BUBA nangia Arthur, angia gu kumba naana gunde ti Mbori, na ko adu na gu maabangirise nga kada ni gu batungusipai nga ga Mesodiste. Ono tie, gupai ko aasogimaha re aʹariatihe ho ko agedi gu waraga ni nga ga aBawiriki Ziazia Kekeapai na ki tona ka kodatiko na yo. Ko azi bapatiza rogo 1914 ho garãko adu ni nga 17. Bambata Vura Nga ga Zegino aamanga ti gu regbo re, na i ayambuko tipa sunge asekere. Bambiko gupai nga ko aidanga ka sovura te, i asari ngbanga ko ku bambukiso yo tipa adiwi bawe rogo gu Bambukiso Nga Kingston du Ontario, Canada yo. Ho i akusi Buba ni, ko atona ka mangasunge tungusapai ti aregbo dunduko ni bakparaka abuku pambori (bazakigene).

Rogo 1926, Arthur Guest amangi rogatise na Hazel Wilkinson, nga gu ri nari awiriki rengo rogo 1908. I avungu re rogo Zerekpe ti rameru 24, 1931, i avungu agude biama na mi nangia ue riyo. Iriso Yekova angia nyanyakipa pai rogo gaani raka yo wa ani angia aborokporo, na ga Buba dudunguro irisa tipa Ziazia Kekeapai asonosi nyenye tambuahe rogo rani yo tipa Fugo Mbori. Ani anaamanga gu sunge tungusapai nga ga tanga ti akporo dedede wa ani angia aborokporo.—Amo. 20:20.

Gu Ue Vura Nga ga Zegino atona rogo 1939, na rogo gu garã nangbefuo ho i arugusi gu sunge nga ga aDezire Yekova Canada yo. Asukuru anaamanga agu apumbo nangarasa aboro i du zaaza tipa gayo ringara nga gu naakoda iriso beere na kini bi bia taasarimo ringara. I anaakusa re gbiati sosono dawire nga Dorothy ku zagiyo ho agi apumbo re anaamanga ni. Gu nazeresi ngbare nga, rogo kura uru sa, gaani nayugupai aidi ka ba zee bangireyo ni ya ri wẽ iragunde gbua nga mi. Tingbafuo sukuru, agu akuare ani adu nayo sukuru yo azubo re na kpata na ki nari re ku sande. Ono gu zubohe re anyakasi gimi diaberã kaa gia “sangba Mbori agia susi ga aboro”—Amo. 5:29.

 Rogo Bamburu 1942, ho garãre adu ni nga 11, i abapatizi re rogo tangi nga ga ime nga gu naadu rogo ati. Mi anaagbia ngbarago ti mangasunge ni gu bazakigene namangasunge ti regbo ongoda (i ayambaha awere nga moundo abazakigene) ti agu aregbo i anaafu ongoda furani sukuru yo. Fuo garã sa kusa, mi akodi tire na kura awirina biata tipa ani naandu na yo kaa tungusapai fu abagbangua nga aguyo naaraka rogo gu rago i aafunga ha fu boro tipa tungusapai ya Ontario ku nodiyo.

Mi ada ni bazakigene rogo Merekoko ti rameru 1, 1949. Wadu he nga i aame be-basunge ti gu regbo re, I ayambu re mi ndu kaa undo sunge na mi ki da ni boro Betere nga ga Canada rogo Banduru 1. I afu sunge fere ba gbingbida awaraga yo na mi awiriki mangasunge na gu makana nga ga gbingbida awaraga. Mi amangisunge yo yuru tipa dungu aposo, kaa gbingbida gu trakte nga gu naafura tipa gu rungosiro ga Yekova aboro aagbia ha Canada yo.

