1. Waigu dungu aboro amangapai kuti gu yambahe nga ga tatamana areme? (Asanza 1:20, 21)

 ROGO dungu aringara, ani ninaabi awirinarani dedede i naru rogo agu aba dungu aboro asusa rogoho. I naamoma ti ngbayo na kini fu waraga tipa boro gedihe. Ya mo mo amangingo ngbatunga gi bawene gene sunge tungusapai re? Ka singia mo aima mangaha wo, zanga kapa, mo aima berã kuriipa gu bawene afugo du rogo gu buku nga Asanza—nga gu du na gu tatamana rogoho nakpara ni wawa fu aboro gbaiga tipa i gi gaha arugute. (Oni gedi Asanza 1:20, 21.) Ziazia Kekeapai gbiati gaani awaraga na ndikidi “tatamana” rogoho—nga ga Yekova tatamana. Gi tatamana re nga gupai si aidaha tipa aboro wa ka i rengbe ka gbia nyenye unga. Ani nidu na ngbarago ho boro adia waraga ni sa dagba gaani awaraga yo. Ono anga aboro dunduko ninaadia ha te. Gu kura aboro aidanga ka ino gupai Baibiri apehe te. Gu kura aboro namoma rani amoma. I naberã gupai nga Baibiri nga kuru buku adunga undo ti ni ya. Agu akurayo kini bisirapa agu ayugopai nga ga Baibiri nga gu du tipa ruru mangaapai, na i nape gupai nga agu aboro napekafuo ho, i nga gbegberẽ sino aboro na i nabi tiyo nga i nga ruru aboro. Wa vura duhe wo, Yekova nandu kindi kumbatayo rogo nyemuse yo ka sa ndikidi tatamana si du ho fu aboro dunduko. Rogo gini agene?

2. Wari gu rengbe ani ka gbia ndikidi tatamana ni areme, ono ginipai badungu aboro asia ka mangaha?

² Gene sa Yekova asa gupai nga aboro gipai tipa ndikidi tatamana ngbaha nga vurube Fugoko nga Baibiri. Gu buku re ima du be badungu aboro. Na ginipai tigaha du tipa gu gaani awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai? Mbiko ga Yekova amaku, bangehe ho awere rogo afugo yo niima susa 1,000. Agu aboro nadega tuyo, naida ka ya, nagedaha na kini mangi gupai i awirikaha nika gbia undo agbia. Ono tie, badungu aboro diberã ka zanga degatuyo fu Yekova. Ho si aida i mangi adiaberã ni, i nakpinyemu  ka kido kina kuti tiyo watadu ka degatuyo fu kina akurayo aboro. Zavura i ima rengba kaa bi rani na parani kusende bambiko ani sia ka pekafuo gupai Baibiri apehe. Gi kekeapai re nika sakapai tipa ndu gupai aboro amangapai ti ni ngba gi gene re. Ono tie, ni bambataha, ani sakingo pai tipa wai rengbe ani ka gbia gu tatamana naye be Yekova.

3. Ginipai ndikidi tatamana akodaha?

³ Tatamana rengbe kadu nga tandu mangapai, nga ka mangasunge na agu apai ani nainihe tipa ka manga wene adiaberã. Ono tie, ndikidi tatamana nakoda dungu apai. Ziazia Kekeapai naya: “Gunde ti Yekova nga tonatona mburu tatamana, ina pa gu ko du ni Ziazia Ko nga rugatinapai.” (Snz. 9:10) Sidu, ho si aida ani mangi nyanyakipa diaberã ni, si naida ani bi ga Yekova berãpai—nga ka “ina pa gu ko du ni Ziazia Ko”—ko du nga mburu gaani diaberã. Ani rengbe ka manga gipai re ni wisigo ani Ziazia Kekeapai gbiati agu awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai. Ho ani amangaha ni wo, ani nayugo ndikidi tatamana.—Snz. 2:5-7.

