1. Waigu rengbe mo ka sakapai tipa ga Yakoba aborokporo?

 YAKOBA, nangia wirina Yesu asono rogo gu ngbadimokporo naima nyaka rogo toro yo. * Avunguko nangia aYosefa na Maria aima kpinyemu Yekova ni bakerehe gbe, na i aima asada na ome yo dũ tipa ka irisoko. Gu kura maku kinaho berewe Yakoba agbiaha, nga si adu nga unvurako nika sona ki da ni gu Masiya i akidopa ko. Nairiwo gu bawene momu nangiaha fu Yakoba nga ka da ni papara ngbadimo gu kporo re!

2. Gini nduapai naadu be Yakoba tipa ka irisa unvurako?

² Yakoba aima du na dungu nduapai tipa ka irisa unvurako. (Mt. 13:55) Ni kpiapai, ho garã Yesu adu ni 12, ko aima ino Ziazia Kekeapai wenengai si ki sa gupai nga kina ngba agu abaakumba naadu Yerusarema yo zere behe. (Rk. 2:46, 47) Si nawiraha wa Yakoba aima mangasunge kpengua na Yesu. Rogo gi gene re, ko aima ye ka ino wirinako wenengai gbe. Nathan H. Knorr anaagumba gupai dedede nga, “Mo nawirikapai ni bakerehe gbe tipa boro ho mo amangasunge ni na ni.” * Si nawiraha wa Yakoba aima bi wai ‘Yesu asono na tatamana na ome, ki ngba bangiri Mbori na bangiri aboro a.’ (Rk. 2:52) Mbiko gipai re, ani ima rengba ka berã gupai nga Yakoba aima du dagba gu bambata aboro naada ni ga Yesu abawiriki. Ono anga pai wa gure amangi te.

3. Waigu Yakoba amangipai ho Yesu atona gako sunge tungusapai ni?

³ Yakoba aadanga ni ga Yesu bawiriki ti regbo ga Yesu tungusapai auru kpotosende te. (Yo. 7:3-5) Nirengo, Yakoba aima rengba kadu dagba agu agumeyo naberẽ gupai nga “irazanga”  nangia Yesu. (Mk. 3:21) Na pai ho nayugo gupai nga Yakoba adu na nayo nangia Maria ho i aimo Yesu ni ti ngbunduru ngua-rungosi te.—Yo. 19:25-27.

4. Gini apai ani nika sakapai tipaha?

⁴ Kusa, Yakoba amoi idapase kuti Yesu na ki da ni gu bakumba aboro anaairisa ni airisa rogo gu dungurati nangia ga aKristano. Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigopai tipa awirikapai ue nga gu rengbe ani ka wirikaha be Yakoba: (1) tipagine si aida ani nye ti ni ni aboro umbasitise na (2) waigu rengbe ani kadu ni wene abayugupai.

5. Ginipai Yakoba amangihe ho Yesu ayugu tiko ni fuko tifuo Yesu zingi be kpio?

⁵ Gini regbo Yakoba ada ni ruru pefuo Yesu? Tifuo Yesu zingi be kpio, “ko ki yugu tiko tie fu Yakoba, fu amokedi dunduko tie.” (1 Kor. 15:7) Tifuo aYakoba gbiatiyo na Yesu, Yakoba ada niga Yesu bawiriki. Ko adu kina yo ho amokedi aapido ka gbia ziazia toro ni rogo gu vuru bambu naadu ku ariyo Yerusarema yo. (Amo. 1:13, 14) Kusa, Yakoba adu na ngbarago ka mangasunge rogo bambata sa kama agarã ni boro riigbu bipasunge. (Amo. 15:6, 13-22; Gara. 2:9) Na mbata fu gu garã nangia 62 Fuo Batikayo Kristo, ga Mbori toro adu kugiiko ko ke waraga fu mbedimbedi aKristano. Gu waraga re naundo rani aundo areme a, singia ani na maabangirise ka raka ngbangbaturũ yo watadu auru kpotosende. (Yak. 1:1) Gu bakeke kuru apangbanga nangia ga aYudo ko rimoko angia Josephus akepai nga, gu Gbiamotumo nangia Anania wiri gu kumba nangia Ana, ko du nafu zinahe tipa i imi Yakoba. Yakoba anye niruru ko fu Yekova daho gako raka adigi ni auru kpotosende.