Kusa, ho mi aamangasunge ni rogo gu Gbuu Nga ga Sunge Tungusapai, mi asasana abazakigene nga aguyo naaye ni agino ku be-basunge yo ho i aandu ni ka mangasunge Quebec yo, nga gu ba naadu na rungosiro rogoyo ni kerehe. Boro sa bangbanda agu agino re angia Mary Zazula naadu Edmonton, Alberta yo. Avungu Mary angia aboro gu pambori nga ga Orthodox, ho ri na sosono kawiri nga Joe aká ka mbu wisigo Ziazia Kekeapai ni, avunguyo adoyo kusayo kporo. Rogo Banzinga 1951, i dunduko ue azi bapatiza, na tingbafuo adiwi sita kusa, i atona sunge tungusapai ni abazakigene. Rago aima ngba tire na wai Mary adu rogo toro yo ho mi aasasana ri ni. Mi ki nya fu tire wẽ, ‘Ka kurapai akuranga akura ni gbegberẽhe ya, si nangera wa gi degude re du mi nika dia ri.’ Kusa ti ngbafuo adiwi ribua, ani arogo tirani rogo Ngi ti rameru 30, 1954. Kusa ti ngbafuo poso sa, i ayambu rani ani ye tipa gu rabahe nga ga gu sunge nga ga gu babiapai ninaata ata, na tipa agu agarã ue naangbefuo gure ani amangisunge rogo gu badona adungurati du Ontario ku nodiyo.

Wa gu sunge tungusapai namanga rogo zegino dunduko aakio kina kumbatayo, i amangi yambahe tipa amokedi. Ani aberẽ gupai nga ka singia ani aima rengba ka raka Canada yo na gu zere naadu yo garã gbiati agu angungu naadu yo kitö, ani ima rengba ka raka rogo ai ba kini mangi ai sunge. Ani anyasi namba 27 riko nga ga gu Sukuru Nga ga Girada rogo Bamburu 1956, na rogo Ngbangba ani ki ndu ku rogo gu rago i akedi rani ku rogoho nga Brazil.

Ho ani adani rogo gu be-basunge du Brazil yo, ani agbiatirani yo na pa aboro Portugal. Tingbafuo ani wiriki wai kafu sene na ka gumbapai ngbari tipa miniti sa tipa fu magazini, i ayambu rani ani tona nduge gene tungusapai yo. I afu gu berãpai furani nga, ka irakporo du na nyemupai, ani gedi gu veresi funi nafura tipa raka tiibe ga Mbori Kindo. Rogo gaani bambata uru gene tungusapai yo, dee sa adege turi furani wenengai, sidu, mi ki gedi Yugoti 21:3, 4, fuani he ki maare! Kpotore ainidonga  gu faarago naadu rogo gu rago re te, na si adu ni gu kpakarapai naandu kina kumbatayo.

Gaani sunge ni amokedi adu rogo gu gbata nga Campos, du awere na adungurati rogoho 15. Ho ani adani yo, kina kparakpara badona naadu rogo gu gbata re gbiati ga amokedi kporo nga gu naadu na awirina ni adee rogo ho biama nga: Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz, na Lorraine Brookes (du awere nga Wallen). Gimi sunge rogo gu kporo re angia kaa zunda aroko na kini ye na nyake tipa manga riahe. Rogo kura uru sa tingbafuo nyasa ani wisigo Ngbaõbambu Sinziri Rago Sa Sunge nyemu, geno aye fuo rani nga guni ani aaberãnga pani nga ni naye ya. Gu regbo ngaha re ani asungu kaa peka pa agu apai ani amangihe ni gu uru re, diare ki tai tiri tigari rii basungo kaa ongoda. Ho ri atumba riri ni kuari, woo akuru tii gu basungo yo re na aboro ki tona ka taka ngbayo da ho mi aimi ru ni!

Tingbafuo ani wiriki pa aboro Portugal, tipa garã sa, i amoi re ni babi adungurati. Ani araki gu raka naadu taata rogo agu arago naadunga na karaba rogoho ya, kini ra ri aira, na kini ta rii dongi gbiati gu ngbagida dongi agbe ru. Ti regbo tua nga ga tungusapai rogo gu dagbarago i aafunga ha fu boro tipa tungusapai ya, ani andu na gatara ku rogo kura wiri umba gbata du rii agangara yo na ani ki tumo mara tipa bambu kaa ra rogoho. Be-basunge akedi amagazini 800 furani ani mangisunge na ni gene tungusapai yo. Ani anaandu ku rogo gu biroo i akeda ahe ku rogoho kaa dia akorotoni amagazini yo na kini tindihe ku rogo gu ba ani aaraka rogoho.

