1. Ginipai namangi rogo gu garã nangia 66 Fuo Batikayo Kristo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

MO BERẼNGA gupai nga mo nga Kristano naraka Yerusarema yo rogo gu garã nangia 66 Fuo Batikayo Kristo. Dungu apai namanga patiro. Ni bambatapai, ga aRomo banyaki nga Florus zi ataranda 17 rogo gu sanduki igo marã nga ga yekaru. Nibasa, aYudo zingi ki tona ka imo ga aRomo abanzengere Yerusarema yo na i ki gbia gayo ranirii be Roma. Ono Roma mangipai ni ipiipihe. Vuru adiwi yo biata, ga aRomo banyaki nga Cestius Gallus ye na abanzengere 30,000. I rimi ku pangba Yerusarema, na ga aYudo abanzengere samungu ki karagatiyo ka gbu yekaru yo. Fuo gure, aRomo tona ka kuo gu ndugu nga ga Yerusarema. Aboro tona ka gunde rogo gu bagbata re. Mo nabi tiro wai wa mo abi agipai re si nimangi?

2. Ginipai si aidi agu aKristano naadu rogo gu garã nangia 66 Fuo Batikayo Kristo mangihe, na wai gipai re adu taata?

² Zanga kapa mo ima tingida gu fugo Yesu gu bake wene pangbanga nangia Ruka akehe naya: “Ho oni ka bi Yerusarema ni i nikisi he kirikiri na aboro vura, oni ki ini he, ya rago gbarasa  ha mbedi.” (Rk. 21:20) Ono tie, mo ima rengba ka bakabangiro nga, ‘Wai rengbe mi ka mangapai kuti gu zahe re?’ Yesu ape gupai a nga: “Agu aboro ka du Yuda yo i ki oro ku abaagangara yo; agu yo ka du bakporo yo i guari yo; agu yo ka du ringara yo ka i rimi nga ku rogo bakporo yo ya.” (Rk. 21:21) Wai rengbe mo ka kura Yerusarema yo baraho abanzengere naima kehe ni kirikiri? Gu kura iiriwopai kini mangi. Mo kini tona ka bi gupai nga ga aRomo abanzengere tona ka karagatiyo! A wa i agumbaha, i aima ‘guruso’ gu zubohe re. (Mt. 24:22) Mo awere na momu tipa ka mangapai kuti gu rugute nga ga Yesu. Nibasa mo ki zubo kurii abaagangara yo mbiti gu di nga Yaradene, wa sa na gu ruru aKristano du rogo gu gbata re na aguyo du pati ni. * Fuo gure, rogo gu garã nga 70 Fuo Batikayo Yesu, gu kura vovo abanzengere ki ye ku Yerusarema yo na ki gbarasi gu bagbata re. Ono mo bati mbiko mo ga Yesu zahe.

3. Ginipai nga gu naima manga nga gu nika manga barambeda, na ginipai ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?

³ Barambeda, ani ni basasa nika gbiatirani na ngbatungapai wa gure. Yesu afunga kina zahe gbua fu aKristano tipa gu gbarasahe nangia ga Yerusarema te, ono ko amangisunge na gupai namangi rogo bambata sa kama agarã kuti gupai nika manga ho “bakere gberãngbi” ni ka tona ni. (Mt. 24:3, 21, 29) Nirengo, gu wenepai du ho nga, “bakere rimbasa aboro” nika bata be gi kerepai nika manga rogo zegino re dunduko. (Oni gedi Yugoti 7:9, 13, 14.) Ginipai Ziazia Kekeapai apehe furani tipa gupai nika manga ku mbatayo re? Si naida ani du na nyemu ka ino karagapai kuti gipai re, bambiko gaani bata naruriipa gipai re. Ani wisigingo pai awere sirisiri tipa wai gipai nika manga ku mbatayo re nika du na ome kurii gaani raka.

