1, 2. (a) Wai du rogatise atona? (b) Ginipai si aaida gi bambata arogotise re inihe tipa rogatise? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

ROGATISE nga papara ga aboro raka. Pa fugö ani wai rogatise atona na gaha ringbisapai rengbe ka undo rani ani du na ruru bipai tipa gi pagume re na ki gbia ngbarago ti gaha amaku kpaima. Fuo Mbori kusi bambata kumba nangia Adamu, ko aye na anya fuko tipa ko yambu rimora. Ono “tipa kumba i abi nga mounda rengbe fu ko te.” Sidu tie, Mbori asa Adamu ko ti ni bakere rame, na ki di ngazirako ki mangi dee rogoho na ki ye na ri fuko. (Oni gedi Bambata Pai 2:20-24.) Ngba gi gene re, baenge rogatise nga Mbori.

² Yesu aidi kuti gupai nga Yekova du naya: “Si du boro nihe bani ti ni na nani, ki ka kuti diani; i ue i ki du wa boro sa.” (Mt. 19:4, 5) Pa manga Mbori sunge na ngazira Adamu ka kusa dee fu fuko asa gupai nga gi bambata arogotise re du mbembedi gbe. Mbakadapai aadunga ho tipa mbutise watadu ka roga dungu adee te.

3. Gini nyanyakipa pai Mbori asigira rogatise ti ni?

³ Adamu aima du na bakere ngbarago na diako nga gu ri ko ayambu rimori nga Eva. Wa si adu nga ri “rengbe fu ko” si adu a nga ri nika du ni “mounda” wa i kaa gbia ngbarago na aˈuru dũ ni mangayo agu apai si aida kumbakudee na diakumba mangihe. (Bam. P. 2:18) Gu nyanyakipa pai Mbori asigira rogatise ti ni nga ka hiiso kpotosende. (Bam. P. 1:28) Wa vura duhe nga agude ima kpinyemu avunguyo, si adu nga akumbagude na adegude nika mbu avunguyo ki mangi rogatise ki tona gayo vovo ramukporo. Si adu a nga aboro nika hiiso kpotosende na ki sa zegino naabaha ni paradizo.

4. Ginipai namangi tipa bambata arogotise?

⁴ Gberãngo ati kurii gu bambata arogotise re mbiko i asia ka mangasunge gbegberẽ na gu ranirii Mbori afuhe fuyo ni basayo sangba Yekova. Gu “wo” nga Satana Bakitingbanga anangi Eva ri berẽ gupai nga ka ri ri gu zuzu ngua nga ga ‘ino wenepai na gbegberẽpai’ si nika sa ri ri du na gu kparakpara inohe nika undo ri ri diberã tipa gupai du ni wenehe na gu du ni gbegberẽhe. Ri ayugongo irisa tipa ga kumbari pagbia ni sana ri ko tipa gipai re te. Na kuba gupai nga Adamu gisangba Mbori, ko adi gu zuzu ngua Eva afuhe fuko re.—Yugo. 12:9; Bam. P. 2:9, 16, 17; 3:1-6.

5. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti wai Adamu na Eva akaragapai fu Yekova?

⁵ Ho Mbori asana Adamu ni tipa gipai re, ko abira kina diako ki ya: “Gu de mo afu ri fere ani du na ri, kina ri nifu zuzuhe fere, mi ki ri he.” Eva abira wo ya u nanangi ri. (Bam. P. 3:12, 13) I aabira kina he ono ka i apenga rengo ya. Mbiko gupai nga gi bambata arogotise re abasasangba Yekova, i ada barabangiriko ni asamungu. Gipai re nga nyanyaki zahe furani! Tipa rogatise du na diabese, si naida arogotise ni basasa inipa gayo asunge na kini gisangba Yekova.

6. Wai du rengbe oni ka sakarogo Bambata Pai 3:15?

⁶ Zavura gupai Satana amangihe Edene yo re, Yekova afu maabangirise fu aboro rogo gu bambata sangbanebi nga ga Ziazia Kekeapai. (Oni gedi Bambata Pai 3:15.) Si adu nga ‘tita dee’ nika gbarasa gu bambata samungu ni toro re. Rogo gi gene re, Yekova ayugu mboimboi gu pa bakure du dagbako na gu badungu ruru aboro nga atoro namangasunge fuko ngbangbaturũ yo. Kusa, Ziazia Kekeapai afura tipa gu ga Yekova riigbu duwa diako, nga vurube he Mbori nika keda boro nga gu ni nika ‘mbura’ Bakitingbanga na ki mangi mbakadapai tipa aboro giasangba gbia gu ngbarago bambata avungurani aingisihe, nga ka raka nyeanye kindi auru kpotosende na kini mangi ga Yekova bambata ringbisapai.—Yo. 3:16.

