1, 2. (a) Wai du Yesu anaabi ga Mbori aNdiko? (b) Wai du abakeapai gbiati aFarusi anaamangasunge na ga Mbori aNdiko ngba iraira gene?

YESU aima kpinyemu ga Moize aNdiko. Na gipai re airiwongo tirani te! Agu aNdiko re aye be Ba Yesu nga Yekova, nga guko nga nyanyakipa boro kisusi rogo ga Yesu raka yo. Ga Yesu dudunguro nyemuse tipa ga Mbori aNdiko aima du ni yuguyuguhe rogo gu sangbanebi du rogo Atambuahe 40:8, nga gu naya: “Ako gi Mbori, rago ngba ti re ka amanga gu pai ngba angba ti ro; ii, ga rugute du kpotore yo.” Rogo afugo Yesu yo gbiati gako mangapai, ko aima yugo gupai nga ga Mbori aNdiko aima du ni ruruhe, ni guhe nafu undo, na agu apai dunduko du rogoho nika digiso tihe adigiso.—Mt. 5:17-19.

² Rago aima gberã nirengo ti Yesu ho ko aabi abakeapai ni gbiati aFarusi i niyugu ga Bako aNdiko fu aboro ngba iraira gene! I anaairisa gu rukutu apai dunduko nga ga aNdiko, sidu, Yesu aya fuyo wẽ: “Oni nafu sa dagba bawe nga ga danda na anisi na kumina.” Sidu, ginipai du tie naadu tipa yo? Ko ape gu kurapai berewe nga: “Oni . . . he manga gu pai kii dagba arugute, nga sapangbanga, na inapai, na idapase.” (Mt. 23:23) Yesu aadunga tigako wa agu Afarusi naamaa berãyo fuo kina gu rukutu apai nga ga aNdiko te, ko aima rugatiko na gu ndupai i aafu agu aNdiko re ti ni, na agu asino Mbori naadu ni yuguyuguhe rogo agu aNdiko re dunduko.

3. Gini apai gi kekeapai re nika sakapai tipaha?

 ³ Wangia ani aKristano, ani tii gu mozunga nga ga aNdiko te. (Rom. 7:6) Ono wa vura duhe wo, Yekova aima banda agu aNdiko re furani rogo Fugoko yo nga Ziazia Kekeapai. Ko aidanga gupai nga ani zitirani kuti gu rukutu apai dunduko nga ga agu aNdiko re sirisiri te, ono ko naida ani ini ‘gu pai kii dagbaha’ yo, naida ka ya, agu arugute du kugiihe. Ni kpiapai, gini arugute rengbe ani ka inopaha ti gu mbakadapai nangia ga abaakporo bagbuko? Gu kekeapai naadu mbata fu gere apeke pa agu apai ani awirikaha ti agu apai si anidu nga gu boro imo boro ka ni ainongo aino ya mangihe. Ono ani nawirikapai awirika a tipa Yekova na wai rengbe ani ka wirika gako asino ti abaakporo bagbuko. Sidu tie, gi kekeapai re nika karagapai kuti asanahe biata nga: Wai du abaakporo bagbuko ayugopa ga Yekova inapai? Ginipai si ayugoho furani nibipa gako bipai tipa unga? Na wai du si ayugopa gako ruru sarangbanga? Rogo agu apai re dunduko ni basasa, mo ngera tipa agu agene rengbe mo ka wirika gu Bamo du ngbangbaturũ yo ngbaha.—Oni gedi AEfeso 5:1.

4, 5. (a) Gini apai i amangihe tipa si du taata fu gu boro naaniˈimi boro ka ni ainongo aino ya ni ndu ku rogo abaakporo bagbuko yo, na tipagine? (b) Ginipai gipai re ayugoho furani tipa Yekova?