4. Ginihe nika yugopa tonatona bakere gberãngbi, na wai du gipai re nika manga?

⁴ Wai du bakere gberãngbi nika tona? Gu kitabu nga Yugoti nakaraga pai tipa gipai re, si nafura tipa gu gbarasahe nga ga “Babera du ni bakere he.” (Yugo. 17:5-7) Si ima rẽ nirengo i ringbisi zire pambori kuti dee bari! Abarumbatayo rogo pambori namanga meteka na abazogo nga ga gi gbegberẽ zegino re. Kuba gupai nga i nisongodi Yesu na gako Kindo, i naundo abazogo nga ga gi zegino re na ki zanga kaa manga gupai si aida aKristano mangihe, na i namanga gipai re tipa ka ngba bangiri aboro biri-zogarago na i amanganga sunge na ga Mbori bangua arugute te. Bakere kparakparapai kinaho dagba gu gigiri ngasu adee nga mbedimbedi aKristano na agu agbia pambori re. (2 Kor. 11:2; Yak. 1:27; Yugo. 14:4) Ono da nika gbarasa gu riigbu nga ga dee bari re? Yekova Mbori nika ‘maa sangbako’ ku kpoto “zamba nyarinde” yo du na “gbangaru bawe.” Agi agbanga re narukuba agu abiri-zogarago du awere nga gu nafu ome fu Yu-eni, nga gu riigbu narukuba “zamba nyarinde.”—Oni gedi Yugoti 17:3, 16-18.

5, 6. Tipagine da ani ti ni kuti gu digisopai nga pa gbarasa Babera Duna Bakere Ome Ti Ni ayugongo gupai nga i nika imo aboro-pambori dunduko te?

⁵ Ya mo ani rengbe ka da kuti gu digisopai nga, gu gbarasahe re nika nyasariipa agu aboro dunduko naadu rogo Babera Duna Bakere Ome Ti Ni? Wagu sa te. Ga Mbori toro adu kugii gu nebi nangia Zekaraya ko kepai tipa gu regbo re. Nifura ko tipa gu boro naadu ni papara zire pambori  gu kekeapai re naya: “Ono ni ayá, ‘Nebi nga mi te, mi nga basopobino; bambiko ringara nidu ni gi ũkumbo tona ho mi adu ni ni parangare.’ Ka boro sana ni ka ya, ‘Gini aoro nga gi du giiro yo were?’ Ni ayá, ‘Gu oro mi ahõ ho dimo ku abadiare yo, si du.’” (Zek. 13:4-6) Si nawira bete abarumbatayo rogo apambori nika mbu gayo sunge na ki pe gupai nga i aadunga ni papara gu ziree apambori re te.

⁶ Ginipai nika manga tipa ga Mbori aboro ti gu regbo re? Yesu aya: ‘Ka Mbori agurusa nga gu rago re ya, boro batinga te; ono i agúrusa gu rago re tipa siasia aboro.’ (Mt. 24:22) A wa ani niwisigihe tipa gupai namangi rogo gu garã nangia 66 F.B.K., i ‘agurusi’ gu regbo nga ga gberãngbi. Gipai re asa “siasia aboro,” nga mbedimbedi aKristano i kuru rogo gu bagbata re. Wakina gure a, i nika ‘guruso’ tonatona bakere gberãngbi tipa “siasia aboro.” I mbunga aboro biri-zogarago nga gu nyarinde du na “gbangaru bawe” i nyasiriipa ga Mbori aboro te. Kuba gure, wiri zereda nika duadu.

7, 8. Gini mamu nika du ti tingbafuo gbarasa yo zire pambori, na wai du ga Mbori ruru aboro nika du kia ti gu regbo re?

⁷ Ginipai nika manga fuo i gbarasi agu ariigbu nga ga aziree apambori dunduko? Gere nika ngia regbo ka ino gupai du kpotorani yo. Dungu aboro nika gbata undo be gu riigbu nga ga wiri aboro ringbisiyo ho kuti “simbia yo.” (Yugo. 6:15-17) Ka pepai ni masaku, ga Mbori aboro nika zubo ku rogo gu bagbuko Yekova nika mbakadaha. Gu wiri zereda naadu tooni rogo bambata sa kama agarã angianga regbo tipa ka sa dungu aYudo ni aKristano te. Gere angia regbo tipa mangapai na giasangba fu agu aboro nangia aKristano. Wakina gure a, ani arengbanga ka ya gu wiri regbo zereda nika manga ti regbo bakere gberãngbi nika ngia regbo tipa ka sa aboro ni vovo aidipase te. Kuba gure, si nika ngia regbo fu ndikidi aidipase i yugu gayo nyemuse fu Yekova na ki undo awirina Kristo.—Mt. 25:34-40.

