Wai Ani Aukadi Vovo Borose na ki Mbuhe Tirani
‘Oni ukadi gu vovo borose.’—KORO. 3:10.
ABIA: 43, 27
1, 2. (a) Tipagine rengbe ani arengba ti ni ka ukadi vovo borose? (b) Gini ngbatunga apapara vovo borose keyo paha rogo AKorosaio 3:10-14?
“VOVO boro.” Gu fugo re rogo Ziazia Kekeapai yo nga bara ue. (Ef. 4:24; Koro. 3:10) Si nga gu borose ‘fu yo ho ku sangba Mbori yo.’ Ani ima rengba ka sonosa ngbatunga gu borose re. Tipagine? Bambiko Yekova akusi aboro rogo kpiako yo na si du du ani ti ni na rengba ka wirika bawene asinoko.—Bam. P. 1:26, 27; Ef. 5:1.
2 Rengo ngaha nga, mbiko gu zangarengba ani adihe ti bambata avungurani, gbegberẽ nyemuapai ima rengba kadu na maapai kurii rani. Si ima rengba kadu a nga gu rago du ani rogoho na maapai kurii rani. Ono wa vura duhe wo, mbiko ga Yekova undo nga ga inapai, ani ima rengba kadu na diabese ni da ani ni agu aboro ko aida ani da nga yo. Tipa ka nyakasa gaani nyemupai kada ti gu sásá re, ani nika sakapai tipa dungu apapara vovo borose nga gu ga Mbori toro adu kugii gu mokedi nangia Pauro ko ke paha. (Oni gedi AKorosaio 3:10-14.) Ani nika fura tipa wai rengbe ani ka yugo agi apapara vovo borose re rogo gaani sunge tungusapai.
“ONI NI BORO SA”
3. Gine nga sino sa nga ga vovo borose?
3 Fuo Pauro ngarasi rani ani ukadi vovo borose, ko andu kumbatayo ki fura tipa zanga kparakaro ni sino sa dagba agu asino nga ga vovo borose. Ko aya: ‘AGiriki ho na aYudo ti ni berewe te, yeratise na zanga yeratise, na aboro kura aringara na agu yo fugoyo adu kiakia, na kanga na raniri a te.’ * Tipagine si aidanga ti ni kparakaro du rogo dungurati nibipa ngbatunga aboro, gu ringara ye aboro rogoho watadu gu bangiriba du aboro rogoho ya? Bambiko gupai nga apefuo Kristo dunduko nga “boro sa.”—Koro. 3:11; Gara. 3:28.
4. (a) Si naida ga Yekova amoyambu naamanga akurayo wai? (b) Gini pai rengbe ka gbarasapa gu kodatise nga ga aKristano?
4 Agu aboro ukadi vovo borose namangapai na akurayo aidipase gbiati kura kungbo aboro na irisa zanga bipa gu bangiriba du yo rogoho watadu wai i asono. (Rom. 2:11) Gipai re ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha rogo agu akura papara zegino. Ni kpiapai, badungu aDezire Yekova South Africa yo naraka rogo agu arago i asiaha tipa ngbatungayo, wa agu nga ba airakumuko, gbaria nga ga bi aboro watadu agu arago dungu ngbatunga aboro anaaraka rogoho. Sidu, tipa ka ngarasa awirinarani i ‘zá ngbaduyo yo,’ Riigbu Bipasunge aidipa kparakpara mbakadapai rogo Tanvuo 2013 tipa ka undo agu awirina re i iniditiyo wenengai na akurayo. (2 Kor. 6:13.) Gu mbakadapai re angia gine?
5, 6. (a) Tipa ka nyakasa kodatise dagba ga Mbori aboro rogo kura ringara sa, gini ambakadapai i amangihe? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Asangbana gipai re niingia gine?
