1. Ho ani aberã ni kuriipa gu idapase naadu ti Abarayama, gini sanahe rengbe ani ka sana tirani na ni?

 WA VURA duhe nga dungu aboro aima giapa Abarayama, kina bete yo inipai tipa ko. Ono tie, mo ima ino dungu apai tipa Abarayama. Ni kpiapai, Baibiri nayamba Abarayama nga “ba fu agu yo dunduko naida pa Mbori.” (Rom. 4:11) Mo ima rengba kaa bakabangiro nga ‘Ya mo mi rengbe kadu na nyanyaki idapase kuti Mbori wa gu naadu ti Abarayama?’ Ii, mo ima rengba.

2. Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai tipa ani wirikipai tipa gu kpiapai nga ga Abarayama? (Yakoba 2:22, 23)

² Gene sa rengbe ani ka sonosa idapase wa ga Abarayama ngbaha nga ni wirika ani pai tipa gako kpiapai. Abarayama anaamanga agu apai ti aregbo dunduko Mbori anaaya fuko ko mangihe. Ko aguari ka ga ku rogo gu rago na du tuturũ ti gako ringara, na kini raki tii bamburoko tipa dungu agarã, na ko adu regerege ka fu wiriko nangia Yisaka ni motumo. Abarayama amangi agu apai re dunduko bambiko ko adu na nyanyaki idapase kuti Yekova. Mbiko ga Abarayama idapase na wene mangapai, ko asa ngbarago ti Mbori na ko ki da ni bakureako. (Oni gedi Yakoba 2:22, 23.) Yekova naida gupai nga ani dunduko kodihe na mo, sa gupai nga ko idi na ani na ani ki da ni abakureako. Tipa gi ndupai re, ga Mbori ziazia toro adu kugii agu abake Baibiri nangia Pauro na Yakoba i fura tipa gu kpiapai nga ga Abarayama. Ani moingo berãrani awere kuti gako kpiapai a wa i nasakihe rogo ARomo kapita 4 na Yakoba kapita  2. APauro na Yakoba afura tipa nyanyakipa pai tipa Abarayama.

3. Gini veresi rogo Baibiri yo aPauro na Yakoba adipai rogoho?

³ APauro na Yakoba dunduko nadipai rogo Bambata Pai 15:6, nga gu naya: “[Abarayama] ki idi pa Yekova, Yekova ki gedi he fu ko ni rurupai.” Yekova nabi boro niruru ni watadu ni zanga pai ti ni ho ni asa ngbarago ni ti Ko. Nairiwo wai duhe ni bawenepai ka bi gupai nga Yekova nayamba kpakpa aboro nga aboro ingapai, nga i na pai tiyo te! Si nawiraha wa mo naida Mbori ya tipa ro mo nga ruru boro na ko ima rengba ka manga gipai re. Awere, ani nika wirika ndu gupai Yekova ayambu Abarayama ti ni nga ruru boro, na gupai rengbe ani ka wirikaha tipa ko yambu rani a nga ruru aboro.

4. Ginihe naká na aboro ti da yo ni ruru aboro?

⁴ Rogo gu waraga yo Pauro akehe fu agu aboro naadu Roma yo, ko ape gupai nga, aboro dunduko nga aboro ingapai. (Rom. 3:23) Waigu tie rengbe Mbori kadu na ani na i ki yambu rani nga ruru aboro? Tipa ka undo ruru aKristano dunduko i karagapai kuti gu sanahe re, Pauro amangisunge na ga Abarayama kpiapai.

5. Tipagine Mbori ayambu Abarayama ti ni nga ruru boro? (ARomo 4:2, 4)

⁵ Yekova ayambu Abarayama nga ruru boro ho ko aaraka ni rogo gu ringara nga ga Kanana. Tipagine Yekova ayambu Abarayama ti ni nga ruru boro? Ya mo si adu mbiko gupai nga Abarayama aamangapai kuti ga Moize aNdiko? Anga wo duhe te. (Rom. 4:13) I afu agu aNdiko re fu gu rikaaboro nangia aYisaraere agarã 400 kusa tingbafuo Mbori ya ti Abarayama ruru boro nangia ko. Sidu tie, tipagine Mbori ayambu Abarayama ti ni nga ruru boro? Yekova ayugu gu weneringise arénga aboro tipaha ya fu Abarayama mbiko gako idapase.​—Oni gedi ARomo 4:2-4.