4. Tipagine duhe ti ni nga kina Yekova sa rengbe ka fu ndikidi tatamana furani?

⁴ Yekova nga gu yangada boro rengbe kafu ndikidi tatamana furani. (Rom. 16:27) Tipagine du ko ti ni nga Mburu tatamana? Bambatapai nga, Yekova nga Bakusiahe, na ko ima ino apai dunduko tipa agu ahe ko akusihe. (Tam. 104:24) Uepai nga, agu apai dunduko Yekova amangaha nayugo gupai nga ko nga iratatamana. (Rom. 11:33) Biatapai nga, gu ga Yekova arugute nga ga tatamana ti aregbo dunduko naundo agu aboro namangapai kuti ni. (Snz. 2:10-12) Ka ani aida kadu nzunzu ni airatatamana, si naida ani di agi abangua arengo du biata re kugume na ki mbuhe si ninungusi gaani adiaberã na gaani mangaapai.

5. Gini sangbanapai namanga ho aboro aká ni ka ida gupai nga ndikidi tatamana sa naye kina be Yekova?

⁵ Badungu aboro rogo zegino ima ida kuti gupai nga agu ahe i abihe patiyo ima du ni bawene mbakadimbakadihe gbe, ono i nape gupai nga Bakusiahe ti ni te. Gu kura aboro ani agbiayo namanga tiyo nga i ima ida kuti Mbori, ono i naberã gupai nga agu ayugopai nga ga Baibiri ima du ni bakuruhe na i nadiaberã kaa raka kina wai i akpinyemuhe. Sangbana gipai re ningia gine? Ya mo zegino nga wene ba mbiko aboro nakido kina kuti gayo tatamana nitiyo kuba gupai nga i kido kuti ga Mbori tatamana? Ya mo i gbia ndikidi ngbarago watadu ndikidi maabangirise tipa kumbatayo? Agu apai ani abihe pati rani nasa gupai nga ani idi kuti gi rengo re: “Tatamana na rugatinapai na rugapai, si arengba nga na ru kuti Yekova te.” (Snz. 21:30) Gipai re nafõngbadurani yo ani naasana Yekova kindi tipa ko fu ndikidi tatamana furani! Si nipa gberãrago nga badungu aboro amanganga ha wo te. Tipagine?

6. Ringbisihe kuti Asanza 1:22-25, ada aidanga ka degatuyo kuti ga Yekova tatamana ya?

⁶ Dungu aboro adeganga tuyo ho ndikidi tatamana ‘akpara ni niwawa ti gene bakporo’ yo te. Ringbisihe kuti Ziazia Kekeapai, badona aboro biata nga aguyo naká tatamana: “azangainahe,” “abapayasi pa pai,” na “mumungo aboro.” (Oni gedi Asanza 1:22-25.) Ani kparianga ndu gupai wenengai agi aboro re aká gu tatamana ti ni nga ga Mbori, na waigu a rengbe ani ka ne ka zanga du wa yo.

7. Tipagine kura aboro nasia ka nye ti ni ni “azangainahe”?

⁷ “Azangainahe” nga agu aboro naida kuti agu apai dunduko i agiaha na i ima rengba  ka nanga yo taata. (Snz. 14:15) Dedede, ani naagbia ngbatunga aboro agbia wa gure ba gaani tungusapai yo. Ni kpiapai, oni berẽnga pa gu mirioni aboro apambori watadu agu abangbembatayo nga ga birĩ-zogarago yo nanangiyo. Kina ngba aguyo nazera ho i aye ka ino gupai ni nga agu abangbembatayo re aima nanga yo. Ono agu aboro i nifura tipa yo rogo Asanza 1:22 nasia ka nye ni azangainahe bambiko i ima kpinyemuhe wo. (Yere. 5:31) I namanga kina agu apai i akpinyemuhe na i aidanga ka wirika gupai Baibiri apehe te watadu i aidanga ka mangapai kuti gaha arugute te. Badungu aboro du wakina gu dee naima kpinyemu pambori gbe nga gu ri du Quebec yo, Canada yo, nga gu ri naya fu gu Dezire Yekova natungusipai furi wẽ, “Ka si du nga gaani bavugahe anangi rani gako ingahe du angianga gaani ingahe ya!” Ni rengo, ani aidanga ka pekafuo agu aboro nata ino aino kini diberã kadu wo te!—Snz. 1:32; 27:12.

