1-3. (a) Tipagine du Yekova akpinyemu Soromo ti ni, na gini amaku Soromo agbiaha? (b) Gini asanahe ani nika karagapai kutini rogo gi kekeapai re?

SOROMO ada ni bakindo aYisaraere ho ko adu ni kindi ni paranga. Ho ko atona zogarago atona ni, Yekova akuru fuko rogo musumo yo ki ya fuko: “Mo sána he tipa gu he mi ka fu foro.” Soromo akaragapai ki ya: “Mi ni toni gude mi aina nga waĩ ka mi kuru sa pai ki niyega a te. . . . Si du ka mo fú rugatinapai ti ni ku kpoto ga moyambu yo ko nisápu ngbanga dagba gamo aboro.” (1 Aba. 3:5-10) Ko asanahe tipa kadu na “rugatinapai” kpotokoyo, nairiwo gu sanahe nga ga umbasitise nangiaha re! Ani ima rengba ka rugatirani na ndu gupai Yekova akpinyemu Soromo ti ni! (2 Sam. 12:24) Rago aima ngba ti gaani Mbori na gu karagapai gu bakindo nangia Soromo re afuhe, na si ki sako ko fu ‘tatamana ku kpotokoyo na rugatinapai.’—1 Aba. 3:12.

² Ho Soromo adu ni ni ruruko, ko aima gbia dungu amaku. Ko adu na gu momu nga ga dua yekaru “tipa rimo Yekova, nga ga aYisaraere Mbori.” (1 Aba. 8:20) Rimoko aima wo gbe mbiko gu tatamana ko adu na ni Mbori afuhe fuko. Na agu apai ga Mbori toro adu kugiiko ko gumbaha gudu rogo abuku yo biata nga ga Ziazia Kekeapai. Buku sa dagba agu abuku re nga Asanza.

³ Rogo gu Ziazia Kekeapai nga New World Translation, i mangisunge na gu fugo nga kpotoseyo bara he wa kama rogo gu buku nga ga Asanza. Ni kpiapai, rogo Asanza 4:23, ani nageda gupai nga: “Mo nibánda kpotoro yo.” Gu fugo du rogo gi veresi re nga ‘kpotoseyo,’ rogoyo nga gine? Ani nika karagapai kuti gu sanahe re rogo gi kekeapai re. Ani nika karagapai a kuti kura asanahe ue nga: Wai du Satana aˈasada ka gberesa kpotoraniyo? Na ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka banda kpotoraniyo? Tipa ka nye ni rururani fu Mbori, si naida ani rugutirani na akaragapai kuti gu nyanyakipa asanahe re.

4-5. (a) Gu fugo mangiyo sunge na ni rogo Atambuahe 51:6 nga ‘kpotoseyo,’ si nabipa gine? (b) Wai du pa ngera ani fuo kpotorani aundo rani ani rugutirani na gupai nga si naida ani naangerafuo kpotoraniyo?

⁴ Gu fugo nga ‘kpotoseyo’ du rogo Asanza 4:23, si nabipa ai guhe ka boro abingo ho kuti boro ya. (Oni gedi Atambuahe 51:6.) Ka pehe rogo kura afugo, ‘kpotoseyo’ nabipa gaani aberã, aberãpai, ndu mangaapai, gbiati nyemuapai. Si nga gu boro du ani nga ni ku kpotoraniyo, angianga kina wai du ani ti kpotorani ya.

