1. Gini ngbatunga akpakarapai si aida ani hi he, ono ginipai du nasa Yekova ko du na ngbarago na gako ruru amoyambu? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

A WA oni nainihe, raka ima hi be akpakarapai rogo gi zegino re. Badungu roni awirina nambu be kere akaza. Kura aboro kinaho a garã yo naima nge nangerafuo gbinza agumeyo. Berewe a, agu akurayo nasota asota ka ngerafuo gayo aborokporo na agu ahe si aidaha tipa raka yo. Na ani ima ino gupai nga badungu roni nambu be dungu ngbatunga agu akpakarapai re ti bangisa regbo sa! Si naida bakere regbo gbiati ome tipa agi apai re, ka ani apenga pa gu marã ape tigaha nagberã ya. Ono wa vura duhe wo, mo ima du na bakere kido kuti ga Mbori akidohe; mo ima du na nyanyaki idapase tipa wene raka kumbatayo. Yekova ima du nirengo na bakere ngbarago tipa gu idapase du mo na ni re!

2. Gini ngarasaro rengbe ani ka gbiaha rogo Yesaya 40:29, ono gini kere ingahe rengbe ani ka mangaha?

² Ono ya mo mo naabihe ti kura aregbo nga agu akpakarapai nga ga raka ima fu rii ome ro? Ka si ngia mo naabihe abi wo, mo ni saro te. Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga kura ruru amoyambu adu kinaho bakuru kusayo naabihe nga ka i hinga pai berewe te. (1 Aba. 19:4; Eyo. 7:7) Ono tie, kuba gupai nga omeyo bati, i angere koyo du Yekova ni tipa ko fu ome fuyo. Na kina boro gupai re Mbori amangihe, bambiko ko “nafu tandu fu gu ni he amaka ni.” (Yes. 40:29) Si  nafu kina gberãrago nga, kura ga Mbori aboro dakuti gupai nga gu wene gene rengbe boro ka sovura ngbaha kuti agu akpakarapai nga ga raka nga ‘ka ongoda ti rengo tipa bete regbo,’ wa gu i naapehe, si ki du wa ka i ya agu apai nga ga aKristano naye na kina mbugo kutiyo angianga amaku ya. Sidu, i nambu geda Fugo Mbori, du pati agu adunguratise nga ga dungurati, gbiati sunge tungusapai, na kina gupai re nzunzu Satana aida i mangihe.

3. (a) Wai rengbe ani ka bandatirani tipa ka Satana rungburasingo rani ya? (b) Gini apai ani nika fura tipaha rogo gi kekeapai re?

³ Bakitingbanga ima ino gupai nzunzu nga fu ani tirani tipa agu apai nga ga aKristano ima rengba ka nyakasa rani, na ko aidanga ani du ngangarã te. Ho mo abihe ni nga omero ima bata watadu ho du mo ni nga mbugo berãro yo, ka mo kparanga tiro ti Yekova ya. Mo mbedi berewe na ko gbe, ko ‘anyakasa ro, ki ngarasi ro.’ (1 Pet. 5:10; Yak. 4:8) Rogo gi kekeapai re, ani nika fura tipa apai ue nga gu rengbe ka sarani ani zere ti ngba ga Mbori sunge, na ani nika fura a tipa wai mangasunge na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai narengbe ka undo rani ani sovura kuti gipai re. Ono mbata fu gure, ani furanga tipa gu ome du Yekova na ni ka nyakasa rani, a wa duhe ni yuguyuguhe rogo Yesaya 40:26-31.