6. Rogo gini gene Yakoba adu kia ti agu abangbembatayo rogo apambori naadu ti ragoko?

⁶ Yakoba adu na umbasitise. Tipagine rengbe ani ka pehe ti ni wo? Ani makianga gu kparakparapai du ti gu gene Yakoba aye kusa ka mangapai na Yesu ngbaha na gu gene badungu abangbembatayo rogo apambori amangipai ngbaha. Ho Yakoba abi gu gopai ni ziazia nga Yesu nga Wiri Mbori, ko aidi kuti ni ni umbasitise. Ono agu abairamotumo nadu Yerusarema yo aamanganga gupai re te. Ni kpiapai, i aarengbanga ka tikango gupai nga Yesu aima zingisa Razaro be kpio te. Ono i aaidanga kuti gupai nga Yekova du nakedi Yesu te, kuba gure, i aasadi ka imo Yesu gbiati Razaro. (Yo. 11:53; 12:9-11) Kusa, ho i azingisi Yesu ni be kpio, i aasadi ka õka gu rengo re ti aboro. (Mt. 28:11-15) Bambiko agu abangbembatayo rogo pambori re angia aboro rukö, i aká Masiya.

7. Tipagine si aida ani ne rukö ti ni?

 ⁷ Gupai ani awirikaha: Ka oni dunga ni aboro rukö ya oni du na nyemu ka wirikapai be Yekova. Kina wai kaza narengbe ka saha ni kpakarakpakaraha tipa bágundá boro naamangasunge wenengai, kinawo a rukö narengbe ka saha furani ni kpakarakpakaraha tipa ani mangipai kuti ga Yekova arugapai. AFarusi adu na rukö si ki sa gupai nga i ká ka ida kuti gu gopai naaima du ziazia nga Yesu adu na ga Mbori toro tiko na ko angia Wiri Mbori. (Yo. 12:37-40) Gayo rukö re aima du ni kere gbegberẽpai fuyo bambiko si aká na yo ti gbia nyenye unga. (Mt. 23:13, 33) Si ni nyanyakipa pai furani ani naandu kindi kumbatayo kaa mbu Fugo Mbori gbiati ziazia toro si me asino rani na kidu namaapai kurii gu gene ani aberã ngbaha na kurii gaani adiaberã! (Yak. 3:17) Bambiko Yakoba adu na umbasitise, ko adu na nyemu ka wirikapai be Yekova. Na wa ani nika bihe, mbiko gako umbasitise du nasa gupai nga ko du ni wene bayugupai.

8. Ginipai nika undo rani ani du ni wene abayugupai?

⁸ Yakoba aagbianga bakere wirikapai nga ga sukuru te. Zanga kapa, agu abangbembatayo rogo apambori naadu ti ragoko aabi ko kina rogo gu bangisa gene i aabi agu amokedi nangia Petero na Yoane ngbaha, wa agu aboro ‘naadu nga ni tatamana aboro ni airainahe’ ya. (Amo. 4:13) Ono Yakoba awiriki kadu ni wene bayugupai, na ani nabi gu gopai re ho ani ageda gu buku ni nga ga Ziazia Kekeapai nga gu du na rimoko riihe. Wakina Yakoba, si rengbe kadu nga ani na bakere inohe nga ga wirikapai gbe te. Ka si vura duwo, na gu undo nga ga ga Yekova toro, na gu rabahe ani agbiaha rogo gako riigbu, ani ima rengba a kadu ni wene abayugupai. Ani bingo gu kpiapai Yakoba amoihe wa ko angia bayugupai, na ani ki bingo agu apai rengbe ani ka wirikaha ti ni.

