1. Ya mo gu gene ani amanga fu aboro ngbaha gene tungusapai rengbe ka kusa wene sangbanaha? Oni funga kpiapai. (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

BETE agarã kusayo, arogotise ni aKristano aamanga gu tua naadu tipa ka yamba aboro tipa Tingida Pakpio Yesu. Mai atona ka na ti gu regbo i afura na kura dee sa ngbadimo kpuri. Gu ko nga kumba afu gako bambu-uru fu gu dee re, ko na diako ki ru tii gu naadu beri. Rago angba ti agi arogotise re ka bi gupai nga gu dee re aima ye tipa Tingida Pakpio Yesu. Ri aya ri atingidanga agu apai agu aDezire Yekova re apehe furi ti gu regbo i agbia ri te. Ono ri aya ngbari azere ka bi wai i amangi furi ri ki bihe nga si naida ri ye aye tipa Tingida Pakpio Yesu. Ginihe naasa yo i mangi gipai re? Agi arogotise re amangisunge na gu rugute naya mo mangi fu akuaro kina wai mo aida i mangi foro.

2. Gini rugute ani afura tipaha, na wai rengbe ani ka mangaha?

² Wari du gi rugute re ni? Si nga gu rugute Yesu afuhe ho ko aya ni wẽ: “Were agu apai dunduko oni akpi nyemu aboro nimangi he fu roni, oni nimángi kina ha fu yo a” (Mt. 7:12) Wai rengbe ani ka mangasunge na gi rugute re? Ani rengbe ka mangasunge na ni ni manga ani apai ue. Bambata pai nga, si naida ani sana tirani nga: ‘Ka i ya mi nga gu boro re, wai ka mi niidi i mangi fere?’ Fuo gure, ani ki mangi fu kura aboro  kina wai ani aida i mangi furani.—1 Kor. 10:24.

3, 4. (a) Tipagine si aidanga ani mangi gi rugute re ti ni fu kina agu aboro du ani nayo ti idapase ya? (b) Ginipai ani nika wisigoho rogo gi kekeapai re?

³ Ani naamanga gi rugute dedede ho ani amangapai ni na akuarani aidipase. Ono anga Yesu aya ani mangi gipai re fu kina agu aboro du ani nayo rogo idapase yo sa te. Ko aafura tipa gi rugute re ho ko aasakapai ni tipa wai si aida ani mangi fu aboro dunduko kodihe na avurarani. (Oni gedi Ruka 6:27, 28, 31, 35.) Kangia ani naamanga gi rugute re amanga fu avurarani, si naida ani mangihe amanga a fu agu aboro ani atungusapai fuyo nga agu aboro “i aima ringbisa yo sa nyenye unga”!—Amo. 13:48.

⁴ Ani nika wisigopai awere tipa asanahe biama si aida ani moihe ku rirani yo ho ani atungusapai ni: Ada nga agu aboro mi atungusapai fuyo? Gini aba mi andu fuoyo ku rogoho? Gini wene regbo ngba mi ndu fuoyo ti ni? Wai du si aida mi fura nayo? A wa ani ka bihe, agi asanahe re nika undo rani ani asadi ka ino gu bipai du ti agu aboro ani andu ka tungusapai fuyo, na ani ki mangipai ringbisihe kina kutini.—1 Kor. 9:19-23.

5. Gini asanahe si aida ani sana tirani na ni?

⁵ Gene tungusapai yo, ani naafura na aboro ni basasa. Agi aboro re ni basasa du apai tipa yo bakiakia. (2 Peka 6:29) Ho ani ape wene pangbanga ni fu boro, ani sana tirani nga: ‘Ka i ya mi nga gu boro re, wai du ka mi niidi ni bi re? Ya mo ka mi du na ngbarago ka ni nibi re ni birikobiriko boro? Watadu mi du na ngbarago ka ni asadi ka bi re nga kina boro nga mi?’ Wisigo ngbatunga agi asanahe re natingida rani ani mangi fu aboro kina wai ani aida i mangi furani.

6, 7. Ginipai rengbe ani ka mangaha ka ani gbia boro gene tungusapai zingi kuti rani?