7. (a) Ginipai namangi tipa rogatise tona ti gu regbo Adamu na Eva asamungu? (b) Ginipai Ziazia Kekeapai aidaha be kumbakuadee na dereakumba?

⁷ Gu samungu nangia ga Adamu na Eva aye na gbegberẽ sangbanapai kurii gayo rogatise na kurii agu arogatise naatona ka manga fuo gure. Ni kpiapai, Eva gbiati agu atitari nga adee arengbe ka gbia bakere igirã ti regbo mobara na vungu. Si adu nga adee adu na nyemu akumbayo, ono akumba azoga adiayo, kini mangiyo gbegberẽ a wa ani abihe areme rogo arogatise yo. (Bam. P. 3:16) Ziazia Kekeapai naida kumbakuadee zogo adiayo rogo nyemuse yo. Ono tipa adee tigayo, si naida i ra fu ga akumbayo pagbia. (Ef. 5:33) Ono mbiko  gu kodatise du dagba agu arogotise nagunde ti Mbori, i na naumbasi bete agu apai aumbasi naye na akpakarapai watadu ki dihe kusayo.

8. Gini pangbanga du tipa rogatise tona ti rago Adamu ki dati Ime Akangbii?

⁸ Mbata fu ingapai na zangarengba ye na kpio kurii Adamu na Eva, i avungu akumbagude na adegude. (Bam. P. 5:4) Bambata wiriyo nangia Kaina adi gumeko sa ni diako. Gu tita Kaina nangia Remeke nga gu bambata boro i nagumba pako ya ko arogo adee ue. (Bam. P. 4:17, 19) Gu rikaaboro naatona ti Adamu kada ti gu Ime Akangbii naadu ti rago Noa, kina bete aboro gbua i nafura tipa yo ya i angia airisi Yekova. Agi aboro re angia Ebere, Enoka, na Noa gbiati gako aborokporo. Ziazia Kekeapai nafura ya ti rago Noa, “awiri Mbori abi agu awiri aboro nangia ade ya i angbaki angbaka bangirise; i ki rogo ade dagba yo dunduko wa i akpi nyemu he.” Agi amaraika naasa tiyo ni aboro re adi adee ki vungu agu agude nangia Diangbadiangba Aboro. Kurigure, “ga aboro gbegberẽpai adu ni bakere he gbe auru kpotosende, na gu biapai dunduko nga ga berã du kpotoyo yo, si adu ni kina gbigbita ha kindi.”—Bam. P. 6:1-5.

9. Ginipai Yekova amangihe tipa gu gbegberẽ aboro naadu ti rago Noa, na ginipai ani awirikaha ti gupai namangi ti gu regbo re?

⁹ Yekova aye na Ime Akangbii ti rago Noa tipa ka gbarasa gbegberẽ aboro. Ti gu regbo re, aboro aamanga kina agu apai nga ga raka, nakoda rogatise, ka i adianga gupai “Noa nangia batungusi rurupai” aagumbaha tipa gu gbarasahe naadu kumbatayo na nyanyakipaha ya. (2 Pet. 2:5) Yesu aringbisi gu regbo re kuti agu apai ani abihe. (Oni gedi Matayo 24:37-39.) Areme, badungu aboro aidanga ka gia gu wene pangbanga nga ga ga Mbori Kindo i atungusaha rogo zegino dũ ni dezire fu arikaaboro dunduko mbata fu digido zegino da te. Gupai si aida ani wirikihe tie nga, zavura agu apai nga ga aborokporo, wa gu nga rogatise na sonosa agude, si aidanga si zeresi rani ti mangapai ni ipiipihe wa ga Yekova uru ambeda te.

10. (a) Rogo dungu angbatunga, gini ngbatunga kodaba da ni sino ga aboro raka? (b) Wai du Abarayama na Sara amoi wene kpiapai rogo gayo rogatise yo?

¹⁰ Wa vura duhe nga Noa gbiati awiriko biata adu na adee beyo ni basasa, aboro anaaroga adee aroga ni dunguyo ti rago yo. Rogo dungu angbatunga, meteka ima da ni sino aboro, zavura gayo apambori i ima rimisoho ku rogoho. Ho Abarama (Abaramaya) na diako nangia Sarai (Sara), agisangba Mbori ni ki ndu ku Kanana yo, gu ringara re ahi be gu mangaapai naasa aboro i naasawia rogatise asawia. Sidu, Yekova aya ko nika gbarasa Sodomo na Amora mbiko araki rogo agu gbata re aamanga kere wasiwasi kodaba. Abarayama anungusi gako aborokporo wenengai, na Sara amoi wene kpiapai ni ra ri kutiibe ga kumbari pagbia. (Oni gedi 1 Petero 3:3-6.) Abarayama amangi ome wiriko nangia Yisaka di kina irisi Yekova. Kina ngbatunga gu bakabangirise tipa ndikidi irisombori re wiri Yisaka adu na ni nangia Yakobo, nga gu ko awiriko ada ni atita ngbatunga Yisaraere 12.