6. Tipagine rengbe Yekova ka yamba boro ingapai ti ni nga ruru boro?

⁶ Pauro ape gupai nga ho boro amaa idapase ni kuti Mbori, “mbiko gani idapase Mbori nasa ni ni ruru boro.” (Rom. 4:5) Pauro agbia kura pai kutini nga: “A wa Dawidi aya maku du fu gu boro Mbori naya ti ni ni du ni ruru ni, kpara ti mangaapai, niya ‘Aboro maku nga agu yo vu yo yo ti gayo ingaapai, nga agu yo dadi yo gayo gbegberẽapai; boro maku nga gu boro Gbia ageda nga gani gbegberẽpai kuti ni ya.’” (Rom. 4:6-8; Tam. 32:1, 2) Mbori nambupai watadu ka dada agu aingapai nga ga agu aboro du na idapase. Ko nambupai fuyo na ko aberãnga pa gayo aingapai berewe te. Ko nabi ngbatunga agu aboro re nga i na pai tiyo te na i niruru yo mbiko gayo idapase.

7. Tipagine rengbe ani ka ya ti ni wẽ gu ga Mbori amoyambu naadu mbata angia ruru aboro?

⁷ Wa vura duhe nga i ayambu Abarayama, Davide, na gu kura ga Mbori ruru amoyambu nga i angia ruru aboro, i adu kindi na zangarengba na ni aboro ingapai. Ono mbiko gayo idapase, Mbori abiyo nga ingapai aadunga tiyo te, bambiko i aadu nga wa agu aboro naadu patiyo naadunga na idapase kutiko ya te. (Ef. 2:12) Rogo ga Pauro waraga yo fu aRomo, ko asaki gupai fuyo nga si naida na idapase tipa kadu ni bakurea Mbori. Abarayama na Davide angia abakurea Mbori bambiko i adu na idapase kutiko, ani ima rengba kadu ni abakurea Mbori a mbiko gaani idapase.

8-9. Gini kura iraira bipai gu kura aboro nadu na ni tipa gu kekeapai nga ga Pauro na Yakoba, na tipagine?

⁸ Tipa dungu kama agarã, abangbembatayo rogo dungu apambori aima ti kango tipa gu sunge nga ga idapase na pa nyakapa mangaapai.  Bete abarumbatayo rogo pambori yo nayugo gupai nga gupai si aida boro mangihe ka gbia bata nga mo du na idapase kuti Gbia Yesu Kristo. Si nawira wa mo aima gia gupai i naapehe nga, “Mo idipa Yesu ki gbia bata.” Gu kura agbia pambori ima rengba ka pe gu fugo Pauro nga gu naya: “Gu boro Mbori naya ti ni ni du ni ruru ni, kpara ti mangaapai.” (Rom. 4:6) Ono tie, agu akurayo naya “mo batasi tiro” ni ndu mo kurogo agu aba apambori abihe ni ziaziaha na kini mangi agu apai du ni wenehe. I ima rengba ka pe pa gu veresi du rogo Yakoba 2:24: nga gu naya: “I nasapa ngbanga fu boro mbiko mangaapai, mbiko idapase sa te.”

⁹ Mbiko agi aida du ni bakiakia re, bete abawiriki Baibiri idi kuti gupai nga, aPauro na Yakoba aadunga nagiatise tipa gupai si aida boro mangihe tipa Mbori idi na gani pai te. Ringbisihe kuti gu kura abayugupai nga ga apambori yo, i nape gupai nga Pauro aidi kuti gupai nga si naida boro du na idapase tipa Mbori idi na gani pai, ono Yakoba aidi kuti gupai nga si naida boro mangi weneapai tipa Mbori idi na gani pai. Kura bayugupai nga ga pambori ko ape gupai nga: “Yakoba aagianga tiko na ndu gupai Pauro aanyakasapa gupai si aida boro du ti ni na idapase tipa kadu niruru ni te na Yakoba aima tikango na gu sakapai nangia ga Pauro.” Ono ga Yekova toro naadu kugii aPauro na Yakobo i ke gupai i akehe re. (2 Tim. 3:16) Taata gene kinaho rengba ani ka bi gu ngbanya ngbaha du dagba agu afugo re. Si naida ani berẽkurii gupai​—i akehe mbata fu agu afugo yo re.

