1, 2. (a) Ginihe Yesu asanahe tipaha rogo gako yangara kparakpee yo na gako amokedi? (b) Tipagine Yesu arengbe ti ni ka bakabangiriko tipa kodatise?

GU REGBO Yesu ari yangara riahe nga ga nyemu na gako amokedi, ko aabakabangiriko tipa kodatise. Ho ko aakparakpee ni na yo, ko agumba gu nyemupai ko adu na ni nga gako abawiriki du dunduko kina sa, kina wai du ko na Bako kina sa a. (Oni gedi Yoane 17:20, 21.) Si adu nga gayo kodatise nika manga nyanyaki dezirepai, ka yugo gu gopai ziazia nga Yekova nakedi Yesu ku auru kpotosende no tipa ko mangi ga Mbori pai. Si adu nga nyemuse du nika yugo agu aboro nzunzu nga ndikidi ga Yesu abawiriki na si du nika sayo i du na kodatise.​—Yo. 13:34, 35.

² Si aruaru Yesu nyakasipa kodatise. Mbiko ko abi kparakaro dagba gako amokedi, wa ti gu regbo ko ari yangara riahe na yo. A wa si amangi mbata, kango aguari dagbayo nibipa “da dagba yo du ni bakumbayo.” (Rk. 22:24-27; Mk. 9:33, 34) Ti kura regbo sa, aYakoba na Yoane asana Yesu ko fu agu abangiriba fuyo rogo gako Kindo yo du na kikiipaha na du mbembedi na ko.​—Mk. 10:35-40.

3. Gini apai narengbe ka ye na kparakaro ku dagba ga Kristo abawiriki, na gini asanahe ani nika wisigoho?

 ³ Ono tie, anga kina nyemu worimo sa nga gupai narengbe ka ye na kparakaro ku dagba ga Kristo abawiriki te. Agu aboro i aaraka na yo rogo ringara adu ni kparakakparaka yo mbiko sogote gbiati gbegberẽ bipai tipa kura aboro. Si aaida ga Yesu abawiriki di adia be agu asino re. Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigo agi asanahe re: Wai du Yesu amangipai kuti gbegberẽ bipai tipa kura aboro? Wai du ko aundo apefuoko i wiriki wai ka mangapai fu kura aboro zanga na kparakaro na i du nzunzu na kodatise? Na wai du gako yugopai nika undo rani ani nye ni kodikodi rani?

4. Oni funga kpiapai nga ga gu gbegberẽ bipai aboro adu na ni tipa Yesu.

⁴ Zavura Yesu, aboro aima du na gbegberẽ bipai tipa ko. Ho Firipo agumba gupai ni fu Natanaere nga ko ima bi Masiya, Natanaere akaragapai ki ya: “Ka wene he kuru Nazareta yo?” (Yo. 1:46) Si nawira gupai nga, Natanaere aima inopai tipa gu sangbanebi du rogo Mika 5:2 na ko ki bi Nazareta ni gu gbata paha naima umba ni kerehe tipa Masiya ye rogoho. Wakina gure a, gu nyanyakipa aboro nangia ga Yuda aabi Yesu nga sunge tiko te mbiko ko angia boro Gariraya. (Yo. 7:52) Badungu aboro Yuda aabi aboro Gariraya na payo kusende. Gu kura aYudo aagbata gene ka senga Yesu ni yamba yo ko nga boro Somorona. (Yo. 8:48) Ngbatunga aboro Somorona na gayo pambori adu kia ti ga aYudo. Aboro Yuda na aboro Gariraya anaabingo aboro Somorona na sunge tiyo te na i anaane yo ane.​—Yo. 4:9.

5. Gini gbegberẽ bipai aboro adu na ni tipa apefuo Yesu?

⁵ Ga aYudo abarumbatayo a anaabingo apefuo Yesu na irisa te. AFarusi anaabiyo ni agu aboro du ni tiwa “tiwa yo.” (Yo. 7:47-49) Nirengo, i anaabi ai gu boro nga guni naawirikanga pai rogo ga aYudo asukuru nga ga pambori ya watadu guni naakanga kuti sino atitayo ya nga ni angia kungbo boro adunga sunge ti ni ya. (Amo. 4:13) Gu gbegberẽ bipai tipa kura aboro Yesu na gako abawiriki agbiatiyo na ni aye mbiko aboro adu ti gu regbo re na rukö tipa gayo pambori, gayo bangiriaba dagba aboro, na tipa ngbatunga yo. Ga Yesu abawiriki aduadu a na gbegberẽ bipai tipa kura aboro. Tipa i du ni kodikodi yo, si aaida i aria gu gene i aaberã ngbaha.

