Ya Mo Oni Nafu Irisa Fu Akuaroni Mbata Fu I Fuhe Furoni?

“Tipa gu nyemuse nga ga awirina oni ngbá angba yee na akuaroni; tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.”—ROM. 12:10.

1, 2. (a) Gini rugute Pauro afuhe rogo gako waraga fu aRomo? (b) Gini asanahe ani ka makiaha?

ROGO gu waraga gu mokedi nangia Pauro akehe fu aRomo, ko anyakasi gupai nga si naida aKristano naayugo nyemuse dagbayo rogo dungurati. Ko ape gupai nga ka gaani nyemuse “du nga ni biriki ya.” Ko ape gupai berewe nga: “Tipa gu nyemuse nga ga awirina oni ngbá angba yee na akuaroni.”—Rom. 12:​9, 10a.

² Si nirengo nga, gu nyemuse nga ga awirina anga kungbo berãpa aboro gbua ngaha te. I nayugo gu nyemuse re rogo mangimangipai yo. Gu kurapai berewe nga, boro ho rengbe ka ino gaani nyemuse te kinagu ka ani yuguhe rogo mangapai yo. Si du Pauro ape gupai ti ni berewe nga: “Tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.” (Rom. 12:10b) Gine yugo irisa akodaha? Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani naafu irisa fu akuarani aidipase zavura mbata fu fuyó ho furani? Wai rengbe ani ka mangaha wo?

Gine Yugo Irisa Akodaha?

3. Kuti Ziazia Kekeapai, “irisa” nga gine?

³ Gu fugo Ebere i asaha nga “irisa” rogoyo ngburungburu nga “rõa he.” Gu boro aboro airisa ní, i nabi ní na rorõi pani, watadu na kikii pani. Gu kura sasa gu pa-Ebere re rogo Ziazia Kekeapai nga “taarimo,” nayugopa wai berewe boro abi gu boro ní airisa ní. (Bam. P. 45:13) Gu fugo Giriki i asaha nga “taarimo” rogo Ziazia Kekeapai, si nayugopa wai iripa boro, pa wai nyaki pani, naapa kio pani. (Ruka 14:10) Nirengo, agu aboro ani airisa yó, i na nyanyaki payo furani.

4, 5. Wai pa bi ani boro na nyanyaki pani asa rani ani fu irisa funi? Oni funga kpiapai.

⁴ Ginipai fu irisa fu kura aboro akodaha? Irisa natona na gaani bipai tipa aboro. Ani namangapai na aboro ringbisihe kina kuti wai ani abiyo. Sidu, ani nabi aboro mbata na nyanyaki payo ani kini ru ka fu irisa fuyó.

⁵ Wai rengbe Kristano ka yugo ndikidi irisa fu akurani aidipase ka si ayengo ngbaduseyo ya? (3 Yo. 9, 10) A wa he nikuru niwenehe na wene zuzuhe mbiko tarãha aima rimo wenengai kutii sendeyo, gaani irisa rengbe kadu nindikidihe na ki nyeanye kindi kinagu ka si aye ngbaduraniyo. Ka gaani irisa ayengo ngbaduraniyo ya, si imanga kumbatayo gizo te, wakina guhe i nirũhe rogo gbegberẽ sende. Sidu tie, mbata fu Pauro fu rugute tipa yugo irisa, ko afura ziazia ki yaa: “Ka nyemuse du nga ni biriki ya.”—Rom. 12:9; oni gedi 1 Petero 1:22.

Ani Fu Irisa fu “Agu Yo I Afu Yo Ni Kpia Mbori”

6, 7. Tipagine si aida ti ni ani naafu irisa fu akuarani?

⁶ Wa duhe nga padu ani na wene bipai tipa boro nasa rani ani fu irisa funi, si aidanga bangirani go ti gu nduapai du rogo Ziazia Kekeapai tipa yugo irisa fu awirinarani  te. Sidu tie, ani wisigingo nduapai ue gbua.