⁸ Wa vura duhe nga ani agianga tirani na agu apai dunduko nika manga ti gu regbo asada re te, gupai si aida ani inihe nga si aida aida ani mbupa kura gaani apai. Rogo bambata sa kama, aKristano ambu gayo ahe na ki ndu ka raka kere raka tipa ka bata. (Mk. 13:15-18) Ya mo ani aidapa gaani ahe gberẽ tipa ka nye ni ruru rani? Ya mo ani aida ka manga gupai si aida ani mangihe tipa ka yugopa gaani du ni ruruse fu Yekova? Mo berẽnga kurii gipai re! Ti gu regbo re, kina rani nika ngia gu yangada aboro nikaa pekafuo gu kpiapai nangia ga gu nebi nangia Daniere ninye kindi kaa iriso gaani Mbori ka kina ginipai vura manga vurũ.—Dan. 6:10, 11.

9, 10. (a) Gini pangbanga ga Mbori aboro nika takapandehe ti gu regbo re? (b) Ginipai avura ga Mbori aboro nika mangaha?

⁹ Gere angianga regbo tipa ka tungusa “wene pangbanga nga ga ngbi” te. Regbo tungusapai aima susa. Gu regbo re, ‘digida’ zegino aima da! (Mt. 24:14) Nirengo, ga Mbori aboro nika du na gu pangbanga nga ga sapangbanga nga ga gu nika du na nyanyaki sangbanaha kurii aboro. Gipai re nika koda nyanyaki takapande pai nga Satana na gako gbegberẽ zegino ima mbeda ka digo. Ziazia Kekeapai naringbisa gi pangbanga re kuti morogumba ho si aya ni wẽ: “Bakingidi morogumba ki nitiwi ngbangbaturũ yo ku auru aboro, roãha ki du ni ba sa sa wa akiro 40. Aboro ki nigberẽ ngbayo yo fu Mbori mbiko gu rungosi nga ga morogumba; bambiko gaha rungosi adu ni bakere he gbe.”—Yugo. 16:21.

 ¹⁰ Gipai re si amanganga zanga avurarani inihe te. Ga Mbori toro adu kugii gu nebi nangia Yezekere ko sakipai tipa gupai Gogo boro Magogo nga dunguradungura aringara nika mangaha ki ya: “Ya Gbia MBORI wẽ: Ti gu rago re aberã ayé ku rogo ga berã, mo ki nisangi gu gbegberẽpai, ki ya, ‘Mi andú sa gu ringara nga gu zanga ngbapa pati akporo ho; mi ati ku ri agu aboro du zezeredi naraka zezeredi, i dunduko naraka zanga ngapa bakporo pati yo, adu nga na ngbongbo susu watadu akpuguru bakporo ti ni ya’; mi azía ũmozi ki tindi gbugbu ahe ku sa yo; ki zubo ngbi ugure nga gu aboro araka rogo ho awere, na agu aboro i adungura yo dagba arikaaboro yo, nadu na zogozogo anya na bagibagi ahe, naraka bebere ringara yo.” (Yeze. 38:10-12) Ka pepai ni rengo, ga Mbori aboro nika dukia, wa ka i ya i “naraka bebere ringara yo.” Gene adunga berewe be rikaaboro i hipai te. Nirengo, i nika du na nyemu ka zubo ga Yekova mbedimbedi aboro kodihe na agu aboro naundo yo.

11. (a) Ginipai si aida ani tingidihe nibipa agu apai nika manga ti regbo bakere gberãngbi? (b) Wai du aboro ni kadu ho i ka bi agu apai ni nikaa manga ariyo?

¹¹ A wa ani ka wisigo gupai nika manga tingbafuo gure, si naida ani ini gupai nga Fugo Mbori atangara agu pai nika manga ti gu regbo re ti gene he te. Si nawira wa gu kura apai kinaho nika manga ti bangisa regbo sa. Yesu afura rogo gako sangbaanebi tipa gupai nika manga ho gi zegino re nika mbeda ka digo ni nga: “Yuguyugu he adu rogo uru na diwi na akerekuru; gberãngbi ki du fu rika aboro auru kpotosende, i akiga akiga mbiko sungburasungbura baime awo awo. Ome aboro ki ru aru be gunde, mbiko i angera fuo agu apai nikaye ku zegino. Bambiko agu atandu nga ga ngbangbaturũ adu ni zigizozigizo ho. I ki bi Wiri boro ko ayé rogo mai na tandu na bakere taarimo.” (Rk. 21:25-27; oni gedi Marako 13:24-26.) Ya mo digisidigisi gi sangbaanebi re nika koda iriwoapai ariyo? Ani nika sungudo ka bi ginipai nika manga. Singia ginipai nika manga, gu iriwoapai re nika sa gupai nga avura Mbori nimangi mbangirimbangiri.