6. Oni funga akpiapai nga gu nayugo wai rengbe gbegberẽ bipai tipa kura aboro kadu na maapai kurirani.

⁶ Areme, badungu rani naraka dagba agu aboro du na gbegberẽ bipai tipa kura aboro. Si rengbe kadu nga ani du du aboro na gbegberẽ bipai tipa rani watadu ani rengbe kadu a na bete gbegberẽ bipai tipa kura aboro. Wirina du awere ni nazakigene Australia yo aya, “Gu sogote mi adu na ni kuti pusi aboro asono kina kumbatayo ho mi aamaa berãre ni fuo gu iraira mangaapai i aamanga ndikidi aboro Australia na ni. Gu gbegberẽ apai a i amangi kina boro mi na ni afõ gu sogote re kina mbatayo.” Gu kura wirina ni boro Kanada apepa gu gbegberẽ bipai ko adu mbata na ni tipa agu aboro nape kura fugo. Ko aya, “Mi anaaberã gupai nga agu aboro nape Faransée du na payo kuari kisusi. Na mi aye ka soga agu aboro ni kerehe nape pa-Ngirisi.”

7. Wai du Yesu amangipai kuti gupai nga ga du na gbegberẽ bipai tipa kura aboro?

⁷ Areme, du na gbegberẽ bipai tipa kura aboro ima rengba kadu ni mbumbuhe tipa ka kura kusayo rogo aboro yo, kina wai si adu ti rago Yesu. Wai du Yesu amangipai kuti gupai re? Bambatapai nga, ko nitiko aadunga na gbegberẽ bipai tipa kura aboro te, ko anaabi aboro kina sa. Ko anaatungusapai fu kumukokumuko aboro na fu rungorungo yo, fu aFarusi na fu aboro Somorona, zavura fu abarogo marã-ngbeti na aboro ingapai. Uepai nga, na ga Yesu yugopai gbiati gako kpiapai, ko ayugu gupai fu gako abawiriki nga si aidanga i naabi kura aboro na tikö watadu kaa biyo gbegberẽ te.

8. Gini nyanyakipa rugute nga mburu gaani kodatise? Oni sakingo rogoyo.

⁸ Yesu ayugu nyanyakipa rugute fu apefuoko nga gu du nga mburu gaani kodatise. Ko aya, “Oni [nga] . . . awirina dunduko.” (Oni gedi Matayo 23:8, 9.) Rengo ngaha nga, gene sa du ani ngbaha nga “awirina” nga ani aenge dunduko ti Adamu. (Amo. 17:26) Ono gu kura gene kinaho berewe. Yesu agumba gupai nga gako abawiriki angia awirina mbiko i aabi Yekova ni gu Bayo du ngbangbaturũ yo. (Mt. 12:50) Kurigure, i ada ni papara bakere ngbadimokporo sa nga ga toro, nga gu nyemuse na idapase akodaha sa. Sidu, rogo agu awaraga yo amokedi anaakekaha, i anaayamba akurayo aKristano nga ‘awirina.’​—Rom. 1:13; 1 Pet. 2:17; 1 Yo. 3:13.

9, 10. (a) Tipagine ndupai aadunga ho be aYudo tipa i du na rukö tipa ngbatungayo ya? (b) Wai du Yesu ayugu gupai nga si angbanga kadu na gbegberẽ bipai tipa agu aboro du ngbatungayo kia te? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

⁹ Tingbafuo Yesu yuguhe ziazia nga si naida ani naabi akuarani ni awirinarani, ko anyakasi gupai fuyo nga si naida i du na umbasitise. (Oni gedi Matayo 23:11, 12.) A wa ani nibihe mbata, rukö dagba ga Yesu amokedi aye na bete kparakaro. Na si rengbe kadu a nga rukö nga ga angbatunga angia kpakarapai. Ya mo ndupai adu kinaho aYudo du na rukö mbiko i angia atita Abarayama? Badungu aYudo adu na gu berã nga i ngba kisusi kura aboro dũ. Ono Yoane Bafu Bapatiza aya fuyo: “Mbori rengbe na sa agi ambia asa re si du ni awiri Abarayama.”​—Rk. 3:8.

