1. Gini yambahe Yesu afuhe fu abaziatĩo, na waigu i amangipai kuti gu yambahe re?

AGU abawiriki nangia Petero, Andarea, Yakoba gbiati Yoane angia abaziatĩo. Oni berẽnga pa wai iriwoapai ati tiyo ho i agi gu ga Yesu yambahe ni nga: “Oni ye fuo re, mi ki sa roni ni abaziaboro.” * Ginipai agu akumba re amangihe? Ziazia Kekeapai naya: “I ki guari pati gayo apio ni ngara ki nipeke ko.” (Mt. 4:18-22) Gu diaberã i amangihe re aˈaria gayo raka nyeanye kindi. Kuba gupai nga i naazio atĩo, si adu nga i nikaa “zia aboro ni ungayo.” (Rk. 5:10.) Areme, Yesu nafu kina gu bangisa yambahe re fu agu aboro du na ruru ngbaduyo yo nga agu aboro nakpinyemu rengo. (Mt. 28:19, 20) Ya mo mo di ga Yesu yambahe kugume tipa ka da ni baziaboro?

2. Tipagine si aida ani naabi gu diaberã ti ni nga ga da ni baziaboro na nyanyakipaha, na ginipai nika undo rani ani mangi gu diaberã re?

² Isoke si rengbe kadu nga mo ima wisigo Ziazia Kekeapai tipa bete regbo na mo ima manga aˈariapai rogo gamo raka yo. Awere si naida mo mangi diaberã singia mo rengbe kada ni batungusi wene pangbanga. Ka si du nga mo na ndundu tipa ka dia ga Yesu yambahe kugume, ka rago ya gberẽnga tiro ya. Padu mo na ndundu rengbe ka yugopa wai mo abi gi diaberã re na nyanyakipaha. Rengo ngaha nga, Baibiri nape gupai nga Petero gbiati abakureako ‘aguari pati gayo apio ni ngarã’ watadu nibasa. Ono tie, Petero gbiati wirinako amanganga gi diaberã re ni agbaaha te. Adiwi naima susa sita kusayo, i aima ye ki ini Yesu ni Masiya na ki idi kutiko. (Yo. 1:35-42) Wakina gure a, si nawira gupai nga mo ima wirika dungu apai tipa aYekova na Yesu, na mo naida kaa manga sona kumbatayo kindi rogo toro yo. Ono mbata fu mo mangi diaberã kada ni batungusipai, si naida mo berẽkuriihe  nyanyaki. Ginipai naundo Petero, Andarea, gbiati kura aboro tipa i mangi gayo diaberã?

3. Gini asino nika nyakasa gu nyemupai du mo na ni tipa ka dia ga Yesu yambahe kugume?

³ Ga Yesu bambata abawiriki aima kpinyemu gayo sunge, ki ima ino wai ka mangaha wenengai, na kidu na ngarã gbiati rugatise. Si nawira gupai nirengo nga, gi wene asino re du naundo yo i du ni wene abatungusi wene pangbanga. Gi kekeapai re nika sakapai tipa wai rengbe mo ka sonosa agu asino re tipa si undo ro mo du ni ga Kristo wene bawiriki.

4. Ginipai Petero anaazio atĩo ti ni?

⁴ Petero anaazio atĩo tipa kaa ngerafuo gako aborokporo, ono si aadunga fuko gbua ni sunge marã te. Si nawira gupai nga ko aima kpinyemu gu sunge nga ga zio atĩo. (Yo. 21:3, 9-15) Ko aima sonosa nyemuse a tipa sunge baziaboro. Na ga Yekova undohe, Petero aima ino wai ka manga gi sunge re wenengai.—Amo. 2:14, 41.

5. Ginipai Ruka 5:8-11 agumbaha furani nibipa ndu gupai Petero aagunde ti ni, na ginipai rengbe ka undo rani ani dibe ngbatunga gu gunde re?

