1. Gini diaberã ngba kisusi gbe rengbe ai boro ka mangaha?

DEDEDE, agu asiapai avunguagude amangaha nadu na maapai kurii awiriyo tipa gbanga regbo. Ka avunguagude mangi mumungo asiapai, i ima rengba ka ye na akpakarapai kuti awiriyo. Ono ka i mangi wene asiapai, i naundo awiriyo tipa i du na gu raka du na ngbarago. Ono tie, si naida agude mangi wene adiaberã amanga a. Gu diaberã ngba kisusi gbe rengbe boro ka mangaha nga ka iriso gu Barani nga boro nyemuse du ngbangbaturũ yo, nga Yekova.—Tam. 73:28.

2. Gini wene asiapai Yesu gbiati avunguko amangihe?

² Avungu Yesu nangia aYosefa na Maria aima diaberã tipa ka undo awiriyo tipa i irisi Yekova, na agu asiapai i amangihe aima yugo gupai nga iriso Yekova nangia nyanyakipa pai kisusi rogo gayo raka yo. (Rk. 2:40, 41, 52) Yesu aima manga wene asiapai a nga gu naundo ko tipa ko mangi gupai Yekova aaida ko mangihe. (Mt. 4:1-10) Yesu asono ki da ni wenesino boro, kidu ni ruruko, na kidu ni gu kumba naadu na wingbaduse—na ngbatunga gude wa gure rengbe ka ye na ngbarago ku kpoto agu avunguagude yo dunduko nagunde ti Mbori.

3. Gini asanahe ani nika karagapai kutini rogo gi kekeapai re?

³ Rogo gi kekeapai re, ani nika karagapai kuti agi asanahe re: Gini wene asiapai Yekova amangihe nibipa Yesu? Ginipai rengbe agu avunguagude nga aKristano ka wirikaha ti agu asiapai aYosefa na Maria amangihe? Na ginipai rengbe gu paranga aboro nga aKristano ka wirikaha ti agu asiapai Yesu amangihe?

4. Gini nyanyakipa siapai Yekova amangihe nibipa Wiriko?

⁴ Yekova asia wene avunguagude tipa i du ni avungu Yesu. (Mt. 1:18-23; Rk. 1:26-38) Agu afugo Maria nga gu naaye kina boro ngbaduriyo du ni kekehe rogo Ziazia Kekeapai yo nayugopa  gari dudunguro nyemuse tipa Yekova gbiati Fugoko. (Rk. 1:46-55) Na gu gene Yosefa amangipai ngbaha kuti ga Yekova rugapai nayugo gupai nga ko aima kpinyemu Mbori na ko aaida ka manga gupai nafu ngbarago fuko.—Mt. 1:24.

5-6. Gini apai Yekova ambu Wiriko ko susi rogoho?

⁵ Oni tingidi gupai nga Yekova aasianga agu avunguagude nangia airakumuko tipa i du ni avungu Yesu te. Gu motumo aYosefa na Maria afuhe tifuo vungayo Yesu nayugo gupai nga i angia airarungo. (Rk. 2:24) Si ima rengba kadu nga wiri tooni bambu adu kina be Yosefa mbembedi na kpuko Nazareta yo nga gu ko anaamanga sunge kpengua rogoho. Si nangera wa bakere marã aadunga beyo watadu ahe te, gbe mbiko gupai nga i aima ye kidu na agude beyo saba watadu susi gure.—Mt. 13:55, 56.

⁶ Yekova aima banda Wiriko nangia Yesu be kura kereapai, ono ko aabandanga ko be akpakarapai dunduko te. (Mt. 2:13-15) Ni kpiapai, agume Yesu aduadu ho naangianga ndikidi aidipase ya nga aguyo naaidanga kutiko ya. Oni berẽnga pa wai si adu ni pa gberãrago fu Yesu nga kura gako aborokporo aaidanga mbata kuti gupai nga ko nga Masiya te. (Mk. 3:21; Yo. 7:5) Berewe a, si nawira gupai nga Yosefa akpi ti gu regbo Yesu adu kindi ni tooni ko, na gipai re aima du ni rengo ni pa imisiri fuko. Tingbafuo kpio Yosefa, si nawira gupai gbe nga Yesu aima diaba ko kaa manga gu sunge ko anaamangaha tipa si undo gayo riikporo. (Mk. 6:3) Wa Yesu aasona kaa da ni kumba, ko aima wirika wai ka ngerafuo gako aborokporo. Si nawira wa si anaaida gupai nga ko naamangasunge amanga nyanyaki tipa ka songoda yo. Sidu, ko aima inopa wai du boro na mbugo ho ni amangasunge ni tona wiso da ku nyemu.

