1. Waigu kura tooni paranga sa ayugu gako maabangirise tipa zingabekpio?

 TOONI paranga du rimoko nga Matthew na kere kaza nga gu si aida i gba ko bara dunguhe. Ho garãko adu ni saba, ko gbiati gako aborokporo aabi JW Terevizioni^® nga gu ninaakura na adiwi dunduko. Ho gu mbakadapai re aambeda ni ka digo, i abi manzigo nga ga vidio nga gu nadu na gupai rogoho nga, aboro aadia gu gayo aboro kugume i azingisi yo be kpio. b Tifuo gu mbakadapai re, Matthew andu fuo avunguko, ki zadi beyo na ki ya: “Nina na Buba, oni bi. Zavura ka mi kpi, i nika zingisa re azingisa be kpio. Oni ima rengba ka pido re, apai nika duadu wenengai.” Oni berẽnga pa wai avungu gu gude re adu na ngbarago mbiko wiriyo aima du na nyanyaki idapase kuti gu maabangirise nga ga zingabekpio.

2-3. Tipagine duhe ti ni ni wenepai furani ka berãkurii gu kidohe du tipa zingabekpio?

² Si ni wenepai kaa berãkuriipa gu ga Baibiri kidohe du tipa zingabekpio kumbatayo. (Yo. 5:28, 29) Tipagine? Mbiko gupai nga, ani ainongo gu regbo ani narengbe ka gbiatirani na kere kaza kpotose watadu gaani boro ki kpi ni tunguotunguoho te. (Batu. 9:11; Yak. 4:13, 14) Gu gaani maabangirise nga ga zingabekpio ima rengba ka undo rani ani hi ngbatunga agu akpakarapai re. (1 Tesa. 4:13) Ziazia Kekeapai nakido rani na gupai nga, gu Barani du ngbangbaturũ yo ima ino rani wenengai na ko ima kpinyemu rani ni bakerehe. (Rk. 12:7) Si naida gupai nga Yekova Mbori ini rani aino wenengai tipa wa ka ko zingisi rani be kpio na kina agu asino nadu tirani gbiati agu aberã naadu rirani yo. Yekova ima kpinyemu rani ni bakerehe gbe na ko ima saha furani taata ani du na rengba ka raka nyeanye kindi! Na zavura ka ani kpi, ko nika zingisa rani azingisa be kpio.

 ³ Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa agu andu apai ani narengbe kadu ti ni na kido kuti gu kidohe du tipa zingabekpio. Fuo gure, ani nika sakapai tipa gu pangbanga nga ga Baibiri nga gu nanyakasa gaani idapase nga gu du na agu afugo rogoho du mburu gi kekeapai re riihe: “Kawiro azínga azinga berewe.” (Yo. 11:23) Ni yangaraha, ani nika wirika wai rengbe ani ka sa gu maabangirise du tipa zingabekpio si du ni ndikidi pai furani.

4. Tipa kadu na ida kuti kidohe, ginipai si aida ani du na kido tipaha? Oni funga kpiapai.

⁴ Tipa kadu na ida kuti kidohe, si naida ani du na kido nga gu boro namanga gu kidohe re na kina nyemupai gbiati ome ka digisoho. Tipa ka yugoho na kpiapai: Mo berẽnga gupai nga, bavugumo gbarasi gamo bambu ni kerehe. Bakureamo kini ye fuoro kini kidohe nga, ‘Mi nika me gamo bambu ame berewe kuba ha.’ Ni nagumba kina boro rengo na mo ima du na gu kido nga, ni ima du na nyemu ka undo ro. Ka si ngia ni nga wene bame bambu na ni na agu aũsunge be ni si aidaha, mo ima ino gupai a nga ni ima rengba ka undoro. Mo ima du na kido kuti gani kidohe. Na ginipai tigaha du tipa ga Mbori kidohe tipa zingabekpio? Ya mo ko nzunzu na nyemupai gbiati ome tipa ka digisoho?

5-6. Tipagine rengbe ani kadu ti ni na gu kido nga, Yekova na kina nyemu ka zingisa agu aboro kpiki?

