ROGO bebere agu agarã naatona rogo 1930, buba nangia James gbiati nina nangia Jessie Sinclair aga ku Bronx yo, nga gu gbata du New York City yo. Boro sa dagba agu aboro i aini tiyo nayo angia Willie Sneddon, nga guri naaye Scotland yo wakina avungure a. Vuru agu aminiti yo i agbiatiyo, i dunduko biata atona fugo tipa gayo aborokporo. Gi fugo dagbase re aamanga agarã ue mbata fu i vungu re.

Nina ape gupai fu Willie nga ngbutuko mbata fu Bakere Vura, bari gbiati kawiiri nangia unvuru furi akpi ku ime yo ho gayo kurungba zio atĩo afõ tihe ni ti bombu rogo gu baime nga North Sea. Willie akaragapai ki ya, “Bamo awere iferno yo!” Willie angia Dezire Yekova, na rogo gi gene re du nina atona ka gia gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai.

Gupai Willie apehe re aima gberã ti nina, bambiko ri aima ino gupai nga bari angia wene boro. Ono Willie ape kurapai berewe nga, “Ya mo ka mi ya foro wẽ Yesu andu ku iferno yo, si du ni wenepai?” Nina atingidi gu yugopai nga ga akanisa, nga gu nakuru ti gupai naaya Yesu azoro ku Iferno yo na i ki zingisi ko fuo rame biata. Sidu, ri aabaka bangiri nga, ‘Ka si du nga iferno nga gu we i arungosi gbegberẽ aboro rogoho, tipagine Yesu andu ti ni ko yo?’ Gere angia gu regbo nyemu rengo atona zio nina. Ri atona nduge ku rogo gu dungurati nga ga Bronx tipa adunguratise na ri azi bapatiza rogo gu garã nangia 1940.

Ti gu regbo re, i anaafunga kparakpara ngarasaro fu agu aKristano nga avunguagude i niwisigi Ziazia Kekeapai na awiriyo te. Ho mi aawirika nduge ni ni tooni gude, buba anaangera fuo re, ho nina anaandu ni tipa adunguratise na tipa sunge tungusapai ti digido aposo. Fuo bete agarã kusa, ani na buba atona nduge tipa adunguratise na nina. Ri anaatungusa wene pangbanga zaaza na kini wiriki Ziazia Kekeapai na dungu aboro, nga aguyo naadu na nyemu rengo tiyo. Regbo adu kinaho zaatu ri adungura kura agu aboro ri aawirika Ziazia Kekeapai na yo ku rogo ba sa ni badona ka wirikapai na yo, bambiko i aaraka mbembedi na akurayo. Mi anaagasa ri ku gene tungusapai yo ho i anikisi sukuru ni. Rogo gi gene re, mi awiriki badungu apai tipa Ziazia Kekeapai na tipa wai ka yugo gupai fu aboro si apehe.

Mi na gberãrago ka pe gupai nga ho mi adu ni ni tooni re, mi aadianga rengo kugume  wenengai te. Mi anaabihe na paha taata gbua. Ono tie, ho mi adu ni na garã wa 12, mi ada ni batungusipa Kindo na kini tungusipai dedede tona ti gu regbo re ka ndu kumbatayo. Ho garã re adu ni nga 16, mi akpara gimi raka fu Yekova, ki zi bapatiza rogo Bamburu 24, 1954, ti regbo bakere dunguratise Toronto, Canada yo.

Kura awirina rogo gaani dungurati angia avuru Betere. I aima du na bakere maapai kurii re. Gu rengba i adu na ni kaa fura tipa agu arengo nga ga Ziazia Kekeapai na kini sakirogo yo aima ngba tire gbe. Wa si avura du nga gimi abayugupai aaida mi ndu ku yunivasiti yo, gimi sasa angia ka ndu ku Betere yo. Sidu, mi ahisi fuomu nga ga Betere ki fuhe ti regbo gu bakere dunguratise naamangi Toronto yo re. Mi ahisi kura fuomu berewe ki fuhe rogo 1955 ti regbo bakere dunguratise naamangi rogo gu kikii ba ngimbaro nga Yankee Stadium, New York City yo. Fuo gure ngbutuko, ho mi adu ni na garãre 17, i ayambu re tipa mi ndu ka tona mangasunge rogo gu Betere nga ga Brooklyn rogo Mbirinvuo 19, 1955. Rogo gimi ue uru vuru Betere, mi atona mangasunge Bagbingbida awaraga yo rogo gu ba nga, 117 Adams Street. Si aaimanga te mi ki tona mangasunge na gu makana nadungura akpewaraga ku rogo basa nga 32, tipa makana rungo awaraga runguhe.