4. Ginipai rengbe ani ka wirikaha rogo Yesaya 40:26?

⁴ Oni gedi Yesaya 40:26. Boro ho nagedi agu akerekuru dunduko du rogo zegino te. Aboro-birĩ-inohe idi kuti gupai nga gu badona akerekuru nisaha ani abihe abi nga Milky Way galaxy ima rengba kadu na akerekuru rogoho wa abirioni 400. Ono wa vura duhe wo, Yekova nayamba arimo kurii ra ni basasa dunduko. Ginipai ani awirikaha ti gipai re? Ka si du nga Yekova na nyemu gu kusikusiahe adunga raka rogoho ya, mo berãnga pa wai tie ko aberã paro, nga gu boro nairisoko angianga mbiko gupai nga wodu duhe ni ringbisiringbisihe tipa ro ya, ono mbiko gupai nga mo ima kpinyemuko! (Tam. 19:1, 3, 14) Barani ima ino apai tipa ro dunduko. Zavura ‘mangeriro tigaha fuko ni gedigedi he dunduko.’ (Mt. 10:30) Na bake papara Atambuahe nangarasa rani nga: ‘Yekova naina pa agu apai ziazia aboro asusa rogoho.’ (Tam. 37:18) Nirengo, ko ima inopa agu aˈasada mo agbia tiro na ni, na ko ima rengba ka fu ome foro mo hi he dunduko ni basasa.

5. Wai du rengbe ani kadu na gu kido nga Yekova ima rengba ka fu ome furani?

⁵ Oni gedi Yesaya 40:28. Yekova nga Baenge aome dunduko. Ni kpiapai, oni berẽnga pa gu bakio ome ko afuhe fu uru. Bakeapai sa nga ga sayanisi nga David Bodanis ape gupai nga: “Gu ome uru akusaha vuru sekonde yo sa, si wakina gu ome kere abombu wa abirioni akusaha ho si asumbo ni.” Kura baweteke apai sa abi gupai nga ‘gu ome uru akusaha vuru sekonde yo gbua sa, si ima rengba ka undo aboro dunduko rogo zegino tipa agarã ue kama akutu’! Ya mo boro ho rengbe ka tikango na gupai nga gu Boro “nafu ome” fu uru ima rengba ka fu gu ome furani ani aidaha tipa ka sovura kuti ai kpakarapai?

6. Rogo gini gene akiongo ga Yesu gonga ya, na wai du si aida pa ino gupai re mangipai na ani?

⁶ Oni gedi Yesaya 40:29. Iriso Yekova naye na bakere ngbarago. Yesu ape gupai fu gako abawiriki nga: “Oni dí gi gonga ku gorõroni.” Na ko ape gupai berewe nga: “Oni ki bi ongoda tipa mbisimoroni. Bambiko kii nga gi gonga te, na gi tindiro ni aakpura ha.” (Mt. 11:28-30) Gipai re nga ndikidi rengo! Ti kura aregbo, ani ima rengba kadu na mbugo ho ani aguari ni kpurani yo ka ndu tipa gu dunguratise nga ga dungurati watadu tipa sunge tungusapai. Ono ani niidu wai ho ani aga ni ku kporo yo? Omerani niyego kuti rani na ani ki ima mbakada tirani ka sovura kuti gu fudifudiapai nga ga raka. Nirengo, kiingo ga Yesu gonga te!

7. Oni pekenga pangbanga nga gu nayugo gupai nga gupai du rogo Matayo 11:28-30 nga rengo.

⁷ Wirina sa ani nika yamba rimori nga Kayla nambu be gu kaza nasa kpoto boro si du ti aregbo  dũ nga mbugo, na ri nambu a be gberãrago, gbiati kere kaza rii. Si nirengo nga, si nidu ti kura aregbo furi ni mbumbuhe ka ndu tipa agu dunguratise nga ga dungurati. Ono tie, rogo kura uru sa fuo manga ri ome ka ndu tipa dunguratise, ri akepai ki ya: “Gu gumbapai i amangihe adu tipa ngarasa ro. I amangihe rogo gu gene yo nga ga nunga na aume ki tona ka kura bangireyo. Si ki tingidi re na gupai nga ba adunguratise yo du si aida mi naadu ni.” Nairiwo gu bakere ngbarago ri adu na ni re mbiko wa ri amangi ome kadu pati dunguratise!

8, 9. Ginipai du gu mokedi nangia Pauro aaida ka gumbaha ho ko akepai ni ki ya: “Ho mi nirungbura ni mi nidu ho nyanyaki”?

