1. Ginipai duho sa nasa aboro i du na payo kuari ti anya?

PAI sa dagba agu akuraha yo nasa aboro i du na payo kuari ti anya nga, i akusi aboro na sangbakpotoseyo. Gipai re aima digo nidu nirengo kinaho aboro aenge aenga ni ku auru kpotosende. Ho aAdamu na Eva akuo ga Yekova arugute ni, i andu kini gbu. Gupai re aayugoho nga sangbakpotoyo aambusayo ambusa.

2. Wai du rengbe sangbakpotoraniyo kadu wa kombasi? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

² Ani rengbe ka ringbisa gu boro adunga sangbakpotoniyo ni rabarabaha wenengai ya kuti gu bakurungba nandu bangiri ime na gu kombasi naima gberã. * Ndu nunguro zanga na gu kombasi namangasunge ni ruruhe ima rengba kadu ni kere gbegberẽhe. Wege gbiati angiri baime ima rengba ka sa bakurungba si ingi gene. Ono gu kombasi nga gu namangasunge ni ruruhe rengbe ka undo bakama bakurungba ni naanungusa ha kina ngba ndikidi genehe. Ani rengbe ka ringbisa sangbakpotoraniyo kuti kombasi. Sangbakpotoseyo nga guhe du rogoraniyo  nayugo gupai du ni ruruhe watadu gu du ni gbegberẽhe na si rengbe ka ngbembatayo furani ngba ruru gene. Ono tipa sangbakpotoraniyo ngbe furani kumbatayo ngba ruru gene, si naida ani ruguhe si du ni ruruhe watadu ka rabaha wenengai.

3. Ginipai rengbe ka manga ka boro arabanga sangbakpotoniyo ni ruruhe ya?

³ Ho boro arabanga sangbakpotoniyo ni ni ruruhe ya, si azanga ni ti manga irairapai te. (1 Tim. 4:1, 2) Gu ngbatunga sangbakpotoseyo re ima rengba ka sarani ani bi “gbigbitapai [ni] wenepai.” (Yes. 5:20) Yesu afu gu zahe fu apefuoko nga: “Ragoho nada ya gu ni ka imi roni ni ya aya . . . ni narũ he arũ fu Mbori.” (Yo. 16:2) Gure nga kina boro gupai naadu tipa agu aboro naimi gu bawiriki nangia Setefano, na kinawo si adigi nidu tipa kura aboro duwa kina yo. (Amo. 6:8, 12; 7:54-60) Ho kakaka aboro pambori amanga gu ngbatunga gbegberẽ apai ni duwa imo boro kini berẽ gupai nga i namangaha fu Mbori, gure nga i nakuo agu arugute nga ga kina gu Boro i aya i nairiso ni! (Gate 20:13) Si tie ziazia nga, sangbakpotoyo yo ima nanga yo!

4. Wai du rengbe ani ka banda sangbakpotoraniyo si naamangasunge ni ruruhe?

⁴ Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa sangbakpotoraniyo naamangasunge ni ruruhe? Agu arugute na bangua arengo du rogo Fugo Mbori yo “rengbe tipa yugopai, tipa zapai, tipa ruga aboro, na tipa raba aboro rogo rurupai.” (2 Tim. 3:16) Sidu tie, ka ani aawisigo Ziazia Kekeapai zanga nyomoro, kini berẽkurii gupai si agumbaha, na kini mangisunge na ni rogo gaani raka, ani rengbe arengba ka raba sangbakpotoraniyo si naandu sa na ga Mbori aberãpai na rogo gi gene re, si ki rengbe ka yugo gene furani ni ruruhe. Ani wisigingo wai rengbe ga Yekova arugute gbiati bangua arengo ka undo rani ani raba sangbakpotoraniyo.

5, 6. Wai du ani agbia undo ti pekafuo ga Mbori arugute?