9. Waigu mo narengbe ka sakapai tipa gu gene Yakoba anaayugopai ngbaha?

⁹ Yakoba anaamanganga sunge na kpakarakpakara afugo watadu gu sakarogopai yo nadu ni kpakarakpakaraha te. Ni sangbana gipai re, agu aboro naadega tuyo fuko aima ino gupai si aaida i mangihe na wai ka mangaha. Oni makianga kpiapai, Yakoba ayugu gupai rogo taata gene nga aKristano du wa ka i du na nyemu ka rungo be iraira mangaapai zanga i kpipai.  Ko akepai nga: “Ya ani ti agu yo naru nyanyaki dati digida pai ya betedi aboro du. Oni agi pa gu zadapase nga ga Eyobo, oni ki bi wai Gbia amangi fu ko ti digidaha, wa du ko na bakere nunga ti ko, na bakere inapai.” (Yak. 5:11) Oni ini gupai nga, Yakoba amoimburu agu apai ko aayugoho fu awirinako rii Ziazia Kekeapai. Ko amangisunge na Fugo Mbori ka undo agu aboro naadega tuyo fuko i bi gupai nga Yekova ti aregbo dũ nafu mosoro fu agu aboro du wa Eyobo du niruru yo fuko. Yakoba ayugu gupai re nimanga ko sunge na taata afugo na gupai nasa boro ni da kuti pai nga rengo du nga ha. Rogo gi gene re, ko aagbenga berã aboro kuti tiko te, ono kuti Yekova.

10. Gini gene sa nga gu rengbe ani ka wirika Yakoba ngbaha ho ani ayugopai ni?

¹⁰ Gupai ani awirikaha: Oni sa gaoni pangbanga si du ni taataha na kini yugupai rogo Fugo Mbori yo. Ho ani ayugopai ni fu kura aboro, si aidanga ani asadi ka yugopa bakio wai fuyo ani nainipai te, ono si naida ani yugupa bakio wai Yekova nainipai na wai ko angerafuoyo. (Rom. 11:33) Ani rengbe kada ti gu sasa re ni maa ani mburu agu apai ani apehe dedede rii Ziazia Kekeapai. Ni kpiapai, kuba gupai nga ka pe gupai fu gaani abawiriki Ziazia Kekeapai ka ani nimangihe ka i ni ya ani nga yo, si naida ani undo yo i berẽkurii agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai na ki berẽkurii ga Yekova aberãpai na abipai. Sidu, i nika manga gupai i nawirikihe bambiko i naida ka sa ngbarago ti Yekova angianga tirani ya.

11. Gini akpakarapai kura aKristano adu na ni ti rago Yakoba, na gini rugute ko afuhe fuyo? (Yakoba 5:13-15)

¹¹ Yakoba adu na ruru bipai. Rogo ga Yakoba waraga yo, si ziazia nga ko aima rugatiko na agu akpakarapai awirinako nga aKristano adu rogoho, na ko afu gu rugapai fuyo naadu ziazia tipa gupai si aaida i mangihe. Ni kpiapai, kura bete aKristano anaamanganga pai niipo kuti arugute te. (Yak. 1:22) Agu akurayo anaangba na kina airakumuko. (Yak. 2:1-3) Si adu ni kpakarakpakaraha fu agu akurayo i du na zatise ti agu apai i anaapeka ha. (Yak. 3:8-10) Agu aKristano re aima du na kere akpakarapai, ono Yakoba aima du na gu kido nga i aima rengba ka manga ariapai. Ko afu gako rugute fuyo rogo wene gene ono si kidu gbaiga na ko angarasi aguyo naasota rogo toro yo tipa i gbata kura aundo be abaakumba.—Oni gedi Yakoba 5:13-15.