Fuo manga mi diwi sa ku Bagbingbida awaraga yo, i akedi re ku rogo gu Basunge nga ga Magazini. Ti agu aregbo re, awirina anaake adresi nga ga agu aboro naaida Ngbaõbambu Sinziri na Awake! ti kpakakpaka marã, na i anaamangasunge na gi kpakakpaka marã re tipa kaa kepai ti kpewaraga nga gu i anaamaa ha pati magazini ho i akedaha ni fu gu boro naidaha. Fuo bete adiwi kusa, mi atona mangasunge ba tinda awaraga yo. Klaus Jensen, nga guko nangia bangerekurii ba tinda awaraga asana re singia mi naida ka gasa gu wirina naatinda akorotoni awaraga na torombiri ku rogo abarugo agu akurungba naatinda  awaraga ku rogo apapara zegino dunduko. Kura amagazini kinaho si adu nga i ndu na ni a ku rogo gu basunge nga ga keda awaraga tipa i kedihe ku rogo adungurati vuru Amerika dunduko. Wiriba Jensen ape gupai nga ko bi gupai nga manga mi gu sunge boro asungongo asungo rogo ba sa kaa mangaha ya nika undo re aundo. Barõa re adu gbua nga akiro 57, na mi adu na umba kpotore. Agu anduge ani anaandu he ku rogo abarugo akurungba gbiati basunge keda awaraga aima nyakasa re. Wiriba Jensen aima ino gupai nangba tipa re nirengo!

Gu Basunge nga ga Magazini aundo kini kedi amagazini fu agu adungurati naaidaha. Sidu, mi aini pa agu afugo i aakusa gaani amagazini rogoho Brooklyn yo na kini kedihe ku rogo kura apaparaha zegino. Mi aagianga pa gu dungu afugo re mbata te, ono mi adu na ngbarago ka ino gupai nga i anaakeda dungu akutu amagazini ku rogo tuturũ aba. Wa mi aavuranga ka ino pa agu aba re ti gu regbo re ya, mi aye kadu na gu momu nga ga ndu ku rogo dungu agu aba re fuo agarã kusa.

Rogo gu garã nangia 1961, i asia re mi niimangi sunge rogo gu basunge nga ga Babanda Marã nga gu Grant Suiter aangera kuriihe. Fuo manga mi agarã ue ku rogo gu basunge re, i ayambu re ku rogo gu basunge nangia ga Nathan Knorr, nga guko naangera kurii gaani sunge rogo zegino dunduko. Ko ape gupai nga wirina sa dagba agu awirina naamangasunge rogo gako basunge aandu tipa Gu Sukuru Nga ga Sunge Kindo tipa diwi sa, na fuo gure ko nika tona mangasunge rogo gu Gbuu Nga ga Sunge Tungusapai. I asia re mi di ba ko kaa mangasunge na Don Adams. Don du nangia gu wirina nadi gimi fuomu nga ga Betere ti regbo gu bakere dunguratise naamangi rogo 1955. Kura awirina ue nga aguyo naaima tona nimangisunge rogo gu basunge re angia Robert Wallen na Charles Molohan. Ani dunduko biama amangisunge sa tipa agarã naima susa 50. Nairiwo gu pa ngbarago ningia ha ka  mangasunge na gu ngbatunga ruru akumba re!​—Tam. 133:1.

Tona rogo gu garã nangia 1970, i asia re mi naandu tipa bete aposo vuru garã yo watadu vuru agarã yo ue tipa kaa bi bete abe-basunge nga ga Watch Tower Society. Gere aakoda ndu kaa bi aBetere gbiati amokedi rogo zegino dunduko, kaa fu ngarasaro fuyo, na kaa wisigo sunge banda marã nga ga be-basunge. Nairiwo gu pa ngbarago nangiaha ka gbia agu aboro naaima manga Gu Sukuru Nga ga Girada bakuru kusayo na i aamangasunge kindi ni ruruyo rogo kura aringara! Si aima du ni pa momu na ni pa ngbarago ka ndu ku rogo aringara naima susa 90 na gu sunge re.

Agu avuru Betere dunduko naadu Brooklyn yo i akparaka yo ku rogo adungurati vuru New York City. Gu i afu re ku rogoho adu Bronx yo. Gu bambata dungurati naadu rogo gu rago re aima sona, na i ki kparakaha. Rimo gu bambataha naadu re angia Upper Bronx, na si du mi aandu ku rogoho.