⁴ Si aima du taata ka ndu ku rogo agu abaakporo bagbuko naadu sita. Yekova arugu aYisaraere nga i kparaka agu abaakporo re ni rengberengbehe, agu rogo papara Yaradene kubani, agu kidu rogo kura paparaha kubani. Tipagine? Tipa si du taata fu ai gu boro imi boro ka ni ainongo aino ya zubo ka gbu yo ni ipo. (Geda 35:11-14) Agu agene nanaandu ku rogo abaakporo bagbuko, i anaambakadaha ni wenehe. (Pa Rug. 19:3) Ringbisihe kuti sino aYudo, i anaabanga kekeapai pangba gene tipa si naaundo agu aboro re i ini bara agu abaakporo re. Wa abaakporo bagbuko adu kinaho, si aaidanga gu boro imi boro ka ni ainongo aino ya zubo ku rogo kura ringara, yo ka ni arengbe kadu ni ni asadiasadi ni ka rimo ku rogo ziree irisombori te.

⁵ Oni berẽnga kurii gipai re: Yekova, nga Guko naafu gu ndiko nga i naaimo gu boro nata ino aino kini imi boro, afu bakere momu fu gu boro naaniˈimi boro ka ni ainongo aino ya ni gbia inapai na kidu ni bandabanda ni! Wene bainipai sa tipa Ziazia Kekeapai akepai ki ya, “Apai dunduko aima du fu gu boro re ziazia na ni taataha. Gure angia wene gene mangaapai be Mbori.” Yekova nga gu gbegberẽ basapungbanga du na nyemu ka fu mbusa fu gako amoyambu te. Kuba gure, ko “nakumuko ni inapai.”—Ef. 2:4.

6. Ya mo aFarusi aawirika ga Mbori inapai? Oni sakingo rogoyo?

⁶ Ono tipa aFarusi tigayo, i anidu adu na ndundu ka yugo inapai fu aboro. Ni kpiapai, ringbisihe kuti gu sino nangia ga aYudo, i aaidanga ka  mbupai fu gu boro mangi bangisa ingahe kisusi bara biata te. Yesu afura tipa gayo bipai kuti agu aboro nanaamanga aingahe ni fuko kpiapai nga ga Farusi nga guko namangi kparakpee ki ya: “Mbori, mi natambua ro, bambiko mi adu nga wa kura aboro, nga abatuka, na airabiriki, na airabari, na wa kina gi barogo marã ngbeti re a te,” sidu, gi Farusi re aafura tipa barogo marã ngbeti nga guko naakpara ni umbasitise tipa ga Mbori inapai. Tipagine aFarusi aadunga na nyemu ka yugo inapai fu aboro ti ni ya? Ziazia Kekeapai nape gupai nga i ‘anaabasa pa kura aboro.’—Rk. 18:9-14.

7, 8. (a) Ho boro aingapai ni kutiro, wai du rengbe mo ka wirika ga Yekova inapai? (b) Tipagine si aida ti ni ani du na umbasitise tipa ka mbupai fu akuarani?

⁷ Mo wiriki Yekova, angianga aFarusi ya. Mo naayugo nunga fu aboro. (Oni gedi AKorosaio 3:13.) Gene sa rengbe mo ka mangaha ngbaha nga ka saha fu aboro taata i ho mbupai bero. (Rk. 17:3, 4) Mo sana tiro nga: ‘Ya mo mi naambupai fu agu aboro ingipai kutire, zavura bara dunguhe? Ya mo mi na nyemu ka manga zereda na gu boro ingipai kutire watadu ba gberãrago tire?’

⁸ Tipa ka mbupai fu aboro, si naida ani du na umbasitise. AFarusi aadunga na nyemu ka mbupai te, bambiko i aabi aboro na payo kusende. Ono tie, wangia ani aKristano, si naida ani naabi akuarani ni umbasitise nga i ‘ngba kisusi’ rani watadu kiipa yo tirani, na i ima rẽ tipa ani mbupai fuyo. (Frp. 2:3) Ya mo mo nawirika Yekova kini yugu gu sino nga ga umbasitise? Ka mo du na umbasitise, si nika saha fu aboro taata i ho mbupai bero, na ki saha foro taata a mo mbupai fuyo. Mo naayugo inapai fu aboro ni ipo na ki zanga gba sa zinga.—Batu. 7:8, 9.

