1, 2. (a) Gini angbatunga akpakarapai du dungu aboro agbiatiyo na ni areme? (b) Gini wene maabangirise du rogo Yesaya 41:10, 13?

WIRINARANI nga nazaki gene na kingia dia bakumba aya: “Wa vura duhe nga mi namanga agu apai wenengai nga ga toro, mi ima sota na bakabangirise tipa dungu agarã. Si nasa rame si kpangba bangire, ka kpotore adunga wenengai ya, kidu na ome kurii gu gene mi amangapai fu kura aboro ngbaha, na ti kura aregbo, si nabatasa ome re na si kidu wa ka kina sende za ngbaha ki mbiri re.”

² Ya mo mo rengbe ka rugatiro na gupai du tipa gu wirinarani re? Si nafu kina gberãrago nga, raka rogo ga Satana zegino naye na bakere ambugo, nga gu rengbe ka kusa bakabangirise na rogo gi gene re, si ki sa boro rago gberẽ tini. Si rengbe kadu wakina gu gire vo yo kurungba na ni kutingba ime, ka si ndunga ku mbatayo ya. (Snz. 12:25) Ginipai rengbe ka saro mo duwa gure? Si rengbe kadu nga mo naasada ka sovura kuti gu rungo du mo na ni tipa pakpio ga boro, ka mangapai kuti kere kaza, ka ngerafuo gamo aborokporo ti gi kere regbo nga ga zingo marã re, watadu mo nagbia tiro na sogote. Wa regbo nikaa susa, gu fuda berãse yo re rengbe ka batasa omero. Si rengbe ka gbarasapa gamo ngbarago a. Ono mo ima rengba kadu na kido nga Mbori regerege ka undoro.​—Oni gedi Yesaya 41:10, 13.

3, 4. (a) Wai du Ziazia Kekeapai amangasunge na gu fugo nga ‘bee’? (b) Gini apai rengbe ka sa berani si rungbura?

 ³ Dedede, Ziazia Kekeapai naamangasunge na papara kpoto boro tipa ka yugopa asino watadu mangaapai. Ni kpiapai, si fura tipa bee bara akama. Ka nyakasa bee boro nayugopa ngarasa ni, nyakasa ni, na ka fu ome funi ni mangipai. (1 Sam. 23:16; Eza. 1:6) Si rengbe a ka yugopa du na wene bipai na kadu na maabangirise kumbatayo.

⁴ Ka pepai ni masaku, pa rungbura bee boro ti kura aregbo nayugopa gu boro du na gberãrago, kpotoniyo nazere, watadu adunga na maabangirise ya. (2 Peka 15:7; Eb. 12:12) Si taata fu gu boro du rogo ngbatungapai wa gure omeni bati. Ka mo gbiatiro na agu apai nafuda ro watadu gu narungosi ro ti kpotoro, ngbaduroyo watadu rogo toro yo, wari du rengbe mo ka gbia ngarasaro ni? Gine rengbe ka fõ ro na ki fu ome foro mo hipai na kidu na ngbarago?

5. (a) Ho kpakaraapai akura ni, ginipai rengbe ani ka mangaha, ono ginipai si aida ani tingidi tirani na ni? (b) Gini apai ani ka sakapai tipaha?

⁵ Oni gedi Zefania 3:16, 17. Kuba gupai nga ani mbu gunde gbiati gberãrago si dibe rani, nga gu du rogoyo nga ka rungburasi berani, gu Barani nangerafuo rani nga Yekova nayamba rani nga ani ‘bá agu apai nafuda rani ku auru ko.’ (1 Pet. 5:7) Ani rengbe ka dia gupai na nyanyakipaha Mbori agumbaha fu aYisaraere nga, ‘i aguruso nga beko te, si rengbe na batasa’ gako ruru amoyambu. (Yes. 59:1) Ani nika sakapai tipa akpiapai biata rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu nayugopa ga Yekova nyemupai na ome ka nyakasa gako aboro i mangi gako pai i ki vura ka gbiatiyo vurũ na agu akpakarapai nafu rii ome. Ani bingo wai rengbe agi akpiapai re ka nyakasa roni.

6, 7. Gini nyanyakipa apai rengbe ani ka wirikaha ti wai aYisaraere adibe aAmareko?

⁶ Ngbutuko fuo Mbori kusi aYisaraere be sunge kanga Ezipeta yo ngba iiriwo gene, aAmareko azubo yo na vura. Gu ngangarã kumba nangia Yosua apekefuo ga Moize rugapai na ki ngbe kumbayo fu aYisaraere tipa gi vura re. Ti kina gu regbo re, Moize andu na Arona gbiati Uru kurii gu gangara yo i arengbe arengba ka bi gu vura re i ni soho. Ya mo agu akumba biata re aaora be gu vura re mbiko gunde? Wagusa te!

