Rabiguet

Goyee ro ná índice xtuny contenidos

CAPÍTULO 13

¿Racacuent Dios guirá lanii la?

¿Racacuent Dios guirá lanii la?

«Colguicaatzay cuidad xi láani ngú ni rioladx Señor» (EFESIOS 5:10).

1. Lóono ni nacno cristianos, ¿xí non guicaano cuidad, né xigony?

 JESÚS goniʼ: «Guirá ni cayony adorar Bixiosa xinésni, sony adorar láabu né espíritu né galnigolú. Portín Bixiosa cayopy buñ de clascu par gony adorar láabu» (Juan 4:23; 6:44). Guiráno ni nacno cristianos non guicaano cuidad «ni rioladx Señor» (Efesios 5:10). Rioʼ ór nagan par gonyno ndeʼ, portín Buñdzab rayopy mod guiscú lóono par gonyno cós ni diti rioladx Jehová (Apocalipsis 12:9).

2. Golexa ni gosaclóo israelitas gaxca dainy Sinaí.

2 ¿Ximod rayopy Buñdzab mod guiscú lóono? Toibtica mod ni ronybu láani ngú, ronybu que cós mal guienni xomod cós tzaay. Bunysi pensary ni gosaclóo israelitas órni biguaʼyibu gaxca dainy Sinaí. Moisés biaʼpy guic dainycu, né israelitas golés láabu. Conforma godudy dzú bixacladxyibu né gonabyibu Aarón nasaʼ toib dioxh, né Aarón bisaʼ toib dioxh de or ni góc xomod toib tor lassien. Ór cú israelitas bunyibu toib lanii, biyaʼyibu né bixixipyibu nisló dioxhcu. Bunyibu pensary que cayony adoraryibu Jehová. Per ná bibiʼyibu láani xomod «toib lanii par Jehová» diti gocni toib lanii tzaay. Jehová bibiʼ que cayenyibu toib dioxh, né xidal israelitas goity (Éxodo 32:1-6, 10, 28). Ndeʼ rasuidy lóono que diti guidudyno lagary que tzoʼ ni kitquel lóono. Jehová raiby lóono: «Diti canto cós buidy». Ndeʼ radudy diitz que dipa guidzakno religión falz. Non guidudyno lagary guisuidy Jehová lóono xi ngú cós tzaay né xi ngú cós mal (Isaías 52:11; Ezequiel 44:23; Gálatas 5:9).

3, 4. ¿Xigony raquiin ganno pu golainy guirá lanii?

3 Órni Jesús goyoʼ ló Gudxlio, bisuidybu xpiimbu naslooy ximod ñony adoraryibu Dios de toib mod nayaa. Órni goitybu, xpiimbu bisuidyrayibu xilitz Jehová a stipnés buñ ni bidxin lainy congregación. Per órni goity apóstoles, mextra falz gosaló goloʼ lainy congregación galrrasuidy falz, costumbres né lanii pagan. Dada bitzaʼyibu laa tipnés lanii pagan par labúu nabiʼ buñ láani xomod lanii cristian (Hechos 20:29, 30; 2 Tesalonicenses 2:7, 10; 2 Juan 6, 7). Xidal buñ rimbusa lanii reʼ, né rabeʼ loguiaʼni crenys falz né dada radzakni né demony (Apocalipsis 18:2-4, 23). a

4 Ló guidopynac Gudxlio, buñ rioladx gony lanii. Per conforma guisuidylo mod rony pensary Jehová, sigory sadudylo cuent que raquiin guisianlo tipnés lanii. Sigory sasac naganlo láani, per Jehová sacné looy. Guisuidyno ro golainy tipnés lanii par guienno xi rony pensary Jehová de láani.

¿PU GOLAINY LANININ?

5. ¿Ximod nanno que Jesús diti golbu 25 de diciembre?

