1-3. (a) Gini kpakarapai paranga aboro dunduko agbiatiyo na ni, na gini kpiapai rengbe ani ka fuhe kutini? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Gini wene gene rengbe gu paranga aboro nga aKristano ka mangapai ngbaha kuti gu kpakarapai re?

ANI yanga mo nasogima nduge ku rogo kura tuturũ gbata sa tipa nyanyakipa sungo. Si nadia gbanga nunguro na tarambiri tipa ka da rogo gu gbata re. Mo ki gbia badungu agu aboro nga aguyo nandu nunguro ba atarambiri yo gbiati badungu atarambiri. Nairiwo wai rengbehe kadu ni wenepai foro mo du na gu sasa riroyo ziazia mo aida kada ti ni, nga ka bi gu tarambiri nandu ku rogo gu ba mo andu ku rogoho! Mo andunga kini biti ai gu tarambiri mo nika bihe te, mbiko si rengbe ka ndu na mo ku rogo gu ba mo aidanga ka ndu ku rogoho ya.

² Ani rengbe ka ringbisa paranga aboro areme kuti agu aboro nandu nunguro re. Paranga aboro nandu gbanga nunguro, angianga na tarambiri ya, ono gu nunguro nga ga raka. Kura aregbo, gu badungu amomu gbiati asiapai i agbiatiyo na ni ima rengba ka tudo riyo yo. Paranga aboro, si rengbe kadu taata furoni ka manga diaberã ka si du nga oni ima ino gu ba wenengai oni aida ka ndu ku rogoho rogo raka yo. Wari si aida oni ndu kuhoni?

³ Gi kekeapai re nakaragapai kuti gu sanahe re na si nangarasa paranga aboro a i moi pa sa ngbarago ti Yekova ni nyanyakipa pai rogo gayo raka yo. Naida ka ya, Yekova du rogo agu apai yo dunduko nabi gayo  raka, wa gunga, wirikapai, sunge marã, agu atindiro nga ga aborokporo, gbiati gu kura badungu apai. Na si nayugo gupai a nga ka mangasunge tipa kada ti agu asasa nga ga toro. Gu paranga aboro namaa berãyo fuo mangasunge fu Yekova, i ima rengba kadu na gu kido nga ko nika fu maku afu fuyo i du na diabese rogo gayo raka yo.​—Oni gedi Asanza 16:3.

4. Ginipai ani nika wisigoho rogo gi kekeapai re?

⁴ Si ni wenepai ka maa agu asasa nga ga toro mbu boro kindi tooni. Tipagine? Ani nika bi nduapai biata. Gu bambata ndupai na gu uehe nayugo gupai nga mangasunge kada ti agu asasa nga ga toro nanyakasa ga boro pagume na Yekova; gu biata ndupai nayugo gu undo du ti maa agu asasa nga ga toro mbu boro kindi tooni.

5. Gini bangua ndupai ani amaa agu asasa nga ga toro ti ni?

⁵ Gu bangua ndupai ani amaa agu asasa nga ga toro ti ni nga ka yugo gaani tambuahe fu Yekova tipa gako nyemuse na tipa agu apai ko namangihe furani. Bake papara atambuahe akepai nga: “Si ni wenepai ka fu atambuahe fu Yekova . . . Ako Yekova, bambiko mo nangiisa re be ga sunge; mi abi bia ngbarago tipa gu mangaapai nga ga bero.” (Tam. 92:​1, 4) Wangia mo paranga boro, mo berẽnga pa agu ahe dunduko Yekova nafuhe foro. Ungaro, gamo idapase, Ziazia Kekeapai, dungurati, na gu wene maabangirise du mo na ni tipa raka kumbatayo. Peresapa agu apai nga ga toro mbatayo nga gu gene mo ayugo gamo tambuahe fu Mbori ngbaha tipa agu amaku re, na gure nasa ro mo du mbembedi na ko gbe.

6. (a) Gini sangbanapai du agu asasa nga ga toro na ni kurii gaani pagume na Yekova? (b) Gini asasa boro narengbe ka maaha mbu ni kindi tooni?