⁵ Gu nyanyakipa ndupai kisusi ani amanga gu sunge nga ga tungusapai ti ni nga ani ima kpinyemu Yekova. Gaani nyemuse tipa Yekova rengbe ka undo rani ani fura fu kura aboro tipa Yekova si ki vura du vurũ nga ani nabihe nga ani arẽnga te. Ho Yesu ayambu Petero ni tipa ko du ni baziaboro, ko agumba gupai fuko nga: “Ka mo gúnde nga ya.” (Oni gedi Ruka 5:8-11.) Petero aagundenga mbikopa gupai narengbe ka manga ka ko da ni bawiriki te. Kuba gure, iriwoapai aima ti tiko ka bi gu badungu atĩo Yesu aundo yo i zi ra. Ko aima ino gupai nga iiriwopai du Yesu amangihe re, na ko kini bihe nga ko arẽnga ka mangasunge na Yesu te. Wakina Petero, mo ima rengba kaa gunde. Isoke mo ima rengba kaa gunde nibipa agu apai dunduko padu ni ga Kristo  bawiriki akodaha. Kangia wo duhe, mo nyakasi gamo nyemuse tipa Yekova, Yesu, gbiati akuaro, manga mo ho wo nika sa gupai nga mo du na nyemu ka dia gu ga Yesu yambahe kugume du tipa da ni baziaboro.—Mt. 22:37, 39; Yo. 14:15.

6. Gini kurapai berewe nafõngbaduraniyo ani naatungusapai?

⁶ Oni bingo gu kura nduapai nasarani ani du na nyemu ka tungusapai. Ani naida ka irisa gu ga Yesu rugute nga: “Oni ndú . . . ki sa arikaaboro dunduko ni abawiriki.” (Mt. 28:19, 20) Ani natungusapai a mbiko gupai nga aboro ‘narungo, ki nigbandaka wakina agu akandoro adu nga na babandara ti ra ya,’ na i rogo gu bakere zingo nga ga wirika gu rengo du tipa ga Mbori Kindo. (Mt. 9:36) Yekova naida gupai nga ngbatunga aboro dunduko ye sa gu inahe nga ga rengo ki gbia bata.—1 Tim. 2:4.

7. Waigu ARomo 10:13-15 ayugo gupai nga sunge tungusapai nga nyanyakipa sunge?

⁷ Ho ani aberãpa wai ni gaani sunge tungusapai narengbe ka batasa aboro, ani nadu na nyemu ka tungusapai. Baziatĩo ninaabaga agu atĩo ni azio ra na kini ri ra. Ono ani tigaani ‘nazio’ aboro watadu nasa aboro ni abawiriki tipa gupai nga ka batasa ungayo.—Oni gedi ARomo 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Gini apai si aida baziatĩo inihe, na tipagine?

⁸ Ti rago Yesu, si anaaida gu baziatĩo nga Yisaraere ini gu ngbatunga atĩo ni narengbe ka zio ra. (Pa Mot. 11:9-12) Si anaaida a ni ini gu ba ni narengbe ka gbia atĩo rogoho. Dedede, atĩo ninaasungo rogo gu papara ime ngba tira na rogo gu ba du na bakere riahe rogoho. Gu regbo baziatĩo andu ti ni ka zio atĩo ima du na nyanyakipaha a. Nibipa gu regbo ngba kisusi tipa ka zio ndikidi atĩo, oni bingo gupai gu kura Dezire Yekova sa nga guko du rogo gu kura kisanga sa nga ga Pacific agumbaha ho ko ayambu kura mokedi ni sa tipa i ndu ka zio atĩo. Gu mokedi re aya, “Mi agbia ro gba saa ribua wiso.” Gu wirina re akaragapai fu gu mokedi re ki ya, “Gupai si aida mo rugutiro na ni nga, ani ninaandu ti gu regbo ngba gbe tipa zio atĩo, angianga ti gu regbo ngba gbe tipa rani ya.”