8. Ginipai nika undo rani ani gbia gu ngbatunga ruru inohe re?

⁸ Tipa wene ndupai, Baibiri nangarasa rani ka ani nyenga ni azangainahe ya, ono ‘rogo berã, ani dú ni sosono aboro.’ (1 Kor. 14:20) Ani nagbia ngbatunga gu ruru inohe re ni manga ani pai kuti gu bangua arengo nga ga Baibiri rogo gaani raka yo. Ka ani mangihe wo, ani nika bi wai abi Baibiri nika undo rani ani ne akpakarapai na kini mangi agu adiaberã nga ga tatamana. Si ni wenepai ka berãkurii agu adiaberã ani namangihe. Ka si dunga ani aima digo ni wisigi Baibiri na kini ndu tipa adunguratise tipa bete regbo, ani ima rengba ka sana tirani nga, tipagine ani ata manganga adiandue ti ni ki kpara gaani raka fu Yekova na ki zi bapatiza ya. Ka si dunga ani aima zio bapatiza, ya mo ani namanga sonakumbatayo kadu nga wene abatungusipai na abayugu wene pangbanga? Ya mo agu adiaberã ani amangaha nayugo gupai nga agu abangua arengo nga ga Baibiri du nanungusa rani? Ya mo ani nayugo agu asino nga ga aKristano rogo gaani mangaapai yo na kura aboro? Ka si du nga si naida aida ani mangi ariapai, si naida ani berẽ dudunguro kurii ga Yekova arugute nga gu ‘nasa azangainahe i du ni airatatamana.’—Tam. 19:7.

9. Waigu “abapayasi pa pai” ayugo gupai nga i naká tatamana?

⁹ Ue badona aboro nga aguyo naká ga Mbori tatamana nga “abapayasi pa pai” watadu airasawia. Ti kura aregbo, ani ninaagbia ngbatunga aboro agbia wa gure gene gaani sunge tungusapai yo. I nagbia ngbarago ti sawia kura aboro. (Tam. 123:4) Baibiri aima pehe nga rogo yangara arame, badungu aboro nika du ni abapayasi pa pai. (2 Pet. 3:3, 4) Wakina agbio gu ruru kumba nangia Roto, kura aboro areme adeganga tuyo kuti ga Mbori azahe te. (Bam. P. 19:14) Badungu aboro namoma agu aboro naraka ringbisihe kuti gu bangua arengo nga ga Baibiri. Gupai nafõngbadu airasawia yo nga “gayo nyemuahe na zangasinombori.” (Yuda 7, 17, 18) Gu gene Baibiri asakapa agi airasawia re ngbaha, ima ndu wa sa na agu aberã nga ga abasamungu gbiati kura aboro nga aguyo naká Yekova!

10. A wa i nigumbaha rogo Atambuahe 1:1, waigu rengbe ani ka ne gu mangaapai nga ga airasawia?

¹⁰ Waigu rengbe ani ka banda tirani ti pekafuo gu mangaapai nga ga airasawia? Gene sa nga ka ne kodatise na agu aboro nakpakanahe akpakana kindi tipa apai dunduko. (Oni gedi Atambuahe 1:1.) Gipai re nayugo gupai nga si aidanga ani degeturani watadu ka geda ai pai nga ga abasamungu te. Si naida ani du na rubangirise ani andu ka tona kaa kpakanahe tipa apai dunduko na kini kapa kuti Yekova na agu arugapai ani agbiaha rogo gako riigbu. Tipa ka ne gu ngbatungapai re, ani ima rengba ka sana tirani nga: ‘Ya mo mi naakpakanahe ti aregbo  dunduko ho ani agbia vovo rugapai ni watadu asakarogopai yo? Ya mo mi naabi kina aingahe ti aregbo dunduko ti agu aboro nangbembatayo?’ Ho ani ambu manga agi apai re ni niipo wo, Yekova nika du na ngbarago na ani.—Snz. 3:34, 35.