⁶ Ue ndupai nga, bara sa mo atona mangasunge tipa kada ti agu asasa nga ga toro, gure nga mo ima tona manga gu sunge nga gu du ni wenehe bangiri Yekova. Na gure nasa ro mo du mbembedi na ko gbe. Gu mokedi nangia Pauro akidohe nga: “Mbori ni iraira ko te. Bangiriko ago nga ti gaoni sunge te, na ti gu nyemuse oni ayugu ti rimoko [a te].” (Eb. 6:10) Mo ima rengba ka maa asasa ka mo vura du ni kina wiri tooni ro vurũ. Garã Christine adu bawe ho ri adiberã ni kaa geda agu apangbanga dedede du tipa gu raka nga ga agu aDezire Yekova du ni ruruyo. Ho garã Toby adu ni 12, ko amoi gu sasa nga ga geda Ziazia Kekeapai naabaha dũ mbata fu ko zi bapatiza. Garã Maxim adu nga 11 ho ko gbiati tooni dawiriko nga Noemi garãri adu bawe azi bapatiza ni. I dunduko ue ki tona mangasunge tipa kada ti gu sasa nga ga mangasunge Betere yo. Tipa ka bangiriyo gonga ti gu gayo sasa re ya, i abanga fuomu nga ga Betere ti vuro bambu kpuyo yo. Si adu ni wenepai ka mo wisigipa agu asasa du na nyanyakipaha foro na ki tona mangasunge tipa kada ti ni.​—Oni gedi AFiripoio 1:​10, 11.

7, 8. (a) Wai du rengbe maa asasa ka saha fu boro taata ni mangi adiaberã? (b) Tipagine kura paranga degude asia ka zanga ndu ti ni ku yunivasiti yo?

⁷ Gu biata ndupai si aida boro moi asasa ti ni mbu ni kindi tooni nabipa gu dungu adiaberã si aida ni mangihe. Si naida paranga aboro mangi diaberã tipa wirikapai, sunge marã, gbiati gu kura apai. Manga adiaberã wakina sia ndikidi gene ho mo ada ni ti ngbosogene. Ka si du nga mo ima ino gu gene nandu ku rogo gu ba mo andu ku rogoho, si ambunga foro mo sia ndikidi gene te. Wakina gure a, ka si du nga mo ima ino gamo asasa, si dunga ni mbumbuhe foro ka manga wene adiaberã te. Asanza 21:5 naya: “Gu berã pa pai nga ga ngangarã boro nandu sa pai kpaima,” watadu nandu sa diabese. Ka mo tona ka berãpa apai watadu ka sogimapai ni maa mo asasa mbu ro kindi tooni, si aimanga te a mo ki du na diabese. Gure nga gupai namangi Damaris ho ri agbia tiri ni na nyanyakipa diaberã mburi ni tooni degude.

⁸ Ho Damaris anyasi sinia ni (école secondaire), ri adu dagba agu aboro yo naagbehe ti regbo asada. Ri aima rengba ka ndu ka wirika andiko yunivasiti yo zanga ri tumo atumo tipaha, ono kuba gure, ri adiberã ka manga gu sunge ri aziongo bakere marã tingbaha ya. Tipagine? Ri aya,  “Mi aima diaberã mbure kindi tooni nga mi naida ka mangasunge abazakigene. Gure aaida mi naamanga gu sunge marã boro andunga tipaha na aˈuru dũ ya. Ka mi awiriki andiko yunivasiti yo, ka mi aima rengba kaa zio bakere marã, ono ka si akpakara akpakara fere mi gbia gu sunge boro andunga tipaha na aˈuru dũ ya.” Damaris ima mangasunge abazakigene awere tipa agarã 20. Ya mo ri nabihe nga ri amoi wene sasa na ruru diaberã mburi ni tooni degude? Ri aya, “Ba gimi sunge yo, mi naagbia tire yo dedede na agu aboro nga abainiparugute. I namanga gu ngbatunga sunge ka mi naamangaha ka mi awiriki andiko. Ono tie, badunguyo na ngbarago na gayo sunge te. Gimi diaberã ka mangasunge abazakigene aundo re ka mi naagbianga tire na gberãrago ba gimi sunge marã yo ya na si azakigene fere mi mangi ga Yekova sunge na ngbarago tipa dungu agarã.”