⁵ Ya mo Yekova na nyemu ka zingisa agu aboro kpiki? Zanga kapa, ko ima du na nyemuhe nzunzu. Ga Mbori toro adu kugii badungu agu aboro naake Baibiri tipa i ke gako akidohe tipa zingabekpio kumbatayo. (Yes. 26:19; Osea 13:14; Yugo. 20:11-13) Na ho Yekova ninaamanga kidohe ni, ko naadigisoho ti aregbo dunduko. (Yos. 23:14) Yekova na bakere nyemu ka zingisa kpikpi aboro be kpio. Tipagine rengbe ani ka pe gipai re ti ni?

⁶ Oni berẽnga pa gupai Eyobo apehe. Ko aima du na gu kido nga, ka si vura du nga ko kpi, Yekova na bakere nyemu ka biko ko ni raki berewe. (Eyo. 14:14, 15) Kina gu bangisa nyemupai re du Yekova na ni tipa agu airisiko dunduko kpiki. Ko na nyemu ka zingisayo berewe be kpio tipa i raki na kpotoyo kidu wenengai na i kidu na ngbarago. Ga Yekova bipai nga gine tipa agu aboro dunduko kpiki zanga i gbia gu momu nga ga wirika rengo tipa ko? Gaani Mbori nyemuse naida aida ka zingisayo be kpio a. (Amo. 24:15) Ko naida gupai nga i du na gu momu nga ga da ni abakureako na ki raki nyeanye kindi auru kpotosende. (Yo. 3:16) Si tie ziazia nga, Yekova na nyemu ka zingisa kpikpi aboro be kpio.

7-8. Tipagine rengbe ani kadu ti ni na gu kido nga, ome kina ti Yekova ka zingisa agu aboro kpiki?

⁷ Ya mo Yekova a na ome ka zingisa agu aboro kpiki? Ko na kina ome tiko! Ko nga gu ko du na “Tandu apai dũ.” (Yugo. 1:8) Sidu, ko na ome tiko ka diabe ai vura aboro, zavura kpio. (1 Kor. 15:26) Ani nagbia nyakasaro na wasa ho ani aino gipai re ni. Oni bingo gu kpiapai nga ga gu wirina nga Emma Arnold. Ri na gari aborokporo aima gbiatiyo na gu kere aasada nga ga idapase ti regbo gu Ue Vura Nga ga Zegino. Tipa Emma fu wasa fu wiiri nibipa gu gayo aboro nakpiki rogo gu bataya nangia ga Nazi, ri aya: “Ka si du nga agu boro kpiki arakanga berewe te, gure nayugo gupai tie nga, gu vurarani nga kpio nyaki ti Mbori, ono ka gupai re du nga ni rengo te.” Nirengo, he ho nyaki kisusi Yekova te! Gu Mbori du na tanduapai dunduko nga gu ko nakusi unga na kina ome tiko tipa ka karaga unga ku rogo agu aboro yo dunduko kpiki.

⁸ Gu kura ndupai berewe ani aino gupai ti ni nga Mbori na kina rengba beko ka zingisa agu aboro kpiki nga, ka bangiriko gonga te. Ko nayamba ai kerekuru ti kina rimoru. (Yes.  40:26) Ko natingidapa agu aboro atingida a kpiki. (Eyo. 14:13; Rk. 20:37, 38) Si taata fuko ko tingidipa gu rukutu futufutuapai dunduko du tipa agu aboro ko nika zingisayo be kpio, kodihe na pa wai i aangera, asinoyo, agu apai namangi yo rogo raka yo gbiati agu apai naadu berãyo yo.

9. Tipagine idi mo ti ni kuti gu ga Yekova kidohe du tipa zingabekpio kumbatayo?

⁹ Si tie ziazia nga, ani ima rengba kadu na kido kuti gu ga Yekova kidohe du tipa zingabekpio kumbatayo mbiko ani ima ino gupai nga, ko na kina nyemupai gbiati ome ka digiso gu kidohe re. Oni bingo gu kura ndupai si aida ani idi ti ni kuti gu ga Mbori kidohe nga ga zingabekpio re: Yekova aima zingisa aboro be kpio mbata kusayo. Ti agu aregbo i aake Baibiri ti ni, ko afu ome fu bete akumba kodihe na Yesu i zingisi aboro be kpio. Ani wisigingo pangbanga sa nga ga agu azingabekpio Yesu amangihe a wa duhe ni kekehe rogo Yoane kapita 11.

