1, 2. (a) Gini ahe nga ga Satana ‘abawagi’? (b) Ginihe nika undo rani ani mbedi na Mbori?

YEKOVA MBORI akusi aboro na gu nyemupai nga i naambeda nako. Ono tie, Satana naida gupai nga ani berẽ wa kina ko, nga ndupai ho ani mbedi na Yekova te. Gere nga gu ziree Satana aima digo nigbaragihe natona tigu regbo ko anangi Eva ati Edene yo. (Bam. P. 3:4-6) Rogo gu pangbanga yo nga ga aboro, dungu aboro aima merafuo gi iraira bipai re.

² Si aidanga ani ti kurogo gi ga Satana gbina re te. “Zingo ina gako bawagi ti rani te.” (2 Kor. 2:11) Satana naʹasada ka turũso rani ti Yekova nisako rani ani mangi iraira siapai. A wa ani abihe rogo gu kekeapai ye mbata fu gere, ani ima rengba ka manga ruru siapai tipa sunge, aũngbarago, na agu apai nabipa gaani aborokporo. Gi kekeapai re nika undo rani ani ini wai ka mangasunge na gu vovo ahe nakura, ngerafuo kpotorani, marã, na sambuotise rogo gaha bangiriba, na si nika sarani ani “mbédi na Mbori.”—Yak. 4:8.

3. Wai rengbe ani ka mangasunge na gu vovo ahe nakura ngba wene gene watadu irairaha?

³ Rogo zegino areme, dungu aboro namangasunge na gu vovo ahe nakura. Ka ani mangisunge nani ngba wene gene, si ima rengba ka undo rani. Inga mangasunge nani rengbe ka turũso rani tigu Barani du ngbangbaturũ yo. Ani furanga tipa kompiuta. Gi magazini ani agedaha re, i akehe na ki kusihe na kompiuta. Kompiuta ima rengba kadu niwene ũsunge tipa ka weteka apai, ka fura na gaani aboro, na ti kura aregbo niwene aũngbarago. Ka si du nga si ima ngba tirani, ani ima rengba ka dia bakere regbo kupati ni. Agu aboro nakusaha nasa aboro i naberã gupai nga si naida i duna gu vovoho nakura beyo.  Nikpiapai, kura paranga akusi wirimbia ko vukoyo nigbuko ka bagaha tipa ka ngbe gu vovo kompiuta nani nakuru. Nagberẽ gupai ko amangihe re!

4. Wai wirina sa adibe gu gbegberẽ mangasunge na kompiuta naadu tiko?

⁴ Si nigbegberẽpai ka si du nga ani mbu gu vovo ahe nakura si gbarasi gaani pagume na Yekova. Jon, * garãko ambeda kuti 30, ape gupai nga: “Mi ima ino gupai nga Ziazia Kekeapai naya si naida ani ngbe regbo tipa agu apai nga ga toro. Ono ho si adani tipa mangasunge na kompiuta mi aidanga ka mbu mangasunge nani te.” Jon anaabi tiko dedede nga, ko anaamangasunge na Internet da ku bebere yuru. “Ho mi anibi tire ni nga mi ima mbu gbe, si anidu fere nikpakarapai tipa mi guari pati fura na aboro rogoho watadu mi mbu bi gbegberẽ avidio.” Tipa ka ne gi gbegberẽpai re, Jon arẽ gako kompiuta nga si naakiiso nisaha tigu regbo gako saa rame anida.—Oni gedi AEfeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Gini atindiro du avunguagude nani? (b) Wai rengbe avunguagude ka undo awiriyo tipa i zi wene abakure?