11. Wai du ga Moize aNdiko abanda aYisaraere?

¹¹ Kusa, Yekova aye na atita Yakobo (aYisaraere) i mangi mozunga pagume na Ko. Gu ngbatunga rogatise naadu ti regbo  agu abaakumba re akodi roga dungu adee, na i aima rimisoho ku rogo ga Moize aNdiko yo. Agu andiko re anaaundo ka banda aYisaraere rogo toro yo ka i dinga gu boro angianga irisimbori ya. (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 7:3, 4.) Ho kere kpakarapai anikuru ni rogo rogatise, abaakumba nanaafu undo dedede. Zanga du ni ruruse, kpihe na kapa kuti boro, angia agu apai i anaaruga ha. I aima ida aboro mbutiyo ringbisihe kuti andiko. Kumba anirengbe ka mbu diako ka ko bi “gu pai ti ri angba nga ya.” (Pa Rug. 24:1) Gupai nga gu “angba nga ya” re i asakanga pai tipaha te, ono si rẽarẽ ani dakuti gupai nga si akodanga wiri rukutu apai dunduko te.—Pa Mot. 19:18.

12, 13. (a) Wai du bete akumba amangi adiayo ti rago Maraki? (b) Areme, ka si du nga wirina mangi bäri, sangbanaha rengbe kadu nga gine?

¹² Ti rago gu nebi nangia Maraki, badungu kumbakuadee nangia aYudo anaabiriko adiayo kini mbuyo ni gumbayo badungu apai kutiyo. Ngbatunga agi akumba re anaambu adee parangayo, isoke tipa ka dia paranga adee watadu agu adee nangia apagano. Agi akumba nga aYudo re anaambu adiayo kindi rogo biriki yo tipa “apai dunduko” ho Yesu adu ni auru kpotosende ane. (Mt. 19:3) Yekova aima soga ngbatunga gu mbutise re.—Oni gedi Maraki 2:13-16.

¹³ Areme, i arengbanga ka mbu biriki si mangi rogo gu rogatise nga ga ga Yekova aboro te. Ani yanga gu wirina nga rogotise mangi bari na dia kura boro na i ki mbutiyo na gani badiarogatise tipa ka dia gu boro re. Ka gu boro re asanga berã ya, i ima rengba ka kusa ni kusayo rogo dungurati ka saha ni gigirihe. (1 Kor. 5:11-13) Tipa ni karaga tiní ku rogo dungurati, si naida ni “zúku rindi ngua tie rengbe na saberã.” (Rk. 3:8; 2 Kor. 2:5-10) Wa vura duhe nga bagizo regboho si aida si susi mbata fu i karaga ni te, gu ngbatunga mangapai nga ga biriki re, nga gu amanganga dedede dagba agu aboro nakodatiyo na ga Mbori aboro re ya, si aidanga i bihe na paha taata te. Si ima rengba ka dia bete regbo, garã sa watadu dungu agarã tipa gu boro ingapai re yugu ndikidi saberã. Ka si vura du vurũ nga i karaga gu boro re akaraga, ni duwa ka ni karagapai “barangba ga Mbori mbata sapangbanga” singia gani saberã ni ruruhe.—Rom. 14:10-12; oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Ngbangba 15, 1979, kpe. 31-32.

14. Ginipai Ndiko amangihe?

¹⁴ Ga Moize aNdiko arugu apai fu aYisaraere tipa agarã susi 1,500. Si aundo ga Mbori aboro i du na arugute berãyo yo ho i amangapai ni na aborokporo gbiati kura apai na ka ndu nayo ko yo du Masiya ni. (Gara. 3:23, 24) Ho aNdiko adigi ni fuo kpio Yesu, Mbori atona vovo mbakadapai. (Eb. 8:6) Tii gu mozunga re, kura apai kinaho rogo aNdiko yo naadunga berewe ya.

15. (a) Si adu nga si naida rogatise du wai rogo gu dungurati nga ga aKristano? (b) Gini apai si aida Kristano wisigipai tipaha ho ni aberãpa mbu gani badiarogatise?

