1, 2. (a) Gini kpakaraapai dungu aborokporo agbiatiyo na ni, na gini asanahe si akusaha? (b) Wai rengbe avunguagude gbiati awiriyo ka sovura kuti agu akpakarapai re?

KINA rungo ninaazio boro ka bi gupai nga avunguni naanidu adu na ome tiyo na kini mangi gayo apai nisayo, i arengbanga ka ngerafuo tiyo berewe te. Si rengbe kadu nga boro sa dagba avunguyo ti gbungbu ní ki wo, watadu i bi kere kaza tiní. Sidu, kurapai berewe a kinaho. Si rengbe ka du ni kpakarapai fu gu gbinza aboro re tipa i idi kuti gupai nga apai ima ariatihe rogo gayo raka yo watadu gene beyo tipa ka manga kura apai te. (Eyo. 14:1) Ginipai rengbe yo ka mangaha? I rengbe ka ngerafuo yo wai?

² Waraga sa nafura tipa ngerafuo gbinza aboro aya: “Wa vura duhe nga si ima kpakara tipa ka sakapai tipa agu apai nabi gbinza, agu aborokporo sungu ki sakipai tipa wai si aida i mbakadi tiyo tipa gupai rengbe yo ka mangaha, i ima rengba ka sovura kuti gupai ka kuru sayo.” Ngbatunga gu sakapai re ima ngba ka si dunga ani ima inoho nga gbinza naye na agu apai ka ani anenga ha ya. Ono tie, ani ima rengba ka mbakadatirani tipa kura apai na ki diberã mbata fu regbo. Ani wisigingo pai awere tipa wai rengbe aborokporo ka giatiyo na akpakarapai na ki mbakaditiyo tipaha.

3. Ginipai rengbe aborokporo ka mangaha ka si dunga si naida na bakere sunge tipa ka ngerafuo gbinza avunguyo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

³ Gbinza aboro naaida na undo ho daha ni nga i arengbanga ka ngerafuo tiyo berewe wenengai te. (Oni gedi Batungusipai 12:1-7.) Ka avunguagude gbinza ka gene adunga i ngerefuo tiyo ya, si naida i diberã na awiriyo tipa gu ngbatunga undo ngba na ki asadi ka bi gupai rengbe ka undoyo i mangi gipai re. Si ni wenepai dedede ka sakapai tipa wai rengbe yo ka mangapai kuti agu apai si aidaha. Gipai re naida aboro dunduko du pati ni, gbe si naida avunguagude pe agu apai du berãyo yo wenengai fu awiriyo na ki dakuti gupai rengbe yo ka mangaha. I rengbe ka sakapai singia kura boro rengbe ka ye ka undo avunguyo i nye kina kporo ho. * Watadu i rengbe ka sakapai tipa wai rengbe aboro ni basasa ka undo na gi tindiro re. (Snz. 24:6) Ni kpiapai, kura wiriyo rengbe ka sungo kaa ngerafuo yo na aˈuru dunduko ono aguyo kini undo na marã. I dunduko du na asunge beyo ni basasa tipa ka mangaha rogo gipai re, ono tie, gu sunge re ima rengba ka ariatihe ka gu kura boro tona ka mangaha.

4. Wari rengbe aborokporo ka ndu kuho ni tipa undo?

⁴ Fuo tona mo ngerafuo yo, mo di regbo tipa ka ino dungu apai tipa avunguro. Kangia guni sa na nyanyaki kaza, mo asadi ka ino gu kaza re nika du wai ku mbatayo. (Snz. 1:5) Kangia basunge ho abazogo namoihe si ningerefuo gbinza aboro, oni ndu fuoyo. Oni asadi ka ino singia pai ho aboro amangaha rogo gaoni dagbarago rengbe ka undo roni oni ngerefuo yo wenengai. Ka oni tona ka berãkurii agu ariapai namanga rogo gaoni ngbadimokporo, si rengbe ka sa roni oni du na bakere gberarago na rironiyo kidu ni vunduvunduhe. Oni pe agu apai du rironiyo fu wene abakurearoni. Kurigure, oni kpari fu Yekova. Ko rengbe ka fu gu zereda nga ga berãse furoni tipa oni sovura kuti agu akpakarapai re.—Tam. 55:22; Snz. 24:10; Frp. 4:6, 7.