⁹ Wakina gure a, gu ga Yesu abawiriki naada ni abaziaboro rogo bambata kama agarã anaandu ku rogo agu aba i anidu na rengba ka gbia aboro rogoho. Ni kpiapai, apefuo Yesu anaatungusapai yekaru yo, bambutiria yo, kporo na kporo, na ba bagaahe yo. (Amo. 5:42; 17:17; 18:4) Wakina gure a, si naida ani ini asino agu aboro naraka rogo gu gaani dagbarago nga ga tungusapai. Si naida ani du na nyemu ka aria gaani agene tungusapai tipa gupai nga ka ndu ka tungusapai rogo gu ba ani narengbe gbe ka gbia aboro rogoho, na ti gu regbo ani narengbe ka gbia yo ti ni.—1 Kor. 9:19-23.

10. Gini aũsunge ga Yekova riigbu afuhe furani?

¹⁰ Si naida baziatĩo du na agu aũ zio atĩo beni rẽarẽ na si naida ni ini wai ka mangasunge na ni. Wakina gure a, si naida ani du na agu aũsunge berani rẽarẽ tipa tungusapai. Na si naida ani ini wai ka mangasunge na agu aũsunge re. Yesu afu ziazia arugapai fu gako abawiriki nibipa wai ka tungusa wene pangbanga. Ko agumbapa guhe fuyo si aaida i dihe kubeyo, gu ba si aaida i tungusipai rogoho, na gupai si aaida i gumbaha. (Mt. 10:5-7; Rk. 10:1-11) Areme, ga Yekova riigbu nafu Aũsunge Nga ga Yugopai furani nga agu aũsunge namangasunge amanga wenengai. * Na ga Yekova riigbu naraba rani nibipa wai rengbe ani ka mangasunge na agu aũsunge re. Gu rabahe re naundo rani ani du na kido ho ani atungusapai ni na ani wiriki wai kadu ni wene abayugupai.—2 Tim. 2:15.

11. Tipagine si aida abaziaboro du ti ni na wingbaduse?

¹¹ Agu aboro namangasunge atĩo, si naaida  gupai nga i du na wingbaduse. Aregbo kinaho i naagbia tiyo na agu apai bangiri ime i ainongo nga si nika manga ya. Dedede, i naamangasunge atĩo yuru rogo ime, nga gu bavugumo naima rengba ka manga rogoho ni tunguotunguoho. Si naida abaziaboro duadu a na wingbaduse. Ho ani atona tungusapai ni kini pe gupai nga ani nga aDezire Yekova, gaani aborokporo ima rengba ka soga rani, abakurearani ima rengba ka sawia rani, na kura aboro ima rengba ka ká ka dega tuyo furani. Ono gipai re airiwonga tirani te. Yesu aima pe gupai nga ko nika keda apefuoko i tungusipai fu agu aboro naima rengba ka soga yo.—Mt. 10:16.

12. Ringbisihe kuti Yosua 1:7-9, ginipai rengbe ka undo rani ani sonosi wingbaduse?

¹² Waigu rengbe mo ka sonosa gamo wingbaduse? Bambatapai nga, si naida mo idi kuti gupai nga Yesu nga guko du ngbangbaturũ yo nandu kindi kumbatayo kaa rugapa sunge tungusapai. (Yo. 16:33; Yugo. 14:14-16) Fuo gure, mo nyakasi gamo idapase kuti gu ga Yekova kidohe du tipa ngera ko fuo ro. (Mt. 6:32-34) Kina wai a gamo idapase nikaa da ni nyanyakihe, kinawo a mo nikaa du na bakere wingbaduse. Petero gbiati agu aboro ko adu na yo ayugu bakere idapase ho i ambu sunge atĩo ni tipa ka pekafuo Yesu. Wakina gure a, mo ayugu bakere idapase ho mo ape gupai ni fu abakureamo gbiati gamo aborokporo nga mo ima tona wirika Ziazia Kekeapai na aDezire Yekova na mo nandu tipa gayo adunguratise! Si nawira gupai nirengo nga, mo ima manga bakere aˈariapai rogo gamo gene mangaapai yo na rogo gamo gene raka yo tipa gupai nga ka raka ringbisihe kuti ga Yekova arugute. Tipa ka manga gipai re, si aidi gupai  nga mo du na idapase gbiati wingbaduse. Wa mo nikaa ndu kumbatayo kaa sonosa wingbaduse, mo ima rengba kadu na gu kido nga “Yekova nga ga Mbori na mo yo mo ka andu ku ho ni” watadu rogo ai gu ba mo nikaa ndu ku rogoho.—Oni gedi Yosua 1:7-9.

