“Ubusisiwe Umuntu Othola Ukuhlakanipha”

WAYEYIMBONGI, engumklami wezakhiwo futhi eyinkosi. Njengoba umholo wakhe wawungamaRandi angaphezu kwezinkulungwane eziyisigidi nengxenye ngonyaka, wayecebe ngaphezu kwanoma iyiphi inkosi emhlabeni. Lo muntu wayedume nangokuhlakanipha kwakhe. Indlovukazi eyayivakashile yahlabeka umxhwele kangangokuba yathi: “Bheka, angitshelwanga nanxenye; udlula ngokuhlakanipha nenhlanhla [“nokuchuma,” NW] udumo engaluzwa.” (1 AmaKhosi 10:4-9) Yayinjalo inkosi yakwa-Israyeli wasendulo, uSolomoni.

USolomoni wayenakho kokubili ingcebo nokuhlakanipha. Futhi lokho kwamenza wakufanelekela ngokukhethekile ukunquma ukuthi yikuphi okusemqoka ngempela kulokhu okubili. Wabhala: “Ubusisiwe umuntu othola ukuhlakanipha nomuntu ozuza ingqondo, ngokuba inzuzo yakho inhle kunenzuzo yesiliva, nokutholakalayo kukho kunegolide. Kuyigugu kunamarubi, nakho konke ongakufisa akunakulinganiswa nakho.”—IzAga 3:13-15.

Nokho, kungatholakalaphi ukuhlakanipha? Kungani kuyigugu kunengcebo? Ziyini izici zako ezikhangayo? Isahluko 8 sencwadi yeBhayibheli yezAga, eyabhalwa nguSolomoni, siyiphendula ngendlela ethakazelisayo le mibuzo. Kuso, ukuhlakanipha kwenziwe samuntu, njengokungathi kuyakwazi ukukhuluma nokwenza izinto. Futhi ukuhlakanipha kuzibonakalisa kona ngokwako ukuthi kuyakhanga futhi kuyigugu.

‘Kuyamemeza’

Isahluko 8 sezAga siqala ngombuzo-mbumbulu: “Ukuhlakanipha akumemezi yini, nokuqonda akukhiphi izwi lakho na?” * Yebo, ukuhlakanipha nokuqonda kulokhu kumemeza, kodwa hhayi njengowesifazane oziphethe kabi oma ezindaweni ezimnyama ahlebele omusha ohamba yedwa futhi ongahlakaniphile amazwi okuyenga. (IzAga 7:12) “Kumi esiqongweni sezindawo eziphakemeyo, ngasendleleni phakathi kwemikhondo. Ngaseceleni kwamasango, ngasekungeneni komuzi, lapho kungenwa ngeminyango, kuyamemeza.” (IzAga 8:1-3) Izwi elikhulu nelinesibindi lokuhlakanipha licacile futhi lizwakala kahle ezindaweni zomphakathi—emasangweni, ezimpambanweni zemigwaqo nasekungeneni komuzi. Abantu bangalizwa kalula lelo zwi, basabele.

Ubani ongaphika ukuthi ukuhlakanipha kokuhlonipha uNkulunkulu okuseZwini likaNkulunkulu eliphefumulelwe, iBhayibheli, kuyatholakala cishe kuwo wonke umuntu emhlabeni ofisa ukukuthola? I-World Book Encyclopedia ithi, “iBhayibheli liyincwadi efundwa kakhulu kunazo zonke emlandweni.” Iyanezela: “Amakhophi eBhayibheli aye asakazwa maningi kunanoma awayiphi enye incwadi. IBhayibheli futhi liye lahunyushwa kaningi, lahunyushelwa ezilimini eziningi, kunanoma iyiphi enye incwadi.” Njengoba iBhayibheli  eliphelele noma eliyizingxenye litholakala ngezilimi ezinkulu neziyimixhantela ezingaphezu kuka-2 100, abantu abangaphezu kwamaphesenti angu-90 emkhayeni wesintu bayakwazi ukuthola okungenani ingxenye yeZwi likaNkulunkulu ngolimi lwabo.