7. (a) Gini asanahe nika undo arogotise nibipa vunga agude na pa sonosa yo? (b) Waigu rengbe Asanza 2:1-6 ka undo avunguagude i raba awiriyo?

⁷ Ka si du nga oni nga arogotise, na oni na nyemu ka vunga agude, oni sana tironi nga: ‘Ya mo ani ni aboro umbasitise na kidu ni agu aboro naima kpinyemu Yekova gbiati Fugoko? Ya mo Yekova rengbe ka sia rani ani ngerefuo fogogude?’ (Tam. 127:3, 4) Ka si du nga mo ni gu boro naima du na agude beni, mo sananga tiro nga: ‘Ya mo mi nayugo gupai fu awire nga si ni wenepai ka mangasunge nyanyaki?’ (Batu. 3:12, 13) ‘Ya mo mi namanga ai gupai rengbe mi ka mangaha tipa ka banda awire be gu gbegberẽ apai rengbe yo ka gbiatiyo na ni rogo ga Satana zegino?’ (Snz. 22:3) Mo arengbanga ka banda awiro be agu akpakarapai dunduko i  narengbe ka gbiatiyo na ni te. Si nga gupai kaa manganga ya. Ono mo ima rengba ka mbakada yo tipa agu akpakarapai du rogo raka yo ni ndu mo kumbatayo kaa yugopai fuyo ngba wene gene tipa wai rengbe yo kadu na kido kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai. (Oni gedi Asanza 2:1-6.) Ni kpiapai, ka si du nga gumero diberã ka mbu iriso Yekova, mo undo awiro i wiriki ndu gupai rogo Fugo Mbori yo duhe ti ni ni nyanyakipa pai ka nye ni ruruse fu Yekova. (Tam. 31:23) Watadu ka gamo boro kpi, mo yugu agu averesi nga ga Ziazia Kekeapai fu awiro rengbe ka undo yo i dibe imisiri na ki gbia zereda.—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Ringbisihe kuti Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6, 7, ginipai si aaida aYosefa na Maria mangihe?

⁸ AYosefa na Maria aundo Yesu ko sono kidu ni gu boro Mbori aidi na ni mbiko i apekefuo agu arugapai Yekova afuhe fu avunguagude. (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6, 7.) AYosefa na Maria adu na bakere nyemuse tipa Yekova, na gayo nyanyakipa sasa angia ka undo awiriyo i sonosi kina gu bangisa ngbatunga nyemuse re.

9. Gini nyanyakipa asiapai aYosefa na Maria amangihe?

⁹ AYosefa na Maria asia kaa iriso Yekova dedede na awiriyo wa sa. Zanga kapa, i anaandu na aposo dunduko tipa adunguratise ku bambutiria yo Nazareta yo, na i anaandu a tipa Pumbo Susiri ku Yerusarema yo na agarã dũ. (Rk. 2:41; 4:16) Si ima rengba kadu nga i anaamangasunge na agu anunguro i anaandu he ku Yerusarema yo ka yugopai fu Yesu gbiati awirinako tipa agu apai namangi ga Yekova aboro bakuru kusayo. Na si rengbe kadu nga i anaabi dungu aba abi gene nga gu du paha rogo Ziazia Kekeapai yo. Ho aYosefa na Maria adu ni na dungu agude beyo, si nangera wa si aadunga taata fuyo tipa i naairiso Yekova dedede te. Ono i aima fu mosoro fuyo tipa nye yo kaa iriso Yekova kindi! Mbiko gupai nga i amoi iriso Yekova ni bambatapai rogo gayo raka yo, gayo aborokporo anye mbembedi na Yekova.