9. Tipagine gaani paranga aboro narẽarẽ ti ni i fu tambuahe fuyo?

⁹ Akutu paranga aboro rogo adungurati rogo zegino dunduko ima rẽ tipa ani tambua yo wenengai. I ima futiyo fu Yekova na agu asasa nga ga toro nga nyanyakipa pai rogo gayo raka yo. Gu ngbatunga paranga aboro re nagbia bakere ngbarago rogo raka yo na ti kina gu ngisa regbo re, i kini wiriki ka pekafuo ga Yekova arugapai rogo agu apai yo dunduko i amangaha. Agu apai re nakoda wirikapai, sunge marã, gbiati ramukporo. Soromo akepai ki ya: “Mo kída kuti Yekova na kpotoro yo dunduko, . . . Mo rá fu ko rogo gamo apai dunduko, Ko arúga gamo apai foro nzunzu.” (Snz. 3:​5, 6) Gu paranga aboro du rogo agu adungurati nga ga aKristano na nyanyakipa yo bangiri Yekova, ko nakpinyemuyo ni bakerehe kisusi na ko nabanda yo, kini yugu gene fuyo, na kini fu maku fuyo.

10. (a) Tipagine si aida ani peresipa sunge tungusapai ti ni mbatayo fu kura gaani apai dũ? (b) Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka ino tungusapai wenengai?

¹⁰ Gu paranga boro namangasunge na gani raka tipa ka ringbisa gani nyemupai nga ga sa ngbarago ti Yekova, ni namaa berãni fuo sunge tungusapai. Yesu Kristo anyakasi gupai nga “wene pangbanga adú adu ni tungusitungusi he . . . mbata dunduko.” (Mk. 13:10) Mbiko gupai nga tungusapai nga gu sunge si aida si mangi niˈipiˈipihe, si naida si du ni gupai ani naperesipaha mbatayo fu kura gaani apai dũ. Ya mo mo rengbe ka maa gu sasa nga ga tungusapai dedede? Ya mo mo rengbe ka mangasunge abazakigene? Ono na ka si du nga mo agbianga ngbarago gbe ti sunge tungusapai te? Na ginipai rengbe mo ka mangaha tipa ka ino manga dezirepai wenengai? Apai ue rengbe ka undo ro: Mo mbakadi tiro wenengai, na ka mo mbunga tungusa gupai fu kura aboro mo nainihe ya. Kina ngbaro rengbe ka zera ka bi gu bakere ngbarago mo nika gbiaha ho mo atungusapai ni.

11, 12. (a) Ginipai rengbe paranga aboro ka mangaha tipa ka mbakadatiyo ka manga dezirepai? (b) Wai du kura paranga boro amangisunge na gu momu ni agbiaha ka manga dezirepai sukuru yo?

¹¹ Mo rengbe ka tonaha ni gbata mo akaragapai kuti agu asanahe akuaro naasanaha dedede sukuru yo. Gaani bangiriba nga ga Internet nga jw.org na kura awaraga na gu kekeapai rogoho du tipa ka undo paranga aboro i ini wai ka karagapai kuti agu asanahe aboro naasanaha dedede. Ni kpiapai, gu sanahe nga, “Tipagine mo naidi ti ni kuti Mbori?” Watadu gu kekeapai nga “Ya Mo Si Naida Mi Idi Kuti Gupai Nga Ahe Akuru Nisaha?” nga gu du rogo gu burosua nga Akaragapai Kuti Asanahe 10 Paranga Aboro Naasanaha rengbe ka undoro mo mbakadi gamo karagapai.​—Oni gedi 1 Petero 3:15.

¹² Ho mo agbia momu ni, mo ngarasi agu akuaro du mo na yo sukuru yo i ndu nitiyo ka biko agu apai du rogo jw.org. Gure nga gupai Luca amangihe. I aasakapai rogo gu riko ko adu rogoho tipa apambori ni bakiakia, na Luca ki bi gupai nga gu waraga i aasakapai rogoho re adu na irairaapai rogoho tipa aDezire Yekova. Wa si avura du nga ko aamanga ndundu amangaha, ko asana nayugupai tipa ri idihe fuko ko yugu gupai nga irairaapai du i aagumbaha tipa aDezire Yekova re, na ri ki idihe fuko. Luca asakipai tipa  gako aida na ko ki yugu gaani bangiriba nga ga Internet a fu aboro dunduko. Gu nayugupai re afu gu sunge fu agude dunduko nga i ga ku kporo yo ki bi gu vidio nga Mo Ta Borogbatapai Zanga Bunia. Luca aima du na ngbarago mbiko ko amangi wene dezirepai.