⁵ Oni bingo wai pa kpotorani ayugokpia wai nyakipa gu boro du ani nga ni kpotoraniyo. Bambatapai nga, tipa ka banda kpotorani si du ni wenehe, si naida ani naari gu riahe du ni wenehe, na si naida ani naamanga mangonvo dedede. Wakina gure a, tipa kadu wenengai rogo toro yo, si naida ani naari gu riahe nga ga toro duni wenehe, na kini yugu gaani idapase kuti Yekova dedede. Ani nayugo idapase kuti Yekova ni maa ani agu apai ani awirikaha ku rogo mangapai yo na kini fura tipa gaani idapase. (Rom. 10:8-10; Yak. 2:26) Uepai nga, nibipa wai du ani ti kpotorani, ani ima rengba ka berã gupai nga ani wenengai si ki vura du vurũ nga ani nawoka awoka kpotoraniyo. Wakina gure, nibipa manga ani agu apai nga ga siokrasia dedede, ani ima rengba ka berã gupai nga gaani idapase ni kina nyanyakihe, ono tie, gbegberẽ nyemuapai ima rengba kaa sona kpotoraniyo. (1 Kor. 10:12; Yak. 1:14, 15) Si naida ani tingidi gupai nga Satana naida ka sarani ani du na gako berãpai. Wai du nzunzu rengbe ko ka asada ka manga gupai re? Na wai du rengbe ani ka banda tirani?

6. Ga Satana sásá nga gine, na wai du ko aˈasada ka dati ni?

⁶ Satana nga gu basamungu airisanga ga Yekova arugute ya na ko nga boro gbangbati—sidu, ko naida gupai nga ani du wakina ko. Satana arengbanga ka manga rani ngbaome tipa ani naaberã na kini mangiapai wakina ko te. Sidu, ko naˈasada ka dati gako sásá rogo kura agene yo. Ni kpiapai, ko nasa gupai nga agu aboro ko nagberesi riyo yo ke rani kirikiri. (1 Yo. 5:19) Ko na gu maabangirise nga ani nika ida aida ka dia regbo na yo, wa vura duhe nga ani ima ino gupai nga gbegberẽ kpamiatise ima rengba ka ‘gberesa’ gu gene ani aberã na kini mangipai ngbaha.  (1 Kor. 15:33) Ko aima nanga Bakindo Soromo na gi gako birĩ re. Bakindo Soromo amangi rogatise na agu adee nangia apagano, na ni yangaraha, agu adee re kidu na bakere maapai kurii ko na i ki “sa kpotoko yo ku sa yo” ti Yekova.—1 Aba. 11:3.

7. Gini kura ahe berewe Satana amangasunge na ni tipa ka gbandaka gako aberãpai, na tipagine si aida ani du na rubangirise ti ni na ni?

⁷ Satana namangasunge na avidio gbiati terevizioni tipa ka gbandaka gako aberãpai. Ko ima rugatiko na gupai nga gia apangbanga afunga kina ngbarago sa furani te, ono gu bakerepai si amangaha nga si nayugopai furani tipa wai ka berã na ka mangapai. Yesu aima mangasunge na apangbanga ngba wene gene rogo gako yugopai yo. Ni kpiapai, ko agumba sanza nga ga boro Somorona gbiati sanza nga ga ingiingi paranga. (Mt. 13:34; Rk. 10:29-37; 15:11-32) Ono tie, agu aboro du na ga Satana aberãpai ima rengba ka mangasunge na apangbanga tipa ka gberesa berãrani. Si naida ani du na ruru bipai. Avidio gbiati terevizioni ima rengba ka fu ngbarago furani na ki yugupai furani zanga gberesa berãrani. Ono si naida ani du na rubangirise. Ho ani asia ũngbarago ni ka bihe, si naida ani sana tirani nga, ‘Ya mo gi vidio re watadu gipai du rogo terevizioni re nayugo gupai fere nga si ngba angba mi merefuo gu gimi nyemuapai nga ga borose?’ (Gara. 5:19-21; Ef. 2:1-3) Ginipai si aida mo mangihe ka mo bi gupai nga vidio watadu pai rogo terevizioni nasonosa agu aberãpai nga ga Satana? Mo nehe kina wai rengbe mo ka ne kaza!

