1, 2. Gini sosodapai rengbe rukutu agude areme ka gbiatiyo na ni, na gini apai rengbe yo ka mangaha tipa ka sovura kuti agi apai re?

GUDE sukuru sa aya fu wirina nangia degude ringara aNgirisi yo wẽ: “Si nawira wa mo nabi tiro nga mo ima ino pai tipa Mbori gbe.” Wirina sa Germani yo aya: “Gimi abayugupai nabi gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai du tipa kusikusiahe wakina paturẽ. Na i nabihe taata nga agude sukuru idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha.” Paranga wirina ni dee France yo aya: “Kina ngba abayugupai rogo gimi sukuru nazera ka bi gupai nga agude sukuru kinaho kindi naida kuti Ziazia Kekeapai.”

² Wangia mo ga Yekova moyambu nga paranga watadu gu boro nawirikapai tipa Ko, ya mo mo nabihe nga apai nasosoda ro tipa mo mangipai kuti gupai dungu aboro naidi kutini, wa gu nga ahe akuru nisaha, kuba ida kuti Mbori? Ka si du wo, apai kinaho rengbe mo ka mangaha tipa ka nyakasa gamo idapase na ki saha si du nyanyaki. Gupai sa rengbe mo ka mangaha nga ka mangasunge na gu tandu berãpai Mbori nafuhe foro, nga gu ‘nabánda’ ro. Si nika banda ro be wisigopai dudunguroo tipa raka nga gu rengbe ka gbarasapa gamo idapase.—Oni gedi Asanza 2:10-12.

3. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

³ Ndikidi idapase naruriipa ndikidi inohe tipa Mbori. (1 Tim. 2:4)  Wa mo nikaa wisigo Fugo Mbori gbiati gaani awaraga, ka mo naaoranga ara gbua rihe ya. Mo mangisunge na gamo tandu berãpai tipa ka ‘ruga tiro’ na gupai mo agedaha. (Mt. 13:23) Ani bingo wai mangaha wo narengbe ka nyakasa gamo idapase kuti Mbori nga Bakusiahe na Ziazia Kekeapai, nga agu ari apai adunga zingo ti “gu gopai nayugopa” ha ya.—Eb. 11:1, New World Translation of the Holy Scriptures.

4. Tipagine duhe ti ni dedede nga ida kuti Mbori gbiati wai ahe akuru nakoda kanda wiri idapase akoda, na gini ngbatunga ruru bipai si aida ani du na ni dunduko?

⁴ Ya mo aboro apenga gupai foro nga i idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha mbiko mburuhe rii birĩ-inohe baraho du ida kuti Mbori ni rii idapase? Dungu aboro du na gi bipai re. Ono si ni wenepai furani ani du na gipai re rirani yo nga: Ka si vura du nga kina ginipai du boro na idi kutini tipa Mbori watadu pa kura ahe nisaha, si nakoda kanda wiri idapase akoda. Wai du duhe wo? Boro ho dagbarani yo nabi Mbori te watadu nabiko ko nikusi ahe te. (Yo. 1:18) Na boro ho singia ni nga boro birĩ-inohe watadu ni nga boro birĩ-inohe te nabi gu kura ungahe si nisatihe ku rogo gu kura ngbatunga ungahe a te. Ni kpiapai, boro ho nabi gara u nisa tiru ni boro te. (Eyo. 38:1, 4) Sidu, ani dunduko si aida ani wisigi goapai na ki mangisunge na gaani tandu berãpai tipa kada kuti digisopai. Nibipa kusikusiahe, gu mokedi nangia Pauro aya: “Gu [ga Mbori] apai ka i abi nga ya nga gako nyenye tandu na sino Mbori i nabi he abi ziazia, tona kina ho rago aenge ni. I nabi he kina rogo agu ahe yo ko amangi; si du zanga ti birĩ ti ni ti yo te!”—Rom. 1:20.