⁶ Boro ho naida aboro nibi ni wa “sunge tiní te” te. Ni kpiapai, Wangia ani aKristano, ani mangi ome ka manga agu arugute naya ‘ani fúra na undahe dedede.’ (Koro. 4:6) Wadu ani ni aboro ingapai, aregbo kinaho ani apepai ki ru ka bira tirani tipaha kusa. (Yak. 3:2) Ka ani pe gbegberẽpai fu boro, isoke mbiko apai niima gberã furani rogo gu uru re, ani arengbanga ka ida boro ya “gbegberẽ sino” du tirani te. Ani rengbe kadu na maabangirise nga gu kura boro nika ruga tiní aruga na gupai nimangi rani. Anga kina gu bangisapai re si aida ani mangihe fu kura aboro te?

⁷ Kangia ani gbia boro gene tungusapai yo akaraganga pai furani wenengai ya, ya mo si naida ani ya gbegberẽ sino boro nga ni? Ya mo si rengbe kadu nga apai niima gberã funi basunge yo watadu sukuru yo? Ya mo ni nawoka awoka? Dedede, agu aboro nazinga na ani ti tonatonaha, kusa, i naadia rani adia kugume ka ani mangi fuyo wenengai.—Snz. 15:1; 1 Pet. 3:15.

8. Tipagine si aida ani tungusipai ti ni fu “aboro dunduko”?

⁸ Ani natungusapai fu ngbatunga riko aboro dunduko. Ni kpiapai, rogo gu bete agarã susi kusayo, ani ima kusa apangbanga tipa aboro niima susa 60 rogo Ngbaõbambu Sinziri na gu riipa naya “Ziazia Kekeapai Rengbe Arengba ka Aria Gaoni Raka.” Agu aboro i afura tipa yo rogo agu apangbanga re aguyo adumbata ni airadi, akpibuda, abatuka, na avu bangi. Aguyo angia aboro poritiki, agbia pambori, watadu i aaida ka manga nyanyakipa asunge. Aguyo anaaraka wasiwasi raka. Ono wa vura duhe wo, i dunduko nagi wene pangbanga, ki tona wirika Ziazia Kekeapai, ki mangi ariapai rogo gayo raka, na ki ye ku rogo rengo. Sidu, si aidanga ani bihe nga gu kura  aboro arẽnga tigayo tipa gu wene pangbanga nga ga Kindo te te. (Oni gedi 1 AKorindo 6:9-11.) Kurigure, ani bihe nga “aboro dunduko” rengbe arengba ka dia wene pangbanga kugume.—1 Kor. 9:22.

9. Tipagine si aida ani irisi kua gu kua aboro ti ni?

⁹ Gini aba si aida ani ndu fuo aboro ku rogoho gene tungusapai yo? Dedede, si nidu nga kporo na kporo. (Mt. 10:11-13) Ani nidu na ngbarago ho aboro airisa kpurani ni watadu agu ahe du kporo. Nirengo, kpurani na nyanyakipa ha bangirani. Ani naida si du ni gu ba ngba barani angba rogoho na du apai tipa rani rogoho ni wiri gbugbuhe. Kina gu bangisapai re si aida ani mangihe na gaani amurakporo. Sidu, ho ani atungusapai ni kporo na kporo, si naida ani du na rubangirise tipa wai ani amanga apai kpuyo yo.—Amo. 5:42.

10. Wai rengbe ani ka zanga ba gberarago ti kura aboro gene tungusapai yo?

¹⁰ Rogo gi zegino niima hi be kuondiko re, dungu aboro nakapa akapa kuti gu boro ye ku kporo i ainongo ni ya. (2 Tim. 3:1-5) Si aidanga ani kiisi gu gayo kapa re ku mbatayo berewe te. Ni kpiapai, ani ya mo ye ku kporo ki fu sene. Ka aboro akaraganga pai ya, ani ima rengba ka tona ka iko ku dimoyo watadu ka ngereka pangbanga kporo ka ino singia boro ho. Ya mo gupai re arengbanga ka ba gberarago ti irakporo rogo gaani dagbarago te? Ginipai gani amurakporo nika berãha? Kina rengo du nga si naida ani tungusipai fu aboro sirisiri. (Amo. 10:42) Ani na nyemu ka gbataka wene pangbanga rogo arago dũ, na wenepai du ani amangaha. (Rom. 1:14, 15) Wa vura duhe wo, si naida ani du na rubangirise ka zanga manga gupai rengbe ka ba gberarago ti aboro na gaani tungusapai. Gu mokedi nangia Pauro aya: “Ka ani fú nga ũkota rogo gu pai yo wa sa ya, ya ka i dingisa nga pai ti gaani mangaapai ya.” (2 Kor. 6:3) Ho ani airisa kua agu aboro ni du rogo gaani dagbarago gbiati gayo ahe, gaani mangapai rengbe ka sayo i di rengo kugume.—Oni gedi 1 Petero 2:12.