10. Gini ‘mangapai’ du Pauro aafura tipaha? (ARomo 3:21, 28) (Oni bi sura a.)

¹⁰ Gini ‘mangapai’ Pauro afura tipaha rogo ARomo kapita 3 na 4? Ko aafura gbe tipa “manga rugute” nga ga ga Moize andiko nga gu i afuhe fu aYisaraere rii bagangara Sinai yo. (Oni gedi ARomo 3:21, 28.) Si nangera wa ka i ya ti rago Pauro, dungu agu aKristano nangia  aYudo aidi kuti gupai nga si naida i naapekafuo ga Moize aNdiko kindi. Ni sangbana gupai re, Pauro amangisunge na gu kpiapai nga ga Abarayama tipa ka yugo na ni nga si aidanga boro peke kina fuo aNdiko tipa kadu niruru ni te. Kuba gure, Pauro asaki gupai nga si naida ani du na idapase. Gipai re nga pa wasa bambiko pa ino ani gipai re nafu gu kido furani nga ani ima rengba ka manga gupai du ni ruruhe bangiri Mbori. Gere nayugo gupai nga ani ima rengba ka sonosa idapase kuti Mbori na Kristo, nga gu rengbe ka sa gupai nga Mbori idi na ani.

11. Gini ngbatunga “mangaapai” Yakoba afura tipaha?

¹¹ Ono tie gu “mangaapai” i nafura tipaha rogo Yakoba kapita 2, si nga gu manga i nafura tipaha rogo agu aNdiko nga ga Moize te. Yakoba afura tipa gu mangaapai watadu asunge aKristano amangaha rogo gayo raka yo na aˈuru dũ. Ngbatunga gu mangaapai re nayugoho singia Kristano na ndikidi idapase kuti Mbori watadu ni na ni te. Oni bingo akpiapai ue nga gu Yakoba amangisunge na ni.

12. Waigu Yakoba asakipai tipa gu ngbanya du dagba idapase na mangaapai? (Oni bi sura a.)

¹² Rogo bambata kpiapai, Yakoba asakipai tipa gupai nga, si naida aKristano du zanga kparakaro. Ko ayugu gipai re na gu kpiapai nga ga gu kumba nayugo wenesino koyo du irakumuko ni na ki zanga yugo wenesino koyo du irarungo ni. Yakoba ape gupai nga gi kumba re aima rengba kaa pe gupai nga ko na idapase, ono gako mangaapai aayugongo gupai nga ko adu na idapase te. (Yak. 2:1-5, 9) Gu ue kpiapai Yakoba afura tipaha, si tipa gu boro ‘naabi wirina naadunga na roko ti ni watadu riahe ya’ ono ka ni afunga gu undo si aida na ni ya. Ka gu boro re vura pe gupai nga ni na idapase, gani mangaapai ayugongo gupai nga ni na idapase te. A wa Yakoba akehe, “idapase, ka si adu nga na mangaapai ti ni ya, si ni kpikpi he.”​—Yak. 2:14-17.

13. Gini kpiapai Yakoba amangisunge na ni ka yugopa nyakapa idapase na mangaapai? (Yakoba 2:25, 26)

 ¹³ Yakoba afura tipa Raba nga ri nga gu boro nayuguhe rogo gari mangaapai yo nga ri na idapase. (Oni gedi Yakoba 2:25, 26.) Ri aima giapai tipa Yekova, na ri aini gupai nga ko aundo aYisaraere. (Yos. 2:9-11) Gari mangaapai ayugu gupai nga ri adu na idapase rogo gari mangaapai yo​—bambiko gari idapase, ri abanda gu raka naadu ngbapai yo nangia ga agu abamoirago ue nangia aYisaraere. Ni sangbana gipai re, i aya ti Raba na Abarayama i nga ruru aboro si ki vura du vurũ nga i dunduko nangia kpakpa aboro na ka i amanganga pai kuti ga Moize aNdiko ya. Gu kpipai i amoihe nayugo gupai nga si naida ani yuguhe rogo gaani mangaapai yo nga ani na idapase.