⁸ Oni gedi Yesaya 40:30. Si naida ani tingidi gupai nga bakerepai ho rengbe ani ka mangaha na kina gaani ome nitirani te, ka ani vura inohe aino wai vurũ. Si nga gupai si aida ani wirikihe wa du ani dunduko. Wa gu mokedi nangia Pauro avura du na rengba ka manga dungu apai, azangarengba adu kinaho ko adu na ni nga gu nasa gupai nga ka ko mangingo agu apai dunduko ko aaida ka mangaha ya. Ho ko apeke gako abakabangirise ni fu Mbori, Mbori aya fuko: “Gi tandu du ni mbakadimbakadi he ziazia rogo rungbura yo.” Pauro aima rugatiko na gupai Mbori apehe fuko. Si du ko ape gupai ti ni nga: “Ho mi nirungbura ni mi nidu ho nyanyaki.” (2 Kor. 12:7-10) Ginipai du ko aaida ka gumbaha?

⁹ Pauro aima ino gupai nga ko aarengbanga ka manga dungu apai na kina gako ome nitiko te. Ga Mbori ziazia toro aima rengba kafu gu ome fu Pauro ko aazangaha. Anga kina gure sa te, ga Mbori toro aima rengba a ka fu ome fu Pauro ko mangi agu asunge ka ko aarengbanga ka mangaha na gako ome nitiko ya. Kina gu bangisapai re du tipa rani a. Ka si du nga Yekova nafu ome furani, ani nadu adu nyanyaki nirengo!

10. Wai du Yekova aundo Davide ko sovura kuti agu akpakarapai ko aagbiatiko na ni?

¹⁰ Gu bake papara Atambuahe nangia Davide anaagbia gu ome agbia dedede nga ga ga Mbori ziazia toro. Ko abibia ki ya: “Ni rengo mi nasusa dagba rikavura mbiko ro; mi nagu ri ngapa mbiko gi Mbori.” (Tam. 18:29) Kura akpakarapai kinaho duwa angapa nga gu ani arengbanga ka ‘gu’ riihe ngba gaani ome ya; sidu, si naida ani gbia undo agbia be Yekova.

11. Wai du ziazia toro aundo rani ani sovura kuti gaani akpakarapai?

¹¹ Oni gedi Yesaya 40:31. Dingimo naandunga tuturũ nduge ngba wege ngba kina ga u ome sa te. Gu ome naye be wege ho si afaa ni natumba dingimo kuari, si kini sa ru u ndu ngba wege tipa gbanga regbo na kini banda ome ru. Sidu, ho mo agbia tiro ni na gu sunge naba kina gunde tiro, mo tingidipa dingimo. Mo zungodi Yekova tipa ko “tumba” ro kuari vurube “gu Mounda, nga Ziazia Toro.” (Yo. 14:26) Si nipa ngbarago nga, ani ima rengba ka sanahe tipaha ti ai gu regbo ani aidaha ti ni. Na ani ima rengba gbe ka sana Yekova tipa gako undo ho du tagbagapai ni dagbarani na wirina rogo dungurati. Ono tipagine tie ngbatunga agu atagbagapai re naakura ti ni?

12, 13. (a) Ginipai atagbagapai naakura ti ni dagba aKristano? (b) Ginipai gu pangbanga nga ga Yosefa ayugoho furani tipa Yekova?

¹² Atagbagapai ninaakura dagba aboro bambiko gupai nga ani dunduko nga kpakpa aboro. Sidu, aregbo kinaho agu afugo watadu gu mangaapai nga ga akuarani aidipase narengbe ka imisa rani watadu gaani ima rengba ka imisa yo a. Gipai re ima rengba kadu ni kere asada. A kina wai duhe tipa kura aˈasada, Yekova nambu rani ani yugu gaani padu ni ruruse ni wirika ani wai ka mangasunge na awirinarani nga akumba na adee nga aguyo Yekova naima kpinyemu yo i ki vura du na azangarengba tiyo vurũ.

¹³ Ani naino gupai nga Yekova abandanga gako amoyambu ka i asadingo yo ya te ti gu pangbanga nga ga Yosefa. Ho Yosefa adu ni ni paranga ko, awiribako akpiko na i ki bagiko ni kanga na i ki ndu na ko ku Ezipeta yo.  (Bam. P. 37:28) Yekova aima bi gupai naamanga, na zanga kapa, rago aima gberã tiko ka bi wai i aamanga ruru bakureako nangia Yosefa. Ono wa si avura duwo, Ko aamanganga pai sa gupai re te. Kusa, ho i akitingbanga Yosefa ni ki ya ko aaida ka kodaba na dia Potifaro ngbaome, na fuani i ki bako ku bambukiso yo, Yekova aamanganga pai sa ni kindi a te. Ono ya mo gure nga Mbori aima mbu Yosefa? Oó, kuba gure: “Agu apai dunduko [Yosefa] anamanga ha, Yekova anausa ha.”—Bam. P. 39:21-23.