5. Wangia ani ga Mbori aboro, gini ahe i nakusihe furani tipa ani mangisunge na ni na gaani tandu berãpai?

⁵ Ka ‘inohe’ nga ka rugatise na gupai adunga gbaiga ya. (Eb. 11:3) Sidu tie, agu aboro du na rugatinapai namangasunge na berãyo, angianga kina bangiriyo na tuyo sa ya. Ga Yekova riigbu ima kusa dungu wene ahe i namangi wetekapai tipaha si undo rani. Agi apai re rengbe ka sarani ani ‘bi’ Bakusirani na gu bangirani nga ga idapase. (Eb. 11:27) Agi aundo re nakoda gu vidio nga Wonders of Creation Reveal God’s Glory, gu burosua nga Was Life Created? na The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, gbiati gu buku nga Is There a  Creator Who Cares About You? Ani nagbia wene riahe a tipa berãkuriihe rogo gaani amagazini yo. Awake! aima digo nikusi agu asasanahe i asasana aboro birĩ-inohe na ni gbiati aguyo nasakipai tipa ndu gupai i naidi ti ni awere kuti Mbori. Gu tangaratangara kekeapai nga “Was It Designed?” aima fura tipa gu iˈiriwo akpiapai nga ga gu kusikusiahe ani abihe. Aboro birĩ-inohe dedede naasada ka wirika gu iiriwo kusikusiahe re.

6. Gini ngbatunga aundo du ti mangasunge na agu aũsunge duho berani, na wai du mo agbia undo behe?

⁶ Nibipa agu aburosua ue ani nafura tipaha re, wirinarani sa du garãko nga 19 Amerika yo aya: “Si aima du na nyanyakipaha fere. Mi ima wisigo agi aburosua re bara dunguhe.” Wirina France yo aya: “Gu kekeapai nga ‘Was It Designed?’ aima iriwo tire! Si ayugu gupai nga wene bambakadiahe ima rengba ka wirika ka manga he, ono ni arengbanga mbakada gu kpakarakpakara ahe Mbori akusihe teketeke te.” Avungu degude du garãri 15 South Africa yo aya: “Gu bambata he wirani naagedaha dedede rogo Awake! nga gu kekeapai nga ga ‘asasanahe’ gu nidu rogoho.” Ginipai du tipa ro tigamo? Ya mo mo naamangasunge na agi agamahe re wenengai? Si rengbe ka undo gamo idapase si da wakina gu ngua tarãha narimi kusende yo. Rogo gu gene re gamo idapase rengbe ka saro mo ru nyanyaki sa agu apai rengbe kadu wakina gu wege nga ga ziree pambori.—Yere. 17:5-8.

7. Tipagine Mbori aida mo raba tiro ti ni tipa “wisiga pa wenepai na gbegberẽpai”?

⁷ Ya mo gbegberẽpai du ngaha boro sana gu sanahe daada tipa Ziazia Kekeapai? Wagusa te! Yekova naida mo raba tiro tipa ka “wisiga pa wenepai na gbegberẽpai” tipa ka inoho nga rengo du. Ko aidanga mo idi kuti pai mbiko kura aboro idi kutini te. Sidu, mo mangisunge na gu tandu nga ga gamo berãpai tipa ka gbia ndikidi inohe. Gu inohe re rengbe ka da ni nyanyaki mburu gamo idapase. (Oni gedi AEbere 5:14; 1 Timoteo 2:4.) Gene sa rengbe mo ka gbia ngbatunga gu inohe re ngbaha si vuru be gu ngbatunga wisigopai nisase mo nasia ka mangaha.

8, 9. (a) Gini ngbatunga wisigipai nangba ti kura aboro? (b) Wai du kura aboro nagbia undo ti berãkurii agu apai i nawisigihe?