OFakazi BakaJehova bamemezela obala umyalezo weBhayibheli kuyo yonke indawo. Emazweni angu-235, bashumayela izindaba ezinhle zoMbuso kaNkulunkulu ngentshiseko, befundisa abantu amaqiniso aseZwini likaNkulunkulu. Omagazini babo abasekelwe eBhayibhelini, INqabayokulinda, enyatheliswa ngezilimi ezingu-140, ne-Phaphama!, enyatheliswa ngezilimi ezingu-83, basakazwa ngamakhophi angaphezu kwezigidi ezingu-20 ngamunye. Ukuhlakanipha kumemeza ngempela ezindaweni zomphakathi!

“Izwi Lami Likumadodana Abantu”

Ukuhlakanipha okwenziwe samuntu kuyaqala kukhulume, kuthi: “Ngiyanibiza nina madoda; izwi lami likumadodana abantu. Qondani ukuhlakanipha nina eningenalwazi; nani ziwula, manibe nenhliziyo eqondileyo.”—IzAga 8:4, 5.

Ukuhlakanipha kukhuluma nawo wonke umuntu. Kunxusa sonke isintu. Ngisho nabangenalwazi banxuswa ukuba bathole ukuhlakanipha, nabayiziwula bathole ukuqonda. Ngempela, oFakazi BakaJehova bakholelwa ukuthi iBhayibheli liyincwadi yabo bonke abantu futhi ngokungakhethi bazama ukukhuthaza wonke umuntu abahlangana naye ukuba asinge kulo ukuze athole amazwi okuhlakanipha eliwaqukethe.

‘Umlomo Wami Ukhuluma Iqiniso’

Kunxusa, ukuhlakanipha kuyaqhubeka: “Zwanini, ngokuba ngiyakulanda okukhulu; ukukhamisa kwezindebe zami kuyakuba ngokulungileyo. Ngokuba umlomo wami uyakukhuluma iqiniso; ububi buyisinengiso ezindebeni zami. Onke amazwi omlomo wami asekulungeni; akukho okuyisigwegwe nokuphambeneyo kuwo.” Yebo, izimfundiso zokuhlakanipha zinhle kakhulu futhi ziqotho, ziyiqiniso futhi zilungile. Akukho lutho olukhohlisayo noma oluyisigwegwe kuzo. “Aqondile onke koqondayo; alungile kothola ukwazi.”—IzAga 8:6-9.

Ngokufanelekayo, ukuhlakanipha kuyanxusa: “Yamukelani ukufundisa kwami kunesiliva, nokwazi kunegolide elikhethekileyo.” Lokhu kunxusa kunengqondo, “ngokuba ukuhlakanipha kuhle kunamarubi, nakho konke okungafiswa akunakulinganiswa nakho.” (IzAga 8:10, 11) Kodwa kungani? Kwenziwa yini ukuhlakanipha ukuba kube yigugu ngaphezu kwengcebo?

“Isithelo Sami Sihle Kunegolide”

Izipho ukuhlakanipha okuzinikeza izilaleli zako ziyigugu kunegolide, isiliva noma amarubi. Ukuhlakanipha kuyasitshela ukuthi ziyini lezi zipho, kuthi: “Mina kuhlakanipha ngakhile ekuqondeni, ngithola ukwazi namasu. Ukumesaba uJehova kungukuzonda okubi; ukuzidla, nokuzikhukhumeza, nendlela embi, nomlomo wobuphoxo, ngiyakuzonda.”—IzAga 8:12, 13.

 Ukuhlakanipha kunika onako ubuhlakani namakhono okucabanga. Umuntu onokuhlakanipha kokwesaba uNkulunkulu uyamhlonipha futhi uyamesaba uNkulunkulu, ngoba “ukuqala kokuhlakanipha kungukumesaba uJehova.” (IzAga 9:10) Ngakho, uyakuzonda lokho uJehova akuzondayo. Ukuqhosha, ukuziqhenya, ukuziphatha okubi nenkulumo eyonakele kukude naye. Ukuzonda kwakhe okubi kuyamvikela ekuwasebenziseni kabi amandla anawo. Yeka indlela okubaluleke ngayo ukuba labo abasezikhundleni zomthwalo wemfanelo ebandleni lobuKristu, kanye nezinhloko zemikhaya, bafune ukuhlakanipha!