5 I amangi ambakadapai tipa adungurati ue nga ga kura afugo kia watadu kura ngbatunga kia si niikodi tihe sa rogo kura digido aposo. Awirina rogo agu adungurati re dunduko ue aatungusapai sa, kini mangi adunguratise sa, na kini yambu akurayo ku rogo akpuyo. Akama adungurati naafu be sa gi mbakadapai re, aboro aima peka weneapai fu be-basunge nibipa gi mbakadapai re, zavura agu aboro a angianga aDezire Yekova ya. Ni kpiapai, barumbatayo rogo pambori yo sa aya, “Dezire Yekova nga mi te, ono mi naida ka pe gupai nga gaoni sunge tungusapai ni wenehe na ti genehe, na oni dunduko du ni kodikodi roni.” Wai du gu mbakadapai re adu na maapai kurii aDezire Yekova?
6 Mbata, wirina sa ni dee du rimori nga Noma, nga guri nape gu fugo nga Xhosa anaaidanga ka yamba agu awirina nga pusi aboro naadu rogo agu adungurati nga ga pa-Ngirisi ku rogo rungorungo kpuri te. Ono fuo ri mangi sunge tungusapai sa na agu aDezire nga pusi aboro na ki gbia ngbarago ti wai i adi ri kugume ku rogo akpuyo, ri apoi kuari ki ya, “I nga agu aboro duwa kina rani!” Sidu, fuo regbo da tipa gari dungurati nga ga gu fugo nga Xhosa di gu dungurati nga ga pa-Ngirisi kugume, ri amangi riahe na ki yambu agino tipaha. Boro sa dagba gari agino angia bakumba rogo dungurati ni pusi boro. Noma aya, “Kina ngbare naazere nga ko adu na nyemu ka sungo rii kpata kandi nga gu naadu mbembedi na sende.” Ni sangbana gi mbakadapai re, badungu awirina ada ni abakure na i adiberã ka sona kumbatayo rogo gayo kodatise.
“WESEWESE NYEMUSE NGA GA NUNGA, NA WENERINGISE” NW
7. Tipagine si aida ani naayugo nunga ti ni?
7 Ani nikaa gbiatirani kindi na akpakarapai da kinaho ga Satana zegino nika digo ni. Ani nagbiatirani na zingo sunge-marã, kere akaza, arungosiro, agu agberãngo naye be gu mangaapai nga ga ome zegino, zanga ahe mbiko gu mangaapai nga ga amangi gbegberẽpai watadu kura akpakarapai. Tipa ka undo tirani dagba tirani ti regbo arungo watadu arungosiro, si naida ani du na ndikidi nunga tirani. Ef. 4:32) Agi apapara vovo borose re nika undo rani ani wiriki Mbori na kini fu wasa fu kura aboro.—2 Kor. 1:3, 4.
Du na wesewese nyemuse nga ga nunga nika fõngbaduraniyo sa gu mangaapai nga ga weneringise. (8. Gaani yugo nunga gbiati weneringise fu aboro dunduko rogo dungurati rengbe ka ye na gini wene asangbanapai? Oni funga kpiapai.
8 Wai rengbe ani kaa berãpa ayeaye watadu agu aboro adunga gene beyo ya rogo gaani dungurati? Si naida ani du ni abakure na yo na ki undoyo i naabitiyo nga i na nyanyakipa yo rogo dungurati. (1 Kor. 12:22, 25) Oni bingo gupai namangi tipa Dannykarl nga guko naaru Philippines yo ka ga gu Japan yo. Rogo gu ba ko aamangasunge rogoho, i anaamanganga pai na ko wenengai wa gu i aamangapai na agu amangisunge nangia avuru gu ringara re te. Fuani, ko andu rogo kura uru sa tipa dunguratise nga ga aDezire Yekova. Dannykarl aya: “Badungu agu aboro naadu pati dunguratise angia aboro Japan dunduko, ono wa si avura duwo, i adi re kugume wenengai wa agu aboro mi aima inido yo bakuru kusayo.” Awirina aandu kindi kumbatayo kaa yugo gu mangaapai nga ga weneringise re fuko, nga gu naundo ko ko mangi sonakumbatayo rogo toro yo. Ko aima ye ki zi bapatiza, na ko areme ni bakumba rogo dungurati. Agu aboro du Dannykarl na yo ni abaakumba rogo dungurati nabiko na diako nga Jennifer, ni pa maku rogo dungurati. Abaakumba aya tipa yo wẽ, “I naraka taata raka ni abazakigene na i nga wene kpiapai nga ga maa agu apai nga ga Kindo mbatayo.”—Rk. 12:31.