⁷ Dagba agu ahe du auru kpotosende dunduko, kina aboro sa i amangiyo “ni kpia Mbori.” (Yak. 3:9) Si du du ani ti ni na agu asino Mbori nga nyemuse, tatamana, rurupai, na agu akuraha. Oni bingo gu kurapai berewe Bakusirani afuhe furani. Bake apapara Atambuahe ayaa: “Ako Yekova! . . . Mo naamoi ga taarimo auru angbangbaturũ. . . . Bambiko mo asa [boro] ni du ni umba pa ni susi Mbori, mo amaa kpakpari taarimo ku ri ni yo na irisa.” (Tam. 8:1, 4, 5; 104:1) * Mbori nabi aboro dunduko na kiki, angianga wa kungbohe ya, na ko nafõngayo na taarimo gbiati irisa. Ho ani afu irisa ni fu aboro, gure nga ani nairisa Yekova a bambiko ko irisa aenge tiko. Awere tie, ka si du nga ani na nduapai berani ka fu irisa fu aboro dunduko, nakii wai tie si aida ani naafu irisa fu akuarani aidipase!—Yo. 3:16; Gara. 6:10.

Ani Nga Aborokporo Sa

8, 9. Gini ndupai Pauro afuhe tipa yugo irisa fu akuarani aidipase?

⁸ Pauro afura tipa kura ndupai ani afu irisa ti ni fu akuarani. Mbata fu ko fu gu rugute du tipa irisa, ko ayaa: “Tipa gu nyemuse nga ga awirina oni ngbá angba yee na akuaroni.” Gupai Pauro apehe re nayugo pa gu nyemuse nakoda aborokporo i duwa sa. Pauro anyakasi pa gu pagume du rogo dungurati, ya si naida si du dawedawe wa kina gu du dagba aborokporo. (Rom. 12:5) Ono tie, si naida ani moi gupai ku berãrani yo nga Pauro ake gipai re fu mbedimbedi aKristano, nga aguyo naada ni awiri Yekova. Nirengo, i aduwa aborokporo sa. Sidu, agu ambedimbedi aKristano nadu ti rago Pauro aduna nyanyaki ndupai beyo tipa ka fu irisa fu akurayó. Kina gu bangisapai re du tipa gu mbedimbedi aKristano du areme a.

⁹ Ya mo gipai re a tipa gu “kura akandoro”? (Yo. 10:16) Ii. Wa vura duhe nga Mbori atasanga yó ni awiriko te, i rengbe arengba ka yamba tiyo nga awirina bambiko i nga aborokporo sa rogo zegino dunduko. (1 Pet. 2:17; 5:9) Ka kura akandoro girogo gu fugoyo wenengai i amangasunge nani nga “awirina,” ndupai duadu beyo ka yugo ndikidi irisa fu akurayó aidipase.—Oni gedi 1 Petero 3:8.

Tipagine Du Yugo Irisa ti ni Ninyanyakipa Pai?

10, 11. Tipagine du yugo ndikidi irisa ti ni ninyanyakipa pai?

¹⁰ Tipagine du yugo ndikidi irisa ti ni ninyanyakipa pai? Nduhe nga: Ho ani ayugo irisa ni fu awirinarani, ani nafubee kuti gu padu wenengai na gu kpamiatise nga dungurati.

¹¹ Ani ini gupai nga padu ani na dawedawe pagume na Yekova na kini gbia undo be gako ziazia toro nga agu apai nafu nyakasaro furani wa du ani nindikidi aKristano. (Tam. 36:7; Yo. 14:26) Ono ho ani aino gupai ni a nga kuarani idipase nabi rani abi na nyanyaki parani, si nangarasa rani angarasa. (Snz. 25:11) Ho i atambua rani ni na kini fu irisa furani, si nazambuasi rani azambuasi. Si nanyakasa rani ani naandu kindi kumbatayo ngba gu gene nga ga unga na ngbarago. Zanga kapa, oni aima gbia ngbatunga ngbarago wa gure.

12. Wai rengbe ani nibasasa ka mangapai tipa dungurati du nigu wene ba duna nyemuse rogoho?

¹² Wa duhe nga Yekova ima ino nga i avungu rani na gupai nga ani gbia irisa agbia, ko nazungodi rani rogo Fugoko ya ani peresipa akuarani mbatayo nibipa “irisa.” (Rom. 12:10; oni gedi Matayo 7:​12.) Agu aKristano dunduko namangasunge na gi wene rugute re nasa gu riigbu nga ga aKristano si du nigu wene ba duna nyemuse rogoho. Si rẽarẽ tie ani sana tirani ki yaa, ‘Gini yangara regbo  mi ayugu gimi ndikidi irisa rogo fugo yo watadu rogo mangapai yo fu wirinami nga dee watadu kumba rogo dungurati?’—Rom. 13:8.

