1. Oni sakingo pai tipa gupai namangi ho Yesu amangi gako bambata iiriwo mangapai ni.

 MO BERẼNGA pa wai apai adu bara ti digido gu garã nangia 29 Fuo Batikayo Kristo, ho Yesu atona gako sunge tungusapai ni. I ayambu Yesu na nako nangia Maria gbiati bete gako abawiriki tipa pumbo diadee naadu Kana yo nga gu gbaria naadu ku nodiyo pati gu gbata nga Nazareta nga gu gbata i avungu Yesu Kristo rogo yo. Maria angia nakurea agu aborokporo re na ri aundo yo tipa ka ngerafuo agino. Ono ti regbo gu pumbo diadee re, pai amangi nga gu narengbe ka ba zee ti agu aborokporo re na gu vovo arogotise re—imekakue anyasi. b Isoke bange agu aboro naadu pati gu pumbo diadee re aima nge kisusi agu aboro i ayambu yo. Maria andu ko yo du wiiri ni niˈipo na ki ya fuko: “Imekakue be yo te.” (Yo. 2:1-3) Ginipai Yesu amangihe? Ko amangi baiiriwopai—ko aˈaria ime kurogo “wene imekakue.”—Yo. 2:9, 10.

2-3. (a) Gini ngbatunga iiriwoapai Yesu amangihe? (b) Waigu rengbe ani ka gbia undo ti wisigo pai tipa gu iiriwoapai Yesu amangihe?

² Yesu amangi dungu kura iiriwoapai ti regbo gako sunge tungusapai. c Ko amangisunge na gako ome tipa ka undo dungu bawe kutu aboro. Ni kpiapai, gu iiriwoapai ko amangihe ue—nga ga riga akumba 5,000 na kusa berewe ki rigi akumba  4,000—aima rengba ka koda aboro naima susa 27,000 nga gu narengbe ka koda adee na agude nga aguyo naadu a kinaho tigu regbo re. (Mt. 14:15-21; 15:32-38) Ti agu aregbo re dunduko, Yesu ahusi dungu agu aboro naadu na kaza. (Mt. 14:14; 15:30, 31) Oni berẽnga pa wai iriworago ati tigu ndurumo aboro Yesu ahusi yo na ki rigi yo!

³ Gu iiriwoapai Yesu amangihe na bakere rogoyo ti ni furani areme. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa agu apai rengbe ka nyakasa gaani idapase na agu pai rengbe gu iiriwoapai re ka yugoho furani. Na ani nika wisigo wai rengbe ani ka wirika gu umbasitise gbiati nunga Yesu ayuguhe ho ko aamanga iiriwoapai ni.

4. Ga Yesu iiriwoapai nayugo agu apai furani nanyakasa gaani idapase kuti da?

⁴ Gu iiriwoapai Yesu amangihe na nyakasa gaani idapase angianga kina tipa Yesu sa ya ono tipa Bako a. Si wo mbiko gupai nga, Yekova nga ndikidi Mburu gu ome naasa Yesu ko nimangi iiriwoapai. Amokedi 10:38 nape gupai furani nga: “Mbori ambedi Yesu nga boro Nazareta ni Ziazia Toro na tandu; ko nanita ndu kirikiri nimangi wenepai, nihusi agu aboro dunduko bakitingbanga amangi yo; bambiko Mbori adu na ko.” Oni tingidi gupai a nga, Yesu awiriki Bako ngba rengberengbe gene ngba gu gene ko anaaberã na—kini bi apai ngbaha—nga gu nakoda gu iiriwoapai dunduko ko amangihe. (Yo. 14:9) Ani bingo apai biata nga gu rengbe ani ka wirikaha ti ga Yesu iiriwoapai.

5. Ginipai nasa Yesu ko mangi iiriwoapai? (Matayo 20:30-34)

⁵ Ni bambataha, aYesu na Bako ima kpinyemu rani ni bakerehe. Ho Yesu adu ni auru kpotosende, ko ayugu gako dudunguro nyemuse tipa aboro ni mangako sunge na gako ome ka manga iiriwoapai ka undo agu aboro naarungo. Ti kura regbo sa, airavurari ue azungodi ko ko undo yo. (Oni gedi Matayo 20:30-34.) Oni tingidi gupai nga “nungayo” amangi Yesu na ko ki husi yo. A wa i namangisunge ane na ni, gu pa-Giriki i nasaha ane nga “nungayo ki mangi” ko, nayugo gupai nga ho Yesu abi gu kumba re ni ko ni rungo, rago aima gberã tiko nikerehe. Ngbatunga gu dudunguro nunga re, nga gu nayugo pa nyemuse, si du nga gu nasa Yesu ko rigi agu aboro naadu na gomoro na ki husi boro ngbataka a. (Mt. 15:32; Mk. 1:41) Ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nga Mbori “weneringise,” na Wiriko ima kpinyemu rani ni bakerehe gbe na si naimisa yo aimisa ka bi rani ani nirungo. (Rk. 1:78; 1 Pet. 5:7) I na bakere nyemu ka dia agu akpakarapai kusayo aboro agbiatiyo na ni!