⁵ Tipa gupai nga ani gbia undo ti ga Mbori arugute, si aidanga ani gedi kina gedigedihe gbua watadu ka inopai tipaha te. Si naida ani wiriki ka kpinyemuhe na ka bihe na irisa. Fugo Mbori naya: “Oni sógo gbigbitapai, ki nikpi nyemu wenepai.” (Amosa 5:15) Ono wai du nzunzu ani amanga gupai re? Banguapai nga si naida ani wiriki kaa bi apai kina wai Yekova abihe. Ani yugungo ho na kpiapai: Ani yanga mo nagbiaha ni kpakarakpakaraha tipa ka ra yuru wenengai. Munganga ki fuku arugapai foro nibipa gu riahe si aida mo naarihe, gu ngbatunga mangonvo si aida mo naamangaha, na agu aˈariapai si aida mo mangihe rogo gu gene mo araka ngbaha. Tingbafuo mo pekefuo agu arugapai re, mo ki bi gupai nga si naundo ro aundo! Si nawira gupai nga mo duadu na tambuahe fu gu munganga re wa ni naundo ro tipa rakaro du wenengai.

⁶ Wakina gure a, Bakusirani ima fu arugute furani nga gu rengbe ka banda rani ti gu gbegberẽ asangbanapai nga ga ingapai na rogo gi gene re, raka rani kidu wenengai. Oni berẽnga pa wai ani agbia undo ti pekafuo agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu du tipa pe ziree, taburo gbigbitapai, dĩ, wasiwasi kodaba, zuu, na sangbaatoro. (Oni gedi Asanza 6:16-​19; Yugo. 21:8) Ho ani agbia gu wene asangbanapai ni naye ti mangaapai ngba gu gene Yekova akpinyemuhe, nyemuse na tambuahe natona ka sona kpotoraniyo nisaha tipa Yekova na tipa gako arugute.

7. Geda gu ndikidi apangbanga nga ga agu aboro du payo rogo Ziazia Kekeapai yo rengbe ka undo rani ani mangi ginipai?

⁷ Ani na tambuahe nga, si aidanga ani gbia gu gbegberẽ asangbanapai agbia mbata naye ti zanga pekafuo ga Mbori arugute ani kini ru ka wirikapai te. Ani rengbe ka wirikapai ti agu aingahe nga ga kura aboro nga aguyo i akeke pa gayo tiandiko rogo Fugo Mbori yo. Asanza 1:5 naya: “Boro tatamana gi pai ki nikii rogo wirikapai yo.” Nirengo, ani nagbia gu rugute be Mbori ngba kisusi, wagu nga ho ani ageda gu ndikidi apangbanga ni du rogo Ziazia Kekeapai yo na kini berẽkuriihe. Ni kpiapai, oni berẽnga pa gu imisiri Bakindo Davide adu rogoho  tingbafuo ko basasangba ga Yekova zinahe na ki mangi bäri na Bataseba. (2 Sam. 12:7-14) Ho ani ageda gu pangbanga re ni na kini berẽkuriihe, ani rengbe ka sana tirani nga: ‘Wai du Bakindo Davide arengbe ka ne gu imisiri ko agbiatiko na ni mbikopa manga ko bäri na Bataseba? Ka mi gbia tire na gu ngbatunga asada re, ya mo mi du na gu ome si aidaha tipa ka nehe? Ya mo mi zubo wa Yosefa, watadu mi mangi wasiwasi kodaba wa Davide?’ (Bam. P. 39:11-15) Ka ani berẽkurii gu gbegberẽ asangbanapai naye mbiko manga ingapai, ani rengbe arengba ka nyakasa kpotoraniyo tipa ka ‘soga gbigbitapai.’

8, 9. (a) Ginipai sangbakpotoraniyo aundo rani ani mangihe? (b) Wai du agu arengo nga ga Yekova amangasunge na sangbakpotoraniyo?