⁸ Gu kura aboro sia gu wisigopai nisase nakoda wisigopai tipa gu sangbaanebi nga ga Baibiri watadu agu apangbanga du rogoho, agu ahe i agetekaha sende yo, gbiati wai si afura tipa birĩ-inohe. Sangbanebi sa ngba wisigoho nga Bambata Pai 3:15. Gu veresi nga ga Ziazia Kekeapai re nafura tipa gu bangua riipai nga ga Baibiri, du tipa dia gbarasarimo kusayo ti gu bakere pagbia nga ga Mbori na pa ziasi rimoko vurube Kindo. Gu bangisa veresi re, si namangasunge na masaku, si nayugo wai Yekova nika nyasariipa agu arungo dunduko aboro agbiatiyo na ni naatona kina Edene yo. Wai du rengbe mo ka wisigopai tipa Bambata Pai 3:15? Gene sa rengbe kadu nga ka wisigo gu tangaratangara apai du tipaha. Si rengbe ka tangara gu meme averesi nayugo wai Mbori atona ka hasa rago yeeye kurii aboro ni basasa gbiati gu mbakadapai i nafura tipaha rogo gi veresi re nga gu nayugo gupai nga gi sangbanebi re nika digiso tihe adigiso. Wa mo nikaa bi gu ngbanya du dagba agu averesi re, mo nika dakuti gu digisopai nga agu anebi nga ga Ziazia Kekeapai yo re gbiati abakehe, ‘ziazia toro narugu yo.’—2 Pet. 1:21.

⁹ Wirina sa Germani yo aberãpa wai du agu akitabu nga ga Ziazia Kekeapai na apai rogo tipa Kindo Ko aya: “Wo duhe, wa vura duhe nga akumba 40 naake Ziazia Kekeapai. Na dunguyo naraki ti aregbo ni bakiakia na i ainongo tiyo te.” Wirina sa Australia yo rago angba tiri na gu kekeapai naadu rogo gu Ngbaõbambu Sinziri i aawisigo ho nangia ga Banduru 15, 2013, nga gu naasakapai tipa Pumbo Susiri. Gu pumbo re na ngbanya  dagbaha na Bambata Pai 3:15 gbiati paye Masiya. Ri aya: “Gu wisigopai re azaki bangire mi bi wai ngba Yekova. Tipa boro berẽ ka manga mbakadapai wa gere tipa aYisaraere na si digisitihe kuti Yesu, aima ngba tire. Mi naadia regbo tipa ka berãkurii wai gu sangbanebi nga ga Pumbo Susiri angba!” Tipagine gu wirina re adu ti ni na gu bipai re? Ri aberẽ dudunguro tipa gupai ri agedihe na ‘ki rugu tiri na ni.’ Gipai re aundo ka nyakasa gari idapase na ki mbedisi ri koyo du Yekova ni.—Mt. 13:23.

10. Wai du pa pe abake Ziazia Kekeapai rengo anyakasa gaani idapase kuti gayo kekeapai?

¹⁰ Gu kurapai nanyakasa idapase nga ka wisigo gu wingbaduse gbiati pe rengo naadu ti agu akumba naake Ziazia Kekeapai. Agu abake apangbanga naadu mbata anaape kina wenewene apai tipa gayo aringara na gayo abazogo. Ono tie, ga Yekova anebi anaape kina rengo dedede. I anaayugo agu aingahe aayugo nga ga gayo aboro, zavura gayo abakindo a. (2 Peka 16:9, 10; 24:18-22) Na i anaayugo gayo aingahe ayugo kodihe na gu nga ga ga Yekova kura amoyambu. (2 Sam. 12:1-14; Mk. 14:50) Paranga wirina sa ringara aNgirisi yo aya: “Ngenga agu aboro nape rengo wa gure te. Gere nasarani ani du na kido kuti Ziazia Kekeapai nga si aye nzunzu be Yekova.”