9, 10. Oni funga akpiapai nga ga agu amosoro naye mbiko yugo nunga rogo sunge tungusapai.
9 Ho ani atungusa gu pangbanga ni nga ga Kindo fu kura aboro, ani na wene momu berani ka manga ‘gu pai ngba angba fu aboro.’ (Gara. 6:10) Dungu aDezire Yekova namanga asadatise ka wirika vovo fugo mbiko gupai nga i na nunga ayeaye ti yo. (1 Kor. 9:23) Gipai re ima ye na bakere amaku. Ni kpiapai, wirina ni nazakigene du rimori nga Tiffany awiriki Swahili tipa ka undo gu dungurati nga ga Swahili du rogo gu gbata nga Brisbane, Australia yo. Wa si avura kpakara fu Tiffany ka wirika gu fugo re, ri ima gbia amaku rogo gari raka. Ri ape gupai nga: “Ka mo aida ka gbia bakere ngbarago ti sunge tungusapai, mo dunga rogo gu dungurati nape kura fugo. Si wa ka i ya mo nandu nunguro ono mo kidu kindi kina rogo gamo gbata. Mo naye ka bi wai du awirinarani rogo zegino dunduko na ka bi gu iˈiriwo kpamiatise du dagbarani.”
10 Oni bingo gu kpiapai a nga ga riikporo sa Japan yo. Sakiko nga wiri agu aborokporo re ni degude aya: “Rogo agu agarã angia 1990, ani anaagbia ayeaye nga ga Brazil yo ho ani anidu ni gene tungusapai yo. Ho ani anaayugo averesi ni fuyo rogo gayo Ziazia Kekeapai nga ga pa aboro Portugal, wa agu Yugoti 21:3, 4 watadu Atambuahe 37:10, 11, 29, i anaadegatuyo na zavura kini kpari ni aume a.” Ono ga agu aborokporo re nunga aanyenga kina kuho te. Sakiko aya: “Ho ani abi gupai ni nga i adu na gomoro rogo toro yo, ani atona wirika pa aboro Portugal wa ani adu ni aborokporo dunduko.” Kusa, gu riikporo re aundo ki sigira gu dungurati nga ga pa aboro Portugal. Vuru agu agarã ninaasusa, gu riikporo re ima undo dungu ayeaye i da ni ga Yekova amoyambu. Sakiko ape gupai berewe nga, “bakere ome du ani amangihe tipa ka wirika pa aboro Portugal, ono agu amaku ani nagbiaha ima kio kisusi gu ome ani amangihe. Ani nafu bakere tambuahe fu Yekova.”—Oni gedi Amokedi 10:34, 35.
nga“ONI ÚKADI . . . UMBASITISE”
11, 12. (a) Tipagine nyakipa gupai ti ni nga ani du na gu ndikidi ndupai si aida ani ukadi vovo borose ti ni? (b) Ginipai nika undo rani ani nye ni aboro umbasitise?
11 Si naida ndu gupai ani aukadi tirani ti ni na vovo borose du nga ka fu irisa fu Yekova, angianga ka sa aboro i tambua rani ya. Oni tingidi gupai nga rengberengbe boro ni toro aima manga ingapai mbiko gupai nga ko ambu rukö si rimi ku rogo ko yo. (Oni ringbisinga ha na Yezekere 28:17.) Nairiwo wai mbuhe gbe fu aboro ingapai i ne rukö gbiati rekangose! Ono wa vura duhe wo, ani ima rengba ka ukadi tirani na umbasitise. Ginipai nika undo rani ani mangihe wo?