8. Wai du rengbe avunguagude ka undo awiriyo i banda kpotoyo yo?

⁸ Avunguagude, oni na gu tindiro beroni nga ga banda awironi be ga Satana bakere asadatise ka gberesa kpotoyo yo. Zanga kapa, oni namanga ai gupai amanga rengbe oni ka mangaha tipa ka banda awironi be akaza. Oni nabanda kpuroni ni gigirihe, na oni naba ai guhe kusayo rengbe ka ye na kaza kuti roni gbiati awironi. Wakina gure a, si naida oni banda awironi be agu avidio, apai nga ga terevizioni, ambaro nga ga kompiuta, gbiati abangiriba nga ga Internet  nga gu rengbe ka sayo i du na agu aberãpai nga ga Satana. Yekova ima fu gu sunge furoni nga ga ngerafuo awironi rogo toro yo. (Snz. 1:8; Ef. 6:1, 4) Sidu, ka oni gundenga ti maa agu andiko nga ga kporo du mburuhe rii Ziazia Kekeapai ya. Oni pepa guhe fu rukutu awironi rengbe yo ka bihe na gu si aidanga i bihe ya, na oni undoyo i rugutiyo na gu nduapai oni amaa agu andiko re ti ni. (Mt. 5:37) Wa awironi nikaa sona, oni rabayo i ini gupai nitiyo du ni ruruhe na gu du ni irairaha ringbisihe kuti ga Yekova arugute. (Eb. 5:14) Na oni tingidi gupai nga, awironi nawirika dungu apai ti gupai oni apehe, ono tie, i nawirika badungu apai gbe kisusi ti gupai oni amangaha.—Pa Rug. 6:6, 7; Rom. 2:21.

9. Gini berãpai Satana asonosaha, na tipagine duhe ti ni ni kerepai?

⁹ Satana naˈasada a ka gberesa kpotoraniyo ni sako rani ani du na kido kuti gu tatamana nga ga wiri aboro kuba gupai nga kadu na kido kuti ga Yekova aberãpai. (Koro. 2:8) Oni berãnga pa kura berãpai sa Satana asonosaha nga—da ni irakumuko nga gu bambata sásá si aida boro moihe rogo raka yo. Agu aboro du na gi berãpai re ima rengba kada ni airakumuko, watadu i arengbanga kada te. Singia ginigu nga ginigu, i rogo kerepai yo. Tipagine? Bambiko i ima rengba ka futiyo bakere gbe tipa manga marã si ki dati gupai nga i mbupa kpotoyo, gayo pagume na gayo aborokporo, na zavura gayo pabakure na Mbori tipa gupai gbua nga kada ti gayo sásá. (1 Tim. 6:10) Ani ima rengba kadu na tambuahe nga Barani du ngbangbaturũ yo nga boro tatamana naundo rani ani du na ruru bipai tipa marã.—Batu. 7:12; Rk. 12:15.

10-11. (a) Ginipai si aida ani mangihe tipa ka bandatirani? (b) Ginipai ababandarago anaamangaha bakuru kusayo, na wai du rengbe sangbakpotoraniyo ka mangasunge wa babandarago?

¹⁰ Tipa gupai nga ani banda kpotoraniyo, si naida ani du na rengba kaa inopa kereapai na kini mangipai ni ipo ka bandatirani behe. Gu fugo i asaha nga ‘bánda’ rogo Asanza 4:23 natingida rani na pa gu sunge nga ga babandarago. Mbata kusayo, ababandarago anaaru pati ngapa bakporo na kini vudi mbanya ho i abi kerepai ni si nimbedi. Maa sura gipai re ku berãrani yo naundo rani ani rugutirani na gupai si aida ani mangihe tipa ka rugusa Satana ti gberesa ko berãrani.