10. Ginipai namangi Betania yo ho Yesu aatungusapai ni mbiti Yaradene yo, na ginipai ko amangihe? (Yoane 11:1-3)

¹⁰ Oni gedi Yoane 11:1-3. Oni berẽnga pa gupai namangi Betania yo bara ti digido gu garã nangia 32 Fuo Batikayo Kristo. Yesu adu na mbembedi abakureako rogo gu gbaria re nangia—Razaro gbiati adawiriko ue nangia Maria na Marata. (Rk. 10:38-42) Ono Razaro adu na kaza na adawiriko kini bakibangiriyo abaka. I akedi sunge fuo Yesu naadu mbiti Yaradene yo, nga gu rago si aadia boro na arame ue ku ngbagene tipa ka da Betania yo. (Yo. 10:40) Si nipa gberãrago tie nga, Razaro aima kpi ti kina gu regbo gu boro i akedi ni ada fuo Yesu. Wa vura duhe nga Yesu aima ino gupai nga bakureako ima kpi, ko anye kina rogo gu ba ko adu rogoho tipa arame berewe ue na fuo gure, ko kini ndu ku Betania yo. Sidu, ti gu regbo Yesu ada yo, Razaro aima kpi ho si ki ima dia auru biama. Yesu aandu ka manga gupai nga gu nika fu undo fu abakureako na ki taasirimo Mbori.—Yo. 11:4, 6, 11, 17.

11. Ginipai rengbe ani ka wirikaha tipa pabakure ti gi pangbanga re?

¹¹ Ani nawirikapai rogo gi pangbanga re tipa pabakure. Oni bingo gipai re: Ho aMaria na Marata akedi sunge ni fuo Yesu, i aasananga ko nga ko ye ku Betania yo te. Gupai i apehe gbua nga, bawene bakureako nawoka. (Yo. 11:3) Ho Razaro akpi ni, Yesu aima rengba ka ru tuturũ ki zingisi ko be kpio. Ono Yesu asia ka ndu ku Betania yo tipa kadu na abakureako nangia aMaria na Marata. Ya mo bakureamo ho nga gu ni nika undo ro zanga mo sana ni asana? Mo ima rengba ka kido kuti ni tipa undo ti “rago gberãngbi.” (Snz. 17:17) Wakina Yesu, si naida ani du ni ngbatunga gu bakure re fu kura aboro! Awere, ani karaganga tirani ku rogo gu pangbanga re na ki bingo gupai namangi fuo gure.

12. Ginipai Yesu akido Marata na ni, na tipagine si aaida ri du ti ni na kido kuti gu kidohe re? (Yoane 11:23-26)

¹² Oni gedi Yoane 11:23-26. Marata aye ka ino gupai nga, Yesu adu kina mbembedi na Betania. Ri andu niipo ka gbia ko na ki ya: “Gbia,  ka mo adu erẽ, ka kawire akpi nga te.” (Yo. 11:21) Si nirengo nga, ko aima rengba ka husa Razaro. Ono Yesu aaida ka manga gupai naadu kia gbe. Ko akidohe nga: “Kawiro azínga azinga berewe.” Ko apepa kura ndupai berewe fu Marata tipa ri du na kido kuti gako kidohe, ko aya: “Mi nga zingabekpio, nga unga.” Ni rengo, Mbori aima fu ome fu Yesu tipa ko zingisi aboro be kpio. Mbata kusayo, ko aima zingisa tooni degude be kpio ngbutuko fuo ri kpi, na ko aima zingisa paranga kumba a na si nawiraha wa ko azingisi ko kina rogo gu uru ko akpi. (Rk. 7:11-15; 8:49-55) Ono ya mo ko arengbe ka zingisa gu boro naaima kpi ki di auru biama na kpoto ni ki ima tona kaa zirã?