12, 13. (a) Ginipai nika manga ho Yesu nika ye ni “na bakere taarimo”? (b) Ginipai ga Mbori amoyambu nika mangaha ti gu regbo re?

¹² Ginipai nika manga ho Yesu nika ye ni “na bakere tandu na imarago”? Gere nika ngia regbo tipa ka fu mosoro fu agu aboro du ni ruruyo na ka fu mbusa fu agu aboro adu nga ni ruruyo ya. (Mt. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Ringbisihe kuti Matayo, Yesu adigisi pa agu apai i aino apai ti ni na gu sanza nga ga akandoro na ameme, ni pe ko gupai nga: “Ono ho Wiri boro ka ye ni rogo gako taarimo, na amaraika dunduko fuo ko, ko asúnga ri mbatabakindo nga ga taarimo. I adúngura arikaaboro ku bara bangiriko dunduko. Ko ki kparaka yo, wa babanda akandoro nakparaka akandoro ti ameme. Ko amaa akandoro ku kumbabeko yo, ono ameme ku gare yo.” (Mt. 25:31-33) I nika sarangbanga akandoro na ameme wai? Gu sanza re adigi na agu afugo nga: “Agi yo [ameme] ki guari re ku rogo nyenye mbusa; ono ruru yo ku rogo nyenye unga.”—Mt. 25:46.

¹³ Ginipai ameme nika mangaha ho i nika ino gupai ni nga “nyenye mbusa” nasungudo yo? I nikaa ‘rungo arungo.’ (Mt. 24:30) Ono wai du awirina Yesu gbiati ruru abadiangbayo nika mangapai ti gu regbo re? Mbiko gu idapase du yo na ni kuti Yekova na Wiriko nga Yesu Kristo, i nika mangapai kuti gu ga Yesu zinahe nga: “Ho agi apai ka tona ye ni re, oni ngére ku ari yo, ki tumba rironi; bambiko rago tumo roni nambeda.”  (Rk. 21:28) Nirengo, ani nika du na wene bipai, na kido tipa batasahe.

14, 15. Gini dungura ahe nika manga tingbafuo gu zubohe nga ga Gogo boro Magogo, na gi dungura ahe re nika koda ginihe?

¹⁴ Ginipai nika manga ho Gogo boro Magogo nika tona zubo ga Mbori aboro ni? Matayo na Marako ake kina bangisa pai nga: “[Wiri boro] akéda amaraika i dungura gako siasia aboro rogo gi zegino dunduko re, digida sende yo na digida ngbangbaturũ yo.” (Mk. 13:27; Mt. 24:31) Gi sunge dungura aboro re afuranga tipa gu bambata regbo i nika dungura mbedimbedi aKristano te; watadu gu yangada dikohe nga ga yangara mbedimbedi yo a te. (Mt. 13:37, 38) Gu dikohe re nika manga mbata fu tona bakere gberãngbi. (Yugo. 7:1-4) Ginihe tie du nga gi sunge dungura ahe Yesu afura tipaha re? Si nga gu regbo yangara mbedimbedi aKristano nika gbia gayo mosoro nga ga ngbangbaturũ. (1 Tesa. 4:15-17; Yugo. 14:1) Gipai re nika manga ho Gogo boro Magogo nika zubohe ni. (Yeze. 38:11) Fuani tie agi afugo Yesu re ki digisitihe nga gu naya: ‘Ni gu rago re ruru aboro ahasa rago wa kina uru rogo ga Bayo ngbi yo.’—Mt. 13:43. *