Ani Dunduko Nibasasa Si Aida Ani Naayugo Irisa

13. (a)

¹³ Ada si aida i naangbembatayo rogo yugo irisa? Rogo ga Pauro waraga fu aEbere, ko apepa agu aKristano namangasunge ni “abaakumba” rogo dungurati ki ya i nangbembatayo. (Eb. 13:17) Rengo ngaha nga, abaakumba nangbembatayo rogo dungu apai. Wa vura duhe wo, wa du yó ni abaakumba, si naida aida i naangbembatayo rogo yugo irisa fu akurayó aidipase kodihe na akurayó abaakumba a. Nikpiapai, ho abaakumba asungo ni ka makia agu apai nabipa dungurati, i nafu irisa dagbayo nidega yó tuyo ka gia agu apai akurayó apehe. Kurigure, i nayugo gayó irisa niwisigo yó agu aberãpai nga ga kura abaakumba ho i adiaberã ni, angianga ka doho ado gbua kusayo ya. (Amo. 15:6-15) Ono si naida ani tingidi gupai nga, anga gu ga Pauro waraga ko akehe fu aRomo adu fu kina abaakumba sa te, ono fu dungurati naabaha. (Rom. 1:7) Gu rugute du tipa maa akurase mbatayo nibipa irisa, si gu duadu furani areme dunduko.

14. (a) Oni funga kpiapai tipa gu kparakparapai du dagba yugo irisa na ngbembatayo rogo yugo irisa. (b) Gini sanahe rengbe ani ka sana tirani nani?

¹⁴ Ani wisigingo kurapai Pauro apehe rogo gako rugute. Ko angarasi akurako aidipase Roma yo ka i yugungo kina irisa gbua ya ono i moi akurayó mbatayo nibipa irisa, angianga ka sungo asungo mbata tipa kina akurayó fu irisa fuyó i kini ru ka fuhe ya. Kparakparapai nga gine? Ani berẽnga kurii gi kpiapai re. Ya mo bayugupai rengbe ka zungodi agu agude sukuru naima ino ka gedapai i wiriki gedapai? Oó. Bambiko i ima ino ka gedapai. Kuba gure, ko rengbe ka undoyo i wiriki ka gedapai susi gu nidu mbata. Wakina gure a, gu nyemuse du ani nani koyo du akuarani ni nasa rani ani yugu irisa fuyó, na nyemuse i aino ndikidi aKristano ti ni. (Yo. 13:35) A wa gu gude sukuru naima ino ka gedapai naamanga ome ka gedapai susi gu nidu mbata, ani rengbe ka manga ome kinawo tipa ka ngbembatayo rogo yugo irisa. (1 Tesa. 4:9, 10) Sidu, ani naabarani dunduko du gi rugute re furani. Ani rengbe ka sana tirani nga: ‘Ya mo mi naangbembatayo rogo yugo irisa fu akuare rogo dungurati, angianga ka sungo asungo tipa kina yó fu irisa fere ya?’

Oni Irisi ‘Rungorungo Aboro’

15, 16. (a) Ho ani ayugo irisa ni, ada si aidanga ani biyo na umbapayo ya, na tipagine? (b) Gine rengbe ka yugo singia ani na ndikidi irisa koyo du akuarani ni dunduko?

¹⁵ Ho ani ayugo irisa ni, ada rogo dungurati si aidanga ani biyo na umbapayo ya? Fugo Mbori nayaa: “Gu boro du na nunga rungorungo boro ti ni nafu he fu Yekova, tipa gani wene mangapai ko afú mosoro fu ni.” (Snz. 19:17) Wai rengbe gi fugo re kadu na ome kurirani ho ani aʹasada tirani ni ka ngbembatayo rogo yugo irisa?

¹⁶ Dungu aboro naida ka yugo irisa fu kina agu aboro du fuyó kumbatayo, ono kini mangipai na agu aboro akiongo payo ya zanga irisa. Ono tie, Yekova tigako wa gure te. Fugo ko nga: “Agu yo nairisa re mi aírisa yo.” (1 Sam. 2:30; Tam. 113:5-7) Yekova nayugo irisa fu agu aboro dunduko namangasunge fuko na kini irisiko. Ko agunga rii “rungorungo boro” te. (Oni gedi Yesaya 57:15; 2 Peka 16:9) Nirengo, ani naida ka pekafuo Yekova. Ka ani aida ka ino wai ani ayugo ndikidi irisa, si angba gbe ka ani sana tirani nga: ‘Wai mi naamangapai na agu aboro adunga na kikiipayo watadu adunga  kikii asunge beyo rogo dungurati ya?’ (Yo. 13:14, 15) Gaani karagapai kuti gi sanahe re nayugo bakio gaani ndikidi irisa koyo du akuarani ni.—Oni gedi AFiripoio 2:​3, 4.