13. A wa duhe ni kekehe rogo Yoane 11:32-35, waigu Yesu amangipai ho ko abi Maria gbiati kura aboro ni i nikpari? (Oni bi sura a.)

¹³ Oni gedi Yoane 11:32-35. Oni berẽnga pa gupai namangi fuo gure. Maria nangia kura dawiri Razaro andu fuo Yesu. Ri ape kina gu bangisapai unvurari apehe nga: “Gbia, ka mo adu erẽ, ka kawire akpi nga te.” Ri gbiati gu kura aboro naadu na ri aima du na bakere gberãrago. Ho Yesu abi yo ni i nikpari, ko aima du na bakere gberãrago. Mbiko gupai nga ko aima du na bakere nunga abakureako, ko akpari ni aume. Ko aima ino wai duhe ni kere pa gberãrago ho gu boro ani akpinyemu ni akpi ni. Ni rengo, ko adu na bakere nyemu ka dia gupai kusayo nasa yo i naakpara!

14. Ginipai ani awirikaha tipa Yekova nibipa gu gene Yesu amangipai ngbaha kuti wai Maria aakpara?

¹⁴ Gu gene Yesu amangipai ngbaha kuti wai Maria aakpara nayugo gupai furani nga, Yekova nga Mbori nunga. Tipagine rengbe ani ka pe gupai re ti ni? A wa ani awirikihe rogo gu kekeapai naadu mbata fu gere, Yesu awiriki ga Bako aberã gbiati abipai ngba rengberengbe gene. (Yo. 12:45) Yesu akpari mbiko ko adu na bakere nunga agu abakureako naarungo tipa pakpio gayo boro, ani ima inoho a nga Yekova na bakere nunga rani ho ko abi rani ni ani nikpari ni aume mbiko gu imisiri du ani rogoho. (Tam. 56:8) Ya mo gipai re asanga ro mo idi ka mbeda gbe na gaani Mbori nunga te?

15. A wa duhe ni kekehe rogo Yoane 11:41-44, ginipai namangi pati murö Razaro? (Oni bi sura a.)

¹⁵ Oni gedi Yoane 11:41-44. Yesu ada pati murö Razaro na ki sanahe nga i di gu mbia  kusayo nga gu naakiso ngbadimo murö. Marata aká na ki pe gupai nga, kangbako nafu afu awere. Yesu akaragapai fu ri nga: “Mi naya nga foro, ka mo idi pa re, mo bi ga Mbori taarimo, te?” (Yo. 11:39, 40) Yesu atumba bangiriko kuari yo na ki mangi kparakpee gbaiga. Ko aaida ka fu taarimo dunduko fu Yekova tipa gupai naandu ka manga fuo gure. Fuo gure, Yesu ki poi kuari ki aya: “Razaro, mo kúru!” Na Razaro akuru murö yo! Yesu amangi gupai kura aboro aberẽ gupai nga ka si mangingo te.

16. Waigu gu pangbanga du rogo Yoane kapita 11 anyakasa gaani idapase kuti gu maabangirise nga ga zingabekpio?

¹⁶ Gu pangbanga du rogo Yoane kapita 11 nanyakasa gaani idapase kuti gu maabangirise nga ga zingabekpio. Ngba gini gene? Oni tingidipa ga Yesu kidohe fu Marata: “Kawiro azínga azinga berewe.” (Yo. 11:23) Yesu adu wakina Bako, ko adu na nyemupai gbiati ome ka digiso gu kidohe re. Gako aume ayugu gupai nga, ko na bakere nyemu ka zingisa agu aboro kpiki na ki di gu gberãrago kusayo kpio aye na ni. Na ti gu regbo Razaro akuru murö yo, Yesu ayugu gupai berewe nga, ko na kina ome ka zingisa kpikpi aboro. Berewe a, oni berẽnga pa gupai Yesu atingidi Marata na ni nga: ‘Mi naya nga foro, ka mo idi pa re, mo bi ga Mbori taarimo, te?’ (Yo. 11:40) Ani na wene ndupai berani ka ida kuti gupai nga Mbori nika digiso gako kidohe adigiso tipa ka zingisa kpikpi aboro be kpio. Ginipai tie rengbe ani ka mangaha tipa ka sa gi maabangirise re si du ni ndikidi pai furani?