5. Tipagine duhe ti ni ni nyanyakipa pai ka mbakadatise mbata fu regbo tipa wai ka ngerafuo gbinza aboro?

⁵ Kura avunguagude gbiati awiriyo namanga ome ka ino gu kura apai ka i mangihe tipa ka ngerafuo gbinza aboro mbu regbo koyo kindi wa gu nga ndu ka raka kua awiriyo, agu akporo nangerafuo gbinza aboro, watadu gu kura apai aboro amangaha tipa gbinza aboro rogo gayo dagbarago. I nabi “mbusa na irairapai” tuturũ ki tona ka mbakadatiyo tipaha. (Tam. 90:10) Kangia agu aborokporo du ni dunguyo ambakadanga tiyo mbu regbo koyo kindi te, si rengbe ka sayo i mangi gbarakagbaraka diaberã ho kpakarapai nakuru ni. Kura bangbasia bainipai sa aya: Gere “dedede ningia gu gbegberẽ regbo aboro namanga diaberã ti ni.” Ti ngbatunga aregbo wa gure, si nakusa akpakarapai na ngbadu aboro ki tona ka ima kuti akurayo. Ka i mbakaditiyo mbu regbo koyo, si nadu fuyo taata tipa i mangipai kuti agu akpakarapai ka kuru.—Snz. 20:18.

6. Wai rengbe sakapai tipa ngerafuo gbinza aboro ka undo agude na avunguyo wa sa?

⁶ Si rengbe kadu furoni ni mbumbupai oni fura na avunguroni tipa gu mbakadapai du tipa gayo raka ho ariapai namangi ni rogo gayo raka yo. Oni tie, dungu aboro gbia undo ti ngbatunga gu sakapai re. Tipagine? Mbiko si nafu momu furoni oni mangi gu mbakadapai  daada nibi wai rengbe oni ka giatironi nayo na ki mangipai ka kpakarapai kuru. Ho oni asakapai ni ngba wene gene na rogo nyemuse mbu regbo koyo kindi, si nasa gaoni diaberã si du taata tipa ka mangaha. Ka si vura du nga avunguroni idi ka raka nisayo daho apai ka dia ni beyo, ngbaha angba i sakipai na oni tipa wai i aida oni ngerefuo yo ho regbo kada ni.

7, 8. Ginipai si aida aborokporo wisigipai tipaha, na tipa gine?

⁷ Avunguagude, ho oni kaa sakapai ni na awironi tipa gipai re, oni fura nayo tipa agu apai oni aidaha, marã na wai oni aida i ngerefuo roni. Gipai re nika sa yo i mangi wene diaberã ka si du nga gene adunga beroni oni mangihe te. Si nawira wa i airisa gaoni berãpai airisa na ki mbu roni oni du na ranirii daho apai ka dia ni beroni. (Ef. 6:2-4) Ni kpiapai, ya mo oni naida ka sungo fuo wironi na gani aborokporo, watadu gu kurapai kia oni aidaha? Si naida oni ini gupai nga, anga i dunduko nika ida na ni te, na si nadia regbo adia oni aria gaoni bipai watadu gude.

⁸ Oni rengbe ka bandatironi ti agi apai re kina gu ka oni mbakada tironi mbu regbo koyo kindi. (Snz. 15:22) Gipai re nakoda agu apai nabipa amunganga na gupai oni aidaha. Gu kurapai berewe rengbe oni ka sakapai tipaha nga gu karte du tipa mangasunge na kure nga Durable Power of Attorney. Boro na boro du na rengo beni ka ino gu husa rengbe ní ka idaha na ka káha. Gi karte re nafura tipa agu apai kina boro aida na ni nitini. Oni sia kina gu boro bi oni he nga ní rengbe ka manga wene diaberã ho si aidaha ni. Si naida wirina gi karte re du be agu aboro oni nasia yo mbiko i rengbe ka kusaha ti regbo kpakarapai. Gu kura gbinza aboro namaa gi karte re ku dagba gayo nyanyakipa awaraga yo.

9, 10. Gini ngbatunga aˈariapai rengbe ka sa agude i ngerefuo gbinza aboro ni bakerehe?