Rogo 1962, i amangi Gu Sukuru Nga ga Sunge Kindo rogo ringara Brazil dunduko fu agu awirina nga akumba na adee nangia amokedi. I afu gu sunge fere nga ga ta kaa yugo pai rogo agu asukuru re dunduko tipa adiwi sita, ono zanga na Mary tingbafuo re. Mi ayugu pai Manaus yo, Belém yo, Fortaleza yo, Recife yo, na Salvador yo. Mi amangi mbakadapai tipa bakere dunguratise nga ga aʹuru biata rogo gu bakere bambu tabia aboro aini paha dunduko Manaus yo. Bamai ana ki gberesipa mbirimbiri ime na ki mbu rani zanga na wene ba tipa riahe ti regbo bakere dunguratise. (Ti agu aregbo re, i anaafu riahe afu fu aboro ti regbo bakere adunguratise.) Mi asana asekere tipa undo na wene sino kikiipa boro nga ga asekere ko ki mangi mbakadapai ka ye na mbirimbiri ime kupati gu bakere dunguratise re tipa agu arame biata re dunduko, na ko akedi asekere i dua abambu nzereme ue tipa manga riahe tiihe na kini ri riahe tii gu.

Mbure ku gene yugopai yo, Mary amangi dezirepai rogo gu gbata aboro aadunga na nyemu kaa fura tipa Ziazia Kekeapai rogoho ya. Agu aboro re aye ku Brazil yo rogo gu ringara nga Portugal ka manga marã. Ri aarengbanga ka tona wisigo Ziazia Kekeapai na boro kandara sa te, sidu, ri ki ya fu kura aboro Betere wẽ, “Gu yangada ba mi aidanga ka raka rogoho ya rogo zagino nga Portugal.” Si aaimanga te ani ki gbia waraga yambahe tipa nduge ka manga sunge Portugal yo. Ti gu regbo re, i aima rugusa gaani sunge tungusapai yo, ono ani aidipa gu sunge re wa gupai re avura zigbä Mary vurũ ti tonatonaha.

Ani ada Lisbon, Portugal yo rogo Buza 1964. Ga aboro Portugal aboro bitimo aarungosi awirinarani yo ni kerehe. Bambiko gipai re, si adu ni wenepai ani da zanga awirina ye ka uda rani na ani ne kodatise na agu aDezire Yekova naadu yo. Ani aasungo rogo bambu rame ti marã nipidi irangbii i idipa raka furani yo. Fuo ani gbia gaani waraga nga gu naasaha taata furani ani raki rogo gu rago re, ani atumo marã tipa kporo kaa raka rogo ho. Rogo Ngi 1965, ani afura ku be-basunge yo niyangaraha. Nairiwo gu bakere ngbarago ani adu na ni ho ani amangi gaani bambata dunguratise ni fuo adiwi bisue!

Ani agi gupai nga aborisi anaagbada ku rogo agu akporo nga ga awirina naaʹuru dunduko. Bambiko gupai nga irangbii akiso aBambu Kindo akiso, awirina anaamanga adunguratise kina rogo akporo. Akama awirina i aziyo ku borisi yo tipa ka sasana yo. Aborisi anaarungosi yo na kini asadi kaa mangayo ngba ome i kusi rimo agu awirina naanungusa adunguratise. Ni sangbana gipai re, awirina ada kuti gupai nga kaa mangasunge na kina bambata rimo yo, wa José watadu Paulo, angianga na arimo bayo ya. Sidu, ani amangi kinaha a.

Fu gu riahe nga ga toro fu awirinarani angia nyanyakipa pai furani. Gu sunge I afuhe fu Mary angia kaa keka awirina agu amagazini naadu tipa wisigoho gbiati kura awaraga ti gu kurahe tipa si kusihe ni dunguhe.

Rogo Banzinga 1966, i ape kere ngbanga rogo gu bambu ngbanga du Lisbon yo. I aye na aboro gu dungurati dunduko nga ga Feijó naadu 49 tipa ka wisigo yo ngbanga yo tipa gupai nga i amangi gu dunguratise rogo kporo irangbii aaidanga paha ya. Mi ambakadi yo tipa gu ngbanga re ni manga mi tire wa gu basapungbanga nafura kuba irangbii. Ani aima ino gupai nga ani adianga be gu ngbanga re te, ono ani aini gupai nga sangbanaha nika manga bakere dezirepai amanga. Gaani bainiparugute adigisi gako nyakasapai ni peko fugo Gamariere nga guko naadu rogo bambata sa kama agarã. (Amo. 5:33-39) Aboro pangbanga aima fura tipa gu ngbanga re, na i asaringbanga agu awirina naadu 49 re ku bambukiso yo ni bakiakia, tona ti arame 45 kuti adiwi bisue na beberehe. Ani na bakere ngbarago ka gumba gupai nga gaani ngangarã bainiparugute aidi pa wisigo Ziazia Kekeapai na ki tona ye kupati adunguratise mbata fu kpio ko.