¹¹ Bakuru kusayo, ababandarago anaamangasunge mbembedi na ababanda ngbadimo. (2 Sam. 18:24-26) I dunduko anaabanda bakporo ni kisoyo angbadimo ti ai gu regbo avura bakporo anaambeda. (Nem. 7:1-3) Sangbakpotoraniyo * nga gu ani narabaha kuti Ziazia Kekeapai ima rengba ka mangasunge ni gaani babandarago kini fu zahe furani ho Satana aˈasada ni ka zio ngbadurani yo—ka pehe rogo kura afugo, si nafu zahe furani ho ko aˈasada ni kadu na maapai kurii gaani aberã, aberãpai, ndu mangaapai, watadu gaani nyemuapai. Ti ai gu regbo sangbakpotoraniyo aza rani ti kerepai, si naida ani mangi ai gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka ne gu kerepai re.

12-13. Ginipai rengbe ani kadu rogo asada yo ka mangaha, ono wai du si aida ani mangipai?

¹² Oni bingo kpiapai nga gu nayugo wai rengbe ani ka bandatirani tipa ka Satana dunga na maapai kurii gaani aberã ya. Yekova ima yugo gupai furani nga pa “bari, na pa meteka dũ, na kpihe, ka [ani] yámbu nga rimoho dagba [rani] wa sa ya.” (Ef. 5:3) Ono ginipai rengbe ani ka mangaha ka akuarani basunge yo watadu sukuru yo tona fugo tipa  agu apai nabipa wasiwasi kodaba? Ani ima ino gupai nga si naida ani “mbu agu apai zanga sinombori na gu nyemuahe nga ga zegino.” (Tito 2:12) Gaani babandarago nga sangbakpotoraniyo, ima rengba ka za rani ti kerepai. (Rom. 2:15) Ono ya mo ani adega turani kuti gupai si apehe? Ani ima rengba kadu rogo asada yo ka degaturani kuti gupai akuarani apehe watadu ka bi agu asura i narengbe kaa yugoho. Ono gure nga gu regbo si aida ani ne gu kerepai re ni tona ani kura fugo kia watadu ni guari ani kusayo.

¹³ Si naida ani du na wingbaduse tipa ka ru nyanyaki ho akuarani asosoda rani ni ani berẽ watadu ani mangi agu apai du ni irairaha. Ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nabi gu bakere asadatise abi ani amangaha, na ko nika fu gu ome afu furani ani aidaha tipa ka ká ga Satana aberãpai. (2 Peka 16:9; Yes. 40:29; Yak. 1:5) Ono tie, ginipai berewe rengbe ani ka mangaha tipa ka banda kpotoraniyo?

14-15. (a) Ginipai si aida ani zaki ngbaduraniyo tipaha? (b) Wai du Asanza 4:20-22 aundo rani tipa ani gbia bakere undo ti gaani geda Ziazia Kekeapai? (Oni bi gu sanduki nga “ Wai ka Berãkuriipai.”)

¹⁴ Tipa ka banda kpotoraniyo, anga gupai sa si aidaha nga ani ne gbegberẽ maapai kurii te, ono si naida aida a ani di agu amaapai kurii kugume du ni wenehe. Oni berẽnga berewe kurii gu kpiapai nga ga ngapa bakporo ani nifura mbata kusayo tipaha. Babanda ngbadimo anaakiso angbadimo bakporo tipa gupai nga ka vura bakporo rimingo koyo ya, ono ti kura aregbo, ko anaazaka angbadimo azaka tipa i ye na ariahe gbiati gu kura ahe ku bakporo yo. Ka ko anaazakanga angbadimo ya, ka aboro bakporo anaadunga na riahe beyo ka rihe te. Wakina gure a, si naida ani naazaka kpotoraniyo dedede tipa gupai nga gu maapai kurii nga ga ga Mbori aberãpai rimi koyo.