¹⁰ Yesu ayugu gupai nga si ni gbegberẽhe kadu na rukö nga ga angbatunga. Ko amangisunge na momu ka sakaha ho bakeapai asanako ni nga: “Da nga kuare?” Yesu akaragapai nipe ko sanza nga ga boro Somorona nga guni nangerefuo Yudo nga guni airadĩ ata ni gene. Agu aYudo naasusa ti gene abi gi kumba re abi ka i aidanga ka undo ko ya, ono boro Somorona abiko nungako ki mangi ni. Yesu adigisi gu sanza re nipe ko gupai fu gu bakeapai re nga si naida ko du wakina gu boro Somorona re. (Rk. 10:25-37) Yesu ayugu gupai nga boro Somorona arengbe arengba ka yugopai fu aYudo tipa wai ka kpinyemu aboro dunduko.

11. Tipagine si aaidanga ga Kristo abawiriki naabi ayeaye ti ni kia ya, na wai du Yesu aundo yo i rugutiyo na gupai re?

¹¹ Tipa gupai nga ga Yesu abawiriki mangi gu sunge i afuhe fuyo, si aaida i di gu rukö adia kusayo na gbegberẽ bipai tipa kura aboro nga gu i adu na ni. Mbata fu Yesu ga ku ngbangbaturũ yo, ko afu gu sunge fuyo nga i mangi dezirepai “Yuda yo a Somorona yo, na digida sende yo.” (Amo. 1:8) Mbata kusayo, Yesu aima mbakada yo tipa gu bakere sunge re ni gbe ko berãyo kuti gu wene asino naadu ti ayeaye. Ni kpiapai, ko afura wenengai bara yeaye ni barukurii aborovura mbiko gako bakere idapase. (Mt. 8:5-10) Ho Yesu adu ni rogo gu gbata ko asono rogoho nga Nazareta, ko afura tipa wai Yekova aundo aboro kura aringara, wagu dekurugbo nangia boro Poinike naaraka Sarefata yo na gu boro kungu nangia Namana ni boro Suria. (Rk. 4:25-27) Na anga kina tungusapai sa Yesu atungusihe fu dee boro Somorona te ko ara a rogo gu gbata nga ga aboro Somorona tipa rame ue mbiko agu aboro naadu yo adu na nyemu gako pangbanga.​—Yo. 4:21-24, 40.

12, 13. (a) Wai du amokedi adu ho i abi Yesu ni ko niyugupai fu dee boro Somorona? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Ginipai nayugoho nga aYakoba na Yoane aaruganga tiyo nzunzu na gupai Yesu aaida ka yugoho fuyo te?

¹² Ono tie, taatapai nangiaha fu amokedi i mbu gu gbegberẽ bipai i adu na ni tipa kura aboro te. Kina ngbayo nazere ka bi gupai nga Yesu aayugopai fu dee boro Somorona. (Yo. 4:9, 27) Ga aYudo abarumbatayo rogo pambori aarengbanga ka fura na dee dagba aboro te, ka i apenga pa dee boro Somorona ape tigari nga guri rimori aima gberã ya. Amokedi azungodi Yesu ko ri riahe. Ono gu karagapai ko afuhe  fuyo aayugo gupai nga ko aagbia ngbarago ti gu sakapai nga ga toro re ni kerehe si ki sa gupai nga ka ko berẽnga pa riahe ya. Tungusapai zavura fu dee boro Somorona angia gupai Bako akpinyemuhe, na si adu wakina riahe fuko.​—Yo. 4:31-34.