Ukuhlakanipha kuyaqhubeka: “Kimina kukhona ukululeka nempumelelo; ngingukuqonda, nginamandla. Amakhosi abusa ngami, nababusi bamisa ukulunga. Izikhulu zibusa ngami, namakhosana, bonke abahluleli bomhlaba.” (IzAga 8:14-16) Izithelo zokuhlakanipha zihlanganisa ukuqonda namandla—izici ezidingeka kakhulu kubabusi, nezikhulu eziphakeme nabaphathi. Ukuhlakanipha kubaluleke kakhulu kulabo abasezikhundleni zokuphatha nakulabo abeluleka abanye.

Ukuhlakanipha kweqiniso kungatholwa yiwo wonke umuntu, kodwa akuwona wonke umuntu okutholayo. Abanye bayakwenqaba noma bakugweme, ngisho noma sekuzilethile kubo. “Ngiya[ba]thanda abangithandayo,” kusho ukuhlakanipha, “abangifunayo bayakungifumana.” (IzAga 8:17) Ukuhlakanipha kungatholwa kuphela yilabo abakufuna ngobuqotho.

Izindlela zokuhlakanipha ziqotho futhi zilungile. Kuyabavuza abakufunayo. Ukuhlakanipha kuthi: “Ingcebo nodumo kukimi, ukunotha okumiyo nokulunga. Isithelo sami sihle kunegolide, kunegolide elicwengekileyo, nenzuzo yami kunesiliva elikhethekileyo. Ngiyahamba endleleni yokulunga, phakathi kwemikhondo yokwahlulela, ukuze ngenze abangithandayo badle ifa lemfuyo, ngigcwalise izindlu zabo zengcebo.”—IzAga 8:18-21.

Ngaphezu kwezimfanelo ezinhle kakhulu ezinjengobuhlakani, ikhono lokucabanga, ukuthobeka, ukuqonda, nokuhlakanipha okusebenzayo, izipho zokuhlakanipha zihlanganisa ingcebo nodumo. Umuntu ohlakaniphile angathola ingcebo ngezindlela ezilungile, futhi uyochuma ngokomoya. (3 Johane 2) Ukuhlakanipha kulethela umuntu nodumo. Ngaphezu kwalokho, uthola ukwaneliseka kulokho akuzuzayo, futhi uba nokuthula kwengqondo nonembeza ohlanzekile kuNkulunkulu. Yebo, uyajabula umuntu othole ukuhlakanipha. Izithelo zokuhlakanipha zingcono ngempela kunegolide elicwengekileyo nesiliva lekhethelo.

Yeka ukuthi lesi seluleko sifike ngesikhathi kanjani kithi, njengoba siphila ezweni elithanda izinto ezibonakalayo eligcizelela ukuthola ingcebo nganoma iyiphi indlela futhi kungakhathaliseki ukuthi kulahlekiselani! Kwangathi singelokothe sikhohlwe ukuthi ukuhlakanipha kuyigugu kangakanani noma siphendukele ezindleleni ezingalungile ukuze sithole ingcebo. Masingalokothi sidebeselele wona  kanye amalungiselelo anika ukuhlakanipha—imihlangano yethu yobuKristu nesifundo sethu somuntu siqu seBhayibheli nezincwadi ezilungiselelwa “yisigqila esikholekile nesiqondayo”—ukuze nje sithole ingcebo.—Mathewu 24:45-47.

“Ngamiswa Kwaphakade Kwasekuqaleni”

Ukuhlakanipha okwenziwe samuntu okutholakala esahlukweni 8 sezAga akuyona nje indlela yokuchaza izici zemfanelo engasebenzi ngokoqobo. Kubhekisela ngokomfanekiso nasendalweni kaJehova ebaluleke kakhulu. Ukuhlakanipha kuqhubeka kuthi: “UJehova wangidala ngingukuqala kwendlela yakhe ngaphambi kwemisebenzi yamandulo. Ngamiswa kwaphakade kwasekuqaleni, umhlaba ungakabikho. Lungakabikho utwa ngazalwa, ingakabikho imithombo egcwele amanzi. Zingakasekelwa izintaba, namagquma engakabikho, ngazalwa, engakawenzi umhlaba namasimu, nokuqala kothuli lwezwe.”—IzAga 8:22-26.