⁸ Ani ima rengba kadu tuturũ ti gu mangaapai Mbori asogaha. Ono wa vura duhe wo, kura apai kinaho rogo raka yo Ziazia Kekeapai afunga arugute tipaha ya. Rogo gu ngbatunga bangiriaba re, wai du rengbe ani ka ino gupai Mbori aidaha na nga gu nasa ngbarago tiko? Gu regbo re du sangbakpotoraniyo nga gu du ni rabarabaha kuti Ziazia Kekeapai aundo rani.

⁹ Mbiko ga Yekova nyemuse, ko ima yugo arengo furani nga gu namangasunge na ngbanya na sangbakpotoraniyo ani narabaha kuti Ziazia Kekeapai. Ko nitiko gumba gupai nga: “Mi nga Yekova ga Mbori, nayugo pai foro sa u, nga gu ko nangbe ku mbata yo foro ngba gu gene mo ka ndu ngba ha.” (Yes. 48:17, 18) Ho ani amangasunge na berãrani gbiati kpotoraniyo ni ka berãkurii agu arengo nga ga Ziazia Kekeapai, ani naruga sangbakpotoraniyo, kini yugu gene fuhe, na kini mehe. Gupai re tigaha kini undo rani ani mangi wene adiaberã.

10. Wai du Ziazia Kekeapai aundo rani ani mangi wene adiaberã, na wai du Yesu aundo apefuoko i naamanga wene adiaberã?

¹⁰ Bangua arengo naundo rani ani mangi wene adiaberã. Inoho naundo rani ani rugu tirani na agu aberã nga ga Bafurugute na gu nduapai ko afu kura arugute ti ni. Ti agu aregbo dunduko Yesu aamanga gako sunge tungusapai, ko ayugu bangua arengo tipa ka undo gako abawiriki i ini agu asangbanapai naye ti du na kura ngbatunga asino watadu ti manga kura apai. Ni kpiapai, ko ayugu gupai nga kpipai kuti boro rengbe ka ye na zuu na bakere nyemu kodaba rengbe ka sa boro ni mangi bäri. (Mt. 5:21, 22, 27, 28) Tipa gupai nga ani du na gu sangbakpotoseyo du ni rabarabaha wenengai, si naida ani mbu gu bangua arengo nga ga Mbori si naangbe furani kumbatayo na rogo gi gene re, si ki ye na taarimo fu Mbori.​—1 Kor. 10:31.

11. Wai du rengbe aboro kadu na asangbakpotoyo yo ni bakiakia?

¹¹ Agu aKristano du na sangbakpotoyo yo ni rabarabaha kuti Ziazia Kekeapai ima rengba ka manga agu asiapai du ni bakiakia nibipa kuraapai. Ni kpiapai oni berẽnga pa mbira buda. Ziazia Kekeapai apenga gupai nga si ni gbegberẽhe ka mbira buda rengbe arengba te. Ono tie, si ima zahe ti bakere mbira buda kodihe na kpibuda. (Snz. 20:1; 1 Tim. 3:8) Ya mo gipai re nayugoho nga kurapai ho berewe si aida Kristano berẽpaha te ka si du nga ni nambira buda rengbe arengba? Wagusa te. Wa vura duhe nga sangbakpotoniyo arengbanga ka fuda ni te, si naida ni berẽpa sangbakpoto kura aboro yo a.

12. Wai du rengbe agu afugo du rogo ARomo 14:21 ka fõngbaduraniyo ani irisi gu sangbakpotoseyo nga ga kura aboro?

¹² Nibipa gu ndupai si aida Kristano berẽpa sangbakpoto kura aboro yo ti ni, Pauro akepai ki ya: “Ngba nga ri pasio, na mbira imekakue, na manga gu pai ka wirinamo koto be he wa sa te.” (Rom. 14:21) Ya mo mo rengbe ka ida ka mbu agu apai nga gu du mo adu na rengo ka mangaha ka si du nga pa manga mo ho nika kotosa wirinamo nga guni du sangbakpotoniyo kia ti gamo? Zanga kapa, mo ima rengba ka idaha. Kura awirinarani kinaho naana kpibuda mbata fu i ye ku rogo rengo yo, ono awere i kini diberã nga i aidanga ka mbira buda berewe te. Nirengo, boro ho dagbarani yo rengbe ka ida ka  fubee kuti gupai nika sa wirina ni karaga tiní kuti gu mangaapai rengbe ka ye na kerepai kuti ni te! (1 Kor. 6:9, 10) Sidu tie, si arengbanga kadu ni pa nyemuse te ka si du nga irakporo nasosoda wirina ni mbiri buda baraho ni naima ka ka mbiraha ni.