10. Gini apai rengbe agu avunguagude nga aKristano ka wirikaha be aYosefa na Maria?

¹⁰ Ginipai rengbe agu avunguagude nagunde ti Mbori ka wirikaha be aYosefa na Maria? Gupai du na nyanyakipaha gbe nga, oni yuguhe fu awironi rogo afugoyo na mangaapai nga oni ima kpinyemu Yekova ni bakerehe. Oni tingidi gupai nga, gu bakere gamahe rengbe oni ka fuhe fu awironi nga ka undo yo i kpinyemu Yekova. Na kura nyanyakipa pai sa rengbe  oni ka yugoho fu awironi nga, wai rengbe yo kaa geda Ziazia Kekeapai dedede, kaa manga kparakpee, kaa ndu tipa adunguratise, na kaa mangasunge tungusapai. (1 Tim. 6:6) Rengo ngaha nga, si naida oni fu agu ahe afu fuyo nga ga borose nga gu i aidaha. (1 Tim. 5:8) Ono oni tingidi gupai nga ga awironi mbembedi pagume na Yekova du nika undo yo i bati ti digido gi sino raka re ki rimi ku rogo ga Mbori vovo zegino, angianga aũborose ya. *—Yeze. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Waigu gu rugute du rogo 1 Timoteo 6:17-19 nika undo avunguagude i mangi wene asiapai ho i asonosa awiriyo ni? (b) Gini asasa rengbe gamo aborokporo ka berãpa mangaha, na gini amaku rengbe yo ka gbiaha? (Oni bi gu sanduki nga, “ Gini Asasa Mo Nika Merafuo Ho?”)

¹¹ Nairiwo wai duhe ni bakerepa ngbarago ka bi dungu agu avunguagude nga aKristano i nimangi wene asiapai fu awiriyo tipa i du mbembedi na Yekova! I nairisombori dedede kina sa. I nandu tipa agu adunguratise nga ga dungurati gbiati bakere adunguratise. Na i natungusa wene pangbanga kina sa. Zavura kura riiakporo na rengba ka ndu ka tungusapai rogo gu dagbarago i naatungusanga pai rogoho dedede ya. Agu akurayo ninaandu kaa bi Betere watadu kaa meka agu abambu ga Yekova riigbu amangasunge na ni. Gu riiakporo nasia agi asunge re namangasunge amanga na marã tipa ka manga agi apai re. Na si ima rengba ka kpakara fuyo. Ono Yekova nika fu mosoro afu fuyo ni bakerehe tipa manga yo agi apai re. (Oni gedi 1 Timoteo 6:17-19.) Agu agude ninaasona rogo ngbatunga gi riiakporo re ninaandu kumbatayo kaa manga gi weneapai re ho i asona ni, na i na ngbarago nga avunguyo asonosi yo ngba gu gene re! *—Snz. 10:22.

12. Ginipai si aaida Yesu mangihe ho ko asono ni?

¹² Gu Ba Yesu du ngbangbaturũ yo ninaamanga kina wene asiapai ti aregbo dũ, na agu avungu Yesu naadu auru kpotosende amangi kina wene adiaberã a. Ono tie, ho Yesu asono ni, si aaida ko mangi gako asiapai nitiko. (Gara. 6:5) Ko adu na gu gamahe nga ga du na ranirii ka siapai wakina rani. Ko aima rengba ka sia kadu ni boro gbangbati na ki zanga manga gupai Mbori akpinyemuhe. Ono tie, ko asia ka banda wene pagume na Yekova. (Yo. 8:29) Waigu rengbe gako kpiapai ka undo paranga aboro areme?

13. Gini nyanyakipa siapai Yesu amangihe ho ko adu ni kindi ni tooni paranga?

¹³ Ho Yesu adu ni ni tooni paranga, ko adiberã ka giasangba avunguko. Ko aabasanga sangba avunguko mbiko gupai nga ko aberẽ gupai nga ko naini apai kisusi yo te. Kuba gure, ko aandu kindi kumbatayo kaa ‘giasangba yo.’ (Rk. 2:51) Yesu nangia unvuru fu awirinako  dunduko, na gere nayugo gupai nga ko aduadu na asunge beko. Na si nangera wa ko aima manga asadatise tipa ka manga agu asunge re. Ko amangisunge nyanyaki tipa ka wirika sunge kpengua be Yosefa tipa wa ka ko gbia bete marã tipa agu ahe zingoho aamanga gako aborokporo.

14. Waigu ani aino gupai nga Yesu angia wene bawisigi Fugo Mbori?

¹⁴ Si nangera wa avungu Yesu aima pepa gu iiriwo gene i avunguko ngbaha fuko na gupai ga Mbori abamokedi agumbaha tipa ko. (Rk. 2:8-19, 25-38) Ono anga Yesu arengbe kina be agu apai i agumbaha fuko te, ko aima wisigo Ziazia Kekeapai a nitiko. Waigu ani aino gupai nga Yesu angia wene bawisigi Fugo Mbori? Mbiko ho ko adu ni kindi ni tooni ko, kina iriwopai naati ti agu abayugupai naadu Yerusarema yo mbiko “gako rugatinapai . . . na gako karagapai.” (Rk. 2:46, 47) Na ho garã Yesu adu ni nga 12, ko aima yugoho nitiko nga Yekova nangia Bako.—Rk. 2:42, 43, 49.