Rogo Banduru 1966, i amoi re ni babiapai nga ga be-basunge na mi anaadia bakere regbo kuti agu apai nabipa ndiko. Ani amangipai na omerani dunduko tipa ka sigira gu ranirii ka irisombori nga ga aDezire Yekova Portugal yo. (Frp. 1:7) Niyangaraha, rogo Banduru ti rameru 18, 1974 i asigira gu irisombori nga ga aDezire Yekova kuti ndiko. Wiriba Nathan Knorr na Frederick Franz, naamangasunge rogo gaani bakere basunge nga ga zegino, aye ku Portugal yo ka gbia ngbarago na ani  wa sa ti regbo gu nyanyakipa dunguratise namangi Oporto yo na Lisbon yo nga gu bange aboro adu pa tini dunduko nga 46,870.

Yekova azakigene tipa tungusapai gbandaka rogo agu akisanga naape pa aboro Portugal, nga gu nakodi agu aringara nga Azores, Cape Verde, Madeira, na São Tomé and Príncipe. Rogo 1988 i ame gu bakere bambu si aidaha tipa be-basunge nga gu ani adu na zingo tipaha. Rogo Zerekpe 23 nga ga gu garã re, Wiriba Milton Henschel akpara gu mekemeke abambu re barangba aboro bange yo adu nga 45,522. Si adu ni pangbarago awirina 20 karagatiyo ka ye kadu pati gu babakerepa dunguratise re nga aguyo namangisunge mbata ni amokedi Portugal yo.

Vuru agu agarã yo nasusi, kodatise na ruru awirina aima sonosa gaani raka ni bakerehe. Mi awiriki nyanyakipa pai ti undo Wiriba Theodore Jaracz ti regbo nduge ka bi be-basunge. Gu be-basunge ani andu ka bihe re adu rogo kpakarapai, na Rondo Be-Basunge aima manga ai gupai i arengbe ka mangaha tipa ka undo, ono ka i arengbanga ya. Sidu, Wiriba Jaracz angarasiyo ki ya: “Regbo gere awere ani mbu ba fu ziazia toro si mangisunge.” Na bangire agonga ti gupai Wiriba Franz apehe dungu agarã kusayo ho Mary gbiati re andu ni ku Brooklyn yo te. Ho ani asungu ni nyemu na kura aboro, ani aya fu Wiriba Franz ko digisi gaani sungo ni peka ko pai tipa gu dungu agarã ko nadihe kuti ngba ga Yekova sunge, Ko aya: “Gimi rugute furoni nga: Oni nye sa na ga Yekova riigbu ti regbo weneapai na ti regbo kpakarapai. Si nga gu riigbu namanga gu sunge Yesu azinahe fu gako abawiriki i mangihe nga, ka tungusa gu wene pangbanga du tipa ga Mbori Kindo!”

Mi gbiati diare ima gbia bakere ngbarago ti manga kina boro gupai re. Ani nabi agu anduge ani anduhe ka biko abe-basunge na kikiipaha. Agu anduge re afu momu furani ani yugu gaani tambuahe tipa gu sunge paranga aboro na sosono aboro amangaha ni ruruyo na ka ngarasa yo i naandu kina kumbatayo ti ngba gu kparakpara momu du beyo nga ga mangasunge fu Yekova.

Dungu agarã susi, na garã rani ima susa 80 awere. Mary nawoka awoka dedede. (2 Kor. 12:9) Fudifudiapai ima kpuruwa gaani idapase na ki nyakasi gaani diaberã ka kakuti ruru mangaapai. Ho ani aberãkuriipa gaani raka ni kusayo, nirengo, ani ima ida kuti gupai nga ani ima gbia gu weneringise nga ga Yekova arẽnga aboro tipaha ya, ngba dungu agene. *