11. Waigu “mumungo aboro” abi ga Yekova arugute nga gu du tipa ruru mangaapai?

¹¹ Biata badona aboro nga aguyo naká tatamana nga “mumungo aboro” watadu airamungo. I nga airamungo mbiko i naká ka raka ringbisihe kuti gu ga Mbori arugute du tipa ruru mangaapai. I namanga kina agu apai i abihe nga si du niruru he bangiriyo. (Snz. 12:15) Gi ngbatunga aboro re naká Yekova, nga Mburu tatamana. (Tam. 53:1) Ho ani agbiayo ni gene tungusapai yo, i dedede nabisirapa rani bambiko ani nairisa agu arugute nga ga Baibiri. Ono tie, ka i funga wene raka furani te. Baibiri naya: “Turũ [ndikidi] tatamana aturã ki susi fu mumungo boro; ni aza nga ngbani bangbanga bakporo yo a te.” (Snz. 24:7) Iramungo na ai pai ngba ni nga ga tatamana ka pehe te. Si nga ndu gupai Yekova aza rani ti ni nga ani “gúari bara bangiri mumungo boro”!—Snz. 14:7.

12. Ginipai nika undo rani ka ani mangingo pai wa airamungo ya?

¹² Anga ani wa agu aboro nasoga ga Mbori arugute te. Kuba gure, ani nawirika ka kpinyemu gu gene Mbori aberã ngbaha, kodihe na gako arugute dunduko. Ani rengbe ka nyakasa gu nyemuse re ni ringbisa ani sangbana giasangba kuti sangbana basasangba. Oni bingo gu ngbatunga akpakarapai aboro naaye na ni kurii yo bambiko i namangaapai ni pamungo ka ká ga Yekova arugute nga ga tatamana. Sidu tie, mo bingo wai du gamo raka ni bawenehe gbe mbiko mo nagiasangba Mbori.—Tam. 32:8, 10.

13. Ya mo Yekova namanga rani ngbaome ani irisi gako arugute nga ga tatamana?

¹³ Yekova nafu tatamana fu aboro dunduko, ono ko aziongo aboro ngbaome tipa i dihe kugume te. Ono tie ko nasakapa sangbana gupai namanga agu aboro aidanga ka degatuyo kuti tatamana ya. (Snz. 1:29-32) Agu aboro nasia ka zanga giasangba Yekova i nika “ri kina zuzu gayo mangaapai.” Kusa, i nika gbiatiyo na bakere igirã, na arungo mbiko gu gene i araka ngbaha na ti digidoho Yekova nika gbarasa yo. Ono tipa agu aboro tigayo nadega tuyo kuti ga Yekova arugute nga ga tatamana na kini mangi gupai si apehe, i nakido yo nga: ‘Agu aboro nikadega tuyo kono du mi ni, i aráka ni bandabanda yo, ki du zezeredi zanga gunde be gbigbitapai.’—Snz. 1:33.

14-15. Ginipai ani awirikaha rogo Asanza 4:23?

¹⁴ Ho ani amangapai ni kuti ga Mbori tatamana, ani ti aregbo dunduko nagbia undo. A wa ani nasakipai tipaha, Yekova nasa gako arugute nga ga tatamana taata tipa ani gbiaha. Ni kpiapai, rogo gu buku nga Asanza, Yekova nafu agu arugute yo nga gu du na undo ti ni ti aregbo dunduko. Ani wisigongo akpiapai gbua  biama nga ga ngbatunga agu arugute nga ga tatamana re.

¹⁵ Mo banda ngbaduro yo. Baibiri naya: “Mo nibánda kpotoro yo ngangarã; bambiko yo unga naye ni.” (Snz. 4:23) Mo berẽnga pa gupai si aida ani mangihe tipa ka banda ndikidi ngbadurani. Si naida ani naari wene ariahe, kini mangi mangonvo rengbearengba na ki ne kura gbegberẽ sino mangaapai. Ani namanga ngbatunga pai wakina gure ka banda gu ngbaduraniyo narukuba kurapai re. Si naida ani naageda Fugo Mbori na auru dũ. Si naida ani naambakada tirani tipa agu adunguratise nga ga aKristano na kini ndu tipaha, na kini fu akaragapai. Ani nadu zaaza ni fu ani tirani dedede tipa kaa mangasunge tungusapai. Na ani nane sonosa gbegberẽ sino mangaapai ni nye ani gigiri ti agu apai rengbe ka gbarasa berãrani wa ngbatunga gu nga wasiwasi aũzambuasitise gbiati gbegberẽ abakure.