5 Ló xidal lagary, Laninin racni 25 de diciembre, né xidal buñ rony crer que Jesús gool dzúcu. La Biblia diti rasetlaa xipa dzú gool Jesús, nili rasetlani beʼo ni golbu. Per raibyni lóono xi tiemp golbu. Lucas bicaʼ que órni Jesús gool lainy Belén «goyoʼ buñ ni cayap xiil ni cabés laidy dainy né layibu cayapyibu xilieen gueʼel» (Lucas 2:8-11). Lainy gudx Belén, beʼo diciembre rac nachich, rac guié né dada sigory riab yel, sigory buñ ni rap xiil diti labúu naguaʼyibu laidy dainy né nitapyibu xiil. Por ngú, Jesús diti golbu beʼo diciembre, golbu ló toib beʼo ro rac nalaʼ. Tanli la Biblia né historia rasetlani que Jesús sigory gool ló beʼo septiembre o octubre.

6, 7. a) ¿Pu golainy xidal costumbres xtuny Laninin? b) ¿Xigony lóono ni nacno cristianos radudyno ni napno?

6 Per ¿pu golainy Laninin? Golanyni ló lanii pagan, xomod toib lanii xtuny buñ romanos ro bienyibu dioxh Saturno, dioxh ni xpensaryibu bidudy cosech layibu. Enciclopedia Gran Referencia Anaya rabexa que lanii reʼ bunyibu láani galaʼ beʼo diciembre né biquiinyibu «velador né antorchas, goyoʼ xiroʼ galrro né galrreʼ né bidudyibu galrrascad saʼyibu». Né láaca náni que guirá costumbrescu «después bireʼ laani xomod Laninin». Láaca 25 de diciembre bunyibu cumpleany xtuny dioxh Mitra, toib dioxh persa xtuny Govitz.

7 Casi guirá buñ ni rony Laninin diti ronyibu pensary pu golanyni. Nosi ronyibu Laninin par guáyibu né par guidudyibu galrrascad xfamilyibu. Lóono ni nacno xpiin Jehová nadxiʼno xfamilno né ximigno, né raniiny láabu guidudyno ni napno. Xomod ná 2 Corintios 9:7, «Dios nadxiʼbu buñ ni rabaladx órni radudy ni nap». Per Jehová diti raniiny guidudyno ni napno nosi órni rac lanii. Lóono rioladxno guiguaʼno né ximigno né xfamilno né guidudyno galrrascad ló nitisi beʼo, nili radudyno galrrascad par guidxiguetyibu láani lóono. Radudyno ni napno portín nadxiʼno stipnés (Lucas 14:12-14).

Órni nanno pu golainy tipnés lanii racnéni lóono guidudyno cuent pal tzoʼno ló laniicu o yaca.

8. ¿Goyné astrólogos galrrascad ronoʼ Jesús dzú nacsabu badaʼbesien la? Golexa láani.

8 Xidal buñ náyibu que tzón reyes magos goynéyibu galrrascad órni Jesús laʼra gool, ronyibu láani par guiluladx buñ que scá non gacni ló Laninin. Nanno que tipnés buñguieeu goyee né bidudy galrrascad a Jesús. Ló dzú ni see, wal goyné buñ galrrascad par toib buñxirop (1 Reyes 10:1, 2, 10, 13). Per ¿nanlo que la Biblia ná que buñreʼ gocyibu astrólogos né diti bienyibu Dios la? Láaca, diti goyguenyibu Jesús órni goyoʼbu lainy xcorraa nimal, xalagary ngú bidxinyibu órni Jesús ma rabés lainy toib yoʼ. Astrólogos gocla xidal beʼo ló néz. Órni bidxinyibu ronoʼ Jesús, Jesús ma nacbu toib «mbioxien» (Mateo 2:1, 2, 11).

¿XÍ NÁ LA BIBLIA DE CUMPLEANY?

9. ¿Chú xilanii de cumpleany ritlaa ló la Biblia?

9 Dzú ni rál toib badaʼ, buñ nigolú rabaladx (Salmo 127:3). Per ndeʼ diti radudy diitz que gonyno cumpleany. Buny pensary ló ndeʼ. La Biblia nosi rasetlaa chop lanii de cumpleany: xtuny faraón de gudx Egipto né xtuny Herodes Antipas (bíil Génesis 40:20-22; Marcos 6:21-29). Ni toibyibu buny adorar a Jehová. La Biblia diti rasetlaa ni toib xpiin Dios ni buny cumpleany.

10. ¿Ximod bibiʼ cristianos ni bibany nírcu lanii cumpleany?

10 Toib libro ni rabexa ro golainy tipnés costumbres, náni que cristianos ni bibany ló dzú ni see bibiʼyibu cumpleany xomod «xilanii buñ pagan» (Las cosas nuestras de cada día). Guirá costumbres reʼ rareʼni ló crenys falz. Por ejemplo, buñ griegos gop crenys que tigaaga buñ gop toib espíritu ni ran layibu dzú rályibu. Láaca cumpleany radzakni astrología né horóscopo.

11. ¿Pu ór raniiny Jehová guidudyno ni napno?

11 Xidal buñ rony pensary que lanii cumpleany nacni toib dzú ni rasac, ro stipnés buñ labúu guislooy galrronladx né galnadxiʼ layibu. Per lóono labúu guislooyno que nadxiʼno xfamilno né ximigno guidopynac íz, diti nosi ló toib lanii. Jehová raniiny cobiono saʼno né guidudyno ni napno guirá ór (bíil Hechos 20:35). Guirá dzú radudyno guixquix Jehová por ni nabanyno, diti nosi órni rasaʼno íz (Salmo 8:3, 4; 36:9).

Lóono ni nacno cristianos ni rony xinésni radudyno ni napno portín nadxiʼno buñ.

12. ¿Xigony más rasac dzú ni raity buñ que dzú ni rál buñ?

12 Eclesiastés 7:1 ná: «Toib galán laa más rasacni que aceity tzaay, né dzú ni raity buñ más rasacni que dzú ni rál buñ». ¿Xigony más rasac dzú ni raity buñ que dzú ni rál buñ? Órni rálno digundi gonyno nili cós tzaay nili cós mal. Per órni ronyno xchiin Jehová né racnéno stipnés rapno toib galán laa, né Jehová sasetnaladx lóono ná ma goityno (Job 14:14, 15). Lóono ni nacno xpiin Jehová diti ronyno lanii dzú rasaʼno íz nili ronyno cumpleany xtuny Jesús. Portín Jesús nosi buny mandary lóono guisetnaladxno xcalgoitybu (Lucas 22:17-20; Hebreos 1:3, 4).

COSTUMBRES NI RONY BUÑ LÓ LANII NABAʼAN

13, 14. ¿Xí costumbres ronyibu ló lanii Nabaʼan?

13 Xidal buñ rony pensary que órni cayonyibu lanii Nabaʼan casetnaladxyibu dzú ni biás Jesús lad gueʼet. Per ¿pu golainy costumbre reʼ? Sieedni de religión falz. Ló lanii reʼ rieeyibu néz né pasiony né diti rooyibu beʼel. Ná la Biblia raibyni a guirá cristianos guisetnaladx xcalgoity Jesús, ni toib lagary radzelno ro ná ximod gonyno lanii Nabaʼan. Guirá ni ronyibu né ni raniʼyibu ló lanii reʼ diti radzakni né ni ná la Biblia. Riendxich que lanii reʼ diti ronyibu láani par guisetnaladxyibu dzú ni biás Jesús lad gueʼet.

14 ¿Rioladx Jehová guiótz lanii pagan reʼ né dzú ni biás Jesús lad gueʼet la? Yaca (2 Corintios 6:17, 18). Jehová dipa buny mandarybu gonyno lanii dzú ni biás Jesús lad gueʼet.

XILANII ÍZ COPY

15. ¿Pu golainy lanii Íz Copy?

15 Ná lanii Íz Copy diti toibsi dzú ronyibu láani ló guirá gudxrop, xidal lagary wal ronyibu lanii ro rasochgoluʼ buñ né rony galyoxh. ¿Pu golanyni? Toib enciclopedia rabexa: «Ló íz 46 antes de xtzúno buñguieeu ni buny mandary Roma ni góc laa Julio César goniʼ que 1 de enero gac lanii Íz Copy. Buñ romanos buny lanii reʼ par toib dioxh ni góc laa Jano, dioxh xtuny puert né ro rasaló. Beʼo enero [ló diitz latín, Januarius] cuaʼ laa Jano, ni gop chop lóo: toib bibiʼ delant né stoib bibiʼ nixiitz» (The World Book Encyclopedia). Scú, lanii Íz Copy golanyni ló costumbre pagan.

LANII GALTZEʼEL NI RIOLADX DIOS

16, 17. ¿Ló xí cós non gony pensary buñ ni ma gony galtzeʼel?

16 Ló lanii galtzeʼel buñ rabaladx né xidal mod racni ló guidopynac Gudxlio. Buñ diti ranabdiitz pu golainy costumbres ni rac ló lanii, por ngú sigory diti nanyibu que tipnés costumbres sieedni de crenys pagan. Per cristianos ni gony galtzeʼel non guicaayibu cuidad que xilanii xcaltzeelyibu gacni xomod rioladx Jehová. Pal nanyibu pu golainy guirá costumbres ni rac ló lanii, sonyibu xinésni (Marcos 10:6-9).

17 Tipnés costumbres racni par guidudyni suert ni laʼra buny galtzeʼel (Isaías 65:11). Por ejemplo, ló tipnés lagary buñ rachetz rros o confety, portín ronyibu pensary que modreʼ sioʼ xiinyibu, sabanyibu goxt, sabesnéyibu saʼyibu xidzú né diti noʼ xi sacyibu. Per cristianos diti ronyibu ni toib costumbre ni radzak né religión falz (bíil 2 Corintios 6:14-18).

18. ¿Xí stipnés litz non guisetnaladxlo órni ma cayonylo puext gonylo galtzeʼel?

18 Cristianos ni ma gony galtzeʼel raniiny layibu que xilanii xcaltzeelyibu gacni sacró né guibaladxyibu né buñ ni guidxin ló xilaniiyibu. Herman ni guidxin diti guiniʼ cós mal, cós yox o cós ni guislooy que diti napyibu respet galtzeʼel o a stipnés buñ (Proverbios 26:18, 19; Lucas 6:31; 10:27). Láaca, toib xilanii herman diti non gacni par guiatzyibu nisló stipnés (1 Juan 2:16). Pal cayonylo puext gonylo galtzeʼel, cuá cuidad gacni toib lanii sacróyen. (Bibiʼ ni ná nota 28, «Xilanii galtzeʼel»).

RO GOLAINY BRINDIS

19, 20. ¿Pu golainy brindis?

19 Toib costumbre ni rony buñ ló xilanii galtzeʼel láani ngú brindis. Órni rony brindaryibu, toib buñ raliskiaʼ copa xtuny né racaʼbu láani cueʼ saʼni, modreʼ raslooybu que canabbu galnasác par buñ ni cayony galtzeʼel. Per ¿non gony cristianos láani la?

20 Toib libro rabexa que brindis sigory golanyni ló toib costumbre pagan «órni buñ radudy vino par gonyxiroʼ xtioxh [...] ranabyibu ni nainy guicaʼyibu né raniʼyibu: ¡Gacni por xidal íz! o ¡Gaclo buñ nasac!» (International Handbook on Alcohol and Culture [Libro ni rabexa de alcohol né mod rabés buñ]). Ló dzú ni see buñ gop costumbre né goliskiaʼ bás par gonabyibu galnasác ló xtioxhyibu. Per Jehová diti radudy galnasác buñ nosi pal rony brindar (Juan 14:6; 16:23).

«LÓOTO NI NADXIʼTO JEHOVÁ, COLGUIANLADX CÓS MAL»

21. ¿Xí stipnés lanii diti non gonyno?

21 Antes de coʼlo guiclo pal tzeelo toib lanii, buny pensary ximod gacni né xi clas buñ tzee ló laniicu. Por ejemplo, ló tipnés lanii, buñ rayaʼ de toib mod yox, radudy midid rasoch né rony galyoxh. Sigory lanii de clascu racni par gonyxiroʼni buñ moxh o toib gudxrop. Pal rioʼno lanii de clascu, ¿caslooyno que rianladxno cós ni rianladx Jehová la? (Salmo 1:1, 2; 97:10; 119:37).

22. ¿Xí láani labúu gacné lóono ganno pal tzoʼno toib lanii o yaca?

22 Lóono ni nacno cristianos non gapno cuidad diti gonyno lanii ni rony buidy laa Dios. Apóstol Pablo bicaʼ: «Ná pal cayóto o cayeʼto o cayonyto nitisi cós, guirá ni gonyto colgony láani par gonyxiroʼto Dios» (1 Corintios 10:31; bibiʼ ni ná nota 29, «Coʼno guicno gonyno xinésni»). Nanno que diti ló guirá lanii rony buñ galyoxh, que diti guiráni radzak né religión falz o ronyxiroʼni toib gudxrop. Per pal toib costumbre o lanii ralooypa diti sieedni de religión falz o de partid né la Biblia diti raniʼ xitcal de láani, tigaaga cristiano non gan pal tzee o yaca. Láaca nigolú rasac gonyno pensary ximod guibiʼ stipnés buñ lóono pal rioʼno ló laniicu.

NI GUINIʼLO NÉ NI GONYLO NON GONYXIROʼNI JEHOVÁ

23, 24. ¿Ximod labúu cuéxano nisló xfamilno xigony ma diti ronyno tipnés lanii?

23 Sigory looy ma diti rieelo lanii ro rac buidy laa Jehová. Por ngú, tipnés xfamilo ni diti nac Testigos sigory rony pensary que ma diti ronladxlo layibu o ma diti nainy tzoʼlo né layibu. Sigory ronyibu pensary que nosi ló lanii labúu guidopto guiráto. Per noʼ xidal mod ro labúu guislooylo que ronladxlo né rioʼlo galrrasaʼ por layibu. Por ejemplo, labúu naruʼlo layibu par guiguaʼto toibsi stoib ór (Proverbios 11:25; Eclesiastés 3:12, 13).

24 Pal xfamilo raniiny gan xigony ma diti ronylo toibtica lanii, sadzelo más información ló libros né guiich ni napno né láaca ló jw.org. Diti guislooylo layibu que nainy tíildiitzlo o que raniiny gony lafuerslo layibu par gonyibu pensary xomod looy. Gocné xfamilo guieen que noʼ razón xigony ma goloʼlo guiclo diti gonylo láani. Diti guidzuitzlo né biyopy mod goniʼ (Colosenses 4:6). 

25, 26. ¿Ximod labúu gacné buñ xiin gandxiʼ ni rony mandary Jehová?

25 Rasac guientzaayno xigony diti ronyno tipnés lanii (Hebreos 5:14). Raniiny gonyno cós ni rioladx Jehová. Pal ma noʼ xiinno, cueʼno tiemp gacnéno layibu guienyibu né gandxiʼyibu xilitz la Biblia. Órni guidudyibu cuent que nigolú noʼ Jehová, láaca saniiny gonyibu cós ni rioladx Jehová (Isaías 48:17, 18; 1 Pedro 3:15).

26 Jehová rabaladx órni ronyno xtem gony adorarno láabu de toib mod nayaa né mod ná Xtiitzbu (Juan 4:23). Per xidal buñ rony pensary que ló gudxliogoxreʼ diti labúu gacno buñ ni natzaay xcalrrien. ¿Nigolúni la? Sasuidyno láani ló capítulo ni sieed.

a Pal nainy ganlo más de toibtica lanii, goyee ló Índice de las publicaciones Watch Tower, Ni gacné a testigos xtuny Jehová guisuidyibu la Biblia o goyee ló jw.org®.