¹⁵ Ho Yesu akaragapai ni kuti gu sanahe aFarusi asanaha, ko aya gupai Moize agumbaha tipa mbu boro diani aadunga “ho rago aenge ni” te. (Mt. 19:6-8) Rogo gi gene re, Yesu ayugu gupai nga agu arugute Mbori afuhe Edene yo tipa rogatise, si du si aida si du rogo gu dungurati nga ga aKristano. (1 Tim. 3:2, 12) Padu arogotise nga  “boro sa,” naida i mbu gu nyemuse du yo na ni tipa Mbori na tipa tiyo nyakasi gayo pagume. Gu mbutise du kuti andiko ono angianga mbiko guni mangi bäri ya, asanga gu kurani ni mangi rogatise te. (Mt. 19:9) Rengo ngaha nga, boro ima rengba ka sia ka mbupai fu gu kurani ka nimangi bäri na ki saberã, a wa si adu tipa gu nebi nangia Osea nambupai fu diako nangia Gomere nangia irabäri. Wakina gure a, Yekova ainipai fu agu aYisaraere naasaberã fuo i irisi kpiahe. (Osea 3:1-5) Gupai si aida ani inihe nga ka boro ini gupai nga gani badiarogatise mangi bäri na ni ki sia ka kodaba na ni, ngbatunga gu mangapai re nayugo gupai nga ni ima mbupai funi na ni arengbanga ka mbu ni berewe te.

16. Ginipai Yesu apehe tipa nye ni bakuparanga?

¹⁶ Fuo yugo Yesu gupai nga dagba ndikidi aKristano kura ndupai ho rengbe aboro ka mbutiyo ti ni te fuo kina bäri sa, ko afura a tipa “kina agu yo fu yo pa dia ha fu yo” watadu du na momu ka raka ni abakuparanga. Ko agbia kurapai kutini nga: “Gu ni rengbe ka dia ha ni di he.” (Mt. 19:10-12) Badungu aboro sia ka nye ni abakuparanga tipa ka mangasunge fu Yekova zanga he du ho nafuda berã yo. Si naida i tambua yo atambua tipa gipai re.

17. Ginipai rengbe ka undo Kristano ni diberã singia ni rengbe ka manga rogatise?

¹⁷ Pa nye boro ni bakuparanga watadu ka manga rogatise nga ga boro diaberã kpotoni yo singia ni rengbe ka nye ni bakuparanga. Gu mokedi nangia Pauro aida aboro nye ni abakuparanga, ono tie, ko aya: “Mbiko pa bari akumba ka du na adiayo kperekese, ade ki du a na akumbayo kperekese.” Ko ape kurapai nga: “Si ngia rugatise ti yo te, i rogo tiyo, bambiko rogatise ngba ti gbi agbi.” Pa manga boro rogatise rengbe ka banda ni ti mbu ni nyemu kodaba si sani ni nimangi ngbatunga gu mangaapai duwa puta boro barangbani ka gbia ngbarago gbiati meteka. Kurigure, si naida ani berẽ aberã a kuriipa garã boro, mbiko gu mokedi re aya: “Ka ngia gu boro naberã ha ya ni amanga nga pa ngasu wirini wenengaĩ te ka ri susi parangari, na ka pai ru aru wo, ni mangi gu ngba ti ni; ni ainga nga pai te; i rogo tiyo.” (1 Kor. 7:2, 9, 36; 1 Tim. 4:1-3) Wa vura duhe wo, si aidanga boro mangi rogatise gbua mbiko gu bakere nyemu kodaba nga ga paranga boro te. Si rengbe kadu nga ni atadanga ba agu atindiro nga ga rogatise rogo raka yo te.

18, 19. (a) Wai du si aida gu rogatise nga ga Kristano tona? (b) Ginipai gu kekeapai naye fuo gere nika sakapai tipaha

¹⁸ Si naida gu rogatise nga ga aKristano tona dagba gu kumba na dee naima kpara gayo raka fu Yekova na kini kpinyemuko na ngbaduyo yo dũ. Si naida i du a ni agu aboro niima kpinyemu tiyo ni bakerehe na kini idi ka kpamiatiyo rogo rogatise yo. Rengo ngaha nga, i nika gbia maku mbiko pa mangayo pai kuti gu rugute nga rogatise du “kina rogo Gbia yo.” (1 Kor. 7:39) Fuo i rogotiyo, zanga kapa i nika idaha aida nga Ziazia Kekeapai nafu wene arugute tipa rogatise du na diabese.

¹⁹ Gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipa memeapai rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu rengbe ka undo agu aKristano nga arogotise i sovura kuti agu akpakarapai nga ga raka rogo “kusa rago” ho du he ni nga dungu akumba na adee na agu asino tiyo asanga rogatise si du na diabese ya. (2 Tim. 3:1-5) Rogo Fugo Yekova yo, ko ima fu guhe furani ani aidaha tipa kadu na gu rogatise du na diabese gbiati ngbarago wa ani kaa ndu na gako aboro ngbagene nyenye unga.—Mt. 7:13, 14.