11. Wai du rengbe rukutu agude ka sonosa gayo tambuahe tipa agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai?

¹¹ Mbiko gaha arugute nangbembatayo fu aboro, dunguyo idi kuti gupai nga ga Mbori toro naadu kugiipa ke Ziazia Kekeapai. (Oni gedi Atambuahe 19:7-11.) Paranga wirinarani Japan yo aya: “Ho avungure anaamangapai ni kuti gu yugopai nga ga Ziazia Kekeapai, ani aniidu na ngbarago. Ani aniidu na zereda, kodatise, na nyemuse.” Agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nabanda rani ti rimiso tirani ku rogo ziree irisombori gbiati sangbaatoro nga gu nambusa dungu aboro i du ni akanga fuhe. (Tam. 115:3-8) Ya mo gu wisigopai dudunguroo tipa raka naya Mbori na ome kurii aboro te nga rengo? Gu ngbatunga yugopai duwa ahe akuru nisaha nasa kusikusiahe ni ambori, kini fu gu ome fuhe rẽ tipa kina Yekova sa. Agu aboro naya Mbori ti ni te naya ani na pagbia kurii gaani raka kumbatayo. Ono tie, i afunga wene maabangirise tipa wene raka kumbatayo te.—Tam. 146:3, 4.

12, 13. Gini wene gene rengbe boro ka sakapai na ni riipa kusikusiahe watadu Ziazia Kekeapai na kurani sukuru yo, abayugupai, na kura aboro?

¹² Wai du rengbe mo ka sakapai na kura aboro tipa kusikusiahe na Ziazia Kekeapai? Bambatapai nga, ka mo bingoho ni ipo nga mo ima ino agu apai kura aboro naidi kutini ya. Kura aboro naya i idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha, ono i nabihe abi nga Mbori kina ti ni. I naberãha nga Mbori amangisunge na pa kura ahe nisaha tipa ka kusa ngbatunga aunga ni bakiakia. Kura aboro naya i idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha mbiko ka si naadunga ni rengo ya, ka i nayugongo ho sukuru yo nga rengo te. Gu kura aboro mbu ida kuti Mbori mbiko rago angbanga tiyo na pambori te. Sidu, ho mo asakapai ni na boro tipa wai raka atona, si ni wenehe dedede tipa mo sanahe mbata. Mo asadi ka ino gupai gu boro re naidi kutini. Ka mo idi ka degaturo funi, ni ima rengba ka degatuni foro a.—Tito 3:2.

¹³ Ka si du nga boro nabisira pa ida mo kuti gupai nga Mbori nakusi ahe, mo rengbe ka mangapai rogo birĩ yo tipa ka aria gupai re koyo du ni ni. Mo ima rengba ka sana ni tipa wai ka raka arengbe ka kura zanga Bakusiahe. Tipa gupai nga bambata raka ndu kumbatayo, ka si aidi si vungu tihe avunga, tipa ka kusa agu akuraha wakina ha. Gu kura bakere bayugupai tipa birĩ-inohe aya agu ahe ka si aidihe arengbe kangia (1) gu rukumbu nabandaha, (2) kadu na tandu tipa ka gbia ome, (3) agu atingidapai du tipa sonosa kpotose, na (4) du na tandu tipa ka kusa gu kura  atingidapai. Ko ape kurapai nga: “Kina iriworago nazio boro ka bi wai du kandara tooni rakirakihe ni kpakarakpakaraha.”

14. Ginipai rengbe mo ka mangaha ka si du nga mo bi tiro nga mo a rengbanga ka sakapai tipa pa kura ahe nisaha watadu kusikusiahe te?

¹⁴ Ka si du nga mo bihe nga mo ambakadanga tiro tipa ka sakapai tipa kura ahe nisaha watadu kusikusiahe te, mo rengbe ka asada ka mangasunge na gu sakapai Pauro amangisunge na ni. Ko aya: “Abambu dunduko aboro du nadua ha; ono gu ko nadua ahe dunduko nga Mbori.” (Eb. 3:4) Gu ngbatunga sakapai re na wene sangbanaha ti ni! Nirengo, guhe du ni kpakarakpakaraha, gu boro du na wene inohe nambakadaha. Mo ima rengba ka mangasunge a na gu waraga nafura tipa gupai re. Wirinarani sa amangisunge na agu aburosua ue ani nifura tipaha mbata na gu paranga naaya ko aidanga kuti gupai nga Mbori ti ni te na ko ima ida kuti gu yugopai nga ahe akuru nisaha. Fuo he wa poso sa kusa, gu paranga re aya: “Awere mi idi kuti Mbori.” Gipai re asayo i tona ka wisigo Ziazia Kekeapai, na gi paranga re adani wirinarani.