9. Wai du Yekova aundo aYisaraere i rugutiyo na pa wai du unga ni ziaziaha?

⁹ Gu meme ndupai i ambakadi abaakporo bagbuko ti ni angia ka banda aYisaraere ti gu bapekure kadu kurii yo mbiko imo gu boro wenesa naaniˈimi boro ka ni ainongo aino ya. (Pa Rug. 19:10) Yekova ima kpinyemu unga, na ko ima soga gu “be nauka kure boro wenesa.” (Snz. 6:16, 17) Zavura gu uka kure naanimangi ni béno, Mbori aambunga paha te, bambiko ko ni ruruko na ni ziazia ko. Rengo ngaha nga, i anaayugo inapai ayugo fu gu boro naaniˈimi boro ni béno. Ono wa si avura duwo, si anidu nga ni duwa ka ni ndu fuo abaakumba, na ho i anibihe ni nga ni amangi gupai re ka ni ainongo aino ya, si anidu nga ni nye bakporo bagbuko yo da kuho gbiamotumo ka kpi ni. Ni aima rengba ka nye yo dati kpioni. Gi kere asangbanapai re aayugo gupai fu aYisaraere nga unga nga ga boro ni ziaziaha. Tipa ka yugo irisa fu Bafu-Unga, si aaida i ne ai gu mangapai narengbe ka maa raka kurayo ngbapai.

10. Ringbisihe kuti Yesu, wai du abakeapai gbiati aFarusi ayugu gupai nga i aabingo unga nga ga aboro na nyanyakipaha te?

¹⁰ Abakeapai na aFarusi aadunga wa Yekova te, i ayugu gupai nga i aabingo unga nga ga aboro na nyanyakipaha te. Wai du si aduwo? Yesu aya fuyo wẽ, “Oni adi gu wiri rifungura nga ga inahe ku sa yo. Oni tigaoni arima nga koyo te, oni ki za agu aboro naye ka rima koyo!” (Rk. 11:52) Si aaida i sakirogo Fugo Mbori yo fu aboro na ki undo yo i ndu ngba gu gene nandu sa nyenye unga. Kuba gure, i aaka na aboro ti peka  yo fuo “Iraunga,” nga Yesu, kini nungusi yo ngba gu gene narengbe ka ndu na yo sa nyenye gbarasahe. (Amo. 3:15) Abakeapai na aFarusi adu ni aira rukö na ni aboro gbangbati, i aabingo unga nga ga aboro gbiati padu yo wenengai na nyanyakipaha te. Nairiwo gu kere aboro nangia yo re!

11. (a) Wai du gu mokedi nangia Pauro ayugu gupai nga ko adu na ga Mbori bipai tipa unga? (b) Ginipai nika undo rani ani du na gu bangisa bipai Pauro adu na ni tipa tungusapai?

¹¹ Wai rengbe ani ka ne gu sino nangia ga abakeapai gbiati aFarusi na ki wiriki Yekova? Si naida ani naairisa gu gamahe nga ga unga na kini bihe na nyanyakipaha. Gu mokedi nangia Pauro amangihe wo ni manga ko dezirepai sirisiri. Ni sangbana gipai re, ko arengbe ka ya: “Mi adia nga bape kure boro wa sa te.” (Oni gedi Amokedi 20:26, 27.) Ono wa si avura duwo, anga pa ne Pauro bapekure watadu pa ya Yekova fuko ko tungusipai du naafõngbadu ko yo ko tungusipai te. Kuba gure, ko aima kpinyemu aboro, na gayo unga aima du na nyanyakipaha fuko. (1 Kor. 9:19-23) Wakina gure a, si naida ani sonosi ga Mbori bipai tipa unga. Yekova “nakpi nyemu aboro da ti zungadi tiyo dunduko.” (2 Pet. 3:9) Ya mo kinawo du mo a? Mo rengbe ka bi gupai nga kiiso gu sino nga ga yugo inapai kpotoroyo nika fõngbadu ro yo mo kiisi gamo kakaka nyemuse tipa tungusapai na si nika fu bakere ngbarago foro wa mo nikaa mangaha wo.