6. Gini ome Mbori nafuhe fu Yesu?

⁶ Uepai nga, Mbori ima fu ome fu Yesu ko nyasa riipa agu akpakarapai dunduko nga ga wiri aboro. Ho Yesu amangi iiriwoapai ni, ko ayuguhe nga ko ima rengba ka nyasariipa gu kpakaraapai dunduko ani arengbanga ka nyasa riipaha ya. Ni kpiapai, ko na ome beko ka batasa rani be agu apai naye na kpakarapai fu wiri aboro—nga ingapai kodihe na sangbanaha nga kaza na kpio. (Mt. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19) Gu iiriwoapai ko amangihe nayugo gupai nga ko ima rengba ka ‘husa ngbatunga akaza’ dunduko na ki zingisi agu aboro dunduko kpiki. (Mt. 4:23; Yo. 11:43, 44) Ko a na ome beko ka rugusa bavugumo na ki batasi aboro be gbigbita atoro. (Mk. 4:37-39; Rk. 8:2) Nairiwo wai duhe nipa wasa ka ino gupai nga Yekova ima fu ngbatunga gu ome re fu Wiriko!

7-8. (a) Ga Yesu iiriwoapai nafu gini kido furani? (b) Gini iiriwopai mo angera kumbatayo tipaha rogo vovo zegino?

⁷ Biatapai nga, ani ima rengba kadu na kido  nga agu akidohe nga ga weneapai dunduko du tii ga Mbori Kindo nika da ada nirengo. Gu iiriwoapai Yesu amangihe ho ko adu ni ni boro auru kpotosende nayugo gupai furani nga, ko nika manga gi iiriwoapai re rogo zegino dunduko wangia ko Bakindo ga Mbori Kindo. Oni bingo gupai nika manga furani barambeda tii ga Kristo zogarago. Kaza amanga rani te, bambiko ko nika dia kaza na gbárã dunduko nga gu namanga wiri aboro areme. (Yes. 33:24; 35:5, 6; Yugo. 21:3, 4) Gomoro amanganga rani te, watadu ani arungongo be gu gberãngo naye be gu mangaapai nga ga ome zegino te. (Yes. 25:6; Mk. 4:41) Ani nika du na ngbarago ka dia agu agumerani kugume nga aguyo “du rogo amurã yo.” (Yo. 5:28, 29) Gini iiriwoapai mo angera tipaha gbe kurogo gu vovo zegino naye?

⁸ Ho Yesu aamanga iiriwoapai ni, ko ayugu bakere umbasitise na nunga—nga agu asino si aida ani wirikihe. Ani makia nga akpiapai ue, nitona ani he na gu pangbanga du tipa gu pumbo diadee naadu Kana yo.

9. Ginipai Yesu amangihe ti regbo pumbo diadee? (Yoane 2:6-10)

⁹ Oni gedi Yoane 2:6-10. Ho imekakue anyasi ni ba pumbo diadee yo, ya mo si aaida Yesu mangi pai amanga? Oó. Sangbaanebi aadunga ho naayugo gupai nga Masiya nika kusa imekakue ngba iiriwo gene te. Ono mo berẽnga pa wai ka mo du, ka si du nga, mbirimbiri ahe ima nyasa ti regbo gamo rogatise. Si nawiraha wa Yesu aima du na nunga agu aborokporo  re, gbe, gu vovo arogotise re, ko adu na nyemu ka batasa yo be bakere zee. Si nga ndu gupai nasako ko mangi gi iiriwopai i ni pepa ha ti tonatona gi kekeapai re. Ko asa ime—bakio ho adu wa 390 aritere—kurogo wene imekakue. Isoke ko amangihe ni bakerehe wa gure tipa gupai nga yangadaha he nga gu i naima rengba ka mangasunge na ni kumbatayo watadu ka bagaha tipa gu marã re undo gu vovo arogotise re. Gu vovo arogotise re aima du na ngbarago!