⁵ Avunguagude, si aidanga oni ini gu futufutu apai awironi amangaha dunduko te, ono si naida oni ini wai aino i amangasunge na gayo kompiuta. Ka oni mbunga yó i nizaki agu abangiriba nga ga Internet nga gu duna wasiwasi kodaba, ambaro zuũ, sangba atoro, na i nizi gbegberẽ abakure na aboro rogo Internet bambiko kina gupai gbua nga oni aidanga i di gaoni regbo ya te. Ka oni mbu yó i nimangihe wo, i nika berãha nga, ‘Wa avungurani amaanga berãyo fuo rani ya, gbegberẽpai ho ti ni te.’ Ni du oni ni avunguyo, gaoni sunge du nga ka banda rukutu awironi kodihe na gu ngangara yó ti gupai rengbe ka turũso yó ti Yekova. Zavura anyaa ami nabanda awira abanda be gbegberẽpai. Oni berẽnga wai na urusi na rengbe ka zinga pati wiru ka boro aida ka manga ru gbegberẽ!—Oni ringbisinga ha na Osea 13:8.

⁶ Oni undo awironi tipa i nikodi tiyo na agu awirina nga wene kpiapai rogo dungurati, nga paranga aboro na sosono aboro. Na oni tingidi gupai nga awironi naida oni di regbo naayo! Sidu, si naida oni gbia regbo tipa ka moma naayo, ka ngi mbaro naayo, ka mangasunge naayo, na ki “mbedi na Mbori” wa du oni dunduko. *

7. Tipagine ani aida ka duna wene kpotorani ti ni?

⁷ “Mo areme wai?” Gi sanahe re nayugo gu rengo du tipa ga aboro raka. Bambiko pa mbu bambata avungurani Satana ko turũsi yó ti Yekova, ani dunduko nambu be kaza. Ga Satana ringbisapai nga aboro naakaza, bambiko ho ani akaza ni, si furani nikpakarapai tipa ani mangisunge fu Yekova. Na ka ani kpi, ani arengbanga ka mangasunge fuko berewe te. (Tam. 115:17) A wa du sino aboro, ani naida ka manga gupai ka sa kpotorani  sidu wenengai. Na si naida ani naa bakabangirani abaka tipa du kpoto awirinarani wenengai a.

8, 9. (a) Wai rengbe ani ka ne bakere bakabangirise tipa kpotorani? (b) Gini amaku ani agbiaha ti du ani na ngbarago?

⁸ Ono tie, si aidanga ani naabaka bangirani abaka kindi tipa kpotorani te. Gu kura aboro nanyakasapa gu kura ariahe, ngua kaza, watadu agu ahe nambakada kpotose kisusi pa tungusa gu wene pangbanga nga ga Mbori Kindo. Nirengo, i rengbe kaa berã gupai nga i naundo kura aboro. Wa vura duhe wo, si aidanga ani nafura tipa akaza, agu ahe nambakada kpotose, na wai ka mangasunge nani mbata fu adunguratise Bambu Kindo yo, watadu ti regbo bakere adunguratise na tingbafuoho te. Tipagine?

⁹ Ani nadungura tirani tipa ka fura tipa agu apai nga ga toro na ka kiiso gaani ngbarago, nga papara ga Mbori zuzu toro. (Gara. 5:22) Ti agu aregbo duwa gure, fura tipa gaani akaza na agu adawa rengbe ka husa ha rengbe arengba ka gbe berãrani ti agu apai nga toro na ki ba gberarago ti kura aboro. (Rom. 14:17) Ga boro diaberã du ni tiní ka ngerafuo kpotoni wai ní aidaha. Kurigure, boro ho rengbe ka husa akaza dunduko te. Zavura bawene munganga, ní na gbinza agbinza na kaza ki zi ní azio na niyangaraha niki kpi kusayo. Ani arengbanga ka gizasi gaani raka nibaka ani bangirani nyanyaki tipa kpotorani te. (Rk. 12:25) Kurigure, “wasawasa kpoto boro yo du wa wene ngua kaza.”—Snz. 17:22.

10. (a) Gini asino ngba ti Yekova gbe? (b) Gini regbo ani nika da na wene kpotose?