13. Waigu rengbe berãkuriipai gbiati kparakpee ka undo ro mo sonosi wingbaduse?

¹³ Gini kura gene berewe rengbe mo ka sonosa wingbaduse ngbaha? Mo mangi kparakpee tipa wingbaduse gbiati ngarã. (Amo. 4:29, 31) Yekova nika karagapai akaraga kuti gamo kparakpee na ko ambunga ro te. Ko ti aregbo dunduko kinaho ka fu undo foro. Berewe a, mo ima rengba ka berãkuriipa wai Yekova abatasi kura aboro mbata kusayo. Mo berẽ a kuriipa wai ko naundo ro mo dibe akpakarapai na ki fu ome foro mo mangi aˈariapai rogo gamo gene raka yo. Nirengo, gu Ko nabatasi gako aboro rogo Zamba Baime ima rengba ka undo ro mo du ni ga Kristo bawiriki. (Gate 14:13) Mo ima rengba kadu na gu bangisa idapase kuti Yekova bake papara Atambuahe adu na ni nga guko naya: “Wa du Yekova tipa re; mi agunde nga wa sa te. Gini pai boro ka manga re na ni?”—Tam. 118:6.

14. Ginipai mo awirikaha ti agu apangbanga du tipa Masae na Tomoyo?

¹⁴ Gu kura gene rengbe ani ka sonosa wingbaduse ngbaha nga ni ruga ani tirani na pa wai Yekova naundo agu aboro naadu mbata ni aboro zee, ono nga aguyo naima wirika wai awere kadu na wingbaduse. Oni bingo gu pangbanga du tipa kura wirina sa du rimo ri nga Masae. Ri adu ni boro zee na ri aabihe nga ri arengbanga ka fura gbaiga tipa gari idapase te. Ri aabihe nga fura fu agu aboro ri ainongo yo ya aima kpakara ni kerehe wakina asada ka bita ba sosono gangara, na ri aabihe nga ka ri bitinga gu gangara re te. Sidu, ri amangi bakere asadatise tipa ka kiiso gari nyemuse tipa Mbori na tipa akurari. Ri aberẽ wenengai tipa wai si aida sunge tungusapai mangi niˈipiˈipihe awere na ri amangi kparakpee tipa Mbori undo ri ri nyakasi gu nyemupai du ri na ni ka tungusapai. Ri adibe gari gunde na ri aima mangasunge a ni nazakigene. Yekova ima rengba a ka undo vovo abatungusipai tipa i du “nyanyaki” watadu na wingbaduse. Oni berẽnga kurii gu pangbanga du tipa kura wirina sa du rimori nga Tomoyo. Ho ri atona tungusapai ni kporo na kporo, gu bambata irakporo ri agbia ni nangia dee atangbari kuriri ki ya: “Mi aidanga ka fura na aDezire Yekova te!” na fuani, ri kini kisi gari ngbadimo ni giiri. Tomoyo ape gupai ni wingbaduse fu gu wirina ri akuru na ri nga: “Mo gi gupai re? Mi naafuranga te, na ri ki ima ino gupai nga mi nga boro sa dagba aDezire Yekova yo. Mi na bakere ngbarago!” Tomoyo namangasunge awere ni nazakigene.

15. Ginihe nga rugatise, na tipagine duhe ti ni ni nyanyakipai fu aKristano?

¹⁵ Wene abaziatĩo nidu na gu sino tiyo nga ga rugatise. Rugatise nga kadu “na rengba ka za tiro tipa ka manga gupai si aida mo mangihe.” Si naaida gupai nga abaziatĩo rugutiyo tipa gupai nga ka zinga rame yo ngbatutu wiso, ka sungo da kuho sunge atĩo nika nyasa ni, na kaa mangasunge atĩo kindi si ki vura du vurũ nga rago na zere, mai watadu bakere wege. Wakina gure a, si naida ani du na gu sino nga ga rugatise ka ani aida ka hipai na ki digisi gaani sunge.—Mt. 10:22.