11. Tipagine ani nidu ti ni na ngbarago ho kura aboro airisa gaani regbo ni?

¹¹ Wangia ani aKristano, dungu apai ima du berani ani naamangaha. Tipa ka manga agi apai re ti regbo, agu akuraha kinaho ani naaperesa pa mangaha na ki mbakaditirani tipa ka mangaha wenengai. (Ef. 5:16; Frp. 1:10) Ho pai agberesa regbo ni berani pati ni, ani nadu na gberarago. Ani nidu na ngbarago ho kura aboro abanda gaani regbo ni, na ho i ainoho ni nga regbo berani awere tipa yo te. Wai rengbe agi arugute Yesu afuhe re ka undo rani ani yugu irisa fu agu aboro ani atungusapai fuyo?

12. Wai rengbe ani ka ino gu wene regbo rengbe ani ka gbia aboro ti ni rogo gaani dagbarago?

¹² Si naida ani ini gu wene regbo rengbe ani ti ni ka ndu fuo aboro ku kpuyo yo. Gini regbo aboro nidu ti ni kporo rogo gaani dagbarago? Gini regbo si awira wa i rengbe ka ida aboro ye ka biyo? Si naida ani gbata agene tipa ka rugusa gaani regbo tungusapai kutini. Rogo gu kura apapara zegino, tungusapai kporo na kporo ningba gbe nyemu watadu wiso. Kangia kina gipai re du rogo gaoni dagbarago, ya mo oni rengbe ka manga ariapai ka tungusapai kporo na kporo bara ti agu aregbo re? (Oni gedi 1 AKorindo 10:24.) Ani rengbe kadu na kido nga Yekova nika fu maku afu kurii gu ome ani amangaha ka tungusapai ti agu aregbo du ni wenehe rogo gaani dagbarago.

13. Wai rengbe ani ka yugo irisa fu irakporo?

¹³ Gini kura gene berewe rengbe ani ka yugo irisa ngbaha gene tungusapai yo?  Ka ani gbia gu boro di rani kugume, si naida ani tungusipai funi wenengai ono ka ani banganga abanga ya. Si rengbe kadu nga kurapai kinaho nyakipaha bangirini ni aida ka mangaha ti gu regbo re. Ka ni ya ni na sunge, ani ya fu ani nika fura ni wiri guruhe na ki mangihe kinawo. (Mt. 5:37) Ka ani nyasi fugo na ni, si naida ani sana ni tipa gu wene regbo rengbe ani ka ye berewe ka bi ni. Kura abatungusipai abihe ni wenepai ka ya: “Mi adu na ngbarago ka ye ka biro berewe. Ya mo si adu ni wenehe ka mi yambu ro ka bihe singia mo kporo mbata fu mi ye?” Ka ani ta ino gu regbo nga ga agu aboro du rogo gaani dagbarago wenengai, gure nga ani napekafuo ga Pauro kpiapai ‘naagbatanga gupai ngba fu tiko ya, ono gu ngba fu dungu aboro.’—1 Kor. 10:33.

14-16. (a) Wai rengbe ani ka yugo ndu gupai ye ani ti ni fu irakporo nibasa? Oni funga kpiapai. (b) Ginipai gu kura babiapai apehe tipa fura na aboro nga si ngba?

¹⁴ Ani ya rogo kura uru sa boro yambu ro ka mo ainongo fugo ni ya. Ono ni sanahe tipa gu ngbatunga riahe ngba tiro. Mo tona ka bakabangiro nga da nga gi boro re na ginihe nzunzu ni aidaha. Mbiko wa mo aidanga ni biro ni gbegberẽ boro ya, mo ima rengba ka fura na ni tooni, ono mo ki bihe nga si naida mo kati fugo na ni. Ani ya si rengbe kadu nga ni ima yugo ti ni foro, ki ya ni namangasunge rogo gu basunge naundo aboro tipa i ri wene riahe, na ni na wene apai ngbani ni aida ka undo ro na ni. Si nawira wa mo ima rengba ka ida ka gia gupai du ngbani. Nirengo, ani nidu  na ngbarago ti gu regbo aboro afura furani gbaiga zanga oka tiyo ono ngba wene gene. Wai rengbe ani ka mangasunge na gipai na agu aboro ani atungusapai fuyo?