¹⁵ Ya mo gure nayugo gupai nga i nika dia mbedimbedi aKristano na kpotoyo ni ungaha ku ngbangbaturũ yo? Agu akanisa i aya ti ni si nga ga aKristano idi kuti gupai nga, ringbisihe kuti gi yugopai re, aKristano dunduko nika guari auru kpotosende ane ka ga kuari yo. Sidu, i namaabangiriyo nga i nika bi Yesu abi ko ni ye tipa ka zogarago auru kpotosende ane. Ono tie, Ziazia  Kekeapai nayugo ‘gupai i aina pai ti ni nga Wiri boro’ nika du ngbangbaturũ yo na Yesu nika ye “rogo mai ngbangbaturũ” yo. (Mt. 24:30) Agi afugo re dunduko nafura tipa guhe kai abingo ya. Kurigure, “ka pasio na kure di nga kumbo ga Mbori ngbi te.” Sidu, agu aboro i nika dia yo ku ngbangbaturũ yo si nika aida aida i sayo “ni ipo, wa pira bangirise, ti woro yangara kpangi.” * (Oni gedi 1 AKorindo 15:50-53.) Sidu tie, gu yangara mbedimbedi aKristano nika du auru kpotosende, i nika dungura yo ni kina boro ipo.

16, 17. Ginipai nika manga mbata fu gu rogatise nga ga wiri Kandoro mangi ngbangbaturũ yo?

¹⁶ Bara sa kindi mbedimbedi aKristano dunduko nga 144,000 nada ngbangbaturũ yo, yangara mbakadatise tipa gu diadee nga ga wiri Kandoro nika tona. (Yugo. 19:9) Ono pai kinaho nika manga mbata fu gi wene regbo ngbarago re. Oni tingidi gupai nga, mbata fu yangara mbedimbedi aKristano ga ku ngbangbaturũ yo, Gogo nika zubo ga Mbori aboro. (Yeze. 38:16) Gipai re nika sa gupai nga gine mangi? Aboro nika bi gu ga Mbori aboro du auru kpotosende ane wa boro tiyo te. I nika mangapai kuti gu rugapai i afuhe ti rago Bakindo Yosafata nga: “Oni asó nga gi vura te re; oni ríngbisi ti roni, oni ki ru aru zaa, ka bi gu diabese nga ga Yekova du tipa roni. Ka oni gúnde nga ya.” (2 Peka 20:17) Gu kura pai kia nika manga ngbangbaturũ yo. Yugoti nafura tipa gupai nika manga ho mbedimbedi aKristano nika ga ni ku ngbangbaturũ yo. Yugoti 17:14 nape gupai furani tipa avura Mbori nga: ‘Agi yo re nikaso vura kuti Wiri Kandoro, Wiri Kandoro nikadia be yo, bambiko ko nga Gbia ri agbia, nga Bakindo ri abakindo a. Agu yo du na ko, i nikadia be yo a, nga agu yo i ayambu yo, du ni siasia yo, ni kangarã yo.’ Yesu nika ye na gako abadia zogarago du bangeyo nga 144,000, ka batasa ga Mbori aboro auru kpotosende ane.

¹⁷ Sangbana gipai re nika ngia gu vura nga Aramegido na si nika ziasi rimo Yekova. (Yugo. 16:16) Ti gu regbo re, agu aboro du wa ameme “ki guari re ku rogo nyenye mbusa.” I nika giriso kpotosende be gbegberẽ apai, na bakere rimbasa aboro nika bata ti yangara papara bakere gberãngbi. Tingbafuo nyasa mbakadatise, gu rogatise nga ga wiri Kandoro nika manga. (Yugo. 21:1-4) * Agu aboro dunduko nika bata auru kpotosende nika gbia ngbarago be ga Yekova nyemuse na gamahe. Nairiwo gu pumbo nga ga rogotise nika du re! Ya mo ani asungudongo gu uru re na nyemu he te?—Oni gedi 2 Petero 3:13.

18. Nibi gi wene apai nika manga ku mbatayo re, ginipai si aida ani diberã tipa ka mangaha?

¹⁸ Nibi gi bawenepai nika manga ku mbata yo re, ginipai si aida ani mangihe awere? Ga Mbori toro adu kugii gu mokedi nangia Petero ko ke gipai re: “Wa du agi ahe re nikadu ni gbandakagbandaka ha oni ka du ni gini ngbatunga aboro tipa manga ziazia apai na sinombori? Oni ki ngere tipa ye gu uru nga ga Mbori ki niipisi he, . . . Were abadiangba, wa oni nangera tipa agi apai re, oni nifú tironi nyanyaki ya i bi roni zezeredi, ka wiri biriko he adú nga ti roni barangba ko na sirõ a ya.” (2 Pet. 3:11, 12, 14) Ani dinga berã adia tie ka nye ni gigiri rani rogo toro yo, na kini songodi Bakindo Zereda.