16. Waigu rengbe ani ka sonosa gu sino nga ga rugatise?

¹⁶ I avunganga rani na gu sino nga ga rugatise te. Kuba gure, gupai ni ngba tirani dedede nga kaa manga apai ngba taata gene. Ono tie, ti kura aregbo, agu apai du na nyanyakipaha gbe kisusi si aida ani mangihe ninaadunga taata te. Sidu, si naida ani wiriki gu sino nga rugatise.  Sidu, ani naida na undo tipa ka raba tirani ka manga agu apai rengbe kadu ni mbumbuhe furani ani mangihe. Yekova nafu gu undo re furani vurube gako ziazia toro.—Gara. 5:22, 23.

17. A wa duhe ni kekehe rogo 1 AKorindo 9:25-27, ginipai Pauro apehe nga ko anaamangaha tipa gupai nga ka sonosa gu sino nga ga rugatise?

¹⁷ Gu mokedi nangia Pauro aima du na gu sino tiko nga ga rugatise. Ono ko aima ida kuti gupai nga si aaida ko ‘naamanga’ boroko watadu kaa ta boroko tipa gupai nga ka manga gupai du ni ruruhe. (Oni gedi 1 AKorindo 9:25-27.) Ko angarasi kura aboro i naaruga tiyo na kini mangiapai dunduko “nzunzu ni tangaratangara ha.” (1 Kor. 14:40) Si naida ani rugutirani tipa kaa iriso Yekova kindi, nga gu nakoda tungusa wene pangbanga dedede na kini yugupai fu aboro.—Amo. 2:46.

18. Ginipai si aida ani mangihe ka ani aida gupai nga Yekova naabi rani ni agu aboro du na diabese rogo sunge tungusapai?

¹⁸ Ho baziatĩo azio badungu atĩo ni, gure nga ni ima du na diabese rogo gani sunge yo. Ono tipa rani tigaani, padu ani na diabese rogo sunge tungusapai yo arunga riipa gu bange aboro ani aye na yo ku rogo ga Mbori riigbu te. (Rk. 8:11-15) Ka ani aandu kindi kumbatayo kaa tungusa wene pangbanga na kini yugupai fu aboro, Yekova nika bi rani ni agu aboro du na diabese rogo gaani sunge. Tipagine? Bambiko ani nagiasangba ko gbiati Wiriko.—Mk. 13:10; Amo. 5:28, 29.

19-20. Gini kura kparakpara ndupai nasarani ani naatungusapai awere?

¹⁹ Rogo kura aringara, i naaida abaziatĩo naamanga sunge atĩo kina rogo kura adiwi. Rogo agu aringara re, baziatĩo ima rengba ka bihe nga si naida ni mangi sunge atĩo niˈipiˈipihe gbe ho regbo ziora ambeda ni ka nyasa. Wa du ani ni abaziaboro, gu kura ndupai si aida ani naatungusapai ti ni awere nga: Digido gi sino raka re ima mbeda gbe! Wiri regbo nye ko yo ni guruhe tipa ani mangi gi sunge rengbe ka batasa aboro re. Ka mo keesingo watadu ka pido gupai nga apai duadu foro mbata wenengai mo kini ru ka manga gi nyanyakipa sunge re ya.—Batu. 11:4.

²⁰ Mo mangipai awere tipa ka nyakasa gamo nyemupai ka tungusapai, ka kiiso gamo inohe nga ga Ziazia Kekeapai, ka sonosa gamo wingbaduse, na ka sonosa gu sino nga ga rugatise. Mo kodi tiro na agu abaziaboro bangeyo naima susa amirioni muambe, manga mo ho wo nika sa gupai nga mo gbia ga Yekova ngbarago. (Nem. 8:10) Mo diberã ka mangasunge tungusapai ni bakerehe gbe wa rengbe omero na ni, na mo naamangaha kindi da kinaho Yekova nika ya ni si rengbe kuho. Gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipa agene biata nga gu rengbe ani ka nyakasa gaani diaberã ngbaha tipa kaa tungusa gu wene pangbanga nga ga Kindo kindi.