16. Tipagine du Asanza 23:4, 5 ti ni nipa undo furani areme?

¹⁶ Mo rengbe kina be agu ahe du bero. Baibiri nafu gi rugute re: “Ka mo nifudi nga tiro tipa du ni irakumuko ya; . . . ho bangiro nibi he ni, si niima go: bambiko aũkumuko naga wa zire nizara puporu ka gu, wa dingimo nagu ku ari yo.” (Snz. 23:4, 5) Aboro ima rengba ka zanga gayo marã na gayo aũkumuko taata. Ono tie, badungu airakumuko na airarungo nabakabangiriyo ni bakerehe gbe tipa ka manga marã. Si nga ndu gupai i amanga agu apai ti ni dedede nagbarasapa rimoyo, pa gayo pagume na aboro, na zavura gayo kumuko a. (Snz. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Ono tipa tatamana tigaha, si naundo rani ka ani naabakanga bangirani tipa marã ni bakerehe gbe ya. Na gipai re nika undo rani ka ani dunga ni airangbaduse ya, ono ani rengbe be kina agu ahe du berani na kidu na ngbarago na kina agu ahe du berani.—Batu. 7:12.

17. Waigu rengbe ani kadu na “mirã iratatamana,” a wa i napehe rogo Asanza 12:18?

¹⁷ Mo berẽ mbata fu mo fura. Ka ani aadunga na rubangirise ya, gaani afugo ima rengba ka ye na bakere imisiri gbe. Baibiri naya: “Gu boro kina ho nagba sa fugo wa kina baso sa rũ he, ono mirã iratatamana nafu husa.” (Snz. 12:18) Ani naundo ka banda zereda ho ani ane fura ni tipa agu aingahe nga ga kura  aboro. (Snz. 20:19) Ka ani aaida afugorani naafu wasa fu aboro angianga kaa imisa yo ya, si naida ani naageda Fugo Mbori dedede na kini berẽkurii. (Rk. 6:45) Ho ani aberã ni kurii gupai Ziazia Kekeapai apehe, afugorani ima rengba kadu wakina “gugaabi tatamana” nga gu nafu wasa fu kura aboro.—Snz. 18:4.

18. Waigu pa mangapai kuti Asanza 24:6 aundo rani ani du na diabese gene tungusapai yo?

¹⁸ Mo pekefuo rugapai. Baibiri nafu gi wene arugute du na undo ti ni re: “Bambiko mbiko tatamana ruga ro si mo ka so ga vura ti ni nzunzu, mbiko rimbasa aboro rondo, yo du diabese ni.” (Snz. 24:6) Waigu gi veresi re aundo rani ani da ni wene abatungusipai na abayugupai. Kuba gupai nga ani naatungusapai na kini yugupai kina ngba gaani gene ni tirani, ani naasada ka pekafuo agu arugapai i afuhe furani. Ani nagbia agu arugapai nga ga tatamana ba gaani adunguratise yo nga ga aKristano nga gu ba rengbe ani ka wirikapai yo ti gu wene gene kura aboro ayugopai ngbaha rogo Baibiri yo. Kurii gure, ga Yekova riigbu nafu wene aũsunge—awaraga gbiati avidio—nga gu rengbe ka undo aboro i gi rogo Baibiri yo wenengai. Ya mo oni nawirika ka mangasunge na agi aũsunge re ngba wene gene?

19. Waigu du oni abi gu tatamana Yekova afuhe? (Asanza 3:13-18)

¹⁹ Oni gedi Asanza 3:13-18. Nairiwo gu tambuahe du ani na ni tipa gu wene arugute ani agbiaha rogo Fugo Mbori yo re! Na zanga agi arugute re, ka gaani raka dunga na ngbarago te. Rogo gi kekeapai re, ani ima bi bete akpiapai nga ga wene arugute nga gu ani narengbe ka gbiaha rogo gu buku nga Asanza. Rengo ngaha nga, Baibiri naabaha hii be wene arugute nga gu naye be Yekova. Si naida ani mangipai kuti gako arugute rogo gaani raka yo naabaha. Badungu aboro abingo ga Mbori tatamana na nyanyakipaha te, ono ani ima ida kuti gupai nga “agu yo zadi [tatamana]; ngbarago du fu” yo.