12. Tipagine du bandatise ti ni fu ga Mbori aboro ni nyanyakipa pai?

¹² Ani nayugo gupai a nga ani na ga Mbori bipai tipa unga niyugo ani ruru bipai tipa bandatise. Si naida ani naakama torombiri ngba wene gene na kini mangisunge a ngba wene gene ti aregbo dunduko, kodihe na ho ani ame abambu irisombori ni, ho ani ambakadaha ni watadu ho ani andu ni koyo a. Ka mo moingo pa mbakada ahe, marã watadu pa banda regbo mbatayo fu bandatise watadu banda kpotose si du wenengai ya. Gaani Mbori du ni ruruko namanga kina agu apai du ni ruruhe ti aregbo dunduko. Si naida ani du wa kina ko. Gu susi asusa gbe nga si naida abaakumba naaberãpa bandayo tiyo gbiati agu aboro du yo na yo a. (Snz. 22:3) Sidu, ka bakumba tingidi ro na pa agu andiko gbiati arugute du tipa bandatise, si naida mo dihe kugume. (Gara. 6:1) Mo naabi raka kina wai Yekova abihe, tipa ‘ka kure boro adunga kuri ro ya.’

13, 14. Wai du aYisaraere arengbe ka yugokpia ga Yekova ruru sarangbanga?

¹³ Yekova arugu aYisaraere nga i wiriki gako ruru sarangbanga. Bambatapai nga, si aaida abaakumba ini agu arengo pai duho. Kurigure, gu boro imi boro, si aniidi i wisigi gani ndu mangapai, bipai, gbiati agu apai ni aamangaha kusayo sirisiri ho i aida ka diaberã ni singia i yugu inapai funi. Tipa ka yugokpia ga Mbori ruru sarangbanga, si aniidi i ini singia gu imi boro re amangipai “ni soga ni” na “gbegberẽ berã kutini,” NW. (Oni gedi Pa Geda Aboro 35:20-24.) Ka si du nga adezire gupai re adu kinaho, si anaaida i duho kandara ue mbata fu i saringbanga gu boro re.—Geda 35:30.

¹⁴ Sidu, fuo abaakumba ini rengo gupai namangi, si aniidi i wisigi gu boro re, angianga kina gani mangapai sa ya. Si aaida i du na dudungurobipai ka ngera ku kpoto boro yo tipa ka ino ginipai gupai re amangi ti ni. Gu paha anyaki anyaka gbe nga, si aaida i du na ga Yekova ziazia toro, nga gu narengbe ka undo yo i yugukpia gako dudungurobipai, inapai gbiati ruru sarangbanga.—Gate 34:6, 7.

15. Wai du ga Yesu bipai tipa aboro ingapai adu kia ti ga aFarusi.

¹⁵ AFarusi aagbeberã yo gbe kina kuti gupai boro ingapai aniimangihe, kuba gupai nga i gbeberã yo kuti gini ngbatunga boro nangia ni kpotoni yo. Ho aFarusi abi Yesu ni pati pumbo kua Matayo yo, i asana gako abawiriki ki ya: “Tipagine gaoni Bayugupai ari riahe ti ni na abarogo marã ngbeti na aboro ingapai?” Yesu akaragapai ki ya: “Agu aboro nyaki anyaka i aida nga na munganga te, ono kina agu yo du na kaza. Ono oni ndú ka wirika gi pai re, ‘Mi nakpi nyemu weneringise, motumo te.’ Bambiko  mi aye nga ka yamba ruru aboro te, ono ingiingi yo.” (Mt. 9:9-13) Ya mo Yesu aangbaangba na aboro ingapai? Wagusa te. Ga Yesu bangua pangbanga zaatu angia aboro saberã yo ti aingapai. (Mt. 4:17) Ono tie, Yesu aima du na dudunguro bipai ki ima ino gupai nga bete “abarogo marã ngbeti na aboro ingapai” adu kinaho naaida ka saberã yo. I aandunga kua Matayo yo tipa kina ri riahe gbua te. Kuba gure, “i adu ni dungu yo, i ki nipeke [Yesu].” (Mk. 2:15) Si nafu kina gberãrago nga, badungu aFarusi aabingo yo wa gu Yesu aabi yo te. AFarusi aadunga wa Mbori du ni ruruko kidu na inapai tiko te, i anaabi akurayo ni aboro ingapai, kini saringbanga yo nga maabangirise berewe tipa yo te.