15. Waigu Yesu ayugu gupai nga ko asia ka manga gupai Yekova akpinyemuhe?

¹⁵ Ho Yesu aini gupai ni Yekova aaida ko mangihe, ko adiberã tipa ka manga gupai Yekova akpinyemuhe. (Yo. 6:38) Ko aima ino gupai nga dungu aboro nika soga ko asoga. Ono wa si avura du nga ko aaidanga gupai re mangi te, ko asia ka giasangba Yekova. Ho Yesu azi bapatiza ni rogo gu garã nangia 29 Fuo Batikayo Kristo, gupai paha anyaki fuko nga ka manga gupai Yekova aaidaha beko. (Eb. 10:5-7) Zavura ho Yesu aakpi ni ti ngbunduru ngua-rungosi, ko aambunga gu diaberã ko amangihe tipa kaa manga gupai Bako akpinyemuhe te.—Yo. 19:30.

16. Gini kurapai sa rengbe agude ka wirikaha be Yesu?

¹⁶ Oni gisangba avunguroni. Wakina aYosefa na Maria, avunguroni ni rengberengbe yo te. Ono tie, Yekova ima fu gu sunge fu avunguroni nga i niibanda roni na kini raba roni. Ka oni degeturoni kuti gayo arugute na kidu na irisa tipa gu pagbia du yo na ni, si nika sa gupai nga oni ‘duadu wenengaĩ.’—Ef. 6:1-4.

17. Ringbisihe kuti Yosua 24:15, gini diaberã si aida paranga aboro mangihe tipa tiyo?

¹⁷ Oni diberã tipa da oni nika iriso ni. Oni idi nitironi kuti pa gu boro du Yekova nga ni, gupai gako aringbisapai akodaha, na wai rengbe oni ka manga gupai ko akpinyemuhe rogo gaoni raka yo. (Rom. 12:2) Si nika sa gupai nga oni mangi nyanyakipa diaberã rogo gaoni raka yo, gu diaberã nga ka iriso Yekova. (Oni gedi  Yosua 24:15; Batu. 12:1) Ka oni banda gu regbo oni namoihe tipa geda Ziazia Kekeapai gbiati wisigoho dedede, gaoni nyemuse tipa Yekova nikaa sona kindi kumbatayo na gaoni idapase kuti ko nika du ni nyanyakihe.

18. Gini siapai si aida paranga aboro mangihe, na sangbanaha nika ngia gine?

¹⁸ Oni sia ka maa gupai Yekova akpinyemuhe ni bambatapai rogo gaoni raka yo. Ga Satana zegino nafu gu kidohe nga ka oni mangisunge na gaoni birĩ mangaapai tipa kina gaoni undo, oni nika du na ngbarago. Ono gu rengo duho nga, agu aboro namaaberã yo kina tipa aũborose narupo tiyo arupo na “dungu arungo.” (1 Tim. 6:9, 10) Ono tie, ka oni degeturoni fu Yekova na ki sia ka maa gupai ko akpinyemuhe ni bambatapai rogo gaoni raka yo, oni nika du na diabese rogo raka yo na kidu ‘ni airatatamana.’—Yos. 1:8.

19. Ginipai si aida avunguagude tingidihe?

¹⁹ Avunguagude, oni mangi asadatise ka undo awironi i irisi Yekova. Oni kido kutiko, na ko nika saroni oni mangi wene asiapai. (Snz. 3:5, 6) Oni tingidi gupai nga, gupai oni amangaha nika du na maapai kurii awironi gbe kisusi gupai oni apehe. Sidu, oni mangi agu adiaberã nga gu nika undo awironi tipa gupai nga Yekova idi na yo.

20. Gini amaku agude nika gbiaha ka i sia ka iriso Yekova?

²⁰ Agude, avunguroni ima rengba ka undo roni oni mangi wene adiaberã rogo raka yo. Ono si naida oni mangi wene asiapai amanga tipa ka sa ngbarago ti Mbori. Sidu, oni wiriki Yesu na ki diberã ka iriso gu Baroni nga boro nyemuse du ngbangbaturũ yo. Ka oni mangihe wo, gaoni raka nika du ni wenehe awere, kidu na rogoyo ti ni, na ngbarago kidu rogoho. (1 Tim. 4:16) Na kumbatayo, oni nika raka gu raka du ni bawenehe kisusi!