Yeka ukuthi le ncazelo engenhla yokuhlakanipha okwenziwe samuntu ifanelana kahle kanjani nalokho okushiwo ‘ngoLizwi’ emiBhalweni! Umphostoli uJohane wabhala: “Ekuqaleni uLizwi wayekhona, futhi uLizwi wayenoNkulunkulu, futhi uLizwi wayewunkulunkulu.” (Johane 1:1) Ukuhlakanipha okwenziwe samuntu kumelela ngokomfanekiso iNdodana kaNkulunkulu, uJesu Kristu, ekuphileni kwayo kwangaphambi kobuntu. *

UJesu Kristu ‘uyizibulo layo yonke indalo; ngoba kwadalwa ngaye zonke ezinye izinto emazulwini nasemhlabeni, izinto ezibonakalayo nezinto ezingabonakali.’ (Kolose 1:15, 16) Ukuhlakanipha okwenziwe samuntu kuyaqhubeka: “Ekulungiseni kwakhe [uJehova] izulu ngangikhona, nasekudwebeni kwakhe umkhathi ebusweni botwa. Lapho enza ukuba isibhakabhaka phezulu siqine, nemithombo yotwa iphuphume ngamandla, lapho emisela ulwandle umncele, ukuze amanzi angeqi izwi lakhe, nalapho emisa izisekelo zomhlaba, khona nganginaye ngiyingcweti yomsebenzi, ngiyintokozo yakhe imihla ngemihla, ngijabula phambi kwakhe isikhathi sonke, ngijabula ezweni lomhlaba wakhe, intokozo yami ikanye namadodana abantu.” (IzAga 8:27-31) INdodana kaJehova eyizibulo yayiseduze kukaYise, isebenza naye ngenkuthalo—uMdali ongenantanga wamazulu nomhlaba. Lapho uJehova uNkulunkulu edala umuntu wokuqala, iNdodana yakhe yayikanye naye kulowo msebenzi njengeNgcweti Yomsebenzi. (Genesise 1:26) Yingakho nje iNdodana kaNkulunkulu inesithakazelo, empeleni isithanda kakhulu isintu!

“Ubusisiwe Umuntu Ongizwayo”

Njengokuhlakanipha okwenziwe samuntu, iNdodana kaNkulunkulu ithi: “Ngalokho, bantwana, ngizweni, ngokuba babusisiwe abagcina izindlela zami. Yizwani ukulaya, nihlakaniphe, ningakwenqabi. Ubusisiwe umuntu ongizwayo, elinda imihla ngemihla ngasemasangweni ami, ehlala ngasezinsikeni zeminyango yami. Ngokuba ongifumanayo ufumana ukuphila, azuze umusa kuJehova. Ongangifumani uyona umphefumulo wakhe; bonke abangizondayo bathanda ukufa.”—IzAga 8:32-36.

UJesu Kristu uyisibonelo esivelele sokuhlakanipha kukaNkulunkulu. “Kuye kuthukuswé ngokucophelela yonke imicebo yokuhlakanipha neyolwazi.” (Kolose 2:3) Masimlalelisise-ke futhi silandele izinyathelo zakhe eduze. (1 Petru 2:21) Ukumlahla kuwukona umphefumulo wethu uqobo nokuthanda ukufa, ngoba “ayikho insindiso kunoma ubani omunye.” (IzEnzo 4:12) Yebo, masimamukele uJesu njengalowo uNkulunkulu aye wamlungiselela ukuze sisindiswe. (Mathewu 20:28; Johane 3:16) Ngakho siyothola injabulo etholakala ‘ngokufumana ukuphila nokuzuza umusa kaJehova.’

[Imibhalo yaphansi]

[Izithombe ekhasini 26]

Ukuhlakanipha kubaluleke kakhulu kulabo abasezikhundleni zomthwalo wemfanelo

[Izithombe ekhasini 27]

Ungawadebeseleli amalungiselelo anika ukuhlakanipha