⁷ Moize amangipai kuti gu birĩ nga gu naadu na nyanyakipaha fuyo tipa i du na diabese. Moize aya beko na ga Mbori ngbondo ku ngbangbaturũ yo. Ho Moize animangihe ni wo, Yekova aninyakasi bee aYisaraere i sovura na diabese kuti aAmareko. Ono tie, ho bee Moize arungbura ni na ki tona ka zorã ku sende, aAmareko atona kadu na diabese. Arona gbiati Uru amangi nyanyaki diaberã, i “ki di mbia, ki moi he ku tii [Moize], ko ki sungu auru he. AArona ki songodi abeko ku ari na Uru, gu ni sa ki du ku kumbabeko yo, gu kura ni ki du ku garebeko yo. Abeko ki du adu ku ari nyanyaki daho uru ati ni.” Nirengo, nyanyaki bee Mbori aundo aYisaraere i dibe gu vura re.​—Gate 17:8-13.

8. (a) Ginipai Asa amangihe ho aboro Etiopia aaserekpo Yuda ni? (b) Wai du rengbe ani ka wirika gu gene Asa akido kuti Mbori ngbaha?

⁸ Yekova ayuguhe a nga bee ko ni guruhe te ti rago gu Bakindo nangia Asa. Badungu avura i nafura tipaha rogo Ziazia Kekeapai yo. Ono gu badungu asekere nga aguyo naadunguratiyo angia ga Zera yo boro Etiopia. Ko adu na wene abasovura beko nga mirioni sa (1,000,000). Aboro Etiopia aima nge kisusi ga Asa asekere, si adu wa boro sa aasovura kuti aboro ue. Oni ima rengba ka berãpa wai si arengbe kadu taata fu Asa ko tona ka bakabangiriko, ka gunde na beko ki rungbura. Kuba gure, Asa akpari ni ipo fu  Yekova tipa undo. Nibipa wai vura naamanga, si arengbe kadu ni ba mbumbupai fuyo i dibe aboro Etiopia, ono wa vura duhe wo, ‘Mbori namanga apai amanga dunduko.’ (Mt. 19:26) Mbori ayugu gako bakere ome na “ki mangi aboro Etiopia barangba Asa,” nga guko “kpoto [ko] yo adu ni ziazia ha koyo du Yekova ni ti ragoko dunduko.”​—2 Peka 14:8-13; 1 Aba. 15:14.

9. (a) Ginihe du naakanga na Nemaya ti bungia ngapa Yerusarema ya? (b) Wai du Mbori akaragapai kuti ga Nemaya kparakpee?

⁹ Oni berẽnga pa wai Nemaya arengbe kadu ho ko andu ni ku Yerusarema yo. Gu gbata re aadunga ni bandabandaha te, na akurako aYudo adu na bakere gberãrago. Gu serekpohe nangia ga avura aYudo asa beyo si rungbura na i ki mbu dua ngapa Yerusarema. Ya mo Nemaya ambu gupai re a si rungburasi beko na rago ki gberẽ tiko? Oó! Wakina Moize, Asa, na gu kura ga Yekova ruru amoyambu, Nemaya aima du na gu sino nga ka kido kuti Yekova rogo kparakpee yo. Na ko amangi kina gu ngisapai re ti gu regbo re. Nibipa gu kpakaraapai aYudo abihe nga omehe ima furii yo, Yekova akaragapai kuti ga Nemaya kpee tipa undo. Mbori amangisunge na gako “bakere tandu” na ‘nyanyaki beko’ tipa ka nyakasa gu bee agu aYudo naima rungbura. (Oni gedi Nemaya 1:10; 2:17-20; 6:9.) Ya mo oni idi kuti gupai nga Yekova namangasunge na gako “bakere tandu” na ‘nyanyaki beko’ tipa ka nyakasa gako amoyambu areme?

10, 11. (a) Wai du Satana aˈasada ka rungburasi berani? (b) Ginihe du Yekova amangasunge na ni ka nyakasa rani na ka fu ome furani? (d) Wai du mo nagbia undo ti agu ayugopai na rabahe nga ga gaani riigbu?