14. Gini aundo nga ga toro na ga borose rengbe ani ka gbiaha ka ani ‘mbupa’ zinga?

¹⁴ Kura kpiapai gere berewe. Badungu aboro ho i namangi fuyo gbegberẽ wa gu i amangi fu Davide te. Ono wa si avura duwo, gu bakurea Mbori re aafunga tiko fu zinga te. Kuba gure, ko akepai ki ya: ‘Mo mbu pa zinga, ki he erã! Ka mo nizingisi nga tiro ya, mbiko si nakusa kina manga gbigbitapai.’ (Tam. 37:8) Gu nyanyakipa ndupai si aida ani “mbu pa” zinga ti ni nga ka wirika Yekova, nga guko “amanga nga rani kuti gaani ingaapai” ya. (Tam. 103:10) Ono kura aundo a kinaho duti ‘mbupa’ zinga. Zinga ima rengba ka ye na gu fudifudiapai nga ga borose kuti boro wa agu nga kaza kure gbiati gu kaza nasa boro ka ni ongonga wenengai ya. Si rengbe ka gberesa ende boro gbiati gu barapa boro nga pancreas, na si ima rengba ka saha ni mbumbuhe tipa riahe mangisunge vuru boro yo wenengai. Ho du ani ni na zinga, dedede ani aberãnga wenengai te. Na ti kura aregbo, zinga ima rengba ka sa gupai nga boro du rogo bakere gberãrago tipa gbanga regbo. Ono tie, Ziazia Kekeapai nape gupai nga, “wene zezeredi berã nafu unga fu boroboro.” (Snz. 14:30) Ono tie, wai du rengbe ani ka mangapai ho wirinarani naimisi rani ni, na ki mbakadipai dagbarani na ni? Ani rengbe ka mangaha wo kidu na diabese ni manga ani sunge na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai.

15, 16. Ginipai si aida ani mangihe ho boro naba gberãrago ni tirani?

¹⁵ Oni gedi AEfeso 4:26. Si airiwongo tirani te ho aboro zegino amanga rani ni ngba gbegberẽ gene. Ono ho kuarani idipase watadu gaani borokporo ape gupai ni watadu amanga gupai ni naba gberãrago tirani, si ima rengba ka imisa rani ni kerehe. Sidu, na ka si du nga si taata bangirani go ti gupai re te. Ya mo ani nika kpi gupai re tipa dungu agarã? Watadu ani nika pekafuo gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai ki mbakadi gupai re ni ipo? Ka ani adia gbanga regbo adia zanga fura na gu boro mangi rani na pai, si nika da niba mbumbuhe tipa ani mbakadi gupai re na ni.

¹⁶ Sidu, na ka si du nga wirina ba gberãrago tiro ka gupai re aidanga ka go berãro yo ya. Gini wene adiandue si aida mo dihe tipa ka manga zereda na gu boro re? Bambatapai nga, mo mangi kakaka kparakpee fu Yekova. Mo  sanako ko undo ro mo fura na wirinamo ngba wene gene. Mo tingidi gupai nga, ni nga kina bakurea Yekova a. (Tam. 25:14) Mbori ima kpinyemu ni. Yekova namangapai na abakureako ngba wene gene, na kina gu bangisapai re ko aidaha berani a. (Snz. 15:23; Mt. 7:12; Koro. 4:6) Fuo gure, mo fugu gupai berãro yo mo nika gumbaha. Ka mo berẽnga gupai nga wirinamo ata ino aino kini idi ka imisa ro ya; si ima rengba kadu nga ni ainongo aino te watadu mo aaruganga tiro na gupai namangi te. Na mo du na nyemu ka ida gupai nga si ima rengba kadu nga mo aima fubee kuti gupai re a. Mo ima rengba ka tona fugo ni pe mo pai wa gere: “Si wa ka i ya ngbadure naima ni ipo, ono ho mo afura ni fere gba, mi adu . . . ” Ka gu fugodagbase re ayengo na gu sangbanapai mo aidaha ya, mo gbata kura momu berewe tipa ka mbakada gupai re. Ti kina gu regbo re, mo mangi kparakpee tipa wirinamo; mo sana Yekova ko fu maku funi. Mo sana Mbori tipa ko undo ro mo gbeberã ro kuti gu wene asino nga ga wirinamo. Singia gini sangbanapai nika kura, mo ima rengba kadu na gu kido nga Yekova na ngbarago tipa gu ome mo namangihe tipa ka mbakadapai dagbaro na wirinamo, nga bakure Mbori.