¹³ AYakoba na Yoane aaruganga tiyo na gupai Yesu aayugoho fuyo re te. Ho i aandu nunguro ni na Yesu rogo agu arago nga ga Somorona, abawiriki aagbata ba tipa ka ra rogoho rogo gu kura gbaria sa nga ga Somorona. Ka agu aboro Somorona re aidanga ka dia yo kugume ya, sidu, aYakoba na Yoane ki zingi na ki fu gu berãpai nga i yambu we si ye ngbangbaturũ yo ki gberesi gu gbaria re naabaha. Yesu ki fu nyanyaki zahe fuyo. (Rk. 9:51-56) Ani ima rengba ka bakabangirani singia kinawo ka aYakoba na Yoane azingi ka gu gbaria nga gu naaidanga ka dia yo kugume re ya adu rogo gu rago nga ga Gariraya nga gu i asono rogoho. Si nawira gupai gbe nga gbegberẽ bipai tipa aboro Somorona du nazingisi gayo zinga. Si rengbe kadu nga zee aima zio Yoane mbiko wai ko azingi ho ko atungusipai ni kusa fu aboro Somorona na badunguyo ki degetuyo fuko.​—Amo. 8:14, 25.

14. Wai du i amangipai kuti gu kpakarapai si awiraha nga si aabi pa fugo?

¹⁴ Ngbutuko tingbafuo Pendekote rogo gu garã nangia 33 Fuo Batikayo Kristo, pai akuru rogo dungurati nga ga kparakaro. Ho i aakparaka riahe ni fu rungorungo adekurugbo, i aagu agu ri agu adekurugbo naape pa-Giriki. (Amo. 6:1) Si rengbe kadu nga gbegberẽ bipai tipa kura fugo du naaye na gupai re. Amokedi amangipai kuti gupai re ni ipo ni siayo akumba nga aguyo naadu na wene inohe tipa gupai nga i naangerafuo sunge kparaka riahe. Agu akumba naima nyaka rogo toro yo re dunduko adu na rimo aGiriki riyo. Gupai re aima rengba ka fu wasa fu agu adekurugbo naape pa-Giriki re.

15. Wai du Petero awiriki wai kaa bi aboro dunduko kina sa? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

¹⁵ Rogo gu garã nangia 36, ga Yesu abawiriki atona ka tungusapai fu aboro kura aringara dũ. Gu mokedi nangia Petero adu na sino tiko nga ga kaa kodatiko sa na kina aYudo. Ono tingbafuo Mbori yuguhe ziazia nga si aidanga aKristano du na kparakaro te, Petero atungusipai fu Korunerio nga guko nangia ga aRomo banzengere. (Oni gedi Amokedi 10:​28, 34, 35.) Fuo gure ngbutuko, Petero kini ri riahe na kini kodi tiko na agu awirina nangia aGendiria. Ono tie, fuo susa agarã kusa, Petero ambu ri riahe na agu aKristano naangianga aYudo ya nga aguyo naadu rogo gu gbata nangia Andiokia. (Gara. 2:11-14) Pauro ki fu gu rugute fu Petero tipa gupai re nga gu narẽarẽ, na a wa goapai ayugoho, ko aima dia gu rugute re kugume. Ho Petero ake gako bambata waraga ni fu agu aKristano nangia aYudo na aGendiria nga aguyo naadu Asia Minor yo, ko afura wenengai bara gu kodatise nga ga awirina dũ.​—1 Pet. 1:1; 2:17.

16. Gine aboro aini agu aKristano naadu mbata ti ni?

¹⁶ Si tie ziazia nga, amokedi aima wirika ka kpinyemu ngbatunga “aboro dunduko” ti ga Yesu kpiapai. (Yo. 12:32; 1 Tim. 4:10) Wa si avura ka dia regbo vurũ, i aima ye ki aria gu gene i aaberã ngbaha. Aboro aini agu aKristano naadu mbata ni agu aboro naana kpinyemu akurayo. Bakeapai rogo ue kama agarã nangia Turuturia ake gupai kura aboro aapehe tipa aKristano ki ya: “I nakpinyemu akurayo . . . Zavura i regerege ka kpi tipa akurayo.” Mbiko gupai nga agu aKristano naadu mbata aukadi ‘vovo borose,’ i aabi aboro nga i dunduko kina sa bangiri Mbori.​—Koro. 3:10, 11.