12. Waigu rengbe ani ka nye na wene bipai ho ani aundo gaani abawiriki Ziazia Kekeapai ni?

¹² Gupai ani awirikaha: Oni naape kina boro rengo, ono kidu na wene bipai tipa kura aboro. Si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha fu badungu agu aboro ani awirika Ziazia Kekeapai na yo i mangipai kuti gaha arugute. (Yak. 4:1-4) Si ima rengba ka dia yo na gbanga regbo i mbu gbegberẽ asino na ki sonosi agu asino nga ga aKristano. Wakina Yakoba, ani duwa ka ani du na wingbaduse ka gumbapa agu agene fu agu aboro ani awirika Ziazia Kekeapai na yo nga gu si aida i mangi ariapai ngbaha. Si naida a ani nye na wene bipai, kidu na gu kido nga Yekova nika gbe aboro umbasitise fuoko na ko nika fu gu ome fuyo si aidaha tipa i mangi aˈariapai rogo gayo raka.—Yak. 4:10.

13. A wa duhe ni yuguyuguhe rogo Yakoba 3:2, ginipai Yakoba ainihe?

¹³ Yakoba adu kindi na ruru bipai tipa tiko. Yakoba aaberãnga gupai nga ko naadu na nyanyaki pako gbe kisusi kura aKristano bambiko ko nangia wirina Yesu watadu bambiko ko adu na nyanyakipa asunge beko te. Ko ayambu kura aKristano nga, “abadiangbare.” (Yak. 1:16, 19; 2:5) Ko aaidanga ka sa kura aboro i berẽ gupai nga ko angia rengberengbe boro te. Kuba gure, ko ape gupai zanga kusa tiko kusayo nga: “Ani nakota dunduko rogo dungu apai.”—Oni gedi Yakoba 3:2.

14. Tipagine si aida ani du ti ni na nyemu ka idapa gaani aingahe?

 ¹⁴ Gupai ani awirikaha: Oni tingidi gupai nga ani dunduko nga aboro ingapai. Si aidanga ani berẽ gupai nga ani kiipa rani ti agu aboro ani ayugopai fuyo te. Tipagine? Ka ani sa gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai na ni ni berẽ gupai nga ani amanganga ingahe te, ni ima rengba kadu na gberãrago mbiko ni rengbe ka berã gupai nga ka ni mangingo pai kuti sangba Mbori ngba rengberengbe gene te. Ono ho ani aida gupai ni nga si aadunga dedede taata furani tipa ka pekafuo agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai te, na ki saki rogo wai yo Yekova aundo rani ani di be gaani akpakarapai, ani nika undo gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai na ni ni bi gupai nga ni ima rengba a ka iriso Yekova.

15. Waigu rengbe mo ka sakapai tipa agu akpiapai Yakoba amangisunge na ni? (Yakoba 3:2-6, 10-12)

¹⁵ Yakoba amangisunge na agu akpiapai naazio ngbadu aboro yo. Zanga kapa, ziazia toro aima undo ko, ono si nawiraha a wa ko aima wirikapai ni bakerehe tipa wai ka yugopai niwisigo ko agu akpiapai unvurako nangia Yesu amangisunge na ni. Agu akpiapai Yakoba amangisunge na ni rogo gako waraga yo, si taata, na agu apai ani awirikaha ima du gbaiga.—Oni gedi Yakoba 3:2-6, 10-12.

16. Tipagine si aida ani mangisunge ti ni na wene akpiapai?

¹⁶ Gupai ani awirikaha: Oni mangisunge na wene akpiapai. Ho oni amangasunge ni na wene akpiapai, oni naundo aboro i bi agu apai i awirikaha berãyo yo. Agi apai re naundo agu aboro nadega tuyo furoni i tingidi gu nyanyakipa arengo nga ga Ziazia Kekeapai. Yesu nangia bawene bamangisunge na wene akpiapai, na wirinako nangia Yakoba apekefuo kina gako kpiapai. Ani wisigingo kpiapai sa dagba ga Yakoba akpiapai yo, na ki bingo ndu gupai si adu ti ni na wene sangbanaha.