16. Ginipai si aida gu rondo nga ga sarangbanga mangi bakere asadatise ka inoho?

¹⁶ Si naida agu abaakumba du areme wiriki Yekova, nga guko “nakpi nyemu ruru sarangbanga.” (Tam. 37:28) Ni bambatapai, si naida i ‘wisigipai wenengai, na ki sasanahe’ tipa ka ino singia boro ima manga gbegberẽpai. Ka si du nga boro ima manga gbegberẽpai, si naida i saringbanga ringbisihe kuti agu arugapai nga ga Ziazia Kekeapai. (Pa Rug. 13:12-14) Ka si du nga i rogo gu rondo nga ga sarangbanga, si naida i wisigi gu Kristano mangi kere ingapai wenengai tipa ka ino singia ni ima saberã ni. Saberã watadu zanga saberã ti aregbo dunduko kpadio te. Saberã nakoda ga boro bipai, sino ni, gbiati wai du ni ngbaduni yo. (Yugo. 3:3) Tipa boro ingapai gbia inapai, si naida ni du ni gu boro naima saberã ni. *

17, 18. Wai du rengbe abaakumba ka ino singia boro ima saberã ni nzunzu? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

¹⁷ Abaakumba arengbanga ka ino gupai du kpoto boroyo wa aYekova na Yesu te. Ka si du nga bakumba nga mo, wai du rengbe mo ka ino gupai nga boro ima saberã ni nzunzu? Bambatapai nga, mo mangi kparakpee tipa tatamana gbiati rugatinapai. (1 Aba. 3:9) Uepai nga, mo mangisunge na Fugo Mbori gbiati agu awaraga kangara moyambu akusaha tipa si undo ro mo ini gu kparakparapai du dagba “gu rungo nga ga zegino” na “gu rungo du na pa Mbori,” gure nga ndikidi saberã. (2 Kor. 7:10, 11) Mo bi wai Ziazia Kekeapai afura tipa agu aboro namangi saberã gbiati aguyo naamangaha ya. Wai du Ziazia Kekeapai afura tipa gayo aberãpai, gayo bipai, gbiati gayo sino mangaapai?

¹⁸ Ni yangaraha, mo mangi nyanyaki asadatise tipa ka wisigo gu boro re. Mo wisigi pa gu gene ni asono ngbaha, gani ndu mangaapai, gbiati gani arungbura. Nibipa rii gu dungurati nga ga aKristano, nga Yesu, Ziazia Kekeapai ape gupai kumbatayo nga: “Ko asápa nga ngbanga kuti bi pai ni bangiriko te, watadu za pai mbiko gia pai ni tuko a te. Ko asára ngbanga rungorungo aboro na rurupai, ka za pai nzunzu ni ruru sarangbanga fu bayee aboro auru kpotosende.” (Yes. 11:3, 4) Abaakumba, oni nga agu ababanda akandoro namangasunge tiibe Yesu, na ko nika undo roni aundo oni naasarangbanga kina wai ko asarangbanga. (Mt. 18:18-20) Ya mo ani na tambuahe tipa gupai nga ani na abaakumba berani nga aguyo nangerafuo rani rogo gi gene re te? Nairiwo gu tambuahe du ani na ni tipa gu ome i amangaha zanga mbugo tipa kaa yugo inapai gbiati ruru sarangbanga rogo gaani adungurati!

19. Gini pai dagba agu apai yo ani awirikaha ti abaakporo bagbuko mo asogima ka maaha ku rogo mangapai yo?

¹⁹ Ga Moize aNdiko aayugo “kpia inahe na rengo” tipa Yekova gbiati gako arugute. (Rom. 2:20) Ni kpiapai, abaakporo bagbuko nayugo wai fu abaakumba i narengbe ka ‘sára ndikidi sarangbanga,’ na si nayugo wai furani dunduko ani narengbe ka ‘yúgo weneringise fu awirinarani.’ (Zek. 7:9) Ani tii ga Moize aNdiko te. Ono wa vura duhe wo, Yekova aˈarianga tiko te, na agu asino nga ruru sarangbanga gbiati inapai kindi fuko na nyanyakipaha. Nairiwo gu pa momu ngaha kaa iriso gu Mbori i ambakadi rani rogo kpiako yo, nga guko ani narengbe ka wirika asinoko, na nga guko rengbe kadu ni gaani bagbuko!