¹⁵ Ziazia Kekeapai na ga Yekova aberãpai rogoho, sidu, ai gu regbo ani agedaha, ani nambu gako aberãpai si du na maapai kurii wai ani aberã, na kini mangipai. Waigu rengbe ani ka gbia bakere undo ti gaani geda Ziazia Kekeapai? Kparakpee nga gu nyanyakipa pai si aida ani naamangaha. Kura Kristano sa ni dee aya: “Mbata fu mi gedi Ziazia Kekeapai, mi naamanga kparakpee fu Yekova, kini sanako nga ko undo re ‘mi bi gu iiriwo apai’ du rogo Fugoko yo.” (Tam. 119:18) Si naida gupai a nga ani naaberãkurii gupai ani agedaha. Ho ani amanga kparakpee ni, kini gedipai, na kini berẽkuriipai, Fugo Mbori nada ‘ku ngbadurani yo,’ na ani ki ye ka kpinyemu ga Yekova aberãpai.—Oni gedi Asanza 4:20-22; Tam. 119:97.

16. Wai du badungu aboro nagbia undo ti bi JW Broadcasting?

¹⁶ Gu kura gene ani ambu ga Mbori aberãpai ngbaha si du na maapai kurii rani nga ni bi ani agu apai du rogo JW Broadcasting^®. Kura arogotise sa aya: “Agu apai ani abihe na adiwi dũ rogo JW Broadcasting ningia karagapai nzunzu kuti gaani akparakpee! Si naanyakasa rani na kini ngarasi rani ho du ani ni rogo gberãrago watadu ni sarani. Na ani ninaagia gu kura abia dedede kpuraniyo du rogo gaani bangiriba nga ga Internet. Ani naamaaha kaa giaha ho ani amanga riahe ni, ho ani azunda aroko ni, watadu ho ani ambira fofoi ime ni.” Agi apai re naundo rani ani banda kpotoraniyo. Si nayugopai furani ani naaberã wakina Yekova na kini ru nyanyaki ho aboro asosoda rani ni ani du na ga Satana aberãpai.

17-18. (a) Ginipai namanga ho ani amanga agu apai ni ani awirikaha be Yekova, a wa i nayuguhe rogo 1 Abakindo 8:61? (b) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Bakindo Izikiya kpiapai?(d) Ringbisihe kuti gu ga Davide kparakpee du rogo Atambuahe 139:23, 24, ginihe rengbe ani ka kpara tipaha?

¹⁷ Ai regbo ani abi agu aundo duti manga gupai du ni ruruhe, gaani idapase nanyaka bakere gbe. (Yak. 1:2, 3) Ani nadu na ngbarago  mbiko gupai nga ani ima sa Yekova ko yambu rani nga awiriko, na gu nyemupai du ani nani ka fu ngbarago fuko nadu ni bakerehe. (Snz. 27:11) Na ai gu asada ani agbiatirani na ni nada ni momu furani ani yugu gupai nga ani airisongo wene sino Barani na kpotoraniyo ni kparakakparakaha te. (Tam. 119:113) Kuba gure, ani nayugo gupai nga ani ima kpinyemu Yekova na kpotoraniyo dunduko, nga gu naima fu tihe dũ ka irisa gako arugute na ka manga gupai ko akpinyemuhe.—Oni gedi 1 Abakindo 8:61.

¹⁸ Ya mo ani amanga aingahe? Ii; bambiko ani nga kpakpa aboro. Ka ani koto, si naida ani tingidipa gu kpiapai nga ga Bakindo Izikiya. Ko aima manga aingahe. Ono ko ki ima saberã ko, na kini irisi Yekova kindi na ‘ziazia kpotokoyo.’ (Yes. 38:3-6; 2 Peka 29:1, 2; 32:25, 26) Sidu tie, si naida ani ká agu apai Satana aˈasada ka mangasunge na ni tipa ka sarani ani du na gako aberãpai. Si naida ani naamanga kparakpee tipa gupai nga kadu na ‘rugatinapai kpotoraniyo.’ (1 Aba. 3:9; oni gedi Atambuahe 139:23, 24.) Ka ani aabanda kpotoraniyo, ani ima rengba ka nye ni rururani fu Yekova.