12 Tipa ka nye ni aboro umbasitise, si naida ani di regbo kaa berãkurii agu apai ani agedaha rogo Fugo Mbori yo. (Pa Rug. 17:18-20) Gbe, si naida ani naaberãkurii agu ayugopai nga ga Yesu gbiati gako wene kpiapai nga ga gu sunge nga ga umbasitise. (Mt. 20:28) Zavura Yesu azundu ndu gako amokedi a. (Yo. 13:12-17) Si naida a ani naakparakpee dedede tipa ga Mbori toro si undo rani ani sovura kuti gu sino nga ga bi tirani nga ani nyakipa rani kisusi kura aboro.—Gara. 6:3, 4; Frp. 2:3.
13. Gini amosoro naye mbiko du na umbasitise?
13 Oni gedi Asanza 22:4. Si naida ndikidi airisimbori dunduko du na umbasitise na si naye na bakere amosoro. Du ni aboro umbasitise nika undo rani ani mangi agu apai nika ye na zereda gbiati kodatise ku rogo dungurati. Sonosa umbasitise na kini nyakasihe nika sarani a ani du ni agu aboro nika gbia gu weneringise nga ga Mbori arẽnga aboro tipaha ya. Gu mokedi nangia Petero aya: “Oni úkadi tironi dunduko na umbasiti, ki ra fu akuaroni; mbiko Mbori naka fu aboro rekangose, ono ko nafu undahe fu agu yo naumbasi tiyo.”—1 Pet. 5:5.
“ONI ÚKADI . . . ZERA . . . NA GBANGA HIPAI”
14. Da nga bawene kpiapai kisusi rogo yugo zera gbiati gbanga hipai?
14 Rogo gi zegino du awere re, aboro nabi agu aboro du na zera gbiati gbanga hipai ni mumungo aboro. Nairiwo wai turũ gi berãpai re ti rengo! Gi bawene asino re naenga ti gu Boro du na bakere ome kisusi rogo zegino. Yekova Mbori namaa bawene kpiapai kisusi rogo yugo zera gbiati gbanga hipai. (2 Pet. 3:9) Oni berẽnga pa wai ko akaragapai vurube gu maraika naarukuba ko ho aAbarayama na Roto asasana ko ni. (Bam. P. 18:22-33; 19:18-21) Berewe a, tipa agarã naaima susa 1,500, Yekova anaambupai fu agu aboro-nyakarii nangia aYisaraere.—Yeze. 33:11.
15. Gini kpiapai Yesu amoihe ni yugo ko zera gbiati zerangbaduse?
15 Yesu angia “bayee boro.” (Mt. 11:29) Ko ayugu bakere zerangbaduse ni mbuko pai fu apefuoko ti gayo arungbura. Ti regbo ga Yesu sunge tungusapai auru kpotosende, ko ahi gbegberẽ bisirahe be agu aboropambori naasoga ko. Ono wa si avura duwo, ko adu ni bayee ko na kidu na hipai da kuho i aimi ko ni. Ho Yesu adu ni rogo kere imisiri ti ngbunduru ngua-rungosi, ko akpari fu Bako nga ko mbupai fu agu aboro naaimo ko re, na ki ya “bambiko i aina nga gu pai i amanga te re.” (Rk. 23:34) Nairiwo gu bawene kpiapai nga ga zera gbiati zerangbaduse rogo imisiri gbiati fudifudiapai Yesu ayuguhe re!—Oni gedi 1 Petero 2:21-23.
16. Gini gene rengbe ani ka yugo zera gbiati zerangbaduse ngbaha?
16 Wai rengbe ani ka yugo zera gbiati zerangbaduse? Pauro apepa gene sa ho ko akepai ni fu akurako aidipase ki ya: ‘Oni nihi pai fu akuaroni, nivu akuaroni, ka pai du bangiri gu boro kuti kura ni; wa Gbia avu roni, kina wo oni ka manga.’ (Koro. 3:13) Nirengo, si naida ani du na zera gbiati zerangbaduse tipa ka irisa gi rugute re. Ono ka ani ambupai fu akuarani, si nika banda gu kodatise nga ga dungurati.