¹⁵ Rogo dungu arago, aboro naida ani gumba ndu gupai ye ani ti ni ku kpuyo nibasa fuo da ani. Nirengo, ani na wene pangbanga ngbarani adu nga be irakporo ya, ono ani yanga wẽ ani ye ku kporo zanga pepa gini ngbatunga aboro nga ani na ani ki tona nibasa ka pe gupai du ngbarani na sanahe wa gere: “Ka i ya ome tiro tipa ka aria agu apai du rogo zegino ginipai ka mo mangihe?” Ani ima inoho nga gu sanahe re tipa ka ino gupai du berã irakporo yo wa ka ani ruho ka yugo gupai du rogo Ziazia Kekeapai yo funi. Ono tie, irakporo ima rengba ka baka bangirini nga: ‘Da nga gi boro re, na tipagine ni asana re ti ni na gi sanahe re? Ginipai nzunzu ni aida ka fura tipaha?’ Ono tie, si naida ani sa irakporo ka ni gunde nga ya. (Frp. 2:3, 4) Wai rengbe ani ka manga gipai re?

¹⁶ Kura babiapai ninaata ata bi gupai nga fura na aboro ngba gi gene re ima ngba. Fuo ko fu sene, ko nafu gu trakte nibasa fu irakporo du riihe nga Ya Mo Oni Nakpinyemu ka Ino Rengo? na ki ya: “Ani nafu gi waraga re areme fu aboro dunduko rogo gi dagbarago re. Si nasakapai tipa asanahe sita. Mo di gamo du re.” Gu wirina re naya aboro agundenga te mbiko i ima ino ndu gupai ye mo ti ni. Ti gu regbo re, si taata tipa oni tona sakapai na yo. Gu babiapai re nasana gu boro nga: “Ya mo mo aberẽnga mbata tipa ngbatunga sanahe wa gere? Kangia irakporo sia gu sa, gu wirina re na zaka gu trakte re na ki wisigi gupai Ziazia Kekeapai apehe tipa gu sanahe re. Ka si adu nga wo ya, ko nasia sanahe tipa i wisigihe na irakporo zanga fu gberarago funi. Kina rengo du nga agene ima nge rengbe ani ka tona fugo na aboro ngbaha. Rogo kura aba, irakporo aidanga ani ta daada nibasa ki tona ka pe gupai ani ye tipaha te. Gu banguapai ani aida ka mangaha nga ka mangapai na aboro kina kuti gupai i aida na ni rogo gaani dagbarago.

17. A wa wiriki ani he rogo gi kekeapai re, gini agene rengbe ani ngbaha ka manga fu aboro kina wai ani aida i mangi furani?

¹⁷ Gini agene rengbe ani ngbaha ka pekafuo agi arugute re rogo gaani tungusapai yo? Si naida ani mangipai fu aboro ni basasa ringbisihe kina kuti agu apai du tipa yo. Si naida ani irisi gu kporo ndu ani ku rogoho na gayo ahe. Si naida ani tungusipai ti agu aregbo ani naini nga aboro aduadu na nyemu ka dia rani kugume. Na ki pe gu pangbanga du ngbarani fuyo ngba wene gene ringbisihe kuti gupai namanga rogo gaani dagbarago.

18. Gini amaku naye mbiko manga fu aboro gene tungusapai kina wai ani aida i mangi furani?

¹⁸ Dungu amaku duho ti manga fu aboro kina wai ani aida i mangi furani rogo gaani dagbarago. Ka ani amangapai wenengai fu aboro na kini bi gayo abipai na kikiipaha, gure nga ani nasa ima rani si hasi rago, na kini mangi gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai, na kini fu taarimo fu gu Barani du ngbangbaturũ yo. (Mt. 5:16) Gu gene ani afura na aboro ngbaha rengbe ka sa gupai nga dungu aboro ye ku rogo rengo. (1 Tim. 4:16) Ka si vura du nga agu aboro ani atungusapai fuyo dihe kugume watadu i adianga ha te, ani na ngbarago ka ino gupai nga ani namanga ome nyanyaki tingba gaani sunge tungusapai yo. (2 Tim. 4:5) Ani dunduko ni basasa wirikinga ga Pauro kpiapai naya: ‘Mi mangi apai dunduko mbiko wene pangbanga, ya mi rogo gi betehe ti ni na akuare.’ (1 Kor. 9:23) Da ku ane, ani amangingo kina gupai ani aida kura aboro mangihe furani dedede gene tungusapai yo.