17. Wai du rengbe ani ka dia gbegberẽ bipai tipa kura aboro kusayo rogoraniyo? Oni funga akpiapai.

¹⁷ Areme, si ima rengba ka dia rani a na regbo tipa ani kusi gbegberẽ bipai tipa kura aboro kusayo kpotoraniyo. Wirina France yo afura tipa gu vura ri asoho ki ya: “Yekova ima yugo guhe fere si ayugoho kadu na nyemuse, guhe si ayugoho ka gamahe, guhe si ayugoho ka kpinyemu ngbatunga aboro dunduko. Ono mi nasovura kindi kuti gbegberẽ bipai tipa kura aboro, na gu vura re taata ti aregbo dũ te. Gure nga gu ndupai mi amanga kparakpee amanga ti ni kindi tipa gupai re.” Wirina ni dee Spain yo  naso kina gu ngbatunga vura re a, ri aya: “Kura aregbo, mi naasovura aso kuti gu sogote du kpotoreyo kuti kura aboro du ngbatungayo kia, na mi naadu adu na diabese dedede. Ono mi ima ino gupai nga si naida mi naasovura aso kindi. Mi nafu bakere tambuahe fu Yekova, na mi na ngbarago nga mi nga papara gu ngbadimokporo du na kodatise.” Ani dunduko ni basasa rengbe ka wisigo tirani. Ya mo si rengbe kadu nga si naida ani sovura kuti gbegberẽ bipai rogoraniyo wa gu agu awirina ue re amangaha?

18, 19. (a) Gini nduapai du berani tipa ka dia aboro dunduko kugume? (b) Wai du rengbe ani ka maa gipai re ku rogo mangimangipai yo?

¹⁸ Si ni wenepai furani ani tingidi gupai nga ani dunduko naadu mbata tuturũ ti Mbori. (Ef. 2:12) Ono Yekova agbe rani mbembedi koyo du ko ni “na agiri nyemuse.” (Osea 11:4; Yo. 6:44) Na Kristo adi rani kugume. Ka pepai ni masaku, ko azaki ngbadimo furani tipa ani rengbe kadu ni papara ga Mbori ngbadimokporo. (Oni gedi ARomo 15:7.) Wa duhe nga Yesu ima diarani kugume ani ki vura du vurũ ni kpakpa aboro, si arunga furani ani sogo kura aboro te!

¹⁹ Zanga kapa, wa ani ambeda kuti digido gi gbegberẽ zegino re, kparakaro, gbegberẽ bipai tipa kura aboro, na sogote nikaa kio kina kumbatayo. (Gara. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Ono tie, wangia ani ga Yekova amoyambu, ani nagbata gu tatamana naye ariyo nga gu adunga na kparakaro ya na nga gu nasonosa zereda. (Yak. 3:17, 18) Ani na ngbarago ka zio bakure na aboro kura aringara, ka mbuyo i naamanga apai kina kuti wai du sinoyo na ti kura regbo, zavura ka wirika gu fugo nga ga kura aboro. Ho ani amanga gipai re ni, zereda naza kaa fu wakina di, na ruru mangaapai kidu wakina angiri baime.​—Yes. 48:17, 18.

20. Ginipai namanga ho nyemuse amanga ariapai ni kpotoraniyo na berãrani yo?

²⁰ Gu wirina nga boro Australia i nipepa ri mbata kusayo aya, “Ngbadimo ndikidi inohe azaki fere.” Ri aidi kuti gupai nga wirika Ziazia Kekeapai aima du na maapai kuriri, na ri ki ya: “Kpotoreyo na berãre yo asatihe ni vovoho. Gu gbegberẽ bipai na sogote mi adu na ni naadu dudunguro kpotoreyo aguari kusayo.” Na gu wirina du Kanada yo i nipepa ko mbata kusayo agumba gupai nga ko ini gupai awere nga “guhe naye na gu sogote nga ga angbatunga nga zanga du na inohe tipa kura aboro, na asino aboro arunga riipa gu ba i avunguyo rogoho te.” Ko amangi rogatise na wirina nga guri du fugori nga pa-Ngirisi! Gu ngbatunga aˈariapai re nayugo gupai nirengo nga gu nyemuse nga ga aKristano rengbe arengba ka diabe gu sino nga ga du na gbegberẽ bipai tipa kura aboro, na si nga gupai namanga amanga. Si nasarani ani du na gu kodatise ka paha agberãnga ya.​—Koro. 3:14.