17. Tipagine du gu kpiapai du ni kekehe rogo Yakoba 1:22-25 ni wenehe ti ni?

¹⁷ Oni gedi Yakoba 1:22-25. Gu ga Yakoba kpiapai du tipa bitirobi ima du ni wenehe mbiko dungu nduapai. Ko aayugopai tipa kparakpara pa pai, nga tipa ka gbia undo ti Fugo Mbori, ani duwa ka ani mangi bakere apai tipa kaa gedaha na ani duwa ka ani mangipai kuti gupai ani agedaha. Yakoba asia gu kpiapai nga gu agu aboro naadega tuyo fuko aima rengba ka giarogoyo niipo—nga boro nangana tini rogo bitirobi. Ginipai ko aaida ka yugoho? Si  rengbe ka du nipa mungo fu boro ka si du nga ni nabi tini rogo bitirobi, ki bi gupai si aida ni mbakadihe, na ka ni amanganga pai tipaha ya. Wakina gure a, si rengbe kadu furani nipa mungo ka ani gedipai rogo Fugo Mbori yo, ki bi gupai si aida ani mangi ariapai rogo ti gaani asino, ka ani amanganga pai tipaha ya.

18. Gini apai biata si aida ani mangihe ho ani amangasunge ni na kpiapai?

¹⁸ Ho oni amangasunge ni na kpiapai, oni ima rengba ka wirika ga Yakoba kpiapai nimanga oni apai biata nga: (1) Oni bi gupai nga gu kpiapai re nika undo roni oni yugu gupai rengbe boro ka wirikaha ti gupai oni asakapai tipaha. (2) Oni mangisunge na gu kpiapai du taata fu agu aboro nadega tuyo furoni i girogo yo. (3) Oni yugu gupai gbaiga aboro narengbe ka wirikaha ti gu kpiapai re. Ka si du furoni ni kpakarakpakaraha tipa ka berãpa wene akpiapai, oni ima rengba ka wetekapai rogo Watch Tower Publications Index. Tii gu riipai nga “ILLustrations,” oni nika bi badungu akpiapai yo nga gu oni narengbe ka mangasunge na ni. Ono tie, oni tingidi gupai nga akpiapai wakina makorofoni, si ima rengba ka sa gupai oni ayugoho si du gbaiga. Si naida oni bi gupai nga oni namangasunge sa na kina gu kpiapai nayugopa gu memeapai oni aida ka yugoho. Rengo ngaha nga, gu nyanyakipa ndupai duho ani aida ka mbakada gaani gene yugopai ti ni nga, angianga ka gbeberã aboro kuti rani ya, ono ka undo dungu aboro a wa rengbe omerani na ni i da ni papara ga Yekova aborokporo du na ngbarago.

19. Waigu ani ayugo gupai nga ani ima kpinyemu awirinarani?

¹⁹ Yakoba adu na gu unvurako naadu ni rengberengbe ko ono ani wo te. Wa vura duhe wo, ani na gu momu nga ka iriso Yekova wa sa na bakere riikporo nga ga awirina nga aKristano. Ani nayugo gaani nyemuse fuyo ni koda ani tirani na yo, ni wirikapai beyo, na ni mangasunge tungusapai kube kube niruru rani wa sa na yo. Ho ani amanga ome ni ka wirika ga Yakoba kpiapai rogo gaani asino, mangaapai, na rogo gaani gene yugopai, ani nafu taarimo fu Yekova na kini undo agu aboro du na wene ngbaduyo yo i mbedi na gu Barani du ngbangbaturũ yo nga boro nyemuse.