13. Tipagine si aida ani kakuti gaani asasa ti ni kindi ka ani vura kaa gbiatirani vurũ na akpakarapai?

¹³ Ka rago gberẽnga tiro ya, ka gu gene mo andu ngbaha vura du na adue ti kura aregbo vurũ. (2 Tim. 4:2) Ho mo agbia tiro ni na akpakarapai, mo kakuti kina gamo asasa. Garã Katharina adu nga 17 ho ri amoihe ni ni gari sasa ka manga dezirepai fu agu aboro dunduko ri aamangasunge na yo. Kura boro sa basunge yo asesenge ri bara dunguhe, ono ka ri agundenga ya. Gari wene mangaapai ho ri aagbia tiri ni na akpakarapai azi ngbadu kura boro sunge yo sa rimoko angia Hans. Ni sangbana gipai re, ko agedi gaani awaraga, ki wiriki Ziazia Kekeapai, na ki zi bapatiza. Katharina aima guari rogo gu basunge re na ri aainongo agu apai re te. Oni berẽnga pa gu ngbarago ri adu na ni tingbafuo agarã 13 kusa ho ri asungu ni Bambu Kindo yo na gari aborokporo na gu boro naye rogo kura dungurati ka manga gumbapai kingia Hans! Nairiwo wai duhe ni wenepai nga Katharina aambunga gu gari sasa nangia ga manga dezirepai fu agu aboro ri aamangasunge na yo te!

14, 15. (a) Ginipai si aida paranga aboro tingidihe ho akurayo asosoda yo ni? (b) Wai du rengbe paranga aboro ka sovura kuti gu sosodahe naye be akurayo?

¹⁴ Kada ku ane, gi kekeapai re ima ngarasaro mo diberã ka mangasunge na gamo raka tipa ka ringbisa gu gamo nyemupai nga ga mangasunge fu Yekova. Gipai re nayugo gupai nga ka maa agu asasa nga ga toro ni nyanyakipa pai rogo gamo raka yo. Isoke gupai nyakipaha rogo gu raka yo nga ga gu kura paranga aboro du garãyo wa gamo were nga kaa gbia kina ngbarago rogo raka yo, na si nawira wa i nika yamba ro ayamba mo mangi gupai i amangaha. Kumbatayo gizo si nika ida mo yugu wai mo nadiberã ka kakuti agu asiapai mo namangihe. Ka mo mbunga soapai be akuaro si sa ro bangiro go ti gamo asasa ya. Nirengo, ho ani aberãpa gu kpiapai ni berewe nga ga tarambiri, mo arengbanga gbua ka bita gu tarambiri nandu ku rogo ai ba gbua mbiko gupai nga si nawira wa agu aboro du rogoho nagbia ngbarago te.

¹⁵ Badungu agene duho rengbe mo ka sovura ngbaha kuti gu soapai naye be akurase. Ni kpiapai,  mo ne agu aba nga gu rengbe ka saro mo ti ku rogo asada yo. (Snz. 22:3) Na mo tingidi tiro na gu gbegberẽ sangbanapai nga gu rengbe ka ye kuriro ka mo kodi tiro na kura aboro ka manga gbegberẽpai. (Gara. 6:7) Gu kurapai rengbe ka undo nga pa ida mo kuti gupai nga si naida kura aboro fu rugute afu foro. Umbasitise nika undoro mo idi agu aberãpai nga ga avunguro gbiati gu kura nyanyaki aboro rogo dungurati.​—Oni gedi 1 Petero 5:​5, 6.