Bebere agu agarã naatona rogo 1960, riikporo sa nga ga aDezire Yekova ni avuru gu ringara nga Latvia nga aguyo naaye ku rogo rengo Bronx ku sudiyo ayego ku rogo gu dagbarago nga ga gu dungurati re. Livija, nangia bambata wiri avuru gu kporo re ni degude ada ni gu nazakigene natungusapai ti aregbo dũ ho ri anyasi sukuru anyasa ni. Fuo bete adiwi kusa, ri aga ku Massachusetts yo tipa ka mangasunge rogo gu ba naadu na bakere zingo abatungusipa Kindo rogoho. Mi atona kaa kekapa agu apai furi naamanga rogo dungurati, na ri anaakeka pa gu weneapai naamanga furi a tingba gari tungusapai rogo gu rago nga ga Boston.

Fuo bete agarã kusa, i amoi Livija ni kparakpara nazakigene. Ri aaida ka manga bakere sunge fu Yekova wa omeri arengbe na ni, sidu, ri ahisi fuomu nga ga Betere na i ayambu ri ku Betere yo rogo 1971. Si aawira wa ga Yekova mangaapai du naadu! Ani arogo tirani na ri rogo Tanvuo 27, 1973 na si adu ni bakerepa momu furani Wiriba Knorr mangi gu gumbapai nga ga gaani rogatise. Asanza 18:22 naya: “Gu boro di de, ni bi wenepai, ni ngba bangiri Yekova a.” Mi na Livija mangi agarã awere naima susa 40 kutingba sunge Betere. Na ani nandu kindi kumbatayo kaa undo dungurati sa vuru kina gu bangisa rago nga ga Bronx re.

Mangasunge na Wiriba Knorr aima du ni ndikidi pa ngbarago. Ko angia gu boro naamangasunge rengo kakaka na ko ani du na bakere tambuahe fu amokedi rogo zegino dunduko. Badunguyo angia bambata aDezire Yekova rogo agu aringara i akediyo ku rogoho. Si adu ni pa gberãrago gbe ka bi Wiriba Knorr ko niwoki be kansa rogo 1976. Ti kura regbo sa ho ko aarengbanga ni kaa guari rii ba ya be kaza, ko asana re mi gedi kura kekeapai nga gu si adu nga i kusihe ti awaraga. Ko aya fere mi yambu Frederick Franz tipa ko ye ka gia gupai re mi nigedihe. Kusa mi aye ka bi gupai nga mbiko gupai nga bangiri Franz aangeranga wenengai te, Wiriba Knorr anaadia regbo kaa geda gu kekeapai re fuko.

Wiriba Knorr akpi rogo 1977, ono agu aboro naini ko na ki kpinyemu ko aima gbia wasa bambiko  ko aima nyasa gako raka auru kpotosende ane ni ruruko. (Yugo. 2:​10) Fuo gure ngbutuko, Wiriba Franz atona ngerakurii gaani sunge.

Ti gu regbo re, mi aamangasunge bakeapai fu Milton Henschel, nga guko namangisunge na Wiriba Knorr tipa dungu bawe agarã. Wiriba Henschel ape gupai fere nga gu meme sunge mi nikaa mangaha awere vuru Betere nga kaa undo Wiriba Franz na ai gupai si aidaha. Si adu nga mi nikaa geda kekeapai fuko dedede mbata fu i kusihe ti waraga. Wiriba Franz aima du ni gu boro naazio pai kurini yo na ki du na bakere rengba ka degatuko wenengai kuti gupai mi aagedaha. Nairiwo gu pa ngbarago nangiaha kaa undo ko rogo gi gene re da kuho ko anyasi gako raka ni auru kpotosende ane rogo Banduru 1992!

Agu agarã 61 mi namangihe ku vuru Betere susi ni kina boro ipo. Avungure ue dunduko akpi ni ruruyo, na mi nangera kumbatayo tipa ka koda tire na yo berewe rogo bawene zegino. (Yo. 5:​28, 29) He ho gi zegino re afuhe rengbe yo ka ringbisaha na gu bawene momu nga ga mangasunge na ruru akumba na ruru adee tipa ka undo ga Mbori aboro rogo zegino dunduko te. Mi na Livija ima rengba ka pe gupai nirengo nga rogo gaani agarã dunduko kutingba mangasunge Kindo ti aregbo dũ, “ga Yekova ngbarago [ningia gaani] ome.”​—Nem. 8:⁠10.

Boro ho ka i ya ka ni adunga rogo ga Yekova riigbu ya sunge ho nga ga Yekova ka mangi te te, sunge tungusa gu rengo nga ga Kindo naandu kina mbatayo. Si aima du ni pa ngbarago na ni pa momu ka mangasunge na dungu ruru awirina tipa agi agarã re. Dungu gu mbedimbedi aKristano mi amangisunge na yo areme auru kpotosende ane te. Ono mi na bakere tambuahe tipa kadu ni gu boro namangi ga Yekova sunge na ngbatunga gu ruru aboro re.