17. Tipagine du zera na zerangbaduse ti ni ni nyanyakipa pai?
17 Anga ukadi tise na zera gbiati zerangbaduse nga gupai si aida boro siaha asia te. Si nga gu nyanyakipa pai si aidaha berani tipa ka gbia bata. (Mt. 5:5; Yak. 1:21) Gu nyakipaha anyaka gbe nga, vurube agi asino re, ani nafu irisa fu Yekova na kini undo kura aboro i gi gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai.—Gara. 6:1; 2 Tim. 2:24, 25.
“ONI ÚKADI NYEMUSE”
18. Gini ngbaya du dagba nyemuse na zanga kparakaro?
18 Agu asino dunduko ani nafura tipaha re na ngbaya dagbaha na nyemuse. Ni kpiapai, gu bawiriki nangia Yakoba afu rugute fu awirinako mbiko gupai nga i aangba na kumukokumuko aboro kisusi rungorungo aboro. Ko ayugu gupai nga ngbatunga gu sino re aabasa gu ga bakindo ndiko nga: “Mo kpí nyemu kuaro a wa mo akpi nyemu tiro.” Ko aya berewe: “Ka oni kpara aboro kuti pa kindigayo oni mangi gbigbitapai.” (Yak. 2:8, 9) Ono nyemuse tigaha nika fõngbaduraniyo ani ne gu sino nga ga kparaka aboro nibipa wai i nawirikipai, ngbatunga yo watadu gayo bangiriba. Nirengo, si aidanga gu sino nga ga zanga kparakaro du ni gupai ani amangaha aboro birani gbua na ni te. Si naida si du ni ndikidi sinorani.
19. Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ani ukadi tirani na nyemuse?
19 Nyemuse “nahi pai ni gbanga ha, ki du na weneringise” a, na si “azaraga nga tihe te.” (1 Kor. 13:4) Si naida aida nirengo ani du na zerangbaduse, weneringise, gbiati umbasitise tipa kaa tungusa gu pangbanga nga ga Kindo kindi fu kura aboro. (Mt. 28:19) Agi asino re nika saha furani taata a ani du na wene pagume dagbarani na awirina dunduko rogo dungurati. Gini mosoro yugo gi ngbatunga nyemuse re aye na ni? Si nika sa dungurati si du ni kodikodihe, nga gu nayugo wenepai tipa Yekova na kini gbe agu aboro du na nyemupai ku rogoho. Si rẽarẽ gu papara Ziazia Kekeapai nasakapai tipa vovo borose digi na gu nyanyaki rengo nga: “Ku ri agi apai re dũ oni úkadi nyemuse, nga gu ũvodatise nga ga ziaziapai.”—Koro. 3:14.
‘ONI NIIDÚ NI VOVO RONI KINDI’
20. (a) Gini asanahe si aida ani sana tirani na ni, na tipagine? (b) Gini regbo ani angera kumbatayo tipaha?
20 Ani dunduko ni basasa si aida ani sana tirani nga, ‘Gini kura apai si aida mi mangihe tipa ka ura kuru borose kusayo na ki baha kusayo?’ Si naida ani naamanga kparakpee kakaka tipa ga Mbori undo na kini mangi bakere asadatise tipa ka diabe ai gu berã watadu mangapai rengbe ka sarani ka ani dinga kumbo ga Mbori Kindo ya. (Gara. 5:19-21) Si naida ani sana tirani a nga, ‘Ya mo mi nandu kindi kumbatayo kaa du ni vovo re rogo gimi berã?’ (Ef. 4:23, 24) Ukadi vovo borose na ki mbuhe kina tirani nga gupai si aida aKristano naamanga amanga kindi da kinaho ani nika da ni ni rengberengbe aboro. Oni berẽnga pa wai raka nika du ni bawenehe ho agu aboro dunduko ani naini yo nika ukadi tiyo ni na vovo borose kidu ni rengberengbe yo!
^ genewaraga 3 Ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni, agu aboro fugoyo adu kiakia, aboro anaabiyo nga gayo giarogopai yo adu kusende.