¹⁰ Ani rengbe arengba kadu na gu kido nga bee Satana arungburanga ti gu ome ko amangaha ka rugusa gaani apai nga ga aKristano te. Ko namangasunge na aziree gbiati serekpohe be agbia ngbii, abarumbatayo rogo pambori, gbiati abasamungu kuti ndikidi pambori. Gako sasa nga gine? Ka sa berani si rungbura ti sunge tungusa wene pangbanga nga ga Kindo. Ono tie, Yekova rengbe arengba na ko na nyemu ka fu ome furani vurube gako ziazia toro. (1 Peka 29:12) Si ni nyanyakipa pai furani ani du na gu gako toro re tipa ka sovura kuti agu akpakarapai Satana na gako gbegberẽ zegino aye na ni sarani. (Tam. 18:39; 1 Kor. 10:13) Berewe a, ani rengbe kadu na tambuahe mbiko ani na Fugo Mbori berani nga gu fuo sunge nga ga ziazia toro. Oni berẽnga pa gu riahe a nga ga toro du mburuhe rii Ziazia Kekeapai ani agbiaha na adiwi dũ. I agumba agu afugo du rogo Zekaraya 8:9, 13 (oni gedihe) ti agu aregbo i abungia ngapa Yerusarema ti ni, na agu afugo re ima rẽ tipa rani areme.

¹¹ Ani nagbia ome berewe a ti agu ayugopai naye be Mbori ti regbo gaani adunguratise nga ga aKristano, bakere adunguratise, gbiati agu asukuru gaani riigbu amangaha. Agu arabahe re rengbe ka undo rani ani mangisunge fu Mbori na wene ndupai, ka maa asasa nga ga toro, na ka manga gu dungu gaani asunge nga ga aKristano. (Tam. 119:32) Ya mo mo nidu na nyemu ka gbia ome ti gu ngbatunga yugopai re?

12. Ginipai si aida ani mangihe ka nye ni nyanyaki rani rogo toro yo?

¹² Yekova aundo aYisaraere i dibe aAmareko gbiati aboro Etiopia, na ko afu ome fu Nemaya gbiati abadiangbako i nyasi sunge bungia ngapa bakporo. Wakina gure a, Mbori nika fu ome furani ani ru nyanyaki ka sovura kuti sogote, sakparakpa, gbiati bakabangirise wa ka ani mangi gaani sunge nga ga tungusapai. (1 Pet. 5:10) Ani aidanga Yekova mangi iiriwopai furani te. Kuba gure, si naida ani mangi gupai si aidaha berani. Gure  nakoda geda Ziazia Kekeapai na aˈuru dũ, mbakada adunguratise na kini ndu tipaha na aposo dũ, riga berãrani na ngbaduraniyo vurube wisigopai nisase gbiati gu irisombori nga ga aborokporo, na kaa kido kuti Yekova rogo kparakpee yo ti aregbo dũ. Ka ani mbunga gu kura apai si gbarasipa gu gene Yekova amangasunge ngbaha ka fu ome furani na ka ngarasa rani ya. Ka oni bi gupai nga beroni ima rungbura rogo agi abangiriaba ani nabihe re, oni sana Mbori tipa undo. Fuani oni ki bi wai gako toro ‘amanga pai rogo roni yo, sa ida pai na manga ha.’ (Frp. 2:13) Wa vura duhe wo, ginipai rengbe oni ka mangaha ka nyakasa bee kura aboro?

13, 14. (a) Wai du kura wirina sa agbia nyakasaro ho diako akpi ni? (b) Ngba gini agene du rengbe ani ka nyakasa kura aboro?

¹³ Yekova ima fu awirina furani rogo zegino dunduko nga agu airisimbori naberãpa rani na rengbe ka fu ngarasaro furani. Oni tingidi gupai nga gu mokedi nangia Pauro akepai nga: “Oni túmba agu abe ku ari naazorã ku sende, na agu arukusue anyaka nga ya; ki nimbakadi ruru agene tipa nduroni.” (Eb. 12:12, 13) Badungu aboro rogo bambata sa kama agarã agbia gu ngbatunga nyakasaro re rogo toro yo. Kina gu ngisapai re du areme. Tingbafuo dia kura wirina sa kpi na ko ki gbiatiko na gu kura arungosiro, ko aya: “Mi awiriki gupai nga ani arengbanga ka sia gaani aˈasada, gu regbo si amanga ti ni watadu bange wai si aida si mangi rani te. Kparakpee gbiati wisigopai nisase adu fere wakina gu roko nga ga ime boro avoho tipa ka zanga rindo. Na gu undo nga ga awirinami nga ga toro yo ima ye na bakere wasa fere. Mi ima ye ka inopa nyaka sonosa wene pagume na Yekova mbata fu kpakarapai kuru.”