10. Gini bete nyanyakipa futufutuapai i nakehe rogo gu pangbanga du rogo Yoane kapita 2? (Oni bi sura a.)

¹⁰ Ani makianga bete gu futufutuapai du na undo ti ni du rogo gu pangbanga yo du ni kekehe rogo Yoane kapita 2. Ya mo oni bingo gupai nga Yesu ahiisongo gu runge ambia re na ime te te? Ono kuba gupai nga ka gbeberã aboro kuti tiko, ko ape gupai fu amoyambu nga i hikisi arunge na ime. (Veresi 6, 7) Na tingbafuo Yesu sa gu ime re kurogo imekakue, ko aandunga na ni nitiko fu bangerekurii pumbo te. Kuba gure, ko apehe fu amoyambu i mangihe. (Veresi 8) Yesu aadianga inga na imekakue rogoyo na ki tumba ha kuari ku bangiri agino na ki ta ngbaduko ki ya, ‘Oni asadingo gi imekakue mi namangihe re te’ te!

11. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu iiriwopai Yesu amangihe?

¹¹ Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu iiriwopai Yesu amangihe nga ga sa ime kurogo imekakue yo re? Ani nawirikapa umbasitise. Yesu aatanga ngbaduko tipa gu iiriwopai re te; na ni rengo, ko aatanga ngbaduko tipa agu apai dunduko ko amangihe te. Ono kuba gure, ko adu na umbasitise kini fu taarimo dunduko fu Bako. (Yo. 5:19, 30; 8:28) Ka ani wiriki Yesu ni du ani na ruru bipai tipa tirani, ani atanga ngbadurani tipa agu apai ani amangaha te. Ka si vura du nga kina ginipai du ani namangihe tingba ga Yekova sunge, si aidanga ani ta ngbadurani tipa tirani te, ono si naida ani ta ngbadurani tipa gu Mbori du ani na mamu ka mangasunge fuko. (Yere. 9:23, 24) Si naida ani fu gu taarimo fuko rẽ ko na ni. Nirengo, pai ho rengbe ani ka mangaha zanga gu undo nga ga Yekova te.—1 Kor. 1:26-31.

12. Gini kura gene rengbe ani ka wirika ga Yesu umbasitise ngbaha? Oni funga kpiapai.

¹² Oni bingo gu kura gene rengbe ani ka wirika ga Yesu umbasitise ngbaha. Oni berẽnga kurii gipai re: Bakumba di bakere regbo ka undo paranga moundo abaakumba tipa ko mbakadi gako bambata gumbapai. Ni sangbana gipai re, gi paranga wirina re mangi bawene gumbapai nga gu dungurati nagbia ngbarago behe. Na tingbafuo dunguratise, gu kura wirina ki ndu fuo gu bakumba re na ki pe gupai nga: ‘Gu paranga wirina re niima manga bawene gumbapai, nga wo te?’ Ya mo si naida gu bakumba re pe gupai nga: ‘Ii, ono mi aima dia bakere regbo tipa ka undo ko’? Watadu rogo umbasitise yo ko nika ya: ‘Ii, ko niima manga wene gumbapai. Na mi na bakere ngbarago na ko’? Ho du ani ni na umbasitise, si aidanga ani di tambuahe tipa gu wene apai ani amangaha fu kura aboro te. Ani nagbia ngbarago ti ino ani gupai nga Yekova nabi gupai ani amangaha na nyanyakipaha. (Oni ringbisinga ha na Matayo 6:2-4; Eb. 13:16) Nirengo, ani nasa ngbarago ti Yekova ho ani awirika Yesu ni niyugo ani umbasitise.—1 Pet. 5:6.

13. Ginipai Yesu abihe pati gu bakporo nangia Naina, na ginipai ko amangihe tipaha? (Ruka 7:11-15)

¹³ Oni gedi Ruka 7:11-15. Oni berẽnga kurii gupai namangi bara bebere gu garã nangia ga ga Yesu tungusapai. Ko andu ku Naina yo, nga gu gbata nangia ga Gariraya naaturongo ti Sunema ya, yo gu nebi nangia Erisa azingisi wiri gu dee ni nakpi agarã wa 900 kusayo. (2 Aba. 4:32-37) Ho Yesu aambeda ni na ngbadimo bakporo, ko abi aboro na kangba i nikuru  bakporo yo. Gipai re aima gberã nikerehe—bambiko dekurugbo azanga bangisa wiiri. Ono gi nagude naadu na bakere rungo re aadunga ni sari te; rimbasa aboro bakporo yo adu na kina ri. Yesu arugusi agu aboro naagasa kangba re na ki mangi nyanyakipa pai fu gi dee naarungo tipa wiiri re—ko azingisi wiiri! Gere nga gu bambata zingabekpio biata dagba agu Yesu amangihe nga gu fura yo tipaha rogo aKitabu Wene Pangbanga yo.