15, 16. Wai du rengbe mo ka aria gu gene mo asakapai na aboro rogo Ziazia Kekeapai yo ngbaha, na gamo sasa nga gine?

¹⁵ Mo rengbe ka mangasunge na kina gu bangisa sakapai re ho mo afura ni na gu boro natikö kuti Ziazia Kekeapai. Mo asadi ka ino gupai ni naidi kutini gbiati gu rii apai ngba tiní. (Snz. 18:13) Kangia ni na nyemu agu apai nga ga birĩ-inohe, ni ima rengba ka karagapai foro ka mo fura tipa agu apai nayugo gupai nga Ziazia Kekeapai nape kina rengo tipa birĩ-inohe. Rago ima rengba ka ngba ti kura aboro na agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai nafura tipa gu sangbaanebi namangi kina wai i apehe na kina boro gu kuru apangbanga namangi. Watadu mo ima rengba ka fura tipa agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nangbembatayo fu aboro wa ngbatunga gu nga ga Yesu tungusapai rii bagangara yo.

¹⁶ Mo tingidi gupai nga, gamo sasa nga ka pe gupai nika zio ngbaduniyo angianga ka tikango na ni ya. Sidu, mo degeturo wenengai. Mo sasana wene asanahe, na kini fura na ni yee na irisa, gbe ka mo afura na sosono boro. Si nawira wa i nika irisa gamo bipai airisa. I nika bihe a nga mo ima berã ni bakerehe kuriipa gamo ida. Gere nga gupai dungu paranga aboro amanganga ha ya. Kina rengo ngaha nga, si ngbaangba ka maa gupai ku berãro yo nga i aziongo ro azio tipa mo karagapai fu agu aboro agianga tiyo na gupai mo agumbaha ya watadu aguyo naida ka sawia gamo ida te.—Snz. 26:4.

17, 18. (a) Ginihe rengbe ka undo roni oni sa rengo ni gaoni? (b) Gini sanahe ani nika wisigo pai tipaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

¹⁷ Nyanyaki idapase arunga kina kurii inohe rogo Ziazia Kekeapai yo sa te. Mo wisigi Fugo Mbori dudunguro, si kidu wa mo nagbata agu aũkumuko du ni okõokõho. (Snz. 2:3-6) Mo mangisunge na gu kura aũsunge rengbe kadu ho rogo fugoro yo, wa Watchtower Library on DVD, Watchtower ONLINE LIBRARY, kodihe na Watch Tower Publications Index watadu Research Guide for Jehovah’s Witnesses. Berewe a, mo moihe ni gamo sasa ka geda Ziazia Kekeapai naabaha. Mo rengbe ka asada ka gedaha tipa bagizo regbo wa adiwi 12. Gu bete apai nasonosa gaani idapase nga geda Fugo Mbori. Babi adungurati sa aberẽkurii raka ko ho ko adu ni ni paranga ki ya: “Pai sa naaundo re mi bi Baibiri na kikiipaha nga si nga Fugo Mbori angia gedaha naabaha. Agu apangbanga nga ga Baibiri mi agedihe mbu re ni gude asa re mi rugu tire na pai. Gere nangia gupai naasa re mi sono rogo toro yo.”

¹⁸ Avunguagude, oni du si aida oni mangi ome tipa ka undo awironi i sono rogo toro yo. Wai du rengbe oni ka undo yo i sonosi nyanyaki idapase? Gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipa gipai re.