1, 2. (a) Gini rugute ga Mbori toro adu kugii Soromo ko pehe fu paranga aboro? (b) Tipagine si aida gi rugute re ngbaangba ti ni ti agu aKristano du garãyo nga 50 na kuari ti gure?

GA MBORI toro adu kugii Bakindo Soromo ko fura fu paranga aboro nga: “Mo nitíngidi pa Bamangiro a ti rago parangaro, mbata gbegberẽ arago nikada.” Gu “gbegberẽ arago” re nga gine? Soromo amangisunge na wene siakasiaka afugo tipa ka sakapai tipa gu gbegberẽ arago gbinza aye na ni nga kikio bee, ndue, kuadi rinde, zanga ngera wenengai, zanga giapai, nvue gbiati nugo. Si aidanga boro sungu ka pido kina gu regbo re tipa ka tona mangasunge fu Yekova te.—Oni gedi Batungusipai 12:1-5.

² Gu dungu aKristano du garãyo awere nga 50 watadu susi gure na bakere ome tiyo kindi. I ima rengba kadu na nvue riyo yo, ono apai ata dunga tipa kpotoyo wagu Soromo afura tipaha re te. Ya mo i rengbe ka gbia undo ti gi rugute Soromo afuhe fu paranga aboro nga: “Mo nitíngidi pa Bamangiro” re? Ginipai gu rugute re ayugoho?

3. Pa tingida ani pa Bakusirani nakoda gine?

 ³ Ka si vura du vurũ nga ani aima digo nimangisunge fu Yekova tipa dungu agarã, si adu ni wenepai ka ani di regbo ti kura aregbo ka berãkurii wai du Bakusirani na kikiipa ko. Raka na kikiipaha. Gu gene Mbori akusi ahe ngbaha, aboro arengbanga ka rugatiyo na ni dunduko te. Badungu ahe Yekova nafuhe furani ni bakiakia nasa apai si du furani taata tipa ani gbia ngbarago rogo raka yo. Ho ani aberã ni kurii ga Yekova kusikusiahe, si nasarani ani du na tambuahe tipa gako nyemuse, tatamana, na ome. (Tam. 143:5) Ono tingidapa Bakusirani nakoda berã ani kurii gupai si aida ani mangihe. Ho ani aberã ni kurii ngbatunga apai wa gure, si nangarasa rani ani yugu gaani tambuahe fuko ni manga ani sunge fuko na ngbaduraniyo dunduko mbata fu ani kpi.—Batu. 12:13.

4. Gini sanahe si aida agu aKristano du na inohe sana tiyo na ni, na tipagine?

⁴ Kangia oni ima du na bakere inohe vuru gu dungu agarã di oni he ku rogo dungurati, nyanyakipa sanahe gudu ho si aida oni sana tironi na ni nga, ‘Ginipai si aida mi mangihe na gimi raka awere wadu mi adu kindi na bete ome?’ Wangia oni gu Kristano niima du na inohe, amomu gudu beroni nga gu adunga fu kura aboro ya. Oni ima rengba ka fu gu inohe oni nagbiaha be Yekova fu paranga aboro. Oni ima rengba ka nyakasa kura aboro nipe oni agu apangbanga oni agbia ngbarago ti ni wa oni aamangasunge fu Yekova. Bakindo Davide akpari tipa gi momu re ki ya: “Ako Mbori, mo atona yugo pai fere mi du ni parangare, . . . Ako Mbori, ho mi ka gbinza ni, mangerire ki du na nvue, ka mo mbú nga re ya, daho mi ka taka pande pa ga ngarã ni fu gu rika ngbatunga aboro nikaye.”—Tam. 71:17, 18.

5. Wai rengbe sosono aKristano ka yugo agu apai i awirikihe fu paranga aboro?

⁵ Wai rengbe mo ka undo kura aboro na gu tatamana gbia mo ho vuru gu dungu agarã re? Ya mo mo rengbe ka yamba paranga aboro tipa i ye ku kpuro yo tipa ka ngarasa yo? Ya mo mo rengbe ka kura nayo gene tungusapai yo na ki yugu gu ngbarago mo agbiaha ti mangasunge fu Yekova? Eriu naraki bakuru kusayo aya: “Kina arame fúra nga, dungu agarã yugu nga pa tatamana.” (Eyo. 32:7) Gu mokedi nangia Pauro angarasi gu sosono adee nga aKristano ki ya i ngarasi akurayo rogo afugo na wene mangaapai. Ko aya: “Sosono ade . . . du ni ayugu gu pai ngba angba.”—Tito 2:3.

6. Tipagine si aidanga agu aKristano du na bakere inohe bipa gu momu du yo na ni taata ya?

⁶ Kangia mo nga gu Kristano du na inohe, mo ima rengba ka undo kura aboro ni bakerehe. Mo berẽnga pa gu inohe du mo na ni awere mo aadunga na ni agarã 30 watadu 40 kusayo ya. Mo ima ino wai ka mangasunge na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai ngba wene gene. Mo ima ino wai ka yugo rengo si kini zi ngbadu aboro yo. Kangia bakumba nga mo, mo ima ino wai ka undo kura aboro ho i amanga gbegberẽpai ni. (Gara. 6:1) Si rengbe kadu nga mo ima ino wai ka ngerafuo agu apai nga ga dungurati, kikindigi adunguratise watadu Sunge Dudua ABambu Kindo wenengai. Watadu mo ima ino wai ka ngarasa amunganga tipa i ne mangasunge na kure. Ka si vura du nga mo wiriki rengo barambeda, mo ima du na wene inohe rogo raka yo. Ni kpiapai, kangia agude bero, mo ima du na bakere tatamana. Sosono aKristano nga wene ngarasaro fu ga Yekova aboro rogo yugopai, ngbembatayo rogo apai, na nyakasa awirina.—Oni gedi Eyobo 12:12.

7. Wai rengbe sosono aKristano ka yugopai fu paranga aboro?

 ⁷ Wai rengbe mo ka mangasunge na gu inohe du mo na ni ka undo kura aboro? Oni ima rengba ka yugo wai fu paranga aboro rengbe yo ka tona wisigo Ziazia Kekeapai na aboro. Kangia dee nga mo, ya mo mo rengbe ka undo paranga anaagude i ini wai ka ngerafuo tiyo rogo toro yo na kini ngerefuo awiriyo? Kangia kumba nga mo, ya mo mo rengbe ka undo aparanga i ini wai ka manga wene agumbapai na kini tungusipai ngba wene gene? Ya mo mo rengbe ka yugo wai fuyo mo naandu kaa bi sosono awirina kpuyo yo tipa ka ngarasayo rogo toro yo? Kangia ome awere tiro wagu mo adu na ni mbata te, mo na kina gene bero ka yugopai fu paranga aboro. Fugo Mbori naya: “Ga aparanga taarimo nga gayo ome, ono ngbanya gbinza aboro nga gayo nvue riyo yo.”—Snz. 20:29.

8. Ginipai Pauro amangihe ho ko agbinza ni?

⁸ Gu mokedi nangia Pauro aima mangasunge fu Mbori ni bakerehe zavura fuo gbinza ko vurũ. Ti gu regbo i akusi ko bambukiso yo bara 61 Fuo Batikayo Kristo, ko aima mangasunge ni bakerehe na ki hi dungu aˈasada tingba gako sunge amokedi. (2 Kor. 11:23-27) Nirengo, agu awirina naadu rogo gu gbata re aima bi gu undo ko afuhe fuyo na nyanyakipa ha. Pauro aima bihe nga gu kura aba kinaho naadu na bakere zingo rogoho. Ko aguari ka ndu gako nunguro nga ga amokedi na Timoteo gbiati Tito ku Efesa yo, Kurete yo, na si nawira wa ku Makedonia yo a. (1 Tim. 1:3; Tito 1:5) Ani ainongo singia ko ada Sepania yo te, ono ko aima du na nyemu ka ndu koyo.—Rom. 15:24, 28.

9. Gini regbo si awira wa Petero andu ka mangasunge rogo gu ba naadu na bakere zingo rogoho? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

⁹ Si nawira wa garã gu mokedi nangia Petero adu nga 50 ti gu regbo ko aguari ka ndu ku rogo gu ba naadu na bakere zingo rogoho. Tipagine si awira wa gupai re nga rengo? Kangia garãko adu sa na ga Yesu watadu si aima susaha, si nayugo gupai nga garãko adu ti gu regbo re nga 50 ho ko andu ni ka bi amokedi Yerusarema yo rogo 49 Fuo Batikayo Kristo. (Amo. 15:7) Si nawira wa fuo gu dunguratise re, Petero andu ka raka Babera yo ka tungusapai fu agu aYudo naaraka yo. (Gara. 2:9) Yo du ko adu ni ti gu regbo ko ake gako bambata waraga bara rogo 62 Fuo Batikayo Kristo. (1 Pet. 5:13) Raka rogo gu kura ringara kia ima rengba kadu ni mbumbuhe, ono Petero aambunga pa gbinza ko ká na ko ti mangasunge fu Yekova na ngbarago te.

10, 11. Oni penga gu pangbanga du tipa gu boro naaguari ka ndu ka mangasunge rogo gu ba naadu na zingo abatungusipai rogoho.

¹⁰ Areme, dungu aKristano du agarã yo wa 50 watadu susi gure bi gupai nga agu apai du tipa yo ima ariatihe na i na rengba beyo ka mangasunge fu Yekova ngba gu kura vovo agene. Aguyo ima ga ku rogo agu aba du na bakere zingo abatungusipai rogoho. Ni kpiapai, Robert aya: “Ho garã rani na diare ada ni nga 55, ani abihe ni momu ka ndu ka mangasunge fu Yekova. Wirani aima guari kporo, na gbinza aboro aadunga ho ani aangerafuo yo te, na ani na bete aũkumbo berani. Mi abihe nga ka ani bagi kpurani si ima rengba ka undo rani daho i nika fu marã mbu sunge ni fere basunge yo. Ani agi gupai nga Bolivia yo, dungu aboro yo na nyemu ka wirika Ziazia Kekeapai ono raka yo ni kpakarakpakaraha. Sidu, ani adiberã tipa ka ga koyo. Si aadunga furani taata tipa ani inidi raka yo te. Apai naabaha adu kia ti gu ani ainihe Amerika yo. Ono Mbori aima fu maku kurii gu ome ani amangihe.”

¹¹ Robert ape kurapai nga: “Ani fu tirani awere tipa kaa manga kina agu apai nga  ga dungurati. Bete agu aboro ani aawisigo Ziazia Kekeapai nayo ima zio bapatiza. Gu kura aborokporo ani aawirikapai nayo aaraka gbaria yo na kpuyo ki du ni wiri rungorungoho tuturũ. Rogo aposo ni basasa, i anaaguari kaa ndu gbanga nunguro tipa adunguratise ku gbata yo. Oni berẽnga pa gu ngbarago ani adu na ni ka bi agi aborokporo re wa i aamanga sonakumbatayo na sosono wiriyo ki da ni bazakigene?”

12, 13. Oni penga gu pangbanga du tipa gu Kristano naatona ka mangasunge fu Yekova fuo mbuko sunge.

¹² Agu adungurati na abadona nape fugo aboro kura ringara ima rengba ka gbia bakere undo be sosono awirina. Na berewe a, si ima ngba ka mangasunge rogo ngbatunga agu aba re. Ni kpiapai, Brian aya: “Mi na diare aima du na ngbarago ho mi ada ti gu garã aboro ambu sunge na ni ringara Ingirisi no nga 65. Awirani aima guari kporo, na ani aarengbanga ka gbia gu boro du na nyemu rengo tipa ka wisigo Ziazia Kekeapai na ni te. Fuani, mi agbia paranga boro China naawetekapai yunivasiti yo. Mi ayambuko tipa adunguratise na ko idihe, na mi ki tona ka wisigo Ziazia Kekeapai na ko. Fuo bete aposo, ko aye na kurako boro China. Fuo aposo ue kusa, ko ki ye na biata ní na biama ní.

¹³ “Ti gu regbo gu bisue ní asanahe tipa wisigo Ziazia Kekeapai, mi aberẽ gupai nga, ‘Anga padu mi na garãre nga 65 nayugo gupai nga mi mbu mangasunge fu Yekova te.’ Sidu, mi asana diare du garãri kusande ti gimi singia ri na nyemu ka wirika pa aboro China. Ani amangisunge na gu yugopai deyo kina fugoho. Gipai re amangi agarã bawe kusayo. Pa tungusa ani pai rogo gu dagbarago nape fugo aboro kura ringara ima sarani ni aparanga berewe. Ani ima wirikapai na aboro China awere nga 112! Badunguyo ima ye tipa adunguratise. Gu kurako ima da nga bazakigene na ko namangasunge na ani sa.”

14. Ginipai si aida sosono aKristano du na ngbarago tipaha, na wai ga Pauro kpiapai angarasa yo?

¹⁴ Wa vura duhe nga dungu agu aKristano du garãyo wa 50 na ome tipa ka mangasunge fu Yekova ngba kura vovo agene, anga i dunduko rengbe te. Aguyo na akaza, na aguyo nangerafuo gbinza avunguyo watadu awiriyo. Si naida oni du na ngbarago nga Yekova nabi gupai oni amangaha fuko na kikiipaha. Kuba gupai nga rago gberẽ tironi na gupai oni arengbanga na ka mangaha ya, oni du na ngbarago na gu oni amangaha. Oni bingo gu kpiapai nangia ga gu mokedi nangia Pauro. Tipa dungu agarã, ko adu bambukiso yo, na ka gene adunga beko tipa ko mangisunge amokedi ya. Ono ho aboro aniye ni ka biko, ko anaafura nayo tipa agu apai nga ga Ziazia Kekeapai na kini nyakasi gayo idapase.—Amo. 28:16, 30, 31.

15. Tipagine Yekova abi sosono aKristano ti ni na nyanyaki payo?

¹⁵ Yekova nabi gupai gbinza aKristano amangaha fuko na nyanyakipa ha. Wa vura duhe nga anga Soromo aya gu gbegberẽ arago nga wene regbo te, Yekova nabi gupai abi sosono aKristano amangaha tipa ka taasarimoko na nyanyakipa ha. (Rk. 21:2-4) Awirina na bakere tambuahe tipa agu awirina niima dia gbanga regbo ni ruruyo ku rogo dungurati.

16. Gini momu si awira wa gbinza Ana agbianga ha te, ono ginipai ri amangihe tipa ka irisombori?

¹⁶ Ziazia Kekeapai naya gu sosono dee nangia Ana anye ni ruru ri kini tambua Yekova da ho ri agbinza ni. Garãri adu nga 84, na ri angia dekurugbo ho i abatika Yesu ni. Si nawira wa ri aarakanga ni gbangaha tipa kada ni pefuo Yesu, kadu ni mbedimbedi ri na ziazia toro, watadu ka tungusa wene pangbanga tipa Kindo te. Ono wa si avura duwo, ri adu na ngbarago na gupai ri aamangaha. “Ri aguari nga yekaru yo te, ono ri anafu tambuahe nigina riahe ki nikpari kpe yuru na uru.” (Rk. 2:36, 37) Wa aboromotumo anaafu guzuguzu fuõngua wiso na nyemu, Ana anidu kina dagba rimbasa vurukporo kini kpari kukiri tipa bagizo regbo wa bebere saa. Ho ri abi fogo Yesu ni, ri atona ka ‘gumba pako fu aguyo dunduko naangera tipa gu motumo nga ga Yerusarema.’—Rk. 2:38.

17. Wai rengbe ani ka undo sosono aKristano gbiati gbarigbariyo tipa i songodi ndikidi irisombori?

¹⁷ Areme, si naida ani du barambeda tipa ka undo gbinza aKristano gbiati gbarigbariyo. Bete aguyo kinaho du na nyemu ka du pati adunguratise na akikindigihe ono gene beyo te. Rogo gu kura aba, dungurati namangasunge na terefuni tipa agi awirina re nigi adunguratise. Si taata ka mangaha rogo kura arago te. Zavura agu aKristano arengbanga kada ba dunguratise yo ya i rengbe arengba ka songoda ndikidi irisombori. Ni kpiapai, gayo akparakpee rengbe arengba ka sa dungurati si du na diabese.—Oni gedi Atambuahe 92:13, 14.

18, 19. (a) Tipagine sosono aKristano arengbanga ti ni ka ino wai gayo kpiapai angarasa kura aboro ya? (b) Ada rengbe ka mangasunge na gu rugute naya: “Mo nitíngidi pa Bamangiro”?

¹⁸ Sosono aKristano arengbanga ka ino wai gayo kpiapai angarasa akurayo te. Ni kpiapai, wa Ana avura du rogo agu agarã re dunduko yekaru yo, ri ainongo ho nga gi gari kpiapai re nika ngarasa kura aboro fuo dungu kama agarã te. Gu nyemuse Ana adu na ni tipa Yekova ni kekehe rogo Ziazia Kekeapai. Nirengo, gu nyemuse du oni na ni tipa Yekova ni kekehe ngbadu akuaroni aidipase yo. Si du Yekova aya ti ni wẽ: “Nvue nga kpakpari taarimo fu boro; ni nibi he be kina gu pai nga ga rurupai”!—Snz. 16:31.

¹⁹ Anga apai dunduko rengbe ani ka mangaha rogo ga Yekova riigbu te. Agurani dunduko du na ome kindi si naida ani di agi afugo re kugume naya: “Mo nitíngidi pa Bamangiro a ti rago parangaro, mbata gbegberẽ arago nikada.”—Batu. 12:1.