14. Gini kura nyanyakipa futufutuapai du rogo gu pangbanga yo du ni kekehe rogo Ruka kapita 7? (Oni bi sura a.)

¹⁴ Ani makianga gu kura futufutu nyanyakipa apai du ni kekehe rogo Ruka kapita 7. Ya mo mo bi gupai nga Yesu “abi” gi nagude naarungo re na “nungari ki nimangi ko amanga”? (Veresi 13) Sidu, si nawiraha wa, Yesu abi ri—a wa ri aakpara kini ndu pati kangba wiiri—na nunga ri ki zi ko. Anga kina rungo na gu gude re sa namangi Yesu te, ko aima yugo nunga furi a. Zanga kapa, ko afura furi na agu afugo naima fu maabangirise furi na ki ya: “Ka mo kpári nga ya.” Na ko amangipai tipa ka undo ri. Ko azingisi wiiri na “ko ki fu ko fu nako.”—Veresi 14, 15.

15. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Yesu iiriwo mangapai?

¹⁵ Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu iiriwopai Yesu amangihe nga ga zingisa wiri dekurugbo? Ani nawirika gupai nga, si naida ani yugu nunga fu agu aboro narungo tipa pakpio gayo boro. Kina rengo ngaha nga, ka ani zingisinga boro be kpio wa gu Yesu amangihe te. Ono wakina Yesu, ani ima rengba ka sonosa nunga fu agu aboro narungo tipa pakpio gayo boro nidu ani nakparia pa apai. Ani ima rengba ka manga gu diandue nga ga yugo nunga nipe ani gupai watadu manga gupai rengbe ka undo yo na ki fu wasa fuyo. d (Snz. 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Manga agu apai du ni rukutu he ima rengba ka ngarasayo na ki fu wasa fuyo ni bakerehe gbe.

16. A wa i nayugu kpiaha rogo sura, ginipai oni awirikaha ti gu kpiapai nga ga gu nagude wiiri akpi barambeda?

¹⁶ Oni bingo gi kpiapai re. Bete agarã kusayo, ti regbo bi bia ti regbo dunguratise nga ga dungurati, wirina ni dee abi nagude naakpara  mbembedi na ri. Gu bia re aafura tipa gu maabangirise nga ga zinga be kpio, na gu nagude re azanga tooni wiiri barambeda rogo kpio yo. Ho gi wirina nga dee re aini gipai re ni, ri andu nibasa na ki ba beri ti gu nagude re, na i ki bi gu yangada bia re nari wa sa. Kusa, gu nagude re ape gupai nga: “Mi aima bi gu bakere nyemuse naadu ti awirina.” Ri adu na ngbarago nga ri andu tipa adunguratise. Ri aya: “Yo du ani agbia undo ni, Bambu Kindo yo.” Ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nabi gu ome abi ani amangaha zavura gu rukutu apai ani amangaha tipa ka yugo nunga fu agu aboro gayo boro na kpi na du na “rungo kpotoyo yo.”—Tam. 147:3.

17. Gini apai ani nawirikihe rogo gi kekeapai re?

¹⁷ Ani ima rengbe ka gbia ngarasaro ni bakerehe ho ani awisigo agu apangbanga ni du rogo aKitabu Wene Pangbanga nga gu du tipa ga Yesu iiriwo mangaapai. Si nayugo gupai furani nga, aYekova na Yesu ima kpinyemu rani ni bakerehe, na Yesu na ome beko tipa ka nyasariipa agu apai dunduko wiri aboro agbiatiyo na ni, na ani ima rengba kadu na gu kido nga gu wene akidohe du kumbatayo tipa ga Mbori Kindo re nika daada nirengo barambeda ho ga Mbori Kindo nika tona zogarago ni ku auru kpotosende. Ho ani ka wisigo agu apangbanga re ni, ani ima rengba ka berã tipa agu agene rengbe ani ka wirika asino Yesu ngbaha. Oni ima rengba ka manga mbakadapai tipa gaoni wisigopai nisase watadu gu gaoni Irisombori Nga ga Aborokporo nga gu mburuhe nika du riipa gu iiriwoapai nga ga Yesu. Oni bi gupai rengbe oni ka wirikaha na ki pe pa agu apai oni awirikaha fu kura aboro. Ka oni mangihe wo, oni nika du na dungu weneapai tipa ka fura tipaha!—Rom. 1:11, 12.

18. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

¹⁸ Bara ti digido ga Yesu tungusapai auru kpotosende, ko amangi gako biata iiriwopai, nga gu i na gumba paha rogo Baibiri yo. Ono gere adu tigaha kia—ko azingisi bawene bakureako, na ko amangi gi zinga be kpio re tingbafuo ko di arame ku murö yo biama. Gini apai rengbe ani ka wirikaha rogo Kitabu Wene Pangbanga yo tipa gi iiriwopai re? Na wai rengbe ani ka nyakasa gaani idapase kuti gu maabangirise nga ga zinga be kpio? Gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipa agi asanahe re.