame re. Oni kpara regbo na auru dunduko tipa kaa manga gu kparakpee naye kina boro ngbaduroni yo. Yekova naida gupai nga ani ‘úka kpotorani yo’ fuko rogo kparakpee yo. (Tam. 62:8) Oni sambuo Yekova na ki ni tambuako tipa agu apai dunduko ko amangaha. Oni sanako ko undo roni oni du na wingbaduse gene tungusapai yo. Oni sanako ko undo roni oni hi ai agu akpakarapai na ai agu aˈasada rengbe oni kaa gbia tironi na ni. Ka oni mbunga ai pai watadu ai boro ni rugusi roni ti manga oni kparakpee dedede fu Yekova ya. Waigu tie Yekova akaragapai kuti gaani akparakpee? Ani nika sakapai tipa gi nyanyakipa sanahe re rogo gu kekeapai ngbefuo gere.