⁹ Dedede, agude gbiati avunguyo naida i sungu nisayo daho apai ka tona dia ni beyo. I rengbe ka manga riahe, ka girisorago, ka mbira gayo adawa, na kini ngerefuo tiyo nisayo. Gure nga i nakido awiriyo nga si aidanga i nimangi apai amanga fuyo te. Ono kangia avunguyo arengbanga kaa ndu ku nzengu yo te, watadu bangiriyo nago dedede, si naida agude mangipai niipo kutini.

¹⁰ Vundo riyo, bakere gberarago, itidotise, nidotise, kiso tue yo, na zanga ngera wenengai rengbe kadu nga agu akpiapai nayugo pa gbinza; ono tie, i ima rengba ka husa agi apai re wenengai. Ka ngbatungapai wa gere tona, oni bi amunganga na ni niipo. Agude nga gu bambata aboro si aida i ngerefuo gipai re. Ti agu aregbo re, i rengbe ka tona manga agu asunge avunguyo anaamangaha. Tipa agude ngerefuo avunguyo wenengai,  si rengbe ka ida i tona kaa fura kubayo, ka keka apai fuyo, na kini ta nayo ku rogo agu aba i aida ka ndu ku rogoho.—Snz. 3:27.

11. Ginipai rengbe agude ka mangaha tipa ka sa apai taata fu avunguyo?

¹¹ Kangia gupai du tipa avunguroni naandu kaa dia adia, si naida oni mangi ariapai nibipa wai si aida oni ngerefuo yo watadu wai si aida i raki. Ka gu ariapai re akiongo ya, si rengbe ka sa apai taata fuyo. Kangia oni naraka tuturũ ti avunguroni, ya mo si rengbe kadu taata fu awirina rogo dungurati i nindu kaa biyo dedede na kini tingidi roni na agu apai du tipa yo? Ya mo gupai i aidaha gbua nga boro mangi riahe na kini girisi rago fuyo? Ya mo ka i mangi wiri aˈariapai ti kporo si rengbe ka sa apai fuyo taata i nita pangba kporo na kini mbidi ime gbiati kura apai? Si rengbe kadu nga gupai gbinza aboro aidaha nga boro nimangisunge kporo fuyo. Ono tie, kangia apai adunga fuyo wenengai i niraki nisayo te, oni fu gu undo fuyo nika undoyo tipa gbanga regbo. Ka apai vura du tipa roni wai, oni asadi ka gbata gu undo ka rẽ fuyo. *—Oni gedi Asanza 21:5.

12, 13. Agu agude naraka tuturũ na avunguyo, ginipai i amangaha tipa ka ngerafuo avunguyo?

¹² Agu agude du na nyemuse, i naida avunguyo du wenengai. Dungu agude nidu na ngbarago tipa ka ino gupai nga i nangera angerafuo avunguyo. Ono tie, dungu agude kinaho adunga mbembedi na avunguyo ya mbiko agu apai i amangaha. Ho du apai ni wa ngbatunga gure, bete aguyo nadia ongoda tipa ka ndu ka ngerafuo avunguyo, ka manga agu apai avunguyo arengbanga na mangaha ya. Oni rengbe ka yugo gaoni nyemuse fuyo ni yamba oni yo rogo terefuni, na kini keke awaraga fuyo.—Snz. 23:24, 25.

¹³ Ka si vura du nga avunguroni na raka tuturũ, si naida oni diberã tipa wai si aida oni ngerefuo yo. Kangia avunguro nga aDezire Yekova na mo mbembedi nayo te, mo rengbe ka fura na abaakumba rogo dungurati tipa wai rengbe yo ka undo. Na ka bangironi gonga ti maaha rogo kparakpee yo ya. (Oni gedi Asanza 11:14.) Ka si vura du nga avunguro nga aDezire Yekova te, si naida “mo niirisi bamo na namo.” (Gate 20:12; Snz. 23:22) Nirengo, anga aborokporo dunduko rengbe ka manga bangisa diaberã te. Kura aboro namanga ome tipa ka ye na gbinza avunguyo mbembedi nayo watadu ku kpuyo. Ono tie, gipai re naamanganga dedede te. Kura avunguagude kinaho aidanga ka raka na awiriyo watadu agumeyo ya; i naida kadu na ranirii angianga kaa mbusa aboro ya. Aguyo du na marã beyo, i namanga mbakadapai i raki kina kpuyo ono kini tumo boro ní ni ngerafuo yo.—Batu. 7:12.