Yugo Irisa Nifu Ani Gaani Regbo

17. Gini bangua gene rengbe ani ngbaha ka ngbembatayo rogo yugo irisa fu akuarani, na wai duhe wo?

¹⁷ Gini bangua gene rengbe ani ngbaha ka ngbembatayo rogo yugo irisa fu aboro dunduko rogo dungurati? Si nga nifu ani gaani regbo fu akuarani. Wai duhe wo? Wadu ani ni aKristano, ani na badungu apai tirani, na gu gaani badungu asunge ani amangaha rogo dungurati nadia bakere regbo berani. Sidu, ani nabi regbo na nyanyakipaha gbe. Na ani ima inoho nga si aidanga ani idi bakere regbo be awirinarani te. Wakina gure a, ani nidu na ngbarago ho awirinarani aino gupai ni nga si aidanga i niʹidi bakere regbo berani ho i aida ni ani mangipai fuyó te.

18. Wai rengbe ani ka yugo nani nga ani ima ida ka fu gaani regbo fu akuarani aidipase?

¹⁸ Wa vura duhe wo, ani dunduko (gbe abaakumba rogo dungurati) ima ino gupai nga ho ani ambu kura gaani apai ni tipa ka fu gaani regbo fu akuarani aidipase, si nayugo gaani irisa tipa yó. Rogo gini gene? Ho ani ambu gaani apai ni ka fu bete gaani regbo fu wirinarani, gure nga ani naya funi wee: ‘Paro ima nyaka bangire gbe si du mi nambu gimi apai ti ni ka sungo na mo tipa bete regbo.’ (Mk. 6:30-34) Na ho ani adindiko adindiko ni ka mbu gaani apai tipa ka fu bete gaani regbo fu akuarani, si nasayo i berẽ gupai nga ina kina wiri umbapayo furani. Kurapai nidu kinaho ka ani ambungaha gene ka manga kurapai ya. Ono wa vura duhe wo, pa ida ani ka fu bete gaani regbo fu akuarani watadu pa zanga ida ani ka fu gaani regbo nayugo bakio gaani irisa nga gudu ngbaduraniyo tipa awirinarani.—1 Kor. 10:24.

Ani Diberã Ka Ngbembatayo

19. Gini kura gene berewe duho rengbe ani ngbaha ka yugo gaani irisa tipa akuarani aidipase?

¹⁹ Kura nyanyakipa agene kinaho rengbe ani ka yugo irisa ngbaha fu akuarani aidipase. Nikpiapai, ho ani fu gaani regbo ni fuyo, si naida aida ani gbeberã rani fuoyo a. Yekova nga wene kpiapai. Gu bake apapara Atambuahe nangia Davide akepai ki yaa: “Bangiri Yekova du ti ruru aboro, tuko ni haha ha tipa gayo kpe ku ari.” (Tam. 34:15) Ani namanga asadatise ka wirika Yekova nigbe ani berãrani na kini degeturani fu gu wirinarani ye fuo rani tipa undo. Manga ani he wo nayugo gaani irisa tipa ní.

20. Gini apai si aida si du berãrani yo nibipa fu irisa fu akuarani?

²⁰ A wa wiriki ani he, si naida ani ini ndu gupai nzunzu si aida ti ni ani duna ndikidi irisa tipa akuarani aidipase. Kurigure, si naida ani gbata amomu agbata tipa ka fu irisa fu aboro dũ, kodihe na aguyo du payo kusende, zavura mbata fu i fu irisa furani. Ka ani mangihe wo, ani nika nyakasa gaani nyemuse na gu kodatise du rogo dungurati. Sidu tie, ani naandu kumbatayo na yugo irisa fu akuarani, na kini asadi kaa mangaha wo ti aregbo dũ zanga kina yó yugu irisa mbata furani. Ya mo gaoni diaberã nga ka mangaha wo?

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

[Asanahe nga ga wisigopai]

Ada si aida i naangbembatayo rogo yugo irisa? (b) Ginipai gu fugo Pauro du rogo ARomo 1:7 ayugoho?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]

Oni Natingidaha?

• Gine fu irisa fu kura aboro akodaha?

• Gini nduapai duho si aida ti ni ani naairisa akuarani aidipase?

• Ginipai duhe ti ni ninyanyakipa pai ka yugo irisa fu kura aboro?

• Rogo gini agene rengbe ani ka yugo irisa fu akuarani aidipase?