17. Gini gene rengbe Yekova ka undo rani ngbaha ani mbakadi gaani pagume na ko ho ani namangi ingapai ni, na tipagine si aida ani di gu undo re adia ti ni kugume?

¹⁷ Kura aboro nabihe nga i arẽnga ka iriso Yekova te mbiko gu kere ingapai i namangihe. Sangbakpoto boro yo ima rengba kaa mbusa ni ni kere ho ni namangi kere ingapai ni. Bakindo Davide nga guko sangbakpoto ko yo aambusako aya: “Ho mi afura nga ni ya amemere akuraka tipa gi uko na uru pitipiti. Bambiko bero anidu auru re uru na yuru nyanyaki.” Si nipa ngbarago nga, Davide amangipai kuti gupai re wa gu kumba naima nyaka rogo toro yo. Ko akepai ki ya, “Mi aidi pa gi ingapai foro, . . . mo ki vu gu irairapai nga ga gi ingapai.” (Tam. 32:3-5) Ka si du nga mo mangi kere ingapai, Yekova nga regerege ka undo ro gamo pagume da kubaha na ko. Ono si naida mo di gu undo kugume ko afuhe vurube dungurati. (Snz. 24:16; Yak. 5:13-15) Ka mo imanga ya, pa raka mo nyeanye kindi naruriipa manga mo ho wo! Ono na ka si du nga sangbakpoto ro yo nambusa ro kindi fuo gbanga regbo, si ki vura du vurũ nga i aima mbupai foro ti gamo ingapai?

18. Wai du rengbe ga Pauro kpiapai ka undo agu aboro nabihe nga i arẽnga tipa ka iriso Yekova te?

¹⁸ A wa gopai ayugoho, aregbo kinaho rago anaagberã agberã ti Pauro mbiko gu gbegberẽ apai ko amangihe kusayo. Ko aya: “Mi nga gu umba ni dagba amokedi yo dunduko, arengba nga na gu rimo nga mokedi ya, bambiko mi arungosi ga Mbori kanisa.” Ono tie, Pauro ape gupai berewe nga: ‘Ono be gu undahe nga ga Mbori mi du wa du mi.’ (1 Kor. 15:9, 10) Yekova aidi na Pauro kina wai ko adu, na Ko aaida Pauro ini gupai re tipa tiko. Ka si du nga mo ima saberã nzunzu ti agu aingapai mo amangihe kusayo, na ki ima kusaha fu Yekova gbiati abaakumba ka si aaidaha wo, mo ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika mbupai ambu foro. Sidu, mo idi kuti gupai nga Yekova ima mbupai foro, na mo di gako mbupai kugume!—Yes. 55:6, 7.

19. Gu veresi nga ga gu garã nga 2018 nga gine, na tipagine rẽhe arẽ ti ni?

¹⁹ Wa digido gi zegino re ambeda, ani moi gupai ku berãrani yo nga dungu akpakarapai nga ga raka ani nika gbiatirani na ni. Ono tie, mo du na gu kido nga gu Boro ‘nafu tandu fu gu ni he amaka ni na kini kiisi ome guni adunga ome ti ni ya’ ima rengba ka fu ai guhe foro mo aidaha tipa kaa ndu kindi kumbatayo ni rururo. (Yes. 40:29; Tam. 55:22; 68:19) Rogo gu garã nga 2018, ani nikaa tingida tirani na gi nyanyakipa rengo re ti ai gu regbo ani nikaa du pati gaani adunguratise Bambu Kindo yo. Gu rengo re ni yuguyuguhe rogo agu afugo gaani veresi nga ga garã nga: “Agu yo nakida kuti Yekova i aúngasi omeyo.”—Yes. 40:31.