16. Oni penga kpiapai nga gu nayugopa gu undo du ti du na umbasitise.

¹⁶ Umbasitise asa Christoph ko idi gu wene rugute i afuhe fuko. Ngbutuko fuo zioko bapatiza, ko atona kaa ndu dedede ku rogo agu aba aboro amanga mangonvo rogoho tipa kaa nyakasa kpotoyo. Gu kura paranga aboro rogo gu ba re angarasiko tipa ko ga ku rogo gayo riigbu nga ga ngimbaro. Ko agumbapa gupai re fu kura bakumba sa, gu bakumba re ki undo Christoph nga mbata fu ko mangi diaberã si naida ko berẽkuriipa gu kura kereapai, wagu nga kada na gu toro nga ga abaangirã. Ono wa si avura duwo, Christoph adiberã ki rimi gu riigbu nga ga ngimbaro re. Ono tie fuo bete regbo kusa, ko akurubara gupai nga gu mbaro re aima du na zuu rogoho ni kerehe, na zavura si adu ni kere gbegberẽhe. Ko afura berewe na badungu abaakumba, i dunduko ki fu rugute fuko rogo Ziazia Kekeapai yo. Ko aya, “Yekova akedi wene abafurugute fuore, na mi aima giasangba Ko, ka si vura du vurũ nga si aima dia bete regbo.” Ya mo mo na umbasitise tiro tipa ka ida gu wene rugute i afuhe foro?

17, 18. (a) Ginipai Yekova aidaha tipa paranga aboro areme? (b) Ginipai nafu kina gberãrago nga gu sosono aboro agbiatiyo na ni, na wai du rengbe boro ka nehe? Oni funga kpiapai.

¹⁷ “Ako paranga kumba, [watadu paranga dee] mo ngí ti rago parangaro, kpotoro yo ngárãsi ro ti rago parangaro.” (Batu. 11:9) Nirengo, wangia mo paranga boro, Yekova naida mo du na ngbarago. Gi kekeapai re ima yugo gene sa nga gu rengbe mo ngbaha kadu na ngbarago. Gu gene re nga ka maaberã ro fuo agu asasa nga ga toro, na ki rimisi Yekova ku rogo agu apai yo dunduko mo asogimaha. Ka mo tona kaa manga agi apai re mbu ro kindi tooni, si aimanga te a mo ki bi Yekova ko niyugu gene foro, ko ni banda ro, na ko ni fu maku foro. Mo berẽnga pa gu wene arugute dunduko du rogo Fugo Mbori yo, na mo irisi gu rugute nga: “Mo nitíngidi pa Bamangiro a ti rago parangaro.”​—Batu. 12:1.

¹⁸ Boro ho nanye ni paranga ni tipa gbanga regbo te. Paranga aboro nasona ni ipo ki da ni sosono aboro. Si nipa gberãrago nga, badungu sosono aboro naye ka biratiyo mbiko i apekefuo iraira asasa ho i adu ni ni paranga yo, watadu mbiko asasa aadunga beyo te. Ono gu paranga aboro areme namaa berãyo fuo agu asasa nga ga toro, i nika du na bakere ngbarago mbiko gayo asiapai ho i nika da ni ni sosono aboro. Gure nga gupai du tipa Mirjana, nga guri naima du na birĩ rogo agu ambaro nga ga mangonvo yo ni kerehe ho ri adu ni ni tooni degude. I ayambu ri tipa ri ndu ka ngi agu ambaro i ayambaha nga Winter Olympic Games ono ri ki kaha aka ki idi ka manga kina sunge tungusapai ti aregbo dũ. Agarã naima susa 30 kusa, Mirjana namangasunge Kindo ti aregbo dũ kindi na kumbari. Ri aya: “Worimo, irisa, pagbia, na aũkumuko, nga agu ahe aimanga ya na si nga agu asasa anyakanga paha rogo raka yo ya. Mangasunge fu Yekova na asada ka fubee tipa ka undo aboro rogo toro yo nga agu asasa du ni wenehe na du ni nyenyehe.”

19. Oni gumbanga agu aundo du ti maaberãse fuo agu asasa nga ga toro mbu boro kindi tooni.

¹⁹ Gu paranga aboro du rogo dungurati ima rẽ tipa i tambua yo mbiko wai i amangapai kuti agu akpakarapai re na mbiko wai i nadiberã ka mangasunge na gayo raka tingba ga Yekova sunge. Paranga aboro namanga gipai re ni mangayo sunge tipa kada ti agu asasa nga ga toro na ni peresa yo pa tungusapai mbatayo. Kurigure, i nadiaberã ka zanga mbu zegino si sayo bangiriyo go ti gayo asasa. Paranga aboro ima rengba kadu na gu kido nga gu nyanyaki sunge i amangaha, si gbua te. I gu duadu na awirinayo nga aguyo nakpinyemu yo na kini songodi yo, na ka i futiyo fu Yekova, gayo sogimaapai rogo raka yo nika duadu na diabese.