14. Tipagine rengbe ani ka pe gupai ti ni nga gupai Pauro apehe na gu Yakoba apehe atagbaganga tihe te?

¹⁴ Sidu, agu abake Baibiri nga Pauro na Yakoba afura tipa idapase na mangaapai ngba agene ni bakiakia. Pauro ape gupai fu agu aKristano nangia aYudo nga, si aidanga gupai gbua nga i naamangapai kuti agu aNdiko nga ga Moize tipa Mbori idi na yo te, baraho Yakoba aanyakasa pa gupai ni fu aKristano dunduko nga si naida i yugu gayo idapase ni manga wene apai fu kura aboro.

15. Gini bete agene duho rengbe ani ka yugo gaani idapase ngbaha rogo mangaapai yo? (Oni bi asura a.)

¹⁵ Yekova apenga gupai nga ka ani aida kadu niruru rani, si naida ani mangipai kina wai Abarayama amangipai te. Nirengo, dungu agene duho rengbe ani ka yugo na ni rogo gaani mangapai yo ngbaha nga ani na idapase. Ani ima rengba ka dia vovo aboro rogo dungurati, undo agu awirina naida nzunzu na undo, na kini mangi weneapai fu gaani aborokporo, na gere nga gupai Mbori aidaha na kini fu maku kuriihe. (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Yo. 3:18) Gu nyanyakipa gene rengbe ani ka yugo na ni nga ani na idapase ngbaha nga ni  tungusa ani pai zaaza fu kura aboro. (1 Tim. 4:16) Ani dunduko niima rengba ka yugoho rogo gaani mangaapai yo nga ani na idapase nga ga Yekova akidohe nika daada ti rengo na gako agene mangaapai ni wenehe. Ka ani mangihe wo, ani ima rengba kadu na gu kido nga Mbori nika bi rani niruru rani na ani nika du ni abakureako.

16. Ginipai Abarayama amoi bangiriko tipaha na kidu na idapase tipaha?

¹⁶ Rogo ARomo kapita 4, si nape pa kura nyanyakipa wirikapai nga gu rengbe ani ka wirikaha be Abarayama: si nga nyakapa maabangirise. Yekova akidohe nga, vurube Abarayama du ko nika fu maku ni fu ‘dungu rika aboro.’ Oni berẽnga pa gu bawene maabangirise Abarayama du na ni re! (Bam. P. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17) Ono tie, ho garã Abarayama adu ni nga 100 na garã Sara kidu nga 90, i aavunganga gude kindi te. Kuti gu bipai nga ga wiri aboro, Abarayama na Sara aarengbanga ka vunga gude berewe te. Gipai re angia ndikidi asada fu Abarayama. “Abarayama amoi bangiriko ti kidohe, ki idi pa ha aida, si du du ko ti ni ni ba fu dungu rika aboro.” (Rom. 4:18, 19) Na ni yangaraha, gupai Abarayama aamaabangiriko tipaha ada ti rengo. Ko ada ni ba Yisaka, nga gu gude ko aamaabangiriko tipa ko.​—Rom. 4:20-22.

17. Waigu ani aino gupai nga ani ima rengba kadu niruru aboro na ni abakurea Mbori?

¹⁷ Mbori ima rengba ka ida na ani na i ki yambu rani nga abakureako kina wai Abarayama adu. Nirengo, gere nga gupai Pauro anyakasihe ho ko ake gupai ni nga: “Mbori aya ti ko ruru boro nga [Abarayama] si ni keke he mbiko kina ko sa te, ono tipa rani nga agu rani Mbori naya ti rani ani ni ruru rani naida pa gu ko nazingisi Yesu.” (Rom. 4:23, 24) Wakina Abarayama, tipa kadu na idapase kuti Yekova, si naida ani mangi gupai du ni wenehe na kidu na nyanyaki kido nga agu akidohe Yekova namangihe, si nika daada ti rengo. Pauro andu kumbatayo ka sakapai tipa nyemuse rogo ARomo kapita 5, nga gu ani nika sakapai tipaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere.