Rabiguet

Goyee ro ná índice xtuny contenidos

CAPÍTULO 10

Galtzeʼel nacni toib xcalrrascad Dios

Galtzeʼel nacni toib xcalrrascad Dios

«Tzón doʼ diti raregdoʼ naguel» (ECLESIASTÉS 4:12).

1, 2. a) ¿Xí racladx buñ ni laʼra buny galtzeʼel? b) ¿Xí galrranabdiitz guirexa ló capítulo reʼ?

 BUNY pensary de chop mbioxhlas ni ma gony galtzeʼel. Nakit rioʼyibu portín ronyibu pensary que sabanyibu goxtiguie toibsi. Raniiny guibanyibu goxtiguie lainy xcaltzeelyibu por tipzó.

2 Nabanni, per xidal galtzeʼel por tidxósi tiemp rabanyibu sacró né después ma radíilyibu. Par labúu guibany toib galtzeʼel sacró, buñguieeu né buñgonaʼ raquiinyibu que Dios conés layibu. Guisuidyno ximod racapy la Biblia tipnés galrranabdiitz reʼ: ¿xí galnasác racaʼ buñ ni ma noʼ tzeʼel?, ¿ximod labúu guiyopylo toib galán buñ ni gac tzeʼelo?, ¿xí labúu gonylo par cuesnélo tzeʼelo sacró? né ¿xí raquiin gonylo par diti guibíl xcaltzeelo? (bíil Proverbios 3:5, 6).

«¿NON GONI GALTZEʼEL PAR GUIBANI GOXT LA?»

3. ¿Ronylo crer que toib buñ nosi labúu guibanybu goxt pal ronybu galtzeʼel la?

3 Tipnés buñ rony pensary que pal diti radzelno ni gac tzeelno, diti sabanyno goxt. Per diti nigolúni. Jesús goniʼ que órni buñ noʼ toib, nacni toib galrrascad (Mateo 19:10-12). Né apóstol Pablo goniʼ que órni buñ noʼ toib, racaʼ galnasác (1 Corintios 7:32-38). Per looy guiniʼlo pal gonylo galtzeʼel o yaca. Diti gonylo galtzeʼel nosi portín ximiglo o xfamilo rakíil looy nili portín nacni toib costumbre lagary ro rabéslo.

4. ¿Xí galnasác ritné galtzeʼel?

4 La Biblia láaca náni que galtzeʼel nacni toib galrrascad ni sieed de Dios, né que ritnéni tipnés galnasác. Por ejemplo, órni bilox bisaʼ Jehová a Adán, Jehová goniʼ: «Diti láani ngú que buñguieeu tzoʼbu toibbu. Guisaʼya toib ni gacné láabu ni gac xomod láabu» (Génesis 2:18). Ór cú, Jehová bidudy láabu toib buñgonaʼ ni ñac tzeelbu, ndeʼ góc Eva, guiropcayibu bidxin gocyibu toib famil ló Gudxlio. Láaca pal toib galtzeʼel rioʼ xiinyibu né nacyibu toib galtzeʼel galán, sacró sasniʼsyibu xiinyibu. Per Dios diti bisaʼ galtzeʼel nosi par tzoʼ xiin buñ (Salmo 127:3; Efesios 6:1-4).

5, 6. ¿Xí láani racné toib galtzeʼel par gacni xomod «tzón doʼ»?

5 Rey Salomón bicaʼ: «Más galán ngú chop buñ que toib, portín racaʼyibu galnasác por dxiin nadip ni ronyibu. Pal toibtica de layibu riab, xcompañerbu labúu gacné láabu guiásbu. Per ¿xí sasaclóo buñ ni riab né diti noʼ ni toib ni gacné láabu? [...] Né tzón doʼ diti raregdoʼ naguel» (Eclesiastés 4:9-12).

6 Toib galtzeʼel sacróyen radzakyibu saʼyibu órni guiropyibu racnéyibu saʼyibu né rasialdóyibu xcalnabany saʼyibu. Galnadxiʼ rony nadipni galtzeʼel, per sac nadipni más pal guiropcayibu rony adoraryibu Jehová. Ór cú xcaltzeelyibu sácni xomod «tzón doʼ», ndeʼ radudy diitz que nacni xomod tzón doʼ ni narel né saʼ. Toib doʼ de clas reʼ diti raregdoʼ naguel xomod toib doʼ ni más nalas. Scúca, toib galtzeʼel sácni más nadip pal radzakyibu Jehová.

7, 8. ¿Xí goniʼ Pablo de galtzeʼel?

7 Órni toib buñguieeu né toib buñgonaʼ ronyibu galtzeʼel, labúu gatnéyibu saʼyibu né guisacyibu sacró (Proverbios 5:18). Per pal toib buñ nosi rony galtzeʼel par gatné saʼ né guisac sacró, sigory diti sabúbu toib galán buñ ni gac tzeelbu. Por ngú, Pablo goniʼ que toib buñ non gony galtzeʼel órni «ma godudy gan nadip ni gopbu órni gócbu mbioxhlas» (1 Corintios 7:36). Más galán cués buñ guiroc loni. Ór cú buñ labúu rony pensary más sacró né labúu guiyopy toib galán buñ ni gac tzeʼel (1 Corintios 7:9; Santiago 1:15).

8 Pal cayonylo pensary gonylo galtzeʼel, non guienlo que guirá galtzeʼel racaló galnagan. Pablo goniʼ que ni gony galtzeʼel «sadudy ló galnagan» (1 Corintios 7:28). Dada galtzeʼel ni rabesné saʼ sacró, radudy ló galnagan. Por ngú, pal ma goloʼlo guiclo gonylo galtzeʼel, golútzay buñ ni gac tzeʼelo.

«¿CHÚ LÁABU NON GAC TZEʼELA?»

9, 10. ¿Xí labúu guisaclóo toib cristiano pal ronybu galtzeʼel né toib buñ ni diti cayoʼol?

9 Órni buñ gony galtzeʼel, non guisetnaladx litz ni sieed ló 2 Corintios 6:14: «Diti gacto toibsi ló toib yac yoog né buñ ni diti raluladx». Galtzeʼel nacni xomod toib yac yoog. Toib yac yoog láani ngú ni racá xañany chop nimal par guilaʼyimu ló layoo. Toib buñ diti nacaʼbu yac yoog xañany chop nimal ni diti toibsi midid nac né ni diti toibsi midid nadip, portín guiropca nimal reʼ nadudy ló castig. Scúca pal toib xpiin Jehová rony galtzeʼel né buñ ni diti cayoʼol, sigory sacalóyibu xiroʼ galnagan. Por ngú la Biblia nayadit náni que toib cristiano «labúu gonybu galtzeʼel né nitisi buñ ni nainy láabu, per non gonybu galtzeʼel né xpiin Señor» (1 Corintios 7:39).

10 Nabanni per tipnés cristianos ronyibu pensary que más galán gonyibu galtzeʼel né toib buñ ni diti rony adorar a Jehová xalagary guiaʼanyibu toibyibu. Per pal rabeʼno xilitz la Biblia tiplad, sigory sadudyno ló galrrioʼob né diti sabanyno goxt. Ni más rasac par toib cristiano láani ngú gonybu ni ná Jehová. ¿Ximod nasaclo pal tzeʼelo diti ñoladxbu ñonybu ni ná Jehová? Por guirá ndeʼ, xidal herman más rioladx guiaʼan toib xalagary gony galtzeʼel né toib buñ ni diti rony ni ná Jehová (bíil Salmo 32:8).

11. ¿Xí sacné looy guidzelo toib galán buñ ni gac tzeʼelo?

11 Ndeʼ diti radudy diitz que nitisi xpiin Jehová labúu gac tzeʼelo. Pal nainy gonylo galtzeʼel, biyopy toib buñ ni nigolú rioladxlo né ni radzaklo sacróyen. Diti gac naguelo, biyopy toib buñ ni nap metas ni naplo né ni ragoʼ xchiin Dios primer lagary. Láaca ló libros né guiich ni rabeʼ mós ni rony xinésni sieed xidal litz par galtzeʼel. Goleʼ tiemp bíil guiráni né buny pensary loni (bíil Salmo 119:105).

12. ¿Xí rasuidyno de xcaltzeel Isaac ni ritlaa ló la Biblia?

12 Ló tipnés lagary, buñ ni noʼ xiin layibu rabúyibu chú gac tzeʼel xiingaʼnbu o xiindzapbu, portín ronyibu pensary que más nanyibu chú láabu más galán gac tzeʼel xiinyibu. Costumbre reʼ láaca goyoʼni ló dzú ni see. Sigory xfamilo láaca ná guicanal costumbre reʼ. Per la Biblia labúu gacné buñ ni ma noʼ xiin par ganyibu xi cualidad non gap buñ ni gac tzeʼel xiimbu. Por ejemplo, órni Abrahán biyopybu chú gac tzeʼel Isaac diti biyopybu toib buñgonaʼ ni nap bidxiich, xalagary ngú biyopybu que gonaʼcu ñonladx a Jehová (Génesis 24:3, 67). (Bibiʼ ni ná nota 25, «Poligamia»).

«¿XIMOD TZOʼYA PUEXT ÓRNI MA GONI GALTZEʼEL?»

13-15. a) ¿Ximod labúu tzoʼ puext toib buñguieeu par gony galtzeʼel? b) ¿Ximod labúu tzoʼ puext toib buñgonaʼ par gony galtzeʼel?

13 Pal cayonylo pensary gonylo galtzeʼel, primer gon pal ma labúuni looy. Sigory ronylo pensary que ma noʼlo puext, per guisuidyno xi radudy diitz órni toib buñ ma noʼ puext gony galtzeʼel. Sigory dada sadziguiaʼlo.

Goleʼ tiemp bíil guirá xilitz la Biblia ro ritlaa de galtzeʼel né buny pensary loni.

14 La Biblia rasuidy que buñguieeu né buñgonaʼ diti toibsi dxiin ronyibu lainy famil. Por ngú, buñguieeu né buñgonaʼ diti toibsi midid rioʼyibu puext par galtzeʼel. Pal toib buñguieeu ná gony galtzeʼel, non guinabdiitzbu láacabu pal noʼbu puext guisanirbu lainy famil. Jehová ranab que buñguieeu gony dxiin par guidudybu ni caquiin tzeelbu, xiimbu né gandxiʼbu xfamilbu. Per más rasac gacnébu xfamilbu par gony adorarbu Dios. La Biblia ná que buñguieeu ni diti ran xfamil «más dealtir ronybu que toib buñ ni diti nap fe» (1 Timoteo 5:8). Buñguieeu ni ná gony galtzeʼel non gony pensary ximod guisobbu litz reʼ: «Buny puext xchiinlo fuer né bunytzaay ló xaliolo; ór cú bisaʼ lidxlo». Ndeʼ radudy diitz que antes de gonylo galtzeʼel, non ganlo pal ma rigaʼlni looy gony cumplirlo guirá ni ranab Jehová (Proverbios 24:27).

15 Láaca buñgonaʼ ni ma ná gony galtzeʼel non guinabdiitzbu láacabu pal ma noʼbu puext gonybu guirá dxiin ni rony toib buñgonaʼ ni ma noʼ tzeʼel né pal ma noʼbu puext tzoʼ xiimbu. La Biblia rasetlaa tipnés cós ni labúu gony buñgonaʼ par ganbu tzeelbu né xiimbu (Proverbios 31:10-31). Ló xtzúno, xidal buñguieeu né buñgonaʼ nosi ronyibu pensary mod gacné tzeelbu láabu. Per Jehová raniiny gonyno pensary ximod gacnéno tzeelno.

16, 17. ¿Ló xí cós non gony pensary toib cristiano antes de gony galtzeʼel?

16 Antes de gonylo galtzeʼel buny pensary ni ranab Jehová looy. Ná buñguieeu rasanir lainy famil, diti radudyni permís láabu gonynabu o guininabu tzeelbu o xiimbu. Toib buñguieeu ni rasanir galán lainy famil rasuʼbu Jesús ni guirá ór nadxiʼ né ronladx buñ ni noʼ xan xomandary (Efesios 5:23). Láaca buñgonaʼ non gony pensary que non gony apoyarbu tzeelbu (Romanos 7:2). Non guinabdiitzbu láacabu pal labúu guibanybu goxt né guisobbu xcalmandary toib buñ galkié. Pal ronybu pensary que diti rigaʼlni láabu, sigory más galán guiaʼanbu toibbu, por tidxó tiemp.

17 Buñ más non tzoʼ galrrasaʼ por tzeʼel xalagary tzoʼbu galrrasaʼ por láacabu (bíil Filipenses 2:4). Pablo ná: «Cada toibto buñguieeu non gandxiʼto tzeelto xomodca nadxiʼto lóocato. Né scúca, buñgonaʼ non gap xiroʼ respet tzeʼel» (Efesios 5:21-33). Scú láani, tanli buñguieeu né buñgonaʼ raquiinyibu galrronladx né respet. Par labúu guibany buñ sacró né tzeʼel, buñguieeu non gandxiʼ tzeʼel né buñgonaʼ non gap respet tzeʼel.

18. ¿Xí cuidad non gap buñ ni noʼ xinoby?

18 Órni buñ noʼ xinoby, guiropcayibu labúu guiguaʼyibu nakit né guimbuyibu saʼyibu. Nigolú rasac que ni noʼ xinoby guiniʼ né guidopy xcalnabany pal labúu cuesnéyibu saʼyibu por tipzó. Órni rasanéyibu saʼyibu, buñguieeu né buñgonaʼ rasuidyibu gooyibu diitz né ranyibu ni noʼ lainy xcalnabany saʼyibu. Conforma guimbuto más saʼto, wal sioladxto más saʼto. Per non gapto cuidad mod ragobioto saʼto par diti tzaguiabto ló galyoxh. Pal nigolú nadxiʼto saʼto, sony mandaryto lóocato né diti sonyto cós yox ni labúu gony que guisianto saʼto né galsitto de Jehová (1 Tesalonicenses 4:6).

Órni buñ ma noʼ xinoby, rasuidyibu rooyibu diitz né saʼyibu.

«¿XÍ LABÚU GONI PAR DITI GUIBÍL XCALTZEELA?»

19, 20. ¿Ximod non guibiʼ cristianos galtzeʼel?

19 Xidal libros né películas raloxni né toib lanii rodann ro galtzeʼel noʼ nakit, per diti scú nacni, xilanii galtzeʼel raslooyni que pénsa casalóyibu guibanyibu toibsi. Jehová bisaʼ galtzeʼel par cuesné buñ tzeʼel por tipzó (Génesis 2:24).

20 Ló naareʼ, xidal galtzeʼel ná que nacni por chop tzón govitzsi. Diti nagan gony buñ galtzeʼel nili par guichíl buñ xcaltzeel. Tipnés buñ ná que pal cacalóyibu galnagan labúu guisianyibu tzeʼelyibu o guichílyibu xcaltzeelyibu. Per bisetnaladx ejemplo ni ritlaa ló la Biblia de tzón doʼ. Doʼ de clas reʼ diti raregdoʼni. Scúca labúu cuesnéno tzeelno por tipzó pal ranabno xcalrracné Jehová. Jesús goniʼ: «Ni Dios ma buny toibsi, ni toib buñguieeu cueʼ layibu cueʼ saʼyibu» (Mateo 19:6).

21. ¿Xí láani sacné buñ gandxiʼ tzeʼel guirá ór?

21 Guiráno napno cualidades né láaca noʼ ro rachéno. Per más naguel rabiʼno ro raché stipnés, né máspa ro raché tzeelno. Pal ronyno ngú diti sabanyno goxt. Labúu sabanyno nakit pal rabiʼno cualidades sacróyen ni nap tzeelno. ¿Labúu cuésno que toib buñ galkié gap cualidades sacróyen la? Labúu pue. Por ejemplo, Jehová nan pu rachéno, per rabiʼbu cualidades ni napno. ¿Xí nasaclono pal diti ñacbu modreʼ? Toib buñ ni bicaʼ la Biblia goniʼ: «Pal ñaplo toib guiich ro nacaʼlo guirá ro raché buñ, Jehová, ¿chú labúu nasagaʼ nislólo?» (Salmo 130:3). Buñ ni ma noʼ tzeʼel labúu guisuʼbu Jehová pal rabiʼbu cós tzaay ni rony tzeelbu né ratudybu scásiʼ xcalkié saʼyibu (bíil Colosenses 3:13).

22, 23. ¿Xí labúu guisuidy galtzeʼel de Abrahán né Sara?

22 Toib galtzeʼel labúu gac nadipni conforma radudy íz. Guisuidyno de Abrahán né Sara, layibu por xidal íz golesnéyibu saʼyibu né bibanyibu nakit. Órni Jehová góoch a Abrahán nasian gudx Ur, sigory Sara gop más de 60 íz. Gosac naganbu bisiambu lidxbu ni sacró góc, né golésbu lainy yoʼ lairy. Per Sara sacró bidzakbu Abrahán né gopbu xiroʼ respet tzeelbu. Por ngú buny apoyarbu né gocnébu Abrahán par narebuʼ xchiinyibu (Génesis 18:12; 1 Pedro 3:6).

23 Toib buñ ni sacró rabesné tzeʼel, diti radudyni diitz que guirá ór sioʼyibu de acuerdo. Toibtica buelt, Abrahán né Sara diti bunyibu pensary toibsi mod, per Jehová goniʼ: «Bicadiag láabu». Abrahán bisob né galán birecaayibu (Génesis 21:9-13). Órni diti noʼlo de acuerdo né tzeʼelo, diti guireʼganlo. Ni más rasac ngú gandxiʼto né gapto respet saʼto ná pal diti noʼto de acuerdo.

Bidudy lagary que Xtiitz Dios conés xcaltzeelto guirási ór.

24. ¿Xí non gonyno par gonyxiroʼ xcaltzeelno Jehová?

24 Noʼ xidal mil testigos xtuny Jehová ni sacró rabesné saʼ. Pal nainy looy gonylo galtzeʼel, bisetnaladx que nigolú rasac cutzaylo chú gac tzeʼelo portín láabu cuesnélo laʼga nabanylo. Por ngú, gonab Jehová conés looy, modreʼ labúu cutzaylo ni gac tzeʼelo, tzoʼlo puext par gonylo galtzeʼel né guibanylo sacró lainy xcaltzeelo portín nadxiʼlo láabu né láaca sonyxiroʼto Jehová.