17. Ginipai si aida ani moihe ku berãrani yo ho ani ageda agu apangbanga ni rogo Baibiri yo du tipa zingabekpio?

¹⁷ Mo gedipai tipa agu azingabekpio naadu mbata kusayo na kini berẽkuriihe. Baibiri fura tipa azingabekpio muambe nga ga agu aboro i azingisi yo ku auru kpotosende. c Mo wisigi agi apangbanga re sirisiri. Wa mo nikaa manga gipai re, mo tingidi gupai nga, agi aboro re angia  ndikidi aboro—akumba, adee, na agude. Mo ngere tipa agu apai rengbe mo ka wirikaha. Mo berẽnga pa wai agu akpiapai re ni basasa ayugo gupai nga Mbori na kina nyemupai gbiati ome ka zingisa agu aboro berewe kpiki. Gu nyakipaha kisusi nga, mo berẽkuriipa gu zingabekpio nangia ga Yesu. Mo tingidi gupai nga, agu adezire naabi ko fuo ko zingi be kpio, bange yo aima du nga akama na gipai re kini fu wene ndupai furani tipa gaani idapase.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Waigu rengbe mo ka mangasunge wenengai na gu gaani abia du tipa gu maabangirise nga ga zingabekpio? (Oni bi rukutu kekeapai a.)

¹⁸ Mo mangisunge wenengai na ‘agu abia nga ga toro’ nga gu nafura tipa gu maabangirise nga ga zingabekpio. d (Ef. 5:19) Agi abia re nasa zingabekpio si du ni ndikidi pai furani na si kini nyakasi gaani idapase kuti gi nyanyakipa maabangirise re. Mo naagiaha, mo naawirikaha, na kini sakipai tipa afugoho ti regbo gu irisombori nga ga aborokporo. Mo ini afugoho ngbariro na kini berẽ dudunguro kuriihe tipa wa ka si nyakasi gamo idapase na ki zi ngbaduroyo. Na ka mo vura gbiatiro na gu asada namaa gamo raka ngbapai watadu ka zanga gamo boro rogo kpio yo, ga Yekova toro nika undo ro mo tingidipa agi abia re tipa wa ka si fu wasa gbiati nyakasaro foro.

19. Gini apai rengbe ani ka makiapaha berãrani yo nibipa zingabekpio? (Oni bi gu sanduki nga, “ Gini Asanahe Mo Nika Sana Yo Na Ni?”)

¹⁹ Mo mangisunge na gamo berãpai. Yekova ima fu gu tandu furani nga ga berãpa tirani rogo vovo zegino. Gu kura wirina sa aya: “Mi ima dia bakere regbo kaa berãpa tire rogo vovo zegino na si da fere wa ka i ya mi nagia fuo wene ambumbudo agia rogo Paradizo.” Mo berẽnga pa gbia gu ruru akumba na adee naadu ti agu aregbo i aake Baibiri ti ni. Da mo angera kumbatayo tipa ka gbia ni? Gini asanahe mo nika sana ni na ni? Mo berẽnga pa wai a mo nika koda tiro berewe na gu gamo aboro kpiki. Mo berẽnga pa gu regbo mo nika gbiatiro berewe na gu gamo aboro nakpiki tifuo i zingisi yo be kpio, mo berẽnga pa gu bambatapai mo nika pehe fuyo, wai mo nika dunguyo, na wai mo nika du na ngbarago ka bi yo.

20. Ginipai si aida ani diberã tipaha?

²⁰ Ani na bakere tambuahe tipa gu ga Yekova kidohe du tipa zingabekpio! Ani ima rengba kadu na gu kido nga, gi kidohe re nika da ada ti rengo mbiko Yekova na nyemupai gbiati ome tipa ka digisoho. Ani dinga berã adia tipa kaa nyakasa gaani idapase kuti gi nyanyakipa maabangirise re. Ni manga ani he wo, ani nika mbeda gbe na gu Mbori nakido rani wa du ani ni basasa nga, ‘Ga oni aboro nika zínga azinga berewe!’