13. Wai du Timoteo airisi sangbakpoto kura aboro yo tipa ka undo yo i idi wene pangbanga?

¹³ Ho garã gu paranga kumba nangia Timoteo aambeda ni kuti ue bawe watadu ho si asusihe ni tooni, ko aidi i yere ko tipa gupai nga ka zanga kotosa agu aYudo ko aandu ka tungusapai fuyo wa si avura du vurũ nga yeratise adu ni gupai boro anaigirã aigirã behe. Gu sino naadu tiko adu wakina gu naadu ti gu mokedi nangia Pauro. (Amo. 16:3; 1 Kor. 9:19-23) Wakina Timoteo, ya mo mo na nyemu ka mbupa kura gamo apai tipa gu wenepai nga ga kura aboro?

14, 15. (a) Ginipai si akodaha tipa ka nyaka rogo toro yo? (b) Rogo gini agene du yugo nyemuse fu kura aboro na ngbanya dagbaha na nyaka rogo toro yo?

¹⁴ AKristano dunduko si aida i susi gu “bambata tonatona apai nga ga Kristo” na ki “súsi ku mbata yo dati [“nyaka,” NW ].” (Eb. 6:1) Gipai re amanganga wa ikpirogumba te. Si naida ani “súsi ku mbata yo,” watadu si naida ani naamanga ome amanga kindi. Tipa gupai nga ani nyaki rogo toro yo, si naida ani naandu kumbatayo kindi kaa kiiso gaani inohe gbiati giarogopaiyo. Gure nga gu ndupai i angarasa rani angarasa ti ni kindi ani naageda Ziazia Kekeapai na aˈuru dũ. (Tam. 1:1-3) Ya mo mo moingo ho ni gamo sasa? Manga gu ngbatunga gedapai re rengbe ka saro mo rugutiro bakere gbe na ga Yekova arugute gbiati bangua arengo na ki saro mo rugutiro na Fugo Mbori dudunguro.

¹⁵ Gu rugute nyakipaha anyaka gbe fu aKristano nga gu rugute nga ga nyemuse. Yesu ape gupai fu gako abawiriki nga: “Ka oni akpi nyemu akuaroni, si ka aboro ini ti ni dunduko ya gimi abawiriki nga oni.” (Yo. 13:35) Gu wirina Yesu nangia Yakoba ayambu nyemuse nga “ga bakindo rugute.” (Yak. 2:8) Pauro aya: ‘Nyemuse nadigiso rugute.’ (Rom. 13:10) Ngbarani azeranga ka bi gupai nga i nanyakasapa nyemuse te mbiko Ziazia Kekeapai nape gupai furani nga “Mbori nga nyemuse.” (1 Yo. 4:8) Ga Mbori nyemuse ni yuguyuguhe sa kina rogo fugo yo te. Yoane akepai ki ya: “Gi i ayugu ga Mbori nyemuse tipa rani ti ni re, nga Mbori akedi bangisa Wiriko ku zegino, ani du ni ungarani mbiko ko.” (1 Yo. 4:9) Nirengo, ga Mbori nyemuse afõngbadukoyo ko mangipai. Ho ani ayugo nyemuse ni fu Yekova gbiati Wiriko, fu  awirinarani nga aKristano, kodihe na gu kura ngbatunga aboro dũ, ani nayugo gu gopai nga ani nga agu aKristano naima nyaka rogo toro yo.​—Mt. 22:37-39.