¹⁰ Wakina gure a, si agberãnga ani naaberãpa ngbanya rani te. Ono si aidanga ani asadi ka wega gu fuo gbinza dunduko du tirani kusayo te. Agu afuo gbinza re nayugo pa nyaka ani, na si nga pa irisa. Nikpiapai, Ziazia Kekeapai nayaa: “Nvue nga kpakpari taarimo fu boro; ni nibi he be kina gu pai nga ga rurupai.” (Snz. 16:31) Wo du Yekova abi rani, na gere nga gu bipai si aida ani du nani. (Oni gedi 1 Petero 3:3, 4.) Ya mo si nipatatamana ka maa gaani raka ngbapai i gba rani watadu i fu gu dawa furani nika sa kpotorani si du niwene bibihe? “Ga Yekova ngbarago” abinga pa gu garã du ani nani watadu pa gu ngbanya duti kpotorani te, si nga mburu gu gaani ndikidi ngbanya naye kina boro kpotorani yo. (Nem. 8:10) Kina rogo vovo zegino sa ani nika duni na wene kpotose zanga kaza na niparanga rani. (Eyo. 33:25; Yes. 33:24) Si naida ani mangi gu siapai nga ga tatamana na kidu na idapase kuti ga Yekova akidohe. Si nika undo rani ani duna ngbarago awere rogo raka yo na ka ani abakanga bangirani gbe tipa kpotorani ya.—1 Tim. 4:8.

11. Wai rengbe marã kadu ni gbina?

¹¹ Marã nga gbegberẽhe te, na si agberãnga ka manga gu sunge marã du niruruhe te. (Batu. 7:12; Rk. 19:12, 13) Ono tie, sonosa “nyemu marã” rengbe ka sarani ani turũ ti Yekova. (1 Tim. 6:9, 10) “Berã pa zegino,” na bakere bakabangirise tipa agu ahe nasongoda gaani raka, rengbe arengba ka gberesa parani rogo toro yo. Kinawo a du “gu nangahe nga ga ũkumuko,” nga gu iraira bipai du aboro nani nga si naye na nyenye ngbarago na ngbabase. (Mt. 13:22) Yesu aima pehe ziazia nga, “boro” arengbanga ka mangasunge fu Mbori gbiati aũkumuko te.—Mt. 6:24.

12. Gini agbina duho areme tipa gbia marã, na wai rengbe ani ka nehe?

¹² Iraira bipai tipa marã rengbe ka ndu na ani sa iraira mangapai. (Snz. 28:20) Gu kura awirina naaida ka gbia bakere marã niipo, si asayo i tona ka ba ake na kini nangi kura aboro rogo dungurati i merefuo yó. Ti kura aregbo, awirina nadia bape be akurayo rogo dungurati na ki kidohe nga i nika gasaha na bakere marã kuriihe. Kangia airaangbu nga ani, ani ima rengba ka idapa gu sunge marã rengbe ka ingisa bakere marã berani. Ani duna rubangirise. Anga taatapai ngaha tipa ka gbia bakere marã vuru umba regbo yo te.

13. Wai gu du ga Yekova bipai tipa marã kia ti gu nga ga aboro?

 ¹³ Ho ani agbáta ga Yekova ‘ngbi ni mbata, na gako rurupai,’ ko nafu maku kurii gaani asadatise na ki fu agu ahe furani ani aidaha. (Mt. 6:33; Ef. 4:28) Ko aidanga ani nayukuro ti regbo dunguratise bambiko ani nadia bakere regbo kutingba sunge watadu ka sungo Bambu Kindo yo kini bakibangirani tipa marã te. Dungu aboro pati rani areme idi kuti gupai nga ka i di bakere regbo tipa gbata bakere marã, i nika du na wene raka kumbatayo na apai kidu fuyo taata. Na gere nga agu sásá i amaaha fu awiriyo. Yesu ayugu gupai nga, gu berãpai re arunga te. (Oni gedi Ruka 12:15-21.) Gipai re na tingida rani na gupai naadu tipa Geazi, nga guko naberẽ gupai nga ko rengbe kadu ni iraangbu na kidu na wene pagume dagbako na Yekova.—2 Aba. 5:20-27.