¹⁴ Arona na Uru asongodi bee Moize ti regbo vura. Tipa rani, ani rengbe ka ngera tipa agene ka songoda kura aboro na ka fu undo fuyo. Fu gini ngbatunga aboro? Fu agu aboro nasovura na sangbana gbinza, akaza, sogote be aborokporo, du nisase, watadu pakpio gayo aboro. Ani ima rengba a ka nyakasa gu paranga aboro nagbiatiyo na sosodahe ka manga gupai du ni gbegberẽhe, watadu ka gbata “wene raka” rogo gi zegino re, singia rogo wirikapai yo, du na bakere marã watadu kadu na wene inohe tipa sunge. (1 Tesa. 3:1-3; 5:11, 14) Mo gbata agene ka yugo nyemuse tipa aboro Bambu Kindo yo, gene tungusapai yo, ti gu regbo oni arihe sa na kura aboro, watadu ho mo afura ni rogo terefuni.

15. Gini sangbanapai rengbe wene afugo kadu na ni kurii akuarani aKristano?

¹⁵ Tingbafuo Asa du na iiriwo diabese, gu nebi nangia Azaraya angarasiko na gako aboro na agu afugo nga: “Ono oni, oni dú nyanyaki! Ka beroni rúngbura nga ya, bambiko i afú mosoro gaoni sunge fu roni.” (2 Peka 15:7) Gipai re afõngbadu Asa yo ko mangi dungu aˈariapai tipa ka karaga ndikidi irisombori kubaha. Wakina gure a, gamo wene afugo rengbe arengba kadu na wene sangbanaha kurii kura aboro. Rogo gi gene re, mo rengbe ka undoyo i mangisunge fu Yekova wenengai. (Snz. 15:23) Na ti regbo adunguratise, ka mo bingo pa gu ome rengbe mo kadu na ni kurii kura aboro na taatapaha ya ni tumba mo bero ka fu wene akaragapai.

16. Wakina Nemaya, wai du rengbe abaakumba ka nyakasa bee agu aboro du rogo dungurati? Mo funga akpiapai tipa wai akuaro aidipase aundo ro.

¹⁶ Mbiko wa Yekova asongodi Nemaya gbiati agu aboro naadu na ko, i anyakasi beyo tipa sunge. Fuani, i ki nyasi sunge bungia ngapa Yerusarema kina rogo aˈuru gbua 52! (Nem. 2:18; 6:15, 16) Nemaya aangeranga kina kurii sunge gbua te. Ko nitiko  aima mangasunge bungia ngapa Yerusarema. (Nem. 5:16) Wakina gure a, badungu abaakumba nawirika gu kpiapai nga ga Nemaya ni undoyo gu sunge dudua abambu gaani riigbu amangaha watadu ni giriso yo gayo aBambu Kindo na kini ngerefuoho. Ho i atungusapai ni sa na awirinayo na kini ndu kaa ngarasa akandoro, i nanyakasa gu rurungburaha abe nga ga agu aboro ngbaduyo yo agunde.​—Oni gedi Yesaya 35:3, 4.

17, 18. Ho ani agbiatirani ni na akpakarapai, watadu bakabangirise, ginipai rengbe ani kadu na kido tipaha?

¹⁷ Mangasunge kube kube na awirinarani nasonosa kodatise. Si a nasonosa nyanyaki pagume na ki kiisi gu kido du ani na ni tipa agu amaku nika ye tii ga Mbori Kindo. Wa ani kaa nyakasa bee kura aboro, ani naundo yo i sovura kuti agu apai naba gberãrago tiyo na i kidu na wene bipai na maabangirise tipa kumbatayo. Kurigure, pa manga anihe wo fu kura aboro naundo rani ani ngere angera kindi rogo toro yo na kini sarani ani ini gu ngbatunga raka Mbori namoihe furani kumbatayo. Nirengo, si nanyakasa berani a.

¹⁸ Si naida pa bi ani wai Yekova asongodi gako ruru amoyambu na ki banda yo rogo apai yo ni bakiakia bakuru kusayo sonosi gaani idapase na gaani kido kutiko areme. Sidu, ho mo agbia tiro ni na sosodahe gbiati kpakaraapai, ‘ka bero rúngbura nga ya’! Kuba gure, mo kpari fu Yekova, na ki mbu nyanyaki beko si nyakasi ro ki ngbe foro kumbatayo tipa agu amaku nga ga Kindo.​—Tam. 73:23, 24.