16. Wa ani kaa sonakumbatayo tipa ka nyaka rogo toro yo, tipagine bangua arengo aye ti ni kadu na nyanyakipaha furani kisusi?

¹⁶ Wa mo nikaa ndu kumbatayo ka da ni gu Kristano naima nyaka rogo toro yo, mo nika bi gupai nga pa bangua arengo nika nyaka bangiro kisusi. Si wo mbiko gupai nga apai kinaho i afu arugute tipaha, ono tipa bangua arengo tigaha, si nabi badungu apai. Ni kpiapai, tooni gude ainongo gu kerepai duti gbegberẽ kpamiatise te, sidu, si naida avunguru moi arugute amaa tipa ka banda ru. (1 Kor. 15:33) Ono wa gu gude re nika tona kaa nyaka, gau tandu berãpai nasona na u ki rengbe ka berãkurii gu bangua arengo du rogo Ziazia Kekeapai yo. Rogo gi gene re, u ki rengbe ka manga wene adiaberã nibipa sia abakure. (Oni gedi 1 AKorindo 13:11; 14:20.) Ho ani aberã ni kurii agu arengo nga ga Ziazia Kekeapai, sangbakpotoraniyo naye kada ni ruruhe, na si kini ndu sa na agu aberã nga ga Mbori.

17. Tipagine rengbe ani ti ni ka ya agu ahe ani aidaha tipa ka manga wene adiaberã kina berani?

¹⁷ Ya mo ani na agu ahe berani dunduko ani aidaha tipa ka manga wene adiaberã nga gu nasa ngbarago ti Yekova? Ii. Ka ani mangisunge wenengai na agu arugute gbiati bangua arengo du rogo Fugo Mbori yo, ani duadu “ziazia, aũ manga wene apai dunduko ki du be” rani. (2 Tim. 3:16, 17) Sidu tie, si naida ani gbata gu bangua arengo nga ga Ziazia Kekeapai tipa ka ‘rugatirani na gu he Gbia akpi nyemu he.’ (Ef. 5:17) Oni mangisunge na agu aũwisigopai naye furani vurube agu adungurati nga ga aKristano, wa gu nga Watch Tower Publications Index, Research Guide for Jehovah’s Witnesses, the Watchtower Library, Watchtower ONLINE LIBRARY, gbiati JW Library app. Agi aũsunge re, i ambakadihe tipa ka undo rani ani gbia bakere undo ti gaani wisigopai nisase gbiati gu wisigopai nga ga aborokporo.

GU SANGBAKPOTOSEYO DU NI RABARABAHA KUTI ZIAZIA KEKEAPAI NAYE NA AMAKU

18. Gini amaku ani agbiaha ho ani amangapai ni na ngbanya kuti ga Yekova arugute na bangua arengo?

¹⁸ Badungu amaku naye ti kakuti ga Yekova arugute na bangua arengo, a wa ani agedaha rogo Atambuahe 119:97-100 nga gu naya: “Ako, nyemu ga rugute namanga re amanga ni rengo! Si nga gu mi nabaka bangire tipa ha na uru pitipiti. Sangbaro nasa re ni iratatamana susi avurare, bambiko si du na mi dedede. Mi du na rugatinapai susi gimi abayugupai dunduko, bambiko wa mi nabaka bangire tipa gamo adezirepai. Mi rugu tire na pai susi gbinza aboro, bambiko wa mi naka kuti gamo andika.” Ka ani di regbo kaa ‘baka bangirani’ watadu kaa berãkurii ga Mbori arugute gbiati bangua arengo, ani rengbe kaa mangapai kina kumbatayo na tatamana, dudunguro giarogopaiyo, gbiati rugatinapai. Ka ani mangi bakere asadatise zanga nyomoro, ani rengbe arengba ka da ti gu “rengba na sona gu hibepai nga ga Kristo” wa ani kaa mbu ga Mbori arugute gbiati bangua arengo si raba sangbakpotoraniyo.​—Ef. 4:13.