14, 15. Tipagine si aidanga ani kido ti ni kuti marã nga si naye na ngbabase ya? Oni funga kpiapai.

¹⁴ Gu kura adingimo kinaho narindo ku ime yo bambiko ami ambunga gu kiki tĩo ome aadunga tira tipa ka tumba ru ya. Ya mo pai wa gure rengbe ka manga Kristano? Wirina du rimoko nga Alex ni bakumba ape gupai nga: “Mi ningia gu boro niima ino banda marã. Kangia mi uka sazundu riise nibakerehe mi na karagaha betehe kurogo gaha kopo.” Ko aberã gupai nga ka ko gbia gu kura marã, ko rengbe ka mbu gu sunge ko amangaha na ki tona sunge abazakigene. Ko atona ka wisigopai tipa agu ahe i angbeka na kini bagihe, na ko amangisunge na gu marã dunduko naadu beko tipa ka ngbeka agu ahe re. Ko adi marã a nibape tipa ka ngbe gu kura dungu ahe nani! Kuba gure, gino agu ahe re azoro. Ko ape gupai nga: “Mi adiberã nga mi duwa ka mi mangi ome ka gbia gu gimi marã re berewe.” Ko aberẽhe nga gino agu ahe re nika tumba tihe atumba berewe.

¹⁵ Tipa dungu adiwi, Alex anaaberã kina pa gako ahe. Si adu fuko ni kparapai tipa ka berẽpa agu apai nga ga toro, na rame anaazio ko ngbapai. Ono tie, gino agu ahe re aatumbanga tihe berewe te. Pa gako marã agberẽ ko ki bagi kpuko. Ko ayaa: “Mi aba bakere gberarago ti gimi aboro kporo.” Ono ko aima wirika nyanyaki pai ti gipai re. “Mi ini gupai nga gu boro nakido kuti gi ga Satana zegino re ní duwa ka ní gbia tiní na bakere gberarago.” (Snz. 11:28) Nirengo, ka ani akido kuti gu marã du berani watadu gu ome ani amangaha tipa ka gbia marã rogo gi sino raka re, gure wa ka i ya ani nakido kuti “mbori gi zegino re” nga Satana. (2 Kor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Fuo gure, ko aria gako raka si du tata “tipa wene pangbanga.” Ka mo sanako awere, ko rengbe ka pe gupai foro nga, gipai re aima sa ko na gako aborokporo i duna ngbarago na ki mbedi na Yekova.—Oni gedi Marako 10:29, 30.

16. Wai du wene sambuotise kia ti gbegberẽhe?

¹⁶ Ka ani asambuo tirani tipa agu apai ruaru, si agberãnga te. Nikpiapai, si naida ani sambuo tirani asambuo bambiko ga Yekova Adezire nga ani. (Yere. 9:24) Bambiko gipai re, ani na asada ka manga wene adiaberã dedede na kini pekefuo gu ga Mbori arugute du tipa ruru mangaapai. Ono ka ani aaberã gbe tipa kina tirani naapa gaani bangiriba, si ima rengba ka turũso rani ti Yekova.—Tam. 138:6; Rom. 12:3.

17, 18. (a) Oni funga agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai du tipa airarukö na aboro umbasitise. (b) Wai wirina sa aambunga rukö si turũsi ko ti Yekova ya?

¹⁷ Ziazia Kekeapai na dungu akpiapai rogoho tipa agu aboro nangia airarukö gbiati aguyo naadu na umbasitise. Bakindo Davide aduna umbasitise kini kido kuti Yekova tipa ko yugu gene fuko, na Yekova afu maku fuko. (Tam. 131:1-3) Ono Yekova ambusi agu Abakindo nangia airarukö nga bakindo Nebukadenesara na bakindo Beresasara. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Zavura areme a, kura apai kinaho rengbe ka asada gaani umbasitise. Ryan nga moundo abaakumba du garãko nga 32, aguari ki ga kurogo gu kura dungurati.  Ko ayaa: “Mi aberẽ gupai nga mi nika dani bakumba niipo ono garã sa asusi ka si amanganga wo ya.” Ya mo si aaida Ryan zingi, na kidu na gu berãpai nga abaakumba du afuranga bara ko wenengai tipa i moiko ni bakumba ya? Ya mo ka ko ambu rukö si turũsi ko ti Yekova na gako aboro ki mbu nduge tipa adunguratise? Kangia mo du, ginipai ka mo amangihe?

¹⁸ Ko ayaa: “Mi agedi agu apai dunduko du rogo gaani awaraga nga gu naafura tipa maabangirise.” (Snz. 13:12) “Mi aye ka bi gupai nga si naida mi wiriki kadu na zerangbaduse na umbasitise. Si aida mi mbu Yekova ko raba re.” Ryan ambu maaberã ko tipa agu apai du tipa ko, na ki di gako regbo ka undo kura aboro rogo dungurati na gene tungusapai yo. Fuoho aimanga te ko ki tona wirika Ziazia Kekeapai na dungu aboro. Sangbako nga: “Ho mi ada ni bakumba tingbafuo garã sa na beberehe, si adu fere wa pa musumo. Mi aima mbu bakabangire tipaha mbiko mi agbia bakere ngbarago rogo sunge tungusapai yo.”—Oni gedi Atambuahe 37:3, 4.

19, 20. (a) Wai gu rengbe ani ka zanga mbugene fu agu apai ani amangaha si zanga turũso rani ti Yekova? (b) Gini akpiapai si aida ani pekefuoho tipa ka nye mbembedi na Yekova?

¹⁹ Agu apai dunduko ani na wirikihe rogo gi kekeapai re na gu ye mbata fuhe, si na bakere undo tipa gaani raka. Ani na sambuo tirani nidu ani niga Yekova amoyambu. Agu aborokporo duna ngbarago gbiati agu aboro du na wene kpotoyo, si nga ga Yekova agamahe. Ani ima ino gupai nga sunge marã naundo rani ani gbia agu ahe ani azingo tipaha. Ani ima ino gupai a nga zambuasitise nafu ngbarago furani na gu vovo ahe nakura rengbe arengba ka undo rani. Ono merefuo agu ahe re ti gbegberẽ regbo, na ngba gbegberẽ gene, watadu ngba gu gene si narengbe ka gberesa pa gaani iriso ngbaha ima rengba ka turũso rani ti Yekova.

²⁰ Gere nga gupai Satana aida si mangi. Ono tie, oni ima rengba ka ne gu ngbatunga gbegberẽpai re ka si manginga roni na gaoni aborokporo ya! (Snz. 22:3) Oni nye mbembedi na Yekova. Ani na dungu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai nga gu naruga rani tipa gipai re. Enoka na Noa “anata na Mbori.” (Bam. P. 5:22; 6:9) Moize “aru nyanyaki, nibi gu ko ka bangirise abi nga ko ya.” (Eb. 11:27) Yesu anaagbia undo gbe be Mbori bambiko ko anaamanga kina agu apai nangba bangiri ko. (Yo. 8:29) Si naida ani wiriki gayo kpiapai. “Oni ngí angi dedede; ka oni pirigi nga ti kpara kpe ya. Oni fu tambuahe rogo apai dũ.” (1 Tesa. 5:16-18) Na ka ani mbunga ai pai si turũsi rani ti Yekova ya!