14. Ginipai rengbe ka manga ka si du nga bangisa gude sa nangerafuo gbinza avunguni?

¹⁴ Rogo kura ngbadimo akporo, i nambu ngerafuo gbinza aboro fu gu bangisa gude du mbembedi nayo. Ono tie, si naida ní ningere angerafuo gani aborokporo a gbiati avunguni. Kura apai kinaho ní arengbanga ka mangaha dunduko ya. Na agu apai du tipa ni ima rengba ka ariatihe, nga gu rengbe ka sa gupai nga ní mangi ariapai ti wai ní angerafuo avunguni. Ya mo bangisa boro sa dagbaroni na ngerafuo avunguroni ni bakerehe? Ya mo gu kura awiriyo ho rengbe ka undo tipa gu kurani re mangi gu kurapai?

15. Gu boro nangerafuo gbinza aboro, ginihe rengba ka sa gupai nga ka omeni batinga ya?

 ¹⁵ Kangia si naida boro ningere angera kindi fuo avunguni, ome ní naba abata. (Batu. 4:6) Agu agude du na nyemuse, i namanga ome tipa ka ngerefuo avunguyo, ono ka si du nga ome sunge ima kio, omeyo nabata abata. Kangia pai da wa gure ti gu gude nangerafuo avunguni, si naida ní sanahe asana tipa undo. Ka boro duho naundo ní ti kura aregbo, si ima rengba ka undo ní kuba gupai nga ní gbata gu kura gene rengbe ní ka ngerafuo yo ngbaha.

16, 17. Gini kpakarapai rengbe agude ka gbiatiyo na ni ho i angerani fuo gbinza avunguyo, na wai rengbe yo ka sovura kutini? (Oni bi gu sanduki nga “Agu Aboro Nabi Ngerafuo Gbinza Aboro na Kikiipaha.”)

¹⁶ Si nipa rungo ka bi wai gbinza angburukani avungurani kusande. Dungu agu aboro nangerafuo gbinza aboro nidu na gberarago, zinga, watadu kpipai. Ti kura aregbo, gbinza boro rengbe ka pe gbegberẽ fugo watadu ka zanga fu tambuahe tipa gupai gu boro re amangaha. Ka pai mangi wa gure, ka ngbaduro iminga niipo ya. Kura bangbasia bainipai tipa akaza aya: “Gu wene gene rengbe ani ka mangapai kuti gberarago ngbaha nga ka idapa gupai nafu gberarago furani re. Ka mo tinga kango gu gberarago re ya watadu ka zinga kuti tiro nga tipagine rago na gberẽ ti ni tiro ya.” Mo fura na gamo badiarogatise tipaha watadu gu kura gumero watadu wene bakureamo. Ngbatunga gu sakapai re rengbe ka undoro ngbaduro du zezeredi.

¹⁷ Apai ima rengba ka gberã ka si du nga marã be agude ka i kedihe i ngerefuo avunguyo na ni te. I rengbe ka diaberã nga si naida boro ga fuoyo tipa ka ngerafuo yo. Wirinarani sa anaandu dedede tipa kaa bi nari rogo gu ba i angerafuo gbinza aboro rogoho. Ri aya: “Gene aadunga berani tipa ani ngerefuo nina ti aregbo dunduko te. Si aadunga furani ni taatapai ani ndu nari ku rogo gu ba re te. Ani anaarungo be berãpa gipai re ni kerehe. Ono tie, si nangia gu yangara wenepai ani amangihe furi rogo gu yangara adiwi ri adu ni unga ri.”

18. Agu aboro nangerafuo gbinza avunguyo, ginipai si aida i du na kido tipaha?

¹⁸ Sunge ngerafuo gbinza avunguroni rengbe kadu ni kpakarakpakaraha na kini fu gberarago furani. Anga arugute gu duadu ho nibipa ngerafuo gbinza aboro te. Ono tie, ka oni mbakaditironi ni tatamana, na kidu na giatise, wene fugodagbase, gbiati kparakpee, oni ngere angerafuo avunguroni wenengai. Ka oni mangihe wo, oni nika du na ngbarago ka ino gupai nga oni nangerafuo yo wa gu i aidaha. (Oni gedi 1 AKorindo 13:4-8.) Gu nyakipaha gbe nga, oni rengbe kadu na kido nga oni nika gbia gu zereda berã roni yo Yekova afuhe fu